Yijing
Die Yijing (易, ou transliterasie: I Tsjing), of Boek van veranderinge, is van Chinese oorsprong en het 'n drastiese invloed op die Chinese kulturele geskiedenis gehad. Die meer korrekte vertaling van "verandering" is "probleme", oftewel "ontwrigtende verandering". Die boek help iemand om in balans met die natuur te kom deur 'n verandering te bestuur. In teenstelling met hedendaagse boeke is die Yijing nie 'n boek wat van voor tot agter gelees kan word nie. Dit word beskou as verteenwoordigend van 'n wysgeer waarmee daar in gesprek getree word deur middel van 'n bepaalde metode van bevraagtekening.
Die boek bestaan uit 'n stelsel van 64 heksagramme. 'n Heksagram bestaan uit ses horisontale vaste en/of gebroke lyne wat opmekaargestapel is. Hierdie lyne word van onder na bo benoem, dit wil sê na die onderste lyn word verwys as nommer 1, na die tweede lyn as nommer 2, ens. tot by die boonste lyn as nommer 6. Die lyne in 'n heksagram verteenwoordig bepaalde situasies waarin 'n persoon homself kan bevind in terme van die Chinese jin en jang-filosofie. 'n Lyn kan beskryf word as stabiel of veranderend; dus is daar vier lyne in die heksagram:
Lug | ou jang | 太陽 | |
Vuur | jong jang | 少陽 | |
Water | jong jin | 少陰 | |
Aarde | ou jin | 太陰 |
'n Heksagram bestaan uit twee trigramme, wat elk bestaan uit drie horisontale vaste en/of gebroke lyne. Die twee trigramme word op mekaar geplaas; die onderste trigram verteenwoordig die interne situasie en die boonste een voorspel die eksterne situasie. Sodoende verskaf 'n enkele heksagram 'n perspektief op beide die interne en eksterne aspekte van 'n probleem. Een heksagram verander in 'n ander deurdat die lyne waaruit dit bestaan, van vas na gebroke of omgekeerd verander. Teoreties kan enige heksagram in enige ander een verander. Die heksagramme word in 'n bepaalde genommerde volgorde geplaas. Dié van die Yijing bestaan uit pare waar 'n onewegetalheksagram (x) 'n paar vorm met die opvolgende ewegetalheksagram (x+1). 'n Heksagram se gepaarde heksagram is die omgekeerde ekwivalent van die oorspronklike heksagram. Die gepaarde heksagram word dus verkry deur lyn 1 te plaas in lyn 6 se plek, lyn 2 in lyn 5 se plek, lyn 3 in lyn 4 se plek, lyn 4 in lyn 3 se plek, lyn 5 in lyn 2 se plek en laastens lyn 6 in lyn 1 se plek. Die onewegetalheksagram verteenwoordig die aspirasie van 'n situasie terwyl die ewegetalheksagram die voleinding van 'n situasie voorstel. Heksgramme se betekenis moet in konteks van hul rol in die heksagrampaar verstaan word.
Daar is agt trigramme, elk met 'n unieke interpretasie van 'n versameling betekenisse.
Beeld | Naam | Eienskap | Verbeeld as | Gesinslid |
qian | Krag | Hemel | Vader | |
kun | Toewyding | Aarde | Moeder | |
zhen | Bewing | Donnerslag | Oudste seun | |
kan | Gevaar | Water | Middelste seun | |
gen | Rus | Berg | Jongste seun | |
xun | Deurbraak | Wind | Oudste dogter | |
li | Beligting | Vuur | Middelste dogter | |
dui | Blydskap | Meer | Jongste dogter |