Windhoek

Windhoek (Duits: Windhuk, ; Engels: Windhoek, [wɪndhʊk]; Herero: Otjomuise, letterlik: "plek van stoom"; Nama: ǀAi-ǁGams) is die sentraalgeleë hoofstad van Namibië en lê in die Khomashoogland. Die stad is ongeveer 1 700 m bo seespieël en volgens die 2001-sensus het dit 'n bevolking van 233 529 gehad. 'n Invloei van mense van oral in Namibië laat navorsers raam dat daar teen 2011 sowat 322 500 mense in Windhoek gewoon het.[1]

Windhoek • Windhuk
Otjomuise • ǀAi-ǁGams

Kaart Wapen
Vlag
 Land Vlag van Namibië Namibië
 Streek Khomas
 Koördinate 22°56′S 17°09′O
 Gestig op 18 Oktober 1890
 Oppervlakte:  
 - Totaal 645 km²
 Hoogte bo seevlak 1 650 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2011) 322 500
 - Bevolkingsdigtheid 356,6/km²
 Tydsone SAST (UTC+2)
 Klimaat  
 - Tipe Woestynklimaat
 - Gemiddelde jaarlikse temperatuur 19,2 °C
 - Gem. temp. Januarie/Julie 23,3 / 13,1 °C
 - Gemiddelde jaarlikse neerslae 367,4 mm
 Burgemeester Job Amupanda
(AR)
 Amptelike Webwerf Windhoek

Weens die stad se relatiewe grootte[2] is Windhoek in alle opsigte die sosiale, ekonomiese en kulturele sentrum van die land. Feitlik elke nasionale onderneming se hoofkantoor, die Universiteit van Namibië, asook die land se enigste teater en alle groot media en finansiële liggame is hier gesetel.[3] Die Stad Windhoek se begroting is naastenby gelyk aan al die ander Namibiese plaaslike owerhede saam.[4]

Geskiedenis
Windhoek tydens die Duitse koloniale tyd.
Windhoek aan die einde van die 19de eeu.
Seëls vir die Duits-Suidwes-Afrika geposmerk Windhuk
Die Christuskerk en Ruiterstandbeeld in Windhoek dateer uit die Duitse koloniale tydperk, maar die gedenkteken is einde 2013 verwyder.[5]

Windhoek is oorspronklik in 1870 as 'n Rynse sendingstasie gestig; die naam Windhoek is afgelei van die Nama-woord vir "Plek van rook". Die huidige stad is op 18 Oktober 1890 deur kaptein Curt von François gestig. Die Duitse koloniale owerheid het baie geld aan die ontwikkeling van die stad bestee en vandag nog huisves dit pragtige geboue uit die Duitse koloniale tydperk soos die Christuskerk en die Tintenpalast (letterlik "Inkpaleis").

Die stad groei in die tydperk ná 1907 baie vinnig en lok talle mense uit die binne- en buiteland, waaronder 'n groot aantal immigrante uit Duitsland en Suid-Afrika.

Tydens die Eerste Wêreldoorlog is Windhoek op 13 Mei 1915 deur Unie-magte beset, toe Duitse troepe die stad ontruim het. Die Duitse atmosfeer, vermeng met talle ander kulturele elemente, het egter voortgeleef en dit is vandag die tuiste van die enigste Duitse dagblad in Afrika, die Allgemeine Zeitung en 'n groot Duitse privaatskool, die Deutsche Höhere Privatschule (DHPS).

Tussen 1920 en 1990 was die stad die administratiewe sentrum van Suidwes-Afrika in die Unie van Suid-Afrika en is sedert die Onafhanklikheid van Namibië op 21 Maart 1990 die hoofstad.

Vandag is Windhoek die opvoedkundige, administratiewe, handels-, nywerheids- en kommunikasiesentrum van die land. In 1965 verkry Windhoek stadstatus. Die hoofstraat, Kaiserstrasse, is na onafhanklikheid herdoop na Independence Avenue, so ook talle ander strate na vryheidsvegters en Afrika-leiers. Die huidige geskatte bevolking beloop 316 000 (volgens World Gazetteer).

Geografie
Nasa-Satellietbeeld van Windhoek

Die stad is die hoof kommersiële en finansiële sentrum van Namibië. Dit is geleë op 'n hellende vlakte op die noordelike kant van die Khomashoogland op 'n hoogte van 1 728 meter.

Om die stadsgebied uit te brei is 'n uitdaging op finansiële vlak en weens die geografiese ligging van die stad. In die suidelike, oostelike en westelike rigting word Windhoek omring deur rotsagtige, bergagtige areas wat grondontwikkeling baie duur maak. Die suidelike kant is nie geskik vir industriële ontwikkeling nie omdat daar ondergrondse waterdraers teenwoordig is. Dit laat die uitgestrekte brakwaterarea noord van die stad as die enigste haalbare plek vir die uitbreiding van Windhoek.[6]

Voorstede
Ligging van die 30 voorstede van Windhoek

Windhoek is in 30 verskeie voorstede verdeel:

C- Windhoek-sentraal (Windhoek Sentrale Sakekern)

  1. Academia
  2. Auasblick
  3. Avis
  4. Cimbebasia
  5. Dorado Park
  6. Eros
  7. Eros Park
  8. Goreangab
  9. Hakahana
  10. Hochland Park
  11. Lafrenz-nywerheidsgebied
  12. Katutura
  13. Khomasdal
  14. Klein Windhoek
  15. Kleine Kuppe
  1. Ludwigsdorf
  2. Luxushügel
  3. Windhoek-Noord
  4. Noordelike Industriegebied
  5. Okuryangava
  6. Olympia
  7. Otjomuise
  8. Pionierspark
  9. Prosperita
  10. Rocky Crest
  11. Suidelike Industriegebied
  12. Suiderhof
  13. Universiteit van Namibië
  14. Wanaheda
  15. Windhoek-Wes

Klimaat
Klimaatdiagram van Windhoek
'n Deel van Windhoek

Windhoek is geleë in 'n halfwoestynagtige klimaatsgebied. Dae is meestal warm met baie warm dae gedurende die somermaande met aande wat oor die algemeen koel is. Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 19.47 °C, wat hoog is vir 'n plek wat op so 'n hoë hoogte lê op die rand van die trope.[7] Dit is hoofsaaklik weens die voorkoms van 'n warm noordelike lugvloei en die berge ten suide wat die stad teen koue suiderwinde beskut.

Die wintermaande van Junie, Julie en Augustus kry gewoonlik min tot geen reën nie. Minimumtemperature wissel tussen 5 °C en 18 °C. Aande is gewoonlik koel maar die temperatuur val selde tot onder 0°C en dit sneeu amper nooit nie. Dae is gewoonlik warm en wissel tussen maksimumtemperature van 20 °C en 31 °C in Januarie.

Die gemiddelde jaarlikse reënval is ongeveer 360 mm, wat te laag is om gewasse te kweek of om tuine in stand te hou sonder om baie water te gebruik. Die natuurlike plantegroei is struike en steppe. Droogtes kom gereeld voor.

Weergegewens vir Windhoek (2007–2015)
Maand Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Jaar
Hoogste maksimum (°C) 36,9 37,5 34,9 30,8 30,0 27,4 26,2 30,6 34,1 36,3 35,6 37,1 37,5
Gemiddelde maksimum (°C) 31,0 29,6 28,1 26,6 25,0 22,2 21,6 25,5 29,4 31,5 31,2 31,9 27,7
Gemiddelde minimum (°C) 17,8 17,2 15,8 12,9 10,0 5,9 5,9 8,9 12,7 15,6 16,3 17,3 13,1
Laagste minimum (°C) 7,3 9,2 9,0 5,7 2,0 −1,5 −1,4 1,0 2,2 7,9 7,5 8,2 −1,5
Neerslag (mm) 138,0 133,0 113,5 48,5 13,4 0,1 0,0 0,0 8,0 5,9 25,3 43,2 529,0
Humiditeit (%) 45 53 58 54 45 43 38 30 26 28 31 36 40,5
Bron: Namibia Weather[8][9]

Demografie

In 1971 was daar ongeveer 26 000 blankes in Windhoek teenoor 24 000 swartes. Ongeveer een derde van daardie blankes (9 000) was van Duitse oorsprong.[10]

Tans staan Windhoek se bevolking op meer as 300 000 (67% swart, 16% blank, 17% kleurlinge, Basters en Asiate) en groei met ongeveer 4% jaarliks met die informele nedersettings wat teen ongeveer 10% per jaar groei.[6]

Ekonomie
Lugfoto van sentrale Windhoek, die ekonomiese sentrum van Namibië

Windhoek is verreweg die belangrikste ekonomiese sentrum van Namibië, en die meeste ondernemings het hulle Namibiese hoofkwartier in die stad. Ondanks die klein aandeel van die Duitstalige bevolking is 'n groot aantal maatskappye in besit van die nasate van Duitse immigrante. Weens die noue ekonomiese bande met Suid-Afrika speel ondernemings uit die RSA 'n baie groot rol in die land. Die hoofkantoor van Air Namibia is in die TransNamib-gebou in Windhoek.[11] Verskeie winkelsentrums is in die post-onafhanklikheidsera gebou, waaronder Maerua en Wernhillpark.

Besienswaardighede
Parlementêre Tuin
Christuskerk
Tintenpalast in Windhoek
  • Christuskerk – 'n Lutherse kerk. Die konstruksie van die kerk het onder pastoor Wilhelm Anz in April 1896 begin. Aan die einde van die Herero-oorloë tussen die Duitsers en die Herero's, Khoikhoi's en Ovambo's, is dit ingewy as die Kerk van Vrede in 1910. Die kerk, wat in die Gotiese herlewingstyl met Art Nouveau-elemente gebou is, staan in die historiese middelpunt van Windhoek. Die 24 m hoë toring is soos die res van die kerk van sandsteen gemaak. Die uitsondering is die ingangsportaal en die altaar, wat van marmer gemaak is. Die kleurvolle loodglasvensters in die kerk was 'n geskenk van Kaiser Wilhelm II. Die kerk is langs die Parlementêre Tuin en die Tintenpalast.
  • St. Mariakatedraal
  • Dieretuinpark – 'n openbare park aan Onafhanklikheidslaan die sentrum van Windhoek. Die huidige park is versorg en het 'n dam, speelarea vir kinders en 'n opelugteater.[12]
  • Tintenpalast – Duits vir Inkpaleis, is die setel van albei kamers van die Namibiese wetgewer, die Nasionale Raad en die Nasionale Vergadering. Dit is net noord van Robert Mugabe-laan en is ontwerp deur die argitek Gottlieb Redecker en gebou deur die maatskappy Sander & Kock tussen 1912 en 1913 uit materiale wat in ei streek ontgin is as 'n administratiewe gebou vir die Duitse regering wat in daardie stadium in beheer van Duits-Suidwes-Afrika was. Die gebou is omring deur die Parlementêre Tuin.
  • Alte Feste – Duits vir Ou Fort. Dit is in 1890 gebou en huisves tans die Nasionale Museum.
  • Hooggeregshof van Namibië
  • Die drie kastele van Windhoek wat deur die argitek Wilhelm Sander gebou is: Heinitzburg, Sanderburg en Schwerinsburg
  • Nasionale Biblioteek van Namibië
  • Windhoek-spoorwegstasie
  • Holy Cross Kloosterskool
  • Daan Viljoen-wildtuin naby Windhoek
  • Windhoek Openbare Biblioteek – gebou in 1925 langs die Alte Feste

Vervoer

Spoor

Windhoek is per spoor verbind met:

Snelweë

In 1928 was Kaiserstraße, nou Onafhanklikheidslaan die eerste geplaveide straat in Windhoek. Tien jaar later is die volgende een, Gobabisweg (nou Sam Nujoma-rylaan), ook geplavei. Vandag is ongeveer 5 000 km van ongeveer 40 000 km se paaie in Namibië geseël.

Windhoek se drie hoof toegangsroetes van Rehoboth, Gobabis en Okahandja is geteer en is ontwerp om die grootste moontlike vloede wat in 50 jaar verwag word, te kan weerstaan. Geseëlde paaie kan verkeer dra wat teen snelhede van 120 km/h beweeg en behoort vir 20 jaar te hou.

Huurmotors is geredelik beskikbaar en word maklik uitgeken in die stad met tekens wat bestaan uit een letter en soveel as drie syfers (byvoorbeeld T681, T68, T1).

Lugvervoer

Windhoek word bedien deur twee lughawens. Die naaste is Eros 7 km suid van die middestad vir kleiner vliegtuie, en Hosea Kutako Internasionale Lughawe 42 km ten ooste van die stad. 'n Aantal buitelandse lugrederye vlieg na en van Windhoek. Huurvlugte en helikopters is ook beskikbaar.

Windhoek Internasionale Lughawe (WDH)
Lugbeeld van die Hosea Kutako Internasionale Lughawe

Hosea Kutako Internasionale Lughawe, 42 km oos van Windhoek kan tot 400 000 passasiers per jaar hanteer. Dit het een aanloopbaan sonder kapasiteitsbeperkings. Ander internasionale lughawens is in Walvisbaai en Lüderitz. Daagliks vlugte vertrek na Frankfurt in Duitsland en Johannesburg, die spil waarom Suider-Afrika se lugverkeer draai, is twee uur per vliegtuig daarvandaan, vanwaar daar na meer as 50 stede gevlieg kan word. Tot hul bankrotskap het die Suid-Afrikaanse Lugdiens en Air Namibia daaglikse vlugte na WDH gevlieg, met TAAG Angola Airlines wat steeds twee-weekliks na en van Luanda vlieg.

Eros Lughawe

Eros lughawe is die besigste lughawe in Namibië in terme van vliegtuie wat opstyg en land. Hierdie lughawe het ongeveer 12 000 individuele vlugte per jaar waarvan die meeste ligte vliegtuie is. Beperkings soos die lengte van die aanloopbaan, geraas en lugruimopeenhoping het Eros daarvan weerhou om in 'n groter lughawe te ontwikkel. Die meeste van Namibië se huuroperateurs is by Eros gebaseer.

Kultuur

Goethe-Zentrum
Die Goethe-Zentrum in Windhoek

Die Goethe-Zentrum is die enigste Duitse kultuursentrum in Namibië. Dit maak deel uit van 'n internasionale netwerk van altesaam 158 Goethe-sentra, Goethe-institute, kulturele verenigings en ander instellings wat deur die Federale Republiek van Duitsland in 93 lande dwarsoor die wêreld onderhou word. In samewerking met die Namibies-Duitse Stigting bevorder die Windhoekse sentrum die kennis van die Duitse taal (taalkursusse word vir privaat persone en onderwysers aangebied) en interkulturele samewerking tussen Namibië en Duitsland. 'n Belangrike fokus is kulturele projekte wat huidige Namibiërs met die pynlike Duitse koloniale beleid van die verlede probeer versoen.

Naas kulturele programme bied die sentrum inligting oor die kulturele, maatskaplike en politieke lewe in Duitsland aan en onderhou 'n biblioteek. Sedert 2013 bied die Goethe-sentrum naas Duitse en Engelse ook Afrikaanse en Oshiwambo-taalkursusse aan.[13]

Susterstede

Binneland

Buiteland

Sien ook

Verwysings
  1. (en) World Gazetteer: Namibia
  2. Die tweede grootste stad in Namibië, Walvisbaai, het 43 700 inwoners: "ELECTIONS 2010: Erongo regional profile" (in Engels). New Era. 16 November 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 September 2012. Besoek op 11 April 2011.
  3. Kapitako, Alvine (12 November 2010). "ELECTIONS 2010: Khomas Region profile". New Era (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Desember 2012. Besoek op 11 April 2011.
  4. Heita, Desie (11 Februarie 2010). "Owning a house … a dream deferred". New Era (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Julie 2011. Besoek op 11 April 2011.
  5. (af) Ruiter val op heiligste dag Geargiveer 1 Julie 2014 op Wayback Machine, Republikein, 27 Desember 2013. URL besoek op 4 Oktober 2015.
  6. (en) New Era, 10 Februarie 2010: Windhoek’s battle for land, by Desie Heita.
  7. Die gemiddeld vir 1957–1987 volgens die Goddard Instituut van Ruimtestudies se Wêreldklimaatdatabasis
  8. "Namibia Weather" (in Engels). Namibia Weather. 29 Junie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2016. Besoek op 29 Junie 2015.
  9. (en) "Average Conditions Windhoek, Namibia". BBC Weather. Besoek op 16 Augustus 2009.
  10. (en)
  11. (en) Contact UsAir Namibia. URL besoek op 13 Oktober 2009.
  12. "Windhoek Attractions, Namibia" (in Engels). Sa-venues.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 September 2015. Besoek op 1 Oktober 2009.
  13. (de) Goethe-Zentrum Windhoek. Besoek op 2 Julie 2015

Bronne
  • Levinson, Olga: The cultural life of Windhoek. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 17, nr. 2, Desember 1967
  • Mossolow, N.: Die veelbewoë geskiedenis van Windhoek. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 15, nr. 3, Maart 1966.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.