ዳግዳ

ዳግዳ፣ ትክክለኛ ስሙ «ዮካይድ ኦላጣይር» በአየርላንድ ልማዳዊ አፈ ታሪክ ዘንድ ከቱዋጣ ዴ ዳናን ወገን የአየርላንድ ከፍተኛ ንጉሥ ነበር። የፎሞራውያን ንጉሥ ኤላጣ ልጅና የብሬስ ወንድም ነበር። በሁለተኛው የማግ ትዊረድ ውግያ (1474 ዓክልበ. ግድም) ሴቲቱ ኬጥለን በመርዝ ቆሰለው። መርዙ ግን እጅግ ቀስ የሚል አይነት ነበር።

ሉግ በቱዋጣ ዴ ላይ ለ፵ ዓመታት ገዝቶ በ1434 ዓክልበ. የዳግዳ ልጅ ኬርማይት ከሉግ ሚስት ጋር ካመነዘረ በኋላ ሉግ ኬርማይትን ገደለው። የኬርማይትም ልጅ ማክ ኲል ቂሙን በቅሎ ሉግን ገደለው። በሉግም ፋንታ የማክ ኲል አያት ዳግዳ በዙፋኑ ተከተለው። ዳግዳ በኋላ እንደ አምላክ በመቆጠሩ በሥነ ጽሑፍ ስለርሱ ብዙ ሌሎች ትውፊቶች ይገኛሉ።

፹ ዓመታት ከገዛ በኋላ፤ የኬጥለን መርዝ ከ120 ዓመታት በኋላ በመጨረሻ ተከናወነና ገደለው ይባላል። በፈንታው የልጁ ኦግማ ልጅ ደልበህ በከፍተኛ ንጉሥነት ተከተለው።