ሳኪር-ሃር

ሳኪር-ሃር በጥንታዊ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን የ15ኛው ሥርወ መንግሥት (ሂክሶስ) ፈርዖን ነበር። ስሙ ወይም ሕልውናው መጀመርያው በ1990 ዓም ያህል በስነ ቅርስ ተገኘ፤ ይህም «የሂክሶስ ፈርዖን ሳኪር-ሃር» በሚል ደጃፍ መቃን ላይ ነው። ከመጀመርያ ሦስቱ የሂክሶስ ፈርዖኖች አንዱ እንደ ሆነ ይታሥባል፣ የትኛው እንደ ሆነ ግን እርግጥኛ አይደለም።

በማኔቶን ልማድና በተለይ በዮሴፉስ (71 ዓም) እንደ ተገለጸ፣ የሂክሶስ መጀመርያ ንጉሥ «ሳሊቲስ» (ወይም «ሳይቴስ፣ ሳላቲስ») ሲባል፣ ሂክሶስም ከእስያ በፈርዖን «ቱቲማዮስ» ወይም «ቲማዮስ» ዘመን ወርረው ታችኛ (ስሜን) ግብጽ ያዙ፤ ሳሊቲስ በሜምፊስ ይቀመጥ ነበር፣ አቫሪስ ከተማ ግን እንደ አምባ አድርጎ በዚያ የጦርነት ሠልፍ አስተማረ። ከ19 ዓመታት በኋላ ሌላ ሂክሶስ ሰው «ብኖን» ተከተለው። እነዚህ ስሞች በዘመናት ላይ ከግብጽኛ በቅብጥኛ፣ ግሪክኛና በሌሎች ልሳናት በኩል በመተረጎማቸው ቢዛቡም፣ ይህ መጀመርያ ሂክሶስ አለቃ «ሳሊቲስ» እና «ሳኪር-ሃር» አንድ ሊሆኑ ይቻላል። ስለዚህ በግምት ዘመኑ ምናልባት 1661-1642 ዓክልበ. ያህል ሊገኝ ይቻላል።