William Blake

William Blake
William Blake
	Portret van William Blake deur Thomas Phillips in 1807
Gebore	Samuel Finley Breese Morse; 28 November 1757; Soho, Londen, Engeland
Sterf	12 Augustus 1827 (op 69); Charing Cross, Londen, Engeland
Nasionaliteit	Verenigde Koninkryk
Beroep	Digter, skilder, drukkunstenaar
Bekend vir	Songs of Innocence and of Experience; The Marriage of Heaven and Hell; The Four Zoas; Jerusalem; Milton; And did those feet in ancient time
Eggenoot	Catherine Boucher (1782–1827, sy dood)
Handtekening

William Blake (28 November 1757 – 12 Augustus 1827), was 'n Engelse digter, skilder en drukkunstenaar. Blake wat grootliks nie erken is gedurende sy lewe nie, word tans as 'n seminale figuur in die geskiedenis van die digkuns en visuele kunste van die Romantiese era beskou.

Die 20ste-eeuse kritikus Northrop Frye het sy literêre werke bestempel dat dit in verhouding tot die meriete daarvan, die minste gelese liggaam van poësie in die Engelse taal is. Sy visuele kunstenaarskap het daartoe gelei dat die 21ste-eeuse kritikus Jonathan Jones hom genoem het as verreweg die grootste kunstenaar wat Brittanje nog ooit opgelewer het. In 2002 is Blake op nommer 38 geplaas in die BBC se peiling van die 100 Grootste Britte. Terwyl hy sy hele lewe lank in Londen gewoon het, behalwe vir drie jaar wat hy in Felpham deurgebring het, het hy 'n diverse en simbolies ryk versameling werke vervaardig, wat die verbeelding omhels het as "die liggaam van God" of "menslike bestaan self".

Hy het 'n unieke metode in die waterverfskilderkuns ontwikkel in 'n poging om sy digkuns in waterverf uit te beeld. Blake bevraagteken die heersende waardes van sy tyd, op die gebied van kuns, godsdiens en filosofie. Sy poësie voorspel die groot veranderinge wat sou kom en baan die weg vir die konvensies van die 18de eeu.

Lewensverloop

'n Grafsteen in die Bunhill Fields-begraafplaas te Islington, Londen herinner aan William Blake en sy vrou Catherine

Blake het grootgeword in 'n warm en onkonvensionele middelklasgesin in Londen. Sy vader James was van Ierse oorsprong en heet eintlik O'Neill. Young William was 'n hardnekkige seun. Hy het nie skool toe gegaan nie en het sy opleiding grootliks van sy ma ontvang. Hy lees alles wat hy in die hande kan kry, insluitend Shakespeare, Milton, Ben Jonson en die Bybel en het ook die nodige kennis van Frans, Italiaans, Latyn, Grieks en Hebreeus bekom. Spoedig is sy kunstalent erken en aangemoedig. Hy het ook 'n mistieke inslag gehad en visioene gesien, wat hom tot sy latere lewe sou lei.

Op die ouderdom van veertien het hy by die grafiese kunstenaar James Basire gaan studeer. Hy het hom laat skets en tekenings gemaak van die Westminster Abbey en ander ou kerke in Londen. In daardie tyd is hy sterk beïnvloed deur die Gotiese styl. Toe hy 21 was, is hy toegelaat tot die Royal Academy. Hy wou egter meer as net 'n grafiese kunstenaar wees, en verset hom bowendien teen die heersende konvensionele sienings oor kuns. Na sy huwelik met Catherine Boucher in 1782 het hy op aandrang en met die ondersteuning van 'n paar vriende daarin geslaag om 'n eerste publikasie van Poetical sketches (1783) te laat verskyn.

Blake is in 1827 oorlede en is in Bunhill Fields in Londen begrawe.

Letterkunde

Sy mistieke inslag het gelei tot sy eie mitologie, met baie simboliese en dikwels duistere werke. Blake se poësie beweeg tussen twee pole. Aan die een kant is daar die liriese, pastorale wêreld van Songs of Innocence (1789) en aan die ander kant die "dark satanic mills" van die Industriële Revolusie en die mens se verset daarteen soos uitgebeeld in Songs of Experience (1794). Hierdie laaste werk is nooit weer apart gepubliseer nie, maar altyd as 'n eenheid met die vroeëre, onder die titel Songs of Innocence and Experience wat twee teenoorgestelde stadiums van die menslike siel toon.

Blake se kontak met die revolusionêre kringe van Tom Paine en William Godwin het as inspirasie gedien vir sy belangrikste satiriese prosawerk The Marriage of Heaven and Hell (1790-93). In hierdie werk manifesteer sy begeerte tot vryheid en Proverbs of Hell, 'n bondige voorstelling van sy lewe en kunswaardering is ook daarin ingesluit. Sy revolusionêre idees is ook uitgedruk in gedigte soos The French Revolution (1791), America, a prophecy (1793) en Visions of the Daughters of Albion (1793). Ná 1794 het hy sy groot "prophetic books" geskryf waarin hy 'n eie mitologie ontwikkel. Hiervan is The four Zoas (1795-1804), Milton (1804- 1820) en Jerusalem (1804-1820) die belangrikste. Uit hierdie werke blyk dit duidelik dat Blake die warm menslikheid van die siel belangriker as die koel rede geag het. Sy wanhoop het plek gemaak vir 'n filosofie waarin verlossing in liefde en vergifnis gesien word.

Beeldende kuns

In sy illustrasies en waterverfskilderye het Blake die perspektief wat sedert die Renaissance in gebruik was, verwerp en kleur subjektief gebruik. Baie van sy kunswerke het ontstaan as illustrasies vir bestaande boeke of vir sy eie geskrifte. In laasgenoemde geval vorm die handgeskrewe teks en die illustrasies 'n dekoratiewe geheel, soos byvoorbeeld in Songs of Innocence (1789), waarvoor hy 'n nuwe grafiese tegniek bekend as " illuminated printing" ontwikkel het. Die illustrasies is later met die hand ingekleur. Sy illustrasies vir die Bybelboek Job, wat in 1820 ontwerp en in 1826 gegraveer is, asook dié vir Dante se Divina Commedia, waaraan hy tot met sy dood gewerk het, is van sy bekendste werk. Blake het weinig erkenning van tydgenote geniet. Eers ná 1850 is sy werk, waarvan sommige in die Tate Gallery in Londen te sien is, herontdek. Hy word vandag beskou as 'n voorloper van die Art Nouveau-beweging.

Bronnelys

Wêreldspektrum, Vol. 3, 98, ISBN 0 908409 44 3

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.