Vlag van Duitsland

Die Duitse vlag van eenheid is ’n nasionale gedenkteken vir die Duitse Hereniging en is op 3 Oktober 1990 gehys. Dit wapper by die Reichstaggebou in Berlyn, die setel van die Duitse regering

Die Duitse nasionale vlag of Bundesflagge (Afrikaans: “Federale vlag”) vertoon net die swart-rooi-goue kleure en is as deel van die (Wes-)Duitse grondwet op 23 Mei 1949 goedgekeur.[7] As gevolg van die oprigting van aparte regerings en militêre vlae in volgende jare word die gewone driekleur nou as Duitse burgerlike vlag en vaandel gebruik. Die vlag word ook deur nie-regeringsowerhede gebruik om hul verbintenis met die Federale regering te toon, byvoorbeeld hys die owerhede van die Duitse deelstate die Duitse nasionale vlag langs hul eie vlae.

Bundesdienstflagge by die Duitse Ambassade in Canberra, Australië

Die regeringsvlag staan amptelik bekend as Dienstflagge der Bundesbehörden (“staatsvlag van die federale owerhede”) of kort Bundesdienstflagge (“federale diensvlag”). Dit is in 1950 goedgekeur en toon die burgerlike vlag met die Bundesschild (“federale wapen”) daarop, wat die swart en goue bane tot een vyfde oorvleuel.[8] Die Bundesschild is ’n variasie van die wapen van Duitsland, waarvan veral die illustrasie van die arend en die vorm van die skild verskil: Die Bundesschild is aan die basis afgerond, terwyl die gewone wapen spits is. Die regeringsvlag mag net deur owerhede van die federale regering gebruik word en die gebruik daarvan deur ander is ’n misdryf wat met ’n boete gestraf kan word.[9] Die openbare gebruik deur vlae soortgelyk aan die Bundesdienstflagge (byvoorbeeld die gebruik van die hedendaagse wapen in plaas van die Bundesschild) word egter geduld en sulke vlae word soms by internasionale sportbyeenkomste gesien.[10]

Burgerlike vlag (hangend)

Regeringsvlag (hangend)

Bykomend tot die gewone horisontale vorm gebruik baie openbare geboue soos stadsale en skole vertikale vlae. Die meeste stadsale toon hul vlae langs die nasionale vlag op hierdie manier; baie dorpsvlae in Duitsland bestaan slegs in ’n vertikale vorm. Die verhoudings van hierdie vertikale vlae is nie gespesifiseer nie. Op 13 November 1996 is ’n ontwerp vir ’n vertikale vorm van die regeringsvlag goedgekeur wat toevallig met die patroon van die “konvensionele” swart-rooi-goue vlag van die Prinsdom Reuß-Gera van 1806–1918 ooreenstem: Die Bundesschild word in die middel van die vlag vertoon en oorvleuel tot een vyfde die swart en goue bane.[11] Wanneer dit soos ’n banier hang of gedrapeer word, sal die swart baan aan die linkerkant moet wees, soos geïllustreer. Wanneer dit van ’n vertikale vlagpaal gehys word, sal die swart baan na die personeel moet kyk.[12] Hiervoor mag net “egte baniervlae” gebruik word, waar die vlagdoek aan sy kort einde aan ’n kruisstaaf vasgemaak is. Gehys hang die banier sentraal (met die rooi baan in die middel) voor die vlagpaal. Self vir die posisie van die wapen word duidelike reëls genoem:

Die presidensiële vlag waai oor die Berlynse Bellevue-kasteel

Duitsland se oorlogsvaandel op die fregat Niedersachsen

Bykomend tot die federale vlag bestaan die diensvlag van die federale owerhede (kort: Federale diensvlag); sy gebruik word in die “Reëling oor die Duitse vlae” (Anordnung über die deutschen Flaggen) van 7 Junie 1950 bepaal:

Die ongemagtigde gebruik van wapen en diensvlag van die Bond kan as ’n wandaad gestraf word (§ 124 OWiG). Dit is om te verhoed dat hierdie simbole deur ’n onbehoorlike gebruik afgegradeer word. Daarbenewens sal die reputasie van die staat moet beskerm word. Die gebruik is nie ongemagtig nie indien die verantwoordelike gesag dit toelaat of indien dit as sosiaal aanvaarbaar beskou kan word.[14] Dit is byvoorbeeld die geval indien ’n blykbare amptelike gebruik vermy kan word.[15][16] Die vertoning van ’n diensvlag deur sportondersteuners is darem geen ongemagtigde gebruik nie.[17][18]

Verteenwoordigers van die Duitse Bondsdag en die Bondsraad gebruik dikwels die federale vlag in plaas van die federale diensvlag. Hierdeur sal hul legitimasie deur die en hul solidariteit met die volk, wat die federale vlag, maar nie die federale diensvlag mag gebruik, uitgedruk word. Die diensvlag van die Duitse Federale Pos was van 7 Junie 1950 tot 31 Desember 1994 ’n selfstandige federale diensvlag wat net deur die Duitse Federale Pos en die sy bogeskikte federale departement sou gebruik kon word.

Vlag van die Duitse Vloot: Toespraak van die bondspresident Horst Köhler tydens ’n Bundeswehr-sending na die buiteland in 2004

Sedert die Duitse gewapende magte (Bundeswehr) ’n federale owerheid is, word die Bundesdienstflagge as Duitse oorlogsvlag op land gebruik. In 1956 is die Dienstflagge der Seestreitkräfte der Bundeswehr (“vlag van die Duitse Vloot”) goedgekeur: Die regeringsvlag eindig in ’n swaelstert.[19]

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Duitse Vloot.

Die Duitse oorlogsvaandel ter see word as Diensvlag van die Bundeswehr se vloot beskryf. Dit stem ooreen met die federale diensvlag, maar word met ’n swaelstert getoon. Die federale skil is ongeveer in die sentrum tussen die vlagpaal en die insnyding, maar effens verder van die vlagpaal af. Dit maak dus ’n verskil tussen die diensvlag van die vloot en vroeër Reichskriegsflaggen wat meestal die Duitse Ordekruis getoon het. Die diensvlag van die vloot is aan die vlag van 1848 ontleen, soos dit ook deur die Ryksvloot gebruik is. Dit staan darem in die demokratiese tradisie van die “Paulskirchenverfassung”.

Die diensvlag van die Duitse vloot is op orde van die Bondspresident op 25 Mei 1956 goedgekeur. Dit word deur al die oorlogskepe van die Duitse Vloot en hul bootjies getoon. Ook permanent bemanne kusstasies hys dié vlag. Burgerlik bemanne hulpskepe van die vloot, basisse en kaserne van die vloot toon die federale diensvlag. Die Duitse Vloot se beveltekens is in hul ontwerp van die Duitse Keiserryk s’n ontleen. Hulle gebruik as grondslag die swart ysterkruis op ’n wit agtergrond.

Algemene nieamptelike vlagvariant met die wapen van Duitsland (wanordelik,[23] maar algemeen geduld)

’n Weergawe van die Duitse vlag waar die goue baan van ’n metaal-goue kleur is. Hierdie weergawe is soms in amptelike publikasies voor die bekendstelling van die federale regering se korporatiewe ontwerp in 1999 gebruik. Let ook op die effens helder rooi.

Die presiese kleure wat vir die Duitse vlag gebruik word is ten tye van sy goedkeuring nie amptelik gedefinieer nie en het sedertdien verander.[24]

Die vlagreëling praat nie net van die goudkleurige baan nie, maar ook van die onderste baan wat die heraldies omstrede, maar histories verantwoordbare metalliese kleur gebruik.[25] Vir die kleure van die vlagmateriaal het die Federale Ministerie van Binnelandse Sake RAL 9017 (vervoerswart), RAL 3020 (vervoerrooi) en RAL 1028 (meloengeel) aanbeveel. Op grond van die federale kabinet se besluit van 2 Junie 1999 is die federale regering se korporatiewe ontwerp ontwikkel.[26] Vir foto’s van die vlag in gedrukte media en op skerms gebruik die federale regering vervolgens die volgende RAL-kleure, met hul eweknieë in die Pantone- en CMYK-stelsels vir kentekens en RGB vir aanlyn-medias:

*Die waarde wat hier gegee word, is ’n alternatief vir die volgende meer ingewikkelde kombinasie: Geel (765 g), Rooi 032 (26 g), Swart (11 g), Deursigtige wit (198 g)

In vlagkunde word selde tussen goud en geel onderskei; in heraldiese opsig is albei or-kleure. Vir die Duitse vlag word hierdie onderskeiding getref: Die kleur wat in die vlag gebruik word, is goud, nie geel nie.

Toe die swart-rooi-goud-driekleur deur die Republiek van Weimar as sy vlag goedgekeur is, is dit deur konserwatiewe, monargiste en verregses beveg, wat na die kleure met kwaadwillige name soos Schwarz-Rot-Gelb (“swart-rooi-geel”), Schwarz-Rot-Senf (“swart-rooi-mosterd”) of selfs Schwarz-Rot-Scheiße (”swart-rooi-kak”) verwys het.[27][28] Toe die Nazi's in 1933 die bewind oorgeneem het, is die swart-wit-rooi kleure van die Keiserlike Duitsland van voor 1918 vinnig hervestig en hul propagandamasjien het voortgegaan om die Schwarz-Rot-Gold met dieselfde neerhalende terme wat voorheen deur die monargiste gebruik is te diskrediteer.[29]

Op 16 November 1959 het die Federale Geregshof (Bundesgerichtshof) gesê dat die gebruik van “swart-rooi-geel” “deur jare se Nazi-agitasie die betekenis van ’n kwaadwillige laster teen die demokratiese simbole van die staat bereik het“ en nou ’n misdryf is.[29] Soos opgesom deur die heraldis Arnold Rabbow in 1968 is “die Duitse kleure swart-rooi-geel, maar hulle is swart-rooi-goud genoem”.[30] Die vlagwet van 1848 het egter eksplisiet die laagste strook van die vlag as geel aangedui.[31]

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Heilige Romeinse Ryk.

Keiserlike banier en swaard, Heilige Romeinse Ryk van die Duitse Nasie (1410–1806, skildery deur Albrecht Altdorfer)

Virgil Solis, HWG, rondom 1540/45: Die Heilige Romeinse Ryk se wapen. Die “heilige” dubbelarend met ’n stralekrans

Die heraldiese kombinasie van swart, rooi en goud is sedert die Middeleeue bekend. Die Heilige Romeinse Ryk (800/96–1806, vanaf 1512 Heilige Romeinse Ryk van die Duitse Nasie genoem) het nie ’n nasionale vlag gehad nie, maar swart en goud is as die kleure van die Heilige Romeinse Keiser gebruik en op die keiserlike banier vertoon: ’n Swart arend op ’n goue agtergrond. Na die laat 13de of vroeë 14de eeu is die kloue en bek van die arend rooi gekleur. Vanaf die vroeë 15de eeu is ’n Dubbelkop-arend gebruik.[35] Bykomende vlae in die geval van oorlog was die “rykstormvlag” (Reichssturmfahne) of, indien die keiser betrokke was, die “rykrenvlag” (Reichsrennfahne).

• Hoog-Middeleeue tot 1410: ’n Swart eenkoppige arend met rooi wapens (bek en kloue) op ’n geelgoue agtergrond (heraldies: “in goud ’n swart arend met rooi wapens”). Hierdie arend was, saam met die daarop gebaseerde kleurkombinasie swart-geel die embleem van die Romeins-Duitse koning, en die rykskleure. Sedert die 13de/14de eeu is sy kloue en bek in rooi gekleur. Die oudste getuienis hiervan is die Heidelbergse Codex Manesse.
• Laat Middeleeue vanaf 1410 tot 1806: Swart tweekoppige arend met rooi wapens op ’n geelgoue agtergrond. Die tweekoppige arend het die keiser- en koningskap van die Heilige Romeinse Ryk verteenwoordig, volgens sy prominente posisie onder die ander konings van Europa. Die tweekoppige arend het na 1806 die Keiserryk Oostenryk se embleem onder die Huis van Habsburg geword, wat oor eeue heen die titel as Romeinse keiser gehad het en na die ineenstorting van die Heilige Romeinse Ryk ook sy kleure, swart en geel, vervolgens as Oostenrykse keiser gebruik het.

Die kleure rooi en wit was in hierdie tydperk ook wyd gebruik. Toe die Heilige Romeinse Ryk aan die Kruistogte deelgeneem het, is ’n oorlogsvaandel langs die swart-goud keiserlike banier gehys. Hierdie vlag, bekend as “Sint-Joris-vlag”, was ’n wit kruis op ’n rooi agtergrond, die agterkant van die Sint-Joriskruis wat as die vlag van Engeland gebruik word en soortgelyk is aan die vlag van Denemarke.[35] Rooi en wit was ook die kleure van die Hansebond (13de–17de eeu). Hanseatiese handelskepe was herkenbaar aan hul rooi-wit vlaggies en die meeste Hansestede het rooi en wit as hul stadskleure goedgekeur. Rooi en wit word nog steeds as die kleure van baie voormalige Hansestede soos Hamburg of Bremen gebruik.

Tydens die Guelph- en Ghibelline-konflik van die 12–14de eeu in Noord-Italië het die leërs van die Ghibelline-gemeentes (pro-keiserlik) die oorlogsvaandel van die Heilige Romeinse Ryk (wit kruis op ’n rooi agtergrond) gebruik, terwyl die Guelf-gemeentes (teen-keiserlik) die kleure omgedraai het (rooi kruis op ’n wit agtergrond). Hierdie twee skemas is in die moderne burgerlike heraldiek van Noord-Italiaanse dorpe algemeen en bly ’n onthullende aanwyser van hul verlede faksiese neigings. Tradisionele Ghibelline-dorpe soos Pavia, Novara, Como en Asti gaan voort om die Ghibelline-kruis te gebruik. Die Guelph-kruis kan gevind word op die burgerlike wapens van tradisionele Guelph-dorpe soos Genua, Milaan, Vercelli, Alessandria, Reggio en Bologna.

Kokarde van Waldeck-Pyrmont

Grondwet van 23 Mei 1849 (uittreksel) en vlag van die Prinsdom Waldeck-Pyrmont in die Kasteelmuseum Waldeck

Toe Heinrich XI, Prins Reuß van Greiz, deur Keiser Josef II van die Heilige Romeinse Ryk van die Duitse Nasie op 12 Mei 1778 as opperhoof van die destydse nuwe Prinsdom Reuß-Greiz aangewys is, het die vlag wat deur dié Prinsdom aangeneem is, die eerste in die moderne rangskikking van die swart-rooi-goud-driekleur in enige soewereine staat binne die hedendaagse Duitsland geword. Die Reuß van die ouer dinastiese lyn (Reuß-Gera) wat die Prinsdom regeer het, het ’n vlag met ’n amper vierkante verhouding van 4:5 gehad, in plaas van die moderne Duitse vlag se 3:5.

In 1814 het die prins van Waldeck-Pyrmont, Georg II Heinrich, vir sy burgermag bepaal, dat hulle as kenteken ’n swart-goud-rooi kokarde moes dra. Goud en swart is reeds in die 17de eeu as kleure van dié prinsdom gebruik. ’n Illustrasie van ’n vlag in die argief van Bad Wildungen toon ’n rooi-goud-swart-vlag met ’n geel ster in die middel en die jaartal 1775. Volgens bewerings het Bad Wildungen oor geen eie vlag beskik nie en in plaas daarvan die vlag van die prinsdom gebruik, dus word hierdie vlag as die prinsdom s’n beskou. In 1830 het Waldeck-Pyrmont ’n bataljon vir die bond se weermag gestuur. Dit het die swart-rooi-goue horisontale driekleur gebruik. Vanaf omtrent 1890 is die wapen van die Prinsdom bykomend in sy standaard gebruik. Die vlag is ook vervolgens na die omskepping van die prinsdom in ’n vrystaat in 1918 gebruik, totdat dit in 1929 uiteindelik by Pruise ingelyf is.[37]

Die kleure van die Reuß-dinastie, swart en goud, dateer reeds uit die 17de eeu. Sedert die tye van die Rynbond is ook rooi as derde bykomende kleur bevestig. In 1820 is swart-rooi-goud as nasionale kleure van die Reuß-prinsdomme bepaal. Terwyl die ouer dinastiese lyn die kleure in sy vlae in ’n horisontale rangskikking getoon het, het die jonger dinastiese lyn die driekleur in ’n Franse vorm – d.w.s. in ’n vertikale rangskikking – getoon. Die twee prinsdomme is in 1918 in vrystate omskep. In 1919 is uit albei Reuß-state die Volksstaat Reuß gestig, wat vervolgens die horisontale swart-rooi-goud driekleur gebruik het. In 1920 is dit by die nuwe deelstaat Thüringen ingelyf.[38]

Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Napoleontiese Oorloë en Rynbond.

“Uittog van die Jena-studente in die Vryheidsoorlog van 1813”, geskilder deur die Switserse Ferdinand Hodler vir die Universiteit van Jena in 1908

Lützow-kavallerie in aksie (op die voorgrond twee Husare, agter hulle jagters op perde)

In 1804 het Napoleon Bonaparte die Eerste Franse Keiserryk uitgeroep. In reaksie hierop het Frans II van die Habsburg-dinastie die Keiserryk Oostenryk gestig en is tot keiser gekroon. Die kleure van die Heilige Romeinse Ryk se banner, swart en goud, is oorgeneem en het die kleure van die Keiserryk Oostenryk geword. Frans II was die laaste keiser van die Heilige Romeinse Ryk, toe dié ryk op druk van Napoleon Bonaparte in 1806 ontbind is. Vervolgens het die Keiserryk Oostenryk en toe die Oostenryk-Hongarye hierdie kleure tot in 1918 te gebruik.

Met die einde van die Heilige Romeinse Ryk in 1806 het baie van sy hertoë en vorste by die Rynbond, ’n konfederasie van Napoleontiese satellietstate, aangesluit. Hierdie lande het hul eie vlae gebruik. Die konfederasie het geen eie vlag gehad nie; in plaas daarvan het dit die blou-wit-rooi vlag van Frankryk en die Keiserlike Vaandel van sy beskermer, Napoleon Bonaparte, gebruik.[39]

Tydens die Napoleontiese Oorloë is die Duitse stryd teen die besetting deur die Franse magte deur die kleure van swart, rooi en goud aansienlik gesimboliseer, en het na hul gebruik by die uniforms van die Vrye Lützowkorps, ’n vrywilliger-eenheid van die Pruisiese leër, gewild geraak. Hierdie eenheid het swart uniforms met rooi voorwerpe en goue knoppies gebruik. Die kleurkeuse het ’n pragmatiese oorsprong gehad, selfs al was swart-rooi-goud die voormalige kleure wat deur die Heilige Romeinse Ryk gebruik is.[40] Van die korps se lede moes hul eie klere voorsien: Ten doeleinde van ’n eenvormige voorkoms was dit die maklikste manier om al die klere, wat uit die verskeie dele van Duitsland saamgebring is, swart te kleur. Goudkleurige (messinggekleurde) knoppies was wyd beskikbaar en pennons wat deur die lansers in die eenheid gebruik is, was rooi en swart. Teen die tyd is die kleure soos volg voorgestel:

Aangesien die lede van hierdie eenheid uit die hele Duitsland gekom het en meestal universiteitsstudente en akademici was, het die Vrye Lützowkorps en hul kleure aansienlike blootstelling onder Duitsers verwerf.[40] Die feit dat die kleure dieselfde was as die keiserlike vlag in die Heilige Romeinse Ryk het bygedra tot die popularisering.[42]

Op 17 Junie 1813 het die groep Schwarze Jäger (“swart jagters”) by Kitzen (naby Leipzig) in ’n hinderlaag van die Franse beland en is toe amper heeltemal uitgewis. Op 12 Junie 1815 het sewe studente, wat in die Vrye Lützowkorps gedien het en toe by verskeie Korps van die Seniore-konvensie van Jena aktief was, met ander nasionale en republikeins-gesinde studente die Urburschenschaft gestig. Hulle het die kleure “swart-rooi-goud” gekies.

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Duitse Bond.

Vlag by die Hambachfees met goud op (1832). Die prentjie is waarskynlik verkeerd gekleurd. Die oorspronklike litografie is monochroom.[43]

Die Ur-Fahne van die Hambachfees, soos vertoon by die Hambach-kasteel

Die Kongres van Wene van 1815–16 het tot die stigting van die Duitse Bond gelei, ’n losse unie van al die oorblywende Duitse state ná die Napoleontiese Oorloë. Die Bond is geskep as ’n plaasvervanger vir die nou-ontbonde Heilige Romeinse Ryk met Frans II van Oostenryk – die laaste Heilige Romeinse Keiser – as sy president. Die Bond het nie ’n eie vlag gehad nie, hoewel die swart-rooi-goud-driekleur soms verkeerdelik as sulks beskou is.[44]

Na hul terugkeer van die oorlog het die veterane van die Vrye Lützowkorps in Junie 1815 die Urburschenschaft in Jena gestig. Die Jena Urburschenschaft het uiteindelik ’n vlag met drie gelyke horisontale bane van rooi, swart en rooi met ’n goue trim en ’n goue eiketak oor die swart baan goedgekeur, na aanleiding van die kleure van die Vrykorps se uniforms.[40] Aangesien die studente wat in die Vrye Lützowkorps gedien het, uit verskeie Duitse state afkomstig was, het die idee van ’n verenigde Duitse staat begin om binne die Urburschenschaft momentum te kry en soortgelyke Burschenschaften is daarna dwarsdeur die Bond gevorm.

Op die vierde herdenking van die Slag van Leipzig en die Protestantse Hervorming se 300ste herdenking op 18 Oktober 1817 het sowat 500 studente van die Urburschenschaft en sommige professore uit verskeie Duitse deelstate onder die slagspreuk Nur im Ganzen ist Heil (“Slegs in die geheel is verlossing”) met die rooi-swart-rooi-vlag (goud was net die randjies en ’n eiketak in swart strepe) na die Wartburg by Eisenach in Sakse-Weimar-Eisenach (in die hedendaagse Thüringen) opgeruk, om tydens die Wartburgfest vir vryheid en ’n verenigde ryk te demonstreer. As ’n toevlugsoord vir Martin Luther in 1521/22 is die Wartburg as ’n Duitse nasionale simbool beskou, waar hy die Latynse Bybel na Duits vertaal het.

Die goud-rooi-swart-vlag van die Jena Urburschenschaft het prominent op hierdie Wartburg-fees verskyn. Vervolgens het die kleure swart, rooi en goud uiteindelik simbolies vir hierdie begeerte van ’n verenigde Duitse staat geword. Oostenryk, in sy vasbeslotenheid om die status quo te handhaaf,[45] het die Carlsbad-besluite van 1819 aanvaar en al die studente-organisasies verbied, waardeur die Burschenschaften amptelik ontbind is.

Vanaf 27 Mei tot 1 Junie 1832 het sowat 30 000 mense by die Hambachfees vir vryheid, eenheid en burgerregte gedemonstreer en vir die eerste keer ’n swart-rooi-goud-kleurige vlag saamgeneem. Die kleure swart, rooi en goud het ’n goed gevestigde simbool geword vir die liberale, demokratiese en republikeinse beweging in die Duitse state sedert die Wartburgfees en vlae in hierdie kleure is heelwat by die Hambachfees vertoon. Terwyl kontemporêre illustrasies die prominente gebruik van ’n goud-rooi-swart-driekleur wys (’n onderstebo weergawe van die moderne Duitse vlag), is oorblywende vlae van die gebeurtenis in swart-rooi-goud. So ’n voorbeeld is die Ur-Fahne, die vlag wat tydens die fees op die Hambach-kasteel gehys is: ’n Swart-rooi-goud-driekleur waar die rooi baan die opskrif Deutschlands Wiedergeburt (“Duitsland se hergeboorte”) bevat, wat die doel van die deelnemers duidelik gemaak het: Die vestiging van ’n Duitse nasie. Hierdie vlag word nou permanent by die kasteel vertoon.[46]

Kontemporêre litografie van die Slag by Kandern vanuit die oogpunt van die rewolusionêres op 20 April 1848, waartydens die Hecker-opstand neergeslaan is

In die lente van die volke tydens die Rewolusies van 1848 het rewolusionêres na die strate opgeruk en baie van hulle het die driekleur vertoon. Liberale het die bewind oorgeneem en na langdurige beraadslaging is ’n nasionale vergadering geformuleer. Op 9 Maart het hierdie Frankfurtse parlement die kleure swart, rooi en goud as die amptelike kleure van Duitsland goedgekeur en ’n wet aangeneem waarin die horisontale swart-rooi-goud-driekleur as die burgerlike vaandel verklaar is.[47] Rewolusionêres van 1848/49 wat nie ’n Duitse eenheid onder ’n monargie nie maar onder ’n republiek wou hê, het ’n vertikale swart-rooi-goud-driekleur na aanleiding van die Franse vlag gekies.

In die ontstaande Duitse Ryk van 1848/1849 het die Frankfurtse parlement op 13 November 1848 ’n rykswet rakende die instelling van ’n Duitse oorlogs- en handelsvlag goedgekeur. Vervolgens was swart-rooi-goud die kleure van die ryksvloot. Omdat die kleure so wyd gebruik en as algemeen beskou is, is hulle nie eens in die ryksgrondwet van Maart 1849 eksplisiet genoem nie. Na die onderdrukking van die rewolusie in Mei/Junie 1849 is die federale wet van Maart 1848 nie omgekeer nie, maar die kleure is vir ’n lang tydperk min in die openbaar gebruik. In 1863 het die vlag egter bo-op die Bondspalais in Frankfurt gewaai, toe die Frankfurtse prinsdag vergader het.

In 1850 het die Frankfurtse parlement in duie gestort en die Duitse Bond is onder Oostenrykse presidentskap, wat die optrede van die mislukte Frankfurtse parlement insluitende die driekleur, onderdruk het, herstel. Daarna was die dringendste vraagstuk om ’n toekomstige Duitse nasie met of sonder Oostenryk te stig, omdat Oostenryk se status as ’n multi-etniese ryk die droom van ’n verenigde Groot-Duitsland ingewikkeld gemaak het – die Großdeutsche oplossing. Alternatiewelik was daar die Kleindeutsche (Klein-Duitse) oplossing vir ’n Duitsland wat slegs Duitse lande dek en Oostenryk uitgesluit het. Die Pruisiese-Oostenrykse dualiteit binne die Bond het uiteindelik tot die Oostenryks-Pruisiese-oorlog van 1866 gelei. Tydens die oorlog het die suidelike state wat met Oostenryk geallieerd was, die swart-rooi-goud-driekleur as hul vlag aangeneem, en die 8ste Duitse Weermagkorps het ook swart-rooi-goud-armbande gedra.[44] Die Koninkryk Pruise en sy oorwegend Noord-Duitse bondgenote het Oostenryk verslaan en plek gemaak vir die verwesenliking van die Klein-Duitse oplossing ’n paar jaar later.

Aan die einde van die 1860's is Prins Adalbert van Pruise se vlagontwerpe vir verskeie Duitse vlae ontdek.[48] Die stigter van die Duitse ryksvloot het in 1849/50 veral voorstelle vir ’n vlootvaandel van die ryksvloot ontwerp, na aanleiding van die Duitse Bond se swart-rooi-goue vlag wat die kleure op verskillende maniere met ’n Ysterkruis gekombineer het. As nasionale vlag het Prins Adalbert ’n horisontale driekleur in swart-rooi-goud en ’n gevierendeelde vlag met ’n reghoek in goud (in die skildhoek), ’n swart reghoek (in die onderste vlugdeel) en twee rooi reghoeke voorgestel. Daarbenewens het hy ’n vlag vir die vorsteraad ontwerp.[44]

Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Noord-Duitse Bond, Duitse Keiserryk en Eerste Wêreldoorlog.

Swart-wit-rooie Kokarde aan ’n Punthelm ter herdenking van Keiser Wilhelm I se 100ste verjaarsdag in 1897

Vlae van die keiserlike vloot, afgelei van die vlootvaandels van die Noord-Duitse Bond

Pruise, sedert 1866 die toonaangewende staat, het daarin geslaag om die Duitse verenigingsbeweging sodoende te beïnvloed dat dit met sy eie belange ooreenstem. Na aanleiding van die ontbinding van die Duitse Bond het Pruise sy nieamptelike opvolger, die Noord-Duitse Bond, in 1866 met die ondertekening van die Bondverdrag van Augustus 1866 en die bekragtiging van die Grondwet op 1 Julie 1867 onder leiding van die eerste minister van Pruise, Otto von Bismarck, gevorm. Hierdie koalisie het uit Pruise, die grootste lidstaat, en 21 ander Noord-Duitse state bestaan. Bismarck homself het op die goedkeuring van nuwe vaandels vir die handels- en oorlogsvloot aangedring: ’n Swart-wit-rooi-driekleur.

Die vraag oor watter vlag deur die nuwe Bond aangeneem moes word, is eerste deur die skeepsektor geopper in sy begeerte om ’n internasionaal herkenbare identiteit te hê. Feitlik al die internasionale skepe wat aan die Bond behoort het, was afkomstig uit Pruise of die drie voormalige Hansestede Bremen, Hamburg en Lübeck. Vervolgens het Adolf Soetbeer, sekretaris van die Hamburgse Kamer van Koophandel, in die Bremer Handelsblatt van 22 September 1866 voorgestel dat enige beplande vlag die kleure van Pruise (swart en wit) met die Hansekleure (rooi en wit) moes kombineer. Op 9 Desember het Bismarck in ’n eerste ontwerp vir die Noord-Duitse Bond se grondwet vir hierdie kombinasie gepleit, en ook Prins Adalbert van Pruise, die Pruisiese Vlootminister van 1848 tot 1851, het in ’n toespraak voor koning en kroonprins op 25 Desember daarvoor gepleit, vervolgens het die horisontale swart-wit-rooi-driekleur met die Noord-Duitse grondwet se goedkeuring op 1 Julie 1867 as beide die burgerlike en die oorlogsvaandel amptelike status verkry.[50] Die kleure is vir die publiek soos volg verklaar: Swart-wit het Pruise en rooi-wit die Hansestede verteenwoordig. Die Hanse het as ’n stedebond nie oor ’n eie vlag beskik nie, maar van die meeste lidstede se wapens het die kleure wit en rooi gebruik.

Die kleurkeuse het met koning Wilhelm I van Pruise se kleure saam gepas: Die rooi en wit is ook geneem om die Mark Brandenburg te verteenwoordig, die keiserlike kieserstaat en ’n voorganger van die Koninkryk Pruise.[40] Behalwe vir Wilhelm I self, wat die keisertitel net onwillig aanvaar en homself veral as ’n Pruis beskou het, was daar min weerstand teen die swart-wit-rooi-driekleur, ook vir die aanhangers van die Groot-Duitse-klere swart-rooi-goud was die eerste stap van vereniging belangriker as die vlag se kleure. Die afwesigheid van goud op die vlag het ook duidelik gemaak dat hierdie Duitse staat nie die “swart en goud”-monargie van Oostenryk ingesluit het nie. Na afloop van die Frans-Duitse Oorlog het die oorblywende suidelike Duitse state met die Noord-Duitse Bond geallieerd, wat gelei het tot die vereniging van Duitsland en die opheffing van die Pruisiese monarg tot keiser van hierdie nuwe staat in 1871. In sy grondwet het die Duitse Keiserryk swart, wit en rooi as sy nasionale kleure behou,[51] met die driekleur wat voorheen deur die Noord-Duitse Bond gebruik en in 1892 onder Wilhelm II van Duitsland amptelik as sy vlag goedgekeur is. Die kleure swart, wit en rooi het oor die loop van die jare tot ’n algemeen aanvaarde kenteken van patriotisme in die hele Duitsland ontwikkel.

Die swart-wit-rooi-driekleur het die vlag van Duitsland tot die einde van die Duitse Keiserryk in 1918 tydens die laaste dae van die Eerste Wêreldoorlog gebly. Hierdie vlag is ook in al die Duitse kolonies – soos Duits-Oos-Afrika en Duits-Suidwes-Afrika – gebruik en aparte weergawes is vir elke kolonie beplan, maar as gevolg van die Duitse nederlaag tydens die Eerste Wêreldoorlog nooit goedgekeur nie.

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Republiek van Weimar.

Verkiesingsplakkat van die Weimarse koalisie (SPD, Sentrum, DDP) in 1924

“Laat die ou vlae wapper”, verkiesingsplakkat vir die monargistiese en nasionalistiese Duitse Nasionale Volksparty, 1932

Vlag van die Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold

Banier van Stahlhelm, Bund der Frontsoldaten – Ortsgruppe Räbke

Met die nederlaag in die Eerste Wêreldoorlog en die daaropvolgende Novemberrewolusie is die swart-wit-rooi-driekleur van die monargistiese, militaristiese en outoritêre stelsel weer deur die swart-rooi-goud-driekleur vervang. Die goedkeuring van die swart-rooi-goud-driekleur is deur ’n vlagstryd begelei, wat tot in die laat 1920's geduur en tussen die ondersteuners van die parlementêre republiek en verregse teenstanders gevoer is, terwyl verlinkses en die USPD die rooi rewolusievlag gebruik het.

As gevolg van die uitroeping van die Duitse Republiek in 1918 en die daaropvolgende rewolusionêre tydperk is die sogenaamde Republiek van Weimar in Augustus 1919 gestig. Om ’n kontinuïteit te vorm tussen die anti-outokratiese beweging van die 19de eeu en die nuwe demokratiese republiek is die ou swart-rooi-goud-driekleur in die Weimarse Grondwet van 1919 (Artikel 3 Satz 1 Weimarse grondwet) as die nasionale vlag van Duitsland aangewys.[54] Die beslissende stemming oor die goedkeuring van die nasionale kleure is op 3 Julie 1919 in die Weimarse nasionale vergadering gehou. Daar was ’n meerderheid van 211 stemme ten gunste van swart-rooi-goud en 90 stemme daarteen. Vir die handelsvlag is ’n kompromie aanvaar, waarvolgens op ’n swart-wit-rooi-gronddoek ’n skildhoek in die nasionale kleure swart-rooi-goud bygevoeg is (Artikel 3 Satz 2 Weimarse grondwet). ’n Soortgelyke kompromie is in November 1920 vir die selfs meer omstrede, weens sy belangrikheid vir die weermag, oorlogsvaandel bereik. In die eerste vlagregulasie van 31 Julie 1921 is verdere vlae goedgekeur, waarvan vyf met ’n swart-rooi-goue en vyf met ’n swart-wit-rooi agtergrond. Hierdie ingewikkelde skema is egter nie ondersteun nie, elke politieke faksie het sy kleure as die ware kleure van Duitsland beskou. Net die klein Duitse prinsdomme van Reuß-Greiz, Reuß-Gera en Waldeck-Pyrmont en hul republikeinse opvolgers het die tradisie behou en vervolgens die Duitse kleure swart, rooi en or (goud) in hul vlae gebruik. As ’n burgerlike vlag is die swart-wit-rooi-driekleur behou, al was dit met die nuwe driekleur in die skildhoek.

Hierdie veranderinge is nie deur baie mense in Duitsland verwelkom nie, wat hierdie nuwe kleure as ’n simbool van ’n onwettig ontluikende politieke omwenteling en vernedering na aanleiding van Duitsland se nederlaag tydens die Eerste Wêreldoorlog beskou het. Naas die militariste het ook baie nasionaalliberale vir ’n herinstelling van die swart-wit-rooi-vlag gepleit, waaronder Gustav Stresemann in 1921. In die Reichswehr is die ou kleure in verskeie vorme verder gebruik. Baie konserwatiewe wou die ou kleure terug hê, terwyl monargiste en verregses hul besware hard uitgespreek het en na die nuwe vlag met verskeie neerhalende name soos Schwarz-Rot-Senf (“swart-rooi-mosterd”) verwys het. As ’n kompromie is die ou swart-wit-rooi-vlag in 1922 heringevoer om Duitse diplomatiese missies in die buiteland te verteenwoordig.[21] Die simbole van die Keiserlike Duitsland het kentekens van die monargistiese en nasionalistiese protes geword en is dikwels deur monargistiese en nasionalistiese organisasies (soos Stahlhelm, Bund der Frontsoldaten) gebruik. Dit het die Reichskriegsflagge (oorlogsvlag van die Reich) ingesluit, wat vandag herleef is vir ’n soortgelyke gebruik. Baie nasionalistiese partye van die Weimarse tydperk – soos die Duitse Nasionale Volksparty en die Nazi-Party – het die keiserlike kleure gebruik, soortgelyk aan die hedendaagse Nasionaal-Demokratiese Party van Duitsland. Daarmee het die kleure van die Duitse Keiserryk van ’n oorspronklik net monargistiese tot ’n algemene kenteken van verregse anti-republikeine ontwikkel, terwyl swart-rooi-goud die belangrikste kenteken van die deur gematigde kragte ondersteunde republikeinse grondwet geword het. Dit het aan albei driekleure ’n politieke betekenis besorg, wat hulle voorheen nie in hierdie vorm gehad het nie.

Op 24 Februarie 1924 is die organisasie Reichsbanner Schwarz-Rot-Gold in Maagdeburg deur die lede van die Weimarse Koalisie (Sentrum, Duitse Demokratiese Party en Sosiaaldemokratiese Party van Duitsland) en die vakbonde gestig. Hierdie organisasie is ter verdediging van die Republiek van Weimar se fragile demokrasie, wat onder konstante druk deur beide die verregses en verlinkses was, gestig. Deur hierdie organisasie het die swart-rooi-goud-vlag nie net ’n kenteken van ’n Duitse demokrasie geword nie, maar ook van weerstand teen politieke ekstremisme. Dit is opgesom deur die organisasie se eerste voorsitter, Otto Hörsing, wat hul taak as ’n “stryd teen die swastika en die Sowjetse ster” beskryf het.[55]

In die lig van die toenemend gewelddadige konflikte tussen die Kommuniste en Nazi's, die groeiende polarisasie van die Duitse bevolking en ’n magdom ander faktore, hoofsaaklik die drastiese ekonomiese agteruitgang, uiterste hiperinflasie en korrupsie van die republiek, is die Republiek van Weimar in 1933 met die Nazi-“Magsoorname” (Machtergreifung) en die aanstelling van Adolf Hitler as Duitse kanselier beëindig.

Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Nazi-Duitsland en Tweede Wêreldoorlog.

Adolf Hitler 1935 in Neurenberg met die Blutfahne (“bloedvlag”) langs hom

Wydverspreide gebruik van Nazi-vlae tydens die Olimpiese Somerspele 1936 in Berlyn

Nadat die Nazi-Party op 30 Januarie 1933 aan die bewind gekom het, is die gehate republikeinse swart-rooi-goud-vlag vinnig verwyder; ’n beslissing het op 12 Maart 1933 twee wetlike nasionale vlae goedgekeur: Die hervestigde keiserlike swart-wit-rooi-driekleur en die vlag van die Nazi-Party.[58][59] Met hierdie afkondiging sou oorspronklik albei vlae Duitsland gemeensaam verteenwoordig, “tot die finale beslissing oor die nasionale kleure”.[60] Die minister van binnelandse sake, Wilhelm Frick, het op 29 April 1933 beslis, dat op handelskepe swart-wit-rooi by die agterkant en die swastika-vlag op die plek van die seinvlae getoon moes word.[61]

Die ontwerp van die Nazi-vlag wat sedert die middel-1920's as partyvlag gebruik is, is volgens Hitler deur homself ontwerp en ingevoer, ongeveer ’n jaar voordat (29 Julie 1921) hy die partyleier geword het: ’n Vlag met ’n rooi agtergrond, ’n wit skyf met ’n swart swastika (Hakenkreuz) in die middel. In Mein Kampf het Hitler die proses verduidelik waardeur die Nazi-vlagontwerp geskep is en toegegee, dat hulle glo deur ’n tandarts uit Starnberg – waarskynlik Friedrich Krohn – ontwerp is: Dit was nodig om dieselfde kleure as die Keiserlike Duitsland te gebruik, want in Hitler se mening was hulle “eerbiedige kleure wat uitdrukking gee aan ons eerbetoon aan die glorieryke verlede en wat eens soveel eer aan die Duitse nasie gebring het.” Die belangrikste vereiste was dat “die nuwe vlag ... effektief op ’n groot plakkaat moet pronk” omdat “in honderde duisende gevalle sal ’n baie treffende embleem die eerste oorsaak van die ontwaking van belangstelling in ’n beweging wees.” Nazi-propaganda het die simboliek van die vlag verduidelik: Die rooi kleur het vir die sosiale, wit vir die beweging se nasionale denke en die swastika vir die oorwinning van die “Ariese” volk oor Jode gestaan.[62] Verskeie ontwerpe deur ’n aantal verskillende outeurs is oorweeg, maar die een wat uiteindelik goedgekeur is, was volgens bewerings Hitler se persoonlike ontwerp.[63] Albert Speer verklaar in sy memoires dat “in slegs twee ander ontwerpe hy (Adolf Hitler) dieselfde sorg nes by die Obersalzberg-huis getoon het: ‘Dié van die Reich se oorlogsvlag en sy eie standaard as staatshoof’”.[64] Hitler het die vlag soos volg beskryf:

’n Afgesentreerde skywe weergawe van die swastika-vlag is gebruik as burgerlike wapen op Duits-geregistreerde burgerlike skepe en as vaandel op oorlogskepe van die Kriegsmarine.[66] Die vlae vir gebruik op see het ’n deur- en deurbeeld gehad, só was die “linkerkant” en “regterkant”-weergawes albei aan die een kant teenswoordig, terwyl die nasionale vlag op albei kante was.[59]

Die swastika was sedert die Eeuwisseling ’n gewilde kenteken onder die Nasionalistiese beweging se ondersteuners en het in die tydperk net na die Eerste Wêreldoorlog die kenteken van nasionalisties-gesinde soldate, vrykorpsvegters en jeugdiges geword. In daardie tyd is dit ook deur die Nasionaalsosialiste oorgeneem. Nog voor die Nazi-tydperk is dit ook in Letland[67][68] en Finland[69][70] as ’n militêre kenteken gebruik en is waarskynlik rondom 1919 deur Baltiese vegters na Duitsland saamgeneem, waar dit voor die Kapp-staatsgreep reeds as ’n regsnasionale Vrykorps- en partykenteken wyd gebruik is.

Op 15 September 1935, een jaar na die dood van rykspresident Paul von Hindenburg en Hitler se verkiesing as Führer, is die dubbele vlagreëling beëindig, met die eksklusiewe gebruik van die Nazi-vlag (nou met ’n effens na links verskuifde swastika) as die nasionale vlag van Duitsland.[71] Hermann Göring het die afskaffing van die swart-wit-rooi-vlag soos volg geregverdig: “Dit moet verhoed word dat dit deur reaksionêre as ’n ‘partyvlaggie’ ‘verdraai’ word.”[72] Deur hierdie proses het die toenemende samesmelting van staat en party onder ’n enkele diktatorskap ook simbolies sigbaar geword. Een rede mag die “Bremen-insident” van 26 Julie 1935 wees, waartydens ’n groep betogers in New York Stad aan boord van die oseaanliner SS Bremen tydens ’n handgeveg die Nazi-partyvlag van die vlagpaal verwyder, geskeur en in die Hudsonrivier gegooi het. Toe die Duitse boodskapper vier dae later protes aangeteken het, het Amerikaanse amptenare geantwoord dat die swart-wit-rooi Duitse nasionale vlag nie beskadig is nie, net ’n partysimbool.[73] Die nuwe vlagwet[74] is tydens die jaarlikse partybyeenkoms in Neurenberg aangekondig.[75]

Van 1933 tot minstens 1938 het die Nazi's soms swastika-vlae “geheilig” deur hulle met die Blutfahne (“bloedvlag”), die swastika-vlag wat deur die Nazi-paramilitaries tydens die mislukte biersaal-staatsgreep van 1923 in München gebruik is, aan te raak. Hierdie seremonie het by elke Reichsparteitag in Neurenberg plaasgevind. Dit is nie bekend of hierdie tradisie na die laaste Reichsparteitag in 1938 voortgesit is nie.

Aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog het die eerste wet wat deur die Geallieerde Beheerraad goedgekeur is, al die Nazi-simbole verwyder en al die betrokke wette herroep.[76] Die besit van swastika-vlae is sedertdien in verskeie lande verbode, insluitende die invoer of vertoning daarvan, veral in Duitsland.

Stigtingsmanifes van die “Nasionale Komitee vir ’n Vrye Duitsland” (Nationalkomitee Freies Deutschland, NKFD), Julie 1943

Posseël van die Federale pos vir die 50ste herdenking van die Parlementêre Raad in 1998

Ná die nederlaag van Duitsland in die Tweede Wêreldoorlog is dié land onder geallieerde administrasie geplaas en al die vorige nasionale vlae deur die Geallieerdes verbied. Alhoewel daar nie ’n nasionale Duitse regering of ’n Duitse vlag was nie, is Duitse skepe deur die internasionale reg verplig om ’n nasionale vlag van die een of ander aard te hê. As ’n voorlopige burgerlike vlag van Duitsland het die Geallieerde magte met die Beheerradswet No. 39 van 12 November 1946 die gebruik van die internasionale seinvlaggie Charlie aangewys wat die letter C in ’n swaelstert toon, bekend as die “C”-seinvlag (C-Doppelstander).[78] Die kleure blou, wit en rooi het die nasionale kleure van die vier Geallieerde magte verteenwoordig. Die Raad het beslis dat “geen seremonie aan hierdie vlag mag verleen word nie, soos oorlogskepe of handelskepe van enige nasionaliteit gedoop word nie”.[79]

Wes van die Oder-Neiße-lyn is die Duitse state herorganiseer langs die grense van die besettingsone en nuwe deelstaatsregerings is gestig. Binne die Amerikaanse sone is die noordelike helfte van die voormalige deelstate van Württemberg en Baden in 1946 saamgesmelt om Württemberg-Baden te vorm. As sy vlag het Württemberg-Baden die swart-rooi-goud-driekleur goedgekeur.[80] Die keuse van hierdie kleure was nie gebaseer op die historiese gebruik van die driekleur nie, maar die eenvoudige toevoeging van goud tot Württemberg se kleure rooi en swart.[81] Toevallig was Baden se kleure rooi en geel, sodat die kleurkeuse vir ’n kombinasie van die twee vlae misgis kon word. In 1952 het Württemberg-Baden deel geword van die hedendaagse Duitse deelstaat Baden-Württemberg, waarvan die vlag swart en goud is.

Twee ander deelstate wat na die oorlog geskep is, Rynland-Palts (Franse sone) en Nedersakse (Britse sone), het verkies om die swart-rooi-goud-driekleur as hul vlag te gebruik, met elkeen deelstaat se wapen op.[82][83] Hierdie twee deelstate is gevorm uit dele van ander state en geen kleurkombinasies uit hierdie vorige state is as ’n nuwe staatsvlag goedgekeur nie.

Dit het tot die gebruik van die swart-rooi-goud weens twee redes gelei: Die kleure het veral nie betrekking tot enige van die vorige state nie en die gebruik van die ou vlag van die Republiek van Weimar is bedoel om ’n simbool van die nuwe demokrasie te kan wees.[84][85]

Die voorbereidings vir die skepping van nuwe Duitse nasionale simbole het tydens die grondwetlike konvensie op Herrenchiemsee wat tussen 10 en 25 Augustus 1948 vergader het, begin. Hoewel oorweg is, om die vlagkwessie tot ’n hereniging van Duitsland uit te stel,[86] is tog ’n besluit geneem. Dit was veral as gevolg van die ontwerp vir ’n grondwet wat deur die Sosialistiese Eenheidsparty van Duitsland (SED) op 22 November 1946 uitgevaardig is, waarvolgens swart-rooi-goud as die kleure van ’n toekomstige “Duitse Republiek” bepaal is.[87] Terwyl die Sosiaaldemokrate (SPD) vir die herinvoering van die ou Weimarse kleure swart-rooi-goud gepleit het, was die Christelik-Demokratiese Unie/Christelik-Sosiale Unie (CDU/CSU) en die Duitse Party ten gunste van die “Kruisvlag” (of “Wirmer-vlag”) van die mislukte sluipmoordpoging op Adolf Hitler van 20 Julie 1944 as nuwe Duitse nasionale vlag. Hierdie ontwerpe vlag van Josef Wirmer, ’n weerstandsvegter van 20 Juli 1944, wat na die suksesvolle sluipmoord op Adolf Hitler as ’n voorlopige nasionale vlag sou gebruik het, was die grondslag vir ’n latere voorstel van die Uniepartye van 5 November 1948. Josef Wirmer se jonger broer Ernst was ’n lid van die Parlementêre Raad en het op 26 Oktober 1948 die afgevaardigdes van die CDU/CSU oortuig, om die oorspronklike ontwerp van sy broer te aanvaar. Josef Wirmer se gedagte, die nasionale kleure as ’n Skandinawiese Kruis te rangskik (Wirmer-vlag), was waarskynlik gebaseer op die idee, dat aan die een kant die Wehrmacht bevredig was (weens ooreenkoms met die oorlogsvaandel van die Ryk) en aan die ander kant die demokratiese kragte in ag geneem is (deur die gebruik van tradisionele demokratiese kleure). ’n Soortgelyke gedagte het sy broer Ernst gehad, wat ’n swart streep tussen die geel en rooi veld ingevoeg het, analoog tot die Balkenkreuz van die Wehrmacht. Maar hierdie toevoeging het die heraldiese probleem weer laat verskyn, wat Josef Wirmer wou vermy, waarvolgens swart aan rooi grens. Op 3 November 1948 is egter besluit om die tradisionele oorgang van rooi en swart te behou.[88] Die ontwerp se wetlike teks lui soos volg: “Die Bondsvlag toon op ’n rooi agtergrond ’n swart liggende kruis waarop ’n goue kruis.” Wirmer se vlagontwerp word intussen oorwegend deur verregses misbruik, veral deur “Pegida”, waarteen Wirmer se nageslag nou veg.[89]

Ander politici, kunshistorici en kunstenaars het ook al die vlagkwessie aangespreek.[90] Robert Lehr, ’n lid van die Parlementêre Raad, het ’n vlag soortgelyk aan die dié van die VSA voorgestel, waarvolgens vir elke deelstaat ’n goue ster in die swart skildhoek van die rooi vlag sou verskyn het. Die historikus Paul Wentzcke was ten gunste van ’n “republikeinse driekleur”, wat soos die Franse driekleur vertikaal sou verdeel was. Die kunshistorikus Edwin Redslob wou die Duitse verdeling deur ’n wit horisontale streep regdeur die swart-rooi-goue-driekleur verteenwoordig.[91] Die voorkeur van swart-rooi-goud bo ander ontwerpe kan veral met die wetlike kontinuïteit tussen die Republiek van Weimar en die Federale Republiek Duitsland verklaar word.[92]

Die hoofartikels vir hierdie afdeling is: Duitse Demokratiese Republiek en Wes-Duitsland.

Vlag van die Vrye Demokratiese Party (FDP) in die 1950's

Variante in swart-wynrooi-goud: Vlae van Wes-Duitsland en die Duitse Demokratiese Republiek by die Verenigde Nasies in New York Stad (1973)

Verkiesingsplakkat van die Christelik-Demokratiese Unie (CDU) in 1957

Oos-Duitse vlag tydens ’n internasionale boksbyeenkoms in 1955

Met die verslegtende betrekkinge tussen die Sowjetunie en die Verenigde State het die drie westelike Geallieerdes in Maart 1948 vergader om hul besettingsones saam te smelt en die vorming van die latere Federale Republiek Duitsland, algemeen bekend as Wes-Duitsland, goed te keur. Intussen het die oostelike Sowjetse besettingsone die Duitse Demokratiese Republiek geword, algemeen bekend as Oos-Duitsland. Tydens die voorbereiding van die nuwe grondwet vir Wes-Duitsland het besprekinge in verband met sy nasionale simbole tydens ’n byeenkoms by Herrenchiemsee in Augustus 1948 plaasgevind. Hoewel daar besware teen die skepping van ’n nasionale vlag vóór die hereniging met die oostelike deel was, is besluit om voort te gaan. Hierdie besluit was hoofsaaklik gemotiveer deur die voorgestelde grondwet deur die Oos-Duitse SED in November 1946,[95] waarin swart-rooi-goud as kleure van ’n toekomstige Duitse republiek voorgestel is.[96] Tydens die Tweede Volkskongres in 1948 is ten gunste van die swart-wit-rooi-vlag gestem, soos dit ook deur die “Nasionale Komitee vir ’n Vrye Duitsland” (Nationalkomitee Freies Deutschland, NKFD),[97] ’n Duitse anti-Nazi-organisasie wat in die Sowjetunie tydens die laaste twee jaar van die oorlog aktief was, gebruik is. Op 7 Oktober 1949 is egter op voorstel van Friedrich Ebert jr. die swart-rooi-goue vlag as vlag van die Duitse Demokratiese Republiek goedgekeur.[98] Die Duitse Demokratiese Republiek het met die vlagwet van 1 Oktober 1959 sy nasionale wapen – aarkrans met hamer en sirkel – in die middel van die vlag ingevoeg.[99] In Wes-Duitsland is hierdie verandering as ’n doelbewuste poging om die twee Duitslands van mekaar te skei beskou. Die openbare vertoning van hierdie deur die Wes-Duitse regering amptelik “vlag van die Sowjetse sone” en Spalterflagge (“delervlag”) genoemde vlag is tot die einde van die 1960's in Wes-Duitsland en Wes-Berlyn as ’n skending van die grondwet en openbare orde beskou en deur polisie-optrede verhoed. ’n Merkwaardige vlagstryd het in 1959 in Wes-Berlyn plaasgevind, toe op die Reichsbahngelände die nuwe swart-rooi-goue vlag van die Duitse Demokratiese Republiek gehys is. Volgens ’n ooreenkoms van die Geallieerdes was die hele spoorwegwese binne die Berlynse grense onder die gesag van die Sowjetse militêre administrasie en was dus nie sommer so deur die westelike polisie beheerbaar nie.[100]

Terwyl daar ander voorstelle vir die nuwe vlag van Wes-Duitsland was,[97] was die finale keuse tussen twee ontwerpe, albei met swart-rooi-goud. Die Sosiaaldemokrate het die herinstelling van die ou Weimar-vlag voorgestel, terwyl die konserwatiewe partye soos die CDU/CSU en die Duitse Party ten gunste van ’n ontwerp deur Ernst Wirmer, ’n lid van die parlementêre raad en latere raadgewer van bondskanselier Konrad Adenauer, was. Wirmer het ’n weergawe van die “Weerstand”-vlag van 1944 (die swart-rooi-goud-kleurskema in ’n Nordiese kruis-patroon) wat deur sy broer en 20 Julie-mede-samesweerder Josef ontwerp is, voorgestel.[101] Die driekleur is uiteindelik gekies, grootliks om die kontinuïteit tussen die Republiek van Weimar en hierdie nuwe Duitse staat te illustreer. Met die inwerkingtreding van die (Wes-)Duitse grondwet op 23 Mei 1949 is die swart-rooi-goud-driekleur as die vlag van die Federale Republiek Duitsland goedgekeur.[1] Artikel 22 bepaal: “Die federale vlag is swart-rooi-goud.” Die bevolking het egter die nuwe vlag nog nie ten volle aangeneem nie. Die weeklikse tydskrif Die Zeit het nog in 1949 geskryf, dat dieselfde aantal mense swart-wit-rooi en swart-rooi-goud as vlag aanvaar – elk 25%.[102][103] ’n Opname van die Institut für Demoskopie Allensbach toon ander nommers: 35% van die respondente sou ten gunste van swart-rooi-goud stem. Die helfte van die respondente wou nie ’n besluit neem nie.[104] Ten spyte van verskillende resultate het die opnames ’n hoogs verdeelde mening in die bevolking getoon.

In 1955 het die bevolking van die Frans-geadministreerde Saar-protektoraat daarvoor gestem om by Wes-Duitsland aan te sluit.[105] Sedert sy stigting as ’n aparte Franse protektoraat in 1947 het die Saar ’n wit Nordiese kruis op ’n blou en rooi agtergrond as sy vlag gebruik.[106] Om die verbintenis van die Saar met Wes-Duitsland te toon, is op 9 Julie 1956 ’n nuwe vlag goedgekeur: Die swart-rooi-goud-driekleur versier met die nuwe wapen wat ook op hierdie dag ingestel is.[107] Hierdie vlag het op 1 Januarie 1957 amptelike status verkry, met die stigting van die Saarland as ’n deelstaat van Wes-Duitsland.

Vanaf 1956 tot 1964 het Wes- en Oos-Duitsland aan die Olimpiese Winter- en Somerspele as ’n enkele span, bekend as die Verenigde Span van Duitsland, deelgeneem. Nadat die Oos-Duitse nasionale vlag in 1959 verander is, het geen land die vlag van die ander aanvaar nie. As ’n kompromie is vanaf 1960 tot 1964 ’n nuwe vlag met die Olimpiese ringe in die rooi baan van die swart-rooi-goud-driekleur deur die Verenigde Span van Duitsland gebruik. In 1968 het die spanne van die twee Duitse state apart binnegestap, maar albei het dieselfde Duitse Olimpiese vlag gebruik. Vanaf 1972 tot 1988 het die aparte Wes- en Oos-Duitse spanne hul eie nasionale vlag gebruik.

In die konsepgrondwet van die sentrale ronde tafel vir die DDR, wat in die lente van 1990 aan die nuutverkose Volkskammer en die openbaar oorhandig is, is ook ’n swart-rooi-goue vlag, waar die ou nasionale wapen van die DDR deur die kenteken van die onafhanklike vredesbeweging Schwerter zu Pflugscharen (“Swaarde tot ploegskare”) vervang is, as die nasionale vlag van die DDR voorgestel. Maar met die Duitse hereniging het die vlae van die Federale Republiek ook in Oos-Duitsland geldigheid verkry.

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Duitsland.

Duitse sokkerondersteuners tydens die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2006. Dit was die eerste keer dat soveel vlae gelyktydig in die geskiedenis van die Federale Republiek gesien kon word. Sommige vlae wat hier gesien kan word toon die federale wapen en moenie met die Bundesdienstflagge, wat die Bundesschild toon en net deur regeringsowerhede gebruik mag word, verwar word nie.

Oos-Duitse vlag met uitgesnyde wapen

Vlag van die herenigde Duitsland (sedert 1990)

Na die val van die Berlynse Muur in November 1989 het baie Oos-Duitsers die wapen van hul vlae verwyder, soos dit Hongare tydens die Rewolusie van 1956 gedoen het en Roemene net later tydens die val van Nicolae Ceaușescu sou doen.[109] Die wydverspreide daad van die verwydering van die wapen uit die Oos-Duitse vlag het die duidelike swart-rooi-goud-driekleur as simbool vir ’n verenigde en demokratiese Duitsland geïmpliseer. Op 3 Oktober 1990 het met die toetreding van die gebied van die Duitse Demokratiese Republiek tot die Federale Republiek Duitsland die swart-rooi-goud-driekleur die vlag van ’n herenigde Duitsland geword. In 1998 is die Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur (“Stigting vir die Hersiening van die SED-diktatorskap”) gestig. Die plig van hierdie organisasie wat direk verantwoordelik is aan die federale regering is om die gevolge van die voormalige Oos-Duitse regime te ondersoek. As kenteken gebruik die stigting ’n Oos-Duitse vlag met die Kommunistiese wapen uitgesny.[110]

Die ou swart-wit-rooi-driekleur van die Duitse Keiserryk word steeds deur monargiste en daardie lede van die Duitse adelikes wat vir die vreedsame herinvoering van ’n Duitse demokratiese monargie pleit gebruik.[111] Hierdie gebruik van die ou vlag is amper heeltemal oorskadu deur sy algemene gebruik deur verregses; aangesien die voorgenoemde verbod van al die Nasionaalsosialiste (Nazi)-simbole (Hakenkreuz, die Schutzstaffel se sowilo, ens.) steeds in die hedendaagse Duitsland kragtens is, is die verregses gedwing om enige Nazi-vlae te vermy en eerder die ou driekleur wat deur die Nazi's in 1935 self verban is te gebruik.[74]

In Duitsland was die gebruik van die vlag en ander nasionale simbole vir die meeste tyd sedert die einde van die Tweede Wêreldoorlog relatief laag — in reaksie op die wydverspreide gebruik van vlae deur die Nazi-party en die Nazi's se nasionalistiese furore.[112] Tydens die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2006 wat in Duitsland aangebied is, het die openbare gebruik van die nasionale vlag dramaties toegeneem,[113] waarvolgens huise, motors en klere met die vlag versier is. Alhoewel hierdie ontploffing in die vlag se gewildheid aanvanklik deur baie Duitsers met ’n mengsel van verrassing en vrees begroet is,[114] is die dekades-oue vrees dat die Duitse vlagwapper en nasionale trots onlosmaaklik met sy Nazi-verlede geassosieer word teen die einde van dié toernooi deur Duitsers en nie-Duitsers weerlê.[115]

Na aanleiding van die vlag van Duitsland se kleure word soms na ’n regeringskoalisie van ’n konserwatiewe (CDU/CSU, swart), ’n sosialistiese of sosiaaldemokratiese (SPD, rooi) en ’n liberale party (FDP, geel) as “Duitsland-koalisie” verwys; ’n soortgelyke koalisie is egter nog nie op federale vlag gevorm nie, net in enkele deelstate. ’n Historiese voorbeeld is die Weimarse koalisie van SPD, Sentrum en DDP (1919/1920 en 1921/1922).

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Vlae van deelstate van Duitsland.

Deelstate, administratiewe distrikte en gemeenskappe beskik in hul soewereine grondgebied oor hul eie vlae, soms ook bykomende diensvlae. Staats- en munisipale owerhede toon die federale vlag saam met hul eie diensvlae. Bote van die lande (soos van die waterpolisie) gebruik die federale vlag as ’n diensvlag op see.

In Duitsland word vier nasionale inheemse minderhede met hul eie moedertale erken; hulle is die Dene van Sleeswyk-Holstein, die Friese van Sleeswyk-Holstein en Nedersakse, die Roma en Sinti, en die Sorbe van Brandenburg en Sakse. Hulle mag eie etniese kentekens gebruik. ’n Ander gewilde, maar nieamptelike vlag is dié van die Duits-Turke, waar die wit ster en sekelmaan van die vlag van Turkye by die vlag van Duitsland bygevoeg is.

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Deelstate van Duitsland.

Sommige Wes-Duitse deelstate – meestal dié wat uit verskeie individuele lande saamgevoeg is, soos Nedersakse, Rynland-Palts en Saarland – het na die Tweede Wêreldoorlog ook swart-rooi-goud as hul kleure gekies, maar altyd in samewerking met die landswapen. Terwyl die vlae van Nedersakse en Saarland die Duitse kleure gebruik, is die kleure van Rynland-Palts van die landswapen ontleen. Daarom is die wapen van Rynland-Palts nie in die sentrum van die vlag nie, maar in die skildhoek. Interessant genoeg word die landsvlae van Nedersakse en Saarland in die twee deelstate se grondwette bepaal,[121][122] terwyl Rynland-Palts se vlag deur ’n aparte wet gespesifiseer word.[123] Ook die voormalige Duitse deelstaat Württemberg-Baden het met die grondwet van 28 November 1946 ’n swart-rooi-goue driekleur as sy vlag met die wapen in die middel goedgekeur.[124] Op 25 April 1952 het Württemberg-Baden egter met Württemberg-Hohenzollern en Baden saamgesluit om die nuwe deelstaat Baden-Württemberg te vorm.

België, die buurland van Duitsland, gebruik ’n vertikale swart-geel-rooi-driekleur. Hierdie kleure is ontleen van die Hertogdom Brabant (Boergondiese keiserlike sirkel van die Heilige Romeinse Ryk van die Duitse Nasie) se wapen, ’n goue leeu met rooi kloue op ’n swart agtergrond,[127] en het darem ’n historiese verbintenis met die Duitse nasionale kleure.

Die kleure swart-wit-rooi word ook in vlae van ander lande gebruik. Bo-Volta, die hedendaagse Burkina Faso, het vanaf 1959 tot 1984 ’n swart-wit-rooi-vlag gebruik. Maar ook die vlae van verskeie Arabiese lande is op hierdie kleure gebaseer en word dikwels saam met groen gebruik. Hulle maak deel uit van die Pan-Arabiese kleure, wat hul oorsprong in die rooi-wit-swart Arabiese bevrydingsvlag van Egipte het. Rooi-wit-swart bane vorm vandag die vlae van Egipte, Irak, Jemen, Sirië en Soedan.