Zapiro

Shapiro is in 1958 as die seun van Gershon en Gaby Shapiro gebore. Sy pennaam, Zapiro, is afgelei van die bynaam van ’n medeleerling by Rondebosch Boys' High School, Martin Shapiro, wat in ’n bergklimongeluk oorlede is. Martin Shapiro se vriende het hom Zap genoem. Die eerste Zapiro-karakter se naam was Preppy wat ’n prominente kuif gehad het en kommentaar oor gebeure in en om die skool gelewer het.[2]

Shapiro het argitektuur aan die Universiteit van Kaapstad studeer, maar later na grafiese ontwerp by die Michaelis-kunsskool oorgeskakel.[3] Kort daarna moes hy vir sy twee-jaarlange militêre diensplig-opleiding aanmeld (wat op daardie stadium verpligtend was). Terwyl hy in die weermag was, het hy by die UDF aangesluit. Tydens sy diensplig het hy ook spotprente vir progressiewe publikasies begin teken. Ná sy militêre opleiding, het hy suksesvol vir ’n Fulbright-beurs aansoek gedoen om vir twee jaar by die Skool van Visuele Kunste in New York, spotprenttekenkuns te studeer. Vóór sy vertrek is hy egter sonder verhoor deur die Suid-Afrikaanse Veiligheidspolisie as gevolg van sy anti-apartheid bedrywighede, aangehou.[2] In New York het hy satiriese spotprentteken-, karikatuur-, strokiesverhale- en sekwensiële kuns en die geskiedenis van visuele kommunikasie bestudeer, asook die kuns van teken, ets, en skilder. Hy het ’n onafhanklike studie onder Art Spiegelman oor die grafiese roman voltooi.[3]

In 1991 keer hy na Suid-Afrika terug en vervaardig saam met Story Circle opvoedkundige strokiesverhale soos Roxy (vigsvoorligting), Tomorrow People (opvoeding oor demokrasie), en A Trolley Full of Rights (voorkoming van kindermishandeling). In 1994 word hy aangestel as redaksionele spotprenttekenaar vir die Mail & Guardian en die Sowetan en in 1998 ook vir die Sunday Times. Vanaf 1996 tot 1997 is sy werk ook in die Cape Argus gepubliseer.[2] Sedert September 2005, verskyn sy werk ook drie keer per week in die Cape Times, The Star, The Mercury en Pretoria News.[4]

Shapiro skroom nie om omstrede onderwerpe te takel nie en het reeds kritiese kommentaar gelewer op Suid-Afrika se beleid oor vigs, die destydse Minister van Gesondheid, Manto Tshabalala-Msimang, Vlakplaas en ander sake wat voor die Waarheid en Versoeningskommissie verskyn het, die ramp in Zimbabwe en omkopery tydens Suid-Afrika se wapentransaksie.[5][6]

In Mei 2006 het die ANC se visiepresident, Jacob Zuma, drie naamskendingeise van R5 miljoen elk teen die Zapiro en die Engelse dagblad, The Star, aanhangig gemaak.[7] Die eise teen Zapiro hou verband met drie spotprente wat na Zuma se verkragtingsaak in 2006 verwys het. Die eerste van die drie spotprente het verwys na Zuma se inswering vóór hy getuienis sou lewer in die saak, die tweede verwys na ’n “Zuma moral handbook”, en die derde het verwys na sy vryspraak in die saak.[8] Shapiro het gereageer met ’n spotprent in The Star, en later ook in die Mail & Guardian, waar hy ’n woedende Zuma uitbeeld wat R15 miljoen by Zapiro eis en skree: “I’m suing for damage to my reputation!”, die spotprent vertoon ’n verveelde, ongeërgde Zapiro wat antwoord: “Would that be your reputation as a disgraced, chauvinistic demagogue who can’t control his sexual urges and who thinks a shower prevents AIDS?”[9]

Zapiro het reeds talle toekennings ontvang en is ook op ander maniere vereer. Die vernaamste sluit in:

• In 2001 het hy die eerste spotprenttekenaar geword om ’n kategorieprys te wen in die CNN African Journalist of the Year Awards;[2]
• In 2003 was hy die enigste spotprenttekenaar uit Afrika wat genooi is om die Wêreld Ekonomiese Forum in Davos, Switserland by te woon;[2]
• In 2003 en 2004 het hy die Mondi-koeranttoekenning vir grafiese joernalistiek ontvang;[4]
• In 2004 het die Universiteit van Transkei aan hom ’n eredoktorsgraad in letterkunde toegeken;[4]
• In Oktober 2005 is aangekondig dat hy die gesogte Prins Claus-toekenning van €100 000 gewen het. Dit is op 7 Desember 2005 by die Muziekgebouw in Amsterdam aan hom oorhandig, ter erkenning van sy rol in die stimulering van maatskaplike en kulturele ontwikkeling;[10]
• Ook in 2005 het hy ’n eretoekenning van die Sunday Times se Alan Paton-literêre toekenning ontvang en is hy as Kommunikeerder van die Jaar deur die Tshwane-Universiteit van Tegnologie se department van Openbare Betrekkinge en Sakekommunikasie benoem. Hy het in dieselfde jaar ook die Mondi Shanduka-toekenning as Joernalis van die Jaar ontvang;[4]
• In 2006 het hy die eerste Mondi Shanduka-toekenning as Joernalis van die Jaar, en die eerste Vodacom-toekenning as Spotprenttekenaar van die Jaar gewen;[4]
• In 2007 was hy die wenner van toekenning deur die Cartoonist’s Rights Network International (CNRI) vir dapperheid in redaksionele spotprentwerk.[1][11]

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Zapiro.