Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A historia u leyenda d'os Amants de Teruel reconta la historia d'amor entre dos chóvens teruelanos, Isabel de Segura y Chuan Martínez de Marciella, conoixito dende as recreyacions d'o teatro barroco como "Diego". Dende 1996 se celebra en Teruel, ta remerar a tradición, a festividat d'as Vodas d'Isabel de Segura.
A historia
A leyenda d'os Amants de Teruel viene d'una antiga tradición.
En 1555 se descubrioron as momias apedecatas en a capiella de Sant Cosme y Sant Damián. Chunto a ellas, seguntes o testimonio posterior d'o notario Yagüe de Salas, apareixió un documento antigo que reculliba o escaicimiento.
Juan de Ávalos esculpió as estatuas chacents baixo as que hue i son as momias. A freda serenidat d'os Amants, que as mans no en gosan chuntar-sen, ye simbolo d'un amor que sobreixe os conceptos humans.
As restas d'os Amants se pueden vesitar en o Mausoleu d'os Amants. Un edificio de nueva construcción a on que amás de poder veyer as esculturas d'Ávalos, se i troba o mural realizato por Jorge Gay Un amor nuevo, asinas como un d'os bocetos d'o cuadro de Muñoz Degraín que se troba en o Museu d'o Prado y cuantas obras musicals, literarias, cinematograficas que s'han creyato partindo d'a historia d'os Amants.
A leyenda
En os primers anyos d'o sieglo XIII viviban en a ciudat de Teruel Chuan Diago de Marciella y Isabel de Segura, y a suya temprana amistanza se tornó luego en amor. No quiesto por a familia d'Isabel, debito a que no teneba prous biens materials, o pretendient consiguió un plazo de 5 anyos ta enriquir-se. Asinas, pues se'n fuó ta la guerra y tornó ta Teruel chusto cuan s'heba rematato lo plazo. Por ixas envueltas, Isabel ya yera muller d'un chermano d'o sinyor d'Albarracín. A tamas d'iste feito, Chuan Diago consiguió veyer a Isabel en a su casa y le demandó un beso; ella lo se negó y allora o choven morió de dolor. A lo día siguient se facioron os funerals d'o choven en Sant Per; alavez, una muller vestita de luto s'amanó ta l'atabul: yera Isabel, que quereba dar a lo defunto lo beso que le negó en vida; a choven posó los suyos labios sobre os d'o muerto y de golpe cayó muerta chunto a éll.
Escritors
A-saber-los autores han escrito sobre ista historia, entre éls os siguients:
- Antonio Serón.
- Andrés Rey de Artieda.
- Tirso de Molina.
- Tomás Bretón.
- Juan Eugenio Hartzenbusch.
Vinclos externos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre os Amants de Teruel.
- (es) Mausoleu d'os Amants.
- (es) Fiestas d'os Amants.
- (es) Canción d'os Amants.
Mitolochía aragonesa | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|