ፋርስ

ዞራስተር ባዘጋጀው በአቨስታ ዘንድ ሕዝቡ «አይርያ» (አርያኖች) ይባላሉ፤ መጀመርያ አገር ቤታቸው «አይርያነም ቫይጃህ» ሲባል ይህ በአራስ ወንዝ አካባቢ እንደ ተገኘ ይታመናል።[1] ከዚህ መጀመርያ አገር በኋላ የተከተሉት አገራት በአፍጋኒስታንና በፋርስ አካባቢ ሲገኙ ይህም አውራጃ በጥንት «አሪያና» እና «አሪያ» ይባል ነበር። ሄሮዶቶስ 480 ዓክልበ.ግ. የሜዶን ብሔር ድሮ ስም «አሪዮይ» እንደ ነበር መሰከረ፤ የፋርስ አሓይመኒድ ነገስታት እንደ ፩ ዳርዮስ ብሔራቸውን «አሪያ» አሉት። ከሳሳኒድ ሥርወ መንግሥት ጀምሮ (218 ዓም) በመካከለኛ ፋርስኛ የሀገሩ ኗሪ ስም «ኤራን» ወይም «ኢራን» ሆኗል።

መጀመርያ በ800 ዓክልበ. ግድም ፓርሱማሽ ወይም ፓርሱዓሽ፣ ፓርሱ፣ ፓርሳ የሚባል አነስተኛ የአርያኖች ወገን በኡርሚያህ ሐይቅ ዳርቻ ተመዘገቡ፤ እነዚህም ከትንሽ በኋላ ወደ ቀድሞው ኤላም ሔደው ስማቸውን ለዛሬው ፋርስ ክፍላገር ሰጡ፤ የአሓይመኒድ ሥርወ መንግሥት መሠረቱ። ቋንቋቸውንም እስካሁን «ፋርሲ» (ፋርስኛ) ይሉታል። ስማችውና አገራቸው ከዚሁ በግሪክኛ «ፐርሲስ»፣ በሮማይስጥ «ፐርሲያ»፣ በዕብራይስጥ «ፐረስ»፣ በአማርኛም «ፋርስ» በመባል ታውቋል።

1. አቨስታ ፋርጋርድ ፩ (እንግሊዝኛ) ነጥብ ፫