Wladimir Poetin

Wladimir Wladimirowitsj Poetin (Russies: Влади́мир Влади́мирович Пу́тин; gebore 7 Oktober 1952) is ’n Russiese politikus. Hy was van 2000 tot 2008 die tweede president van Rusland en daarna vier jaar lank eerste minister onder Dmitri Medwedef. Met die presidentsverkiesing van 4 Maart 2012 is hy weer verkies tot president vir 'n verlengde termyn van ses jaar.[1][2] Hy is op 7 Mei as president beëdig.

Wladimir Poetin
Владимир Путин
Wladimir Poetin
Wladimir Poetin in 2022
4de president van Rusland
Ampsbekleër
Termynaanvang
7 Mei 2012
Voorafgegaan deur Dmitri Medwedef
10de premier van Rusland
Ampstermyn
8 Mei 2008 – 7 Mei 2012
Vise Igor Sjoewalof
Voorafgegaan deur Wiktor Zoebkof
Opgevolg deur Dmitri Medwedef
2de president van Rusland
Ampstermyn
7 Mei 2000 – 7 Mei 2008
Voorafgegaan deur Boris Jeltsin
Opgevolg deur Dmitri Medwedef
6de premier van Rusland
Ampstermyn
9 Augustus 1999 – 7 Mei 2000
Vise Wiktor Christenko
Michail Kasjanof
Voorafgegaan deur Sergei Stepasjin
Opgevolg deur Michail Kasjanof
Persoonlike besonderhede
Gebore 7 Oktober 1952 (1952-10-07)
Leningrad, Sowjetunie (nou Rusland)
Politieke party Verenigde Rusland
Eggenoot/-note Ljoedmila Aleksandrowna Sjkrebnewa
Kind(ers) Jekaterina (Katja, 1985)

Maria (1986)

Alma mater Staatsuniversiteit van Leningrad
Religie Russies-Ortodoks
Handtekening

Hy het op 31 Desember 1999 waarnemende president geword nadat Boris Jeltsin die amp neergelê het. In 2000 het hy die presidentsverkiesing gewen en in 2004 is hy vir ’n tweede termyn herkies tot 7 Mei 2008. Hy kon volgens die Russiese grondwet nie vir ’n derde agtereenvolgende termyn herkies word nie. Poetin was tydens sy termyn as premier ook voorsitter van Verenigde Rusland, ’n party wat 70% van die setels in die Staatsdoema (laerhuis) het.

Poetin het in Januarie 2018 'n besoek aan die St. Niloes Stolobenski- (Nilof)-klooster op die eiland Stolobni in die Seligermeer (Twer-oblast) gebring. Die besoek is afgerond met 'n klein ysbad.

In September 2011, nadat die wet verander is om die presidensiële termyn van vier na ses jaar te verleng,[3] het Poetin aangekondig hy sou hom vir nog ’n termyn verkiesbaar stel in die Russiese presidentsverkiesing van 2012. Dit het gelei tot grootskaalse protesoptogte in baie Russiese stede. Hy het die verkiesing in Maart 2012 gewen en dien tans ’n termyn van ses jaar uit.[4][2]

Poetin het sedert 2000 weer politieke stabiliteit en ekonomiese vooruitgang gebring en die krisis van die 1990's onder Jeltsin se bewind beëindig."[5][6] Nadat hy president geword het, het die Russiese ekonomie nege jaar agtereenvolgens gegroei,[7] armoede is met meer as 50 persent verminder en die gemiddelde maandelikse salaris van burgers het van $80 tot $640 gestyg.[8] Hy het Rusland ook gevestig as ’n energie-supermoondheid.[9][10]

Poetin se bewind word deur baie Westerse waarnemers as ondemokraties beskou,[11] veral weens sy onderdrukking van persvryheid en sy hardhandige optrede teen betogers en teenstanders van die regeringsbeleid. In 2014 is Rusland uitgesluit uit die G8-groep weens die land se anneksasie van die Krim.[12] In Rusland is hy egter baie gewild omdat hy stabiliteit en welvaart gebring het. Dit is onder meer weerspieël deur die feit dat sy gewildheid sedert einde 1999 tot aan die einde van sy tweede ampstermyn nooit laer as 50% gedaal het nie en in Junie 2007 selfs tot 81% gestyg het, volgens ’n meningspeiling deur die Lewada-sentrum in Rusland.[13] Hy was ook die tydskrif Time se Persoon van die Jaar vir 2007.

In die media projekteer Poetin van homself dikwels die beeld van ’n sportiewe, sterk manlike karakter en buitelugmens wat sy politieke selfbeeld as sterk leier (wat ook die fisiese energie het om in diens van sy land hard te werk) versinnebeeld. Hy vertoon dikwels sy fisieke vermoëns en neem deel aan ongewone of gevaarlike bedrywighede soos ekstreme sport.[14] Hy is ’n groot aanhanger van die vegkunste en was in sy jong dae verskeie kere die kampioen van Leningrad in judo en sambo. Hy het ook ’n groot rol gespeel in die ontwikkeling van sport in Rusland, veral om Sotsji te help om die bod vir die Olimpiese Winterspele 2014 te wen.

Nogtans het sy tyd as medewerker van die Sowjet-Russiese geheimediens KGB hom geleer om andersins 'n lae profiel te handhaaf; so word hy dikwels as "gesiglose man" beskryf. Russiese oligarge, wat hul luukse leefstyl ál te duidelik in die openbaar vertoon het, is deur Poetin openlik in die media of in privaat gesprekke gewaarsku en aangeraai om hul president se voorbeeld te volg.

Vroeë lewe en opvoeding
Poetin se pa, Wladimir Spiridonowitsj Poetin (1911–1999)
'n Foto uit Wladimir Poetin se jeugjare

Poetin is op 7 Oktober 1952 in Leningrad (nou Sint Petersburg) in die Sowjetunie gebore[15] as die seun van Wladimir Spiridonowitsj Poetin (1911–1999) en Maria Iwanowna Poetina (1911–1998). Sy pa was in die Sowjetvloot en sy ma ’n fabriekswerker. Hy het twee ouer broers gehad, maar een is binne maande ná sy geboorte dood en die ander een tydens die Beleg van Leningrad aan witseerkeel.

Sy oupa aan vaderskant, Spiridon Iwanowitsj Poetin (1879–1965), was ’n kok by Wladimir Lenin se datsja (vakansiehuis) by Gorki Leninskije. Ná Lenin se dood in 1924 het hy aanhou werk vir sy weduwee, Nadezjda Kroepskaja. Hy sou later vir Josef Stalin kos maak wanneer die Sowjetleier een van sy datsjas in die Moskoustreek besoek het.

In Poetin se outobiografie, Ot Perwogo Litsa (Afrikaans: In die Eerste Persoon), wat geskoei is op onderhoude met hom, vertel hy van sy beskeie kinderjare, onder meer in ’n kommunalka ('n groot woonstel wat sy gesin met ander huurders moes deel) in Leningrad. Op 1 September 1960 het hy sy skoolloopbaan by Skool No. 193, reg oorkant hul huis, begin. Teen graad 5 was hy een van die min leerlinge in ’n klas van 45 wat nie lid was van die jeugorganisasie Pioeniere van die Sowjetunie nie, deels weens sy rumoerige gedrag. In graad 6 het hy sport ernstig begin opneem, veral die gevegskuns sambo en daarna judo.

In 1975 het hy aan die internasionale tak van die Staatsuniversiteit van Leningrad se regsfakulteit gegradueer met ’n tesis wat handel oor internasionale reg.[16] Terwyl hy ’n student was, het hy lid van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie geword en lid gebly totdat die party in Desember 1991 ontbind is.[17]

In dié tyd het hy ook vir Anatoli Sobtsjak ontmoet wat later ’n belangrike rol in sy loopbaan sou speel. Sobtsjak was ’n medeprofessor in besigheidsreg en het vir Poetin klas gegee.[18]

KGB-loopbaan
Poetin in KGB-uniform
Poetin as FSB-hoof, 1998

Poetin het in 1975 by die KGB aangesluit nadat hy sy graad behaal het en het ’n jaar lank opleiding by die 401ste KGB-skool in Ochta, Leningrad, ondergaan. Hy het daarna vir ’n kort rukkie in die Tweede Hoofdirektoraat (teenintelligensie) gewerk voordat hy na die Eerste Hoofdirektoraat geskuif het. Van sy pligte was die monitor van buitelanders en konsulêre amptenare in Leningrad.[19][20]

Van 1985 tot 1990 was hy in Dresden in die voormalige Duitse Demokratiese Republiek (Oos-Duitsland).[21] Ná die val van die Oos-Duitse regering het Poetin na Leningrad teruggekeer waar hy in Junie 1991 in die afdeling vir internasionale sake van die Staatsuniversiteit van Leningrad gewerk het.[22] Hier het hy die studenteliggaam gemonitor en ’n oog oopgehou vir rekrute. In dié tyd het hy weer bevriend geraak met sy oud-professor Sobtsjak, toe burgemeester van Leningrad.

Poetin het begin 1992 uit die aktiewe staatsveiligheidsdiens bedank nadat die poging tot ’n staatsgreep op die Sowjetpresident Michail Gorbatsjof se bewind misluk het.[18]

Vroeë politieke loopbaan

In Mei 1990 is Poetin aangestel as burgemeester Sobtsjak se raadgewer oor internasionale sake en op 28 Junie 1991 as hoof van die komitee vir buitelandse betrekkinge van die burgemeester van Sint Petersburg se kantoor, met die verantwoordelikheid om internasionale betrekkinge en buitelandse beleggings te bevorder. Die komitee het ook besighede in Sint Petersburg geregistreer. Minder as ’n jaar later het ’n kommissie van die stad se wetgewende raad Poetin se werk ondersoek. Hulle het tot die gevolgtrekking gekom dat hy pryse te laag bepaal het en die uitvoer van metale van $93 miljoen goedgekeur het in ruil vir buitelandse koshulp wat nooit opgedaag het nie.[23][24] Ondanks die kommissie se aanbeveling dat Poetin afgedank word, het hy tot in 1996 hoof van die komitee vir buitelandse betrekkinge gebly.[25][26]

Van 1994 tot 1997 is Poetin in ander posisies in Sint Petersburg aangestel. In Maart 1994 het hy die eerste onderhoof van die stadsadministrasie geword. Van 1995 tot in Junie 1997 was hy hoof van die Sint Petersburgse tak van die pro-regeringsparty Rusland Is Ons Tuiste.[27] Van 1995 tot Junie 1997 was hy ook die hoof van die adviserende raad van die koerant Sankt-Peterboergskije Wedomosti.[27]

In 1996 het Sobtsjak die burgemeestersverkiesing verloor teen Wladimir Jakowlef. Poetin is teruggeroep na Moskou en in Junie 1996 het hy die onderhoof van die presidensiële departement van eiendomsbestuur onder Pawel Borodin geword. Hy het dié posisie tot in Maart 1997 beklee. In dié tyd was hy verantwoordelik vir die buitelandse eiendomme van die staat en het hy die oordrag van bates van die voormalige Sowjetunie en dié se Kommunistiese Party na die Russiese Federasie gereël.[18]

Op 26 Maart 1997 het pres. Boris Jeltsin hom aangestel as onderhoof van die presidensiële staf, waar hy gebly het tot in Mei 1998, en hoof van die hoofbeheerdirektoraat van die departement van presidensiële eiendomsbestuur, tot in Junie 1998. Sy voorganger en opvolger in laasgenoemde posisie was Aleksei Koedrin en Nikolai Patroesjef, albei vooraanstaande politici en vennote van Poetin.[18]

Op 25 Mei 1998 is Poetin aangestel as eerste onderhoof van die Russiese presidensiële staf. Op 25 Julie 1998 het Jeltsin vir Poetin aangestel as hoof van die FSB, die opvolgerorganisasie van die KGB. Hy het dié posisie tot in Augustus 1999 beklee. Hy het op 1 Oktober 1998 ’n permanente lid van die Veiligheidsraad van die Russiese Federasie geword en op 29 Maart 1999 die sekretaris daarvan.

Premier, 1999-2000
Pres. Boris Jeltsin oorhandig die presidensiële eksemplaar van die Russiese Grondwet aan Poetin, 31 Desember 1999

Op 9 Augustus 1999 is Poetin aangestel as een van drie eerste onderpremiers. Later dié dag, nadat die vorige regering onder Sergei Stepasjin in die pad gesteek is, het Jeltsin hom aangestel as waarnemende premier van die regering van die Russiese Federasie.[28] Jeltsin het ook aangekondig dat hy wil hê Poetin moet hom opvolg. Later dieselfde dag het Poetin ingestem om ’n kandidaat in die presidentsverkiesing te wees.[29] Op 16 Augustus het die staatsdoema sy aanstelling as premier goedgekeur met 233 stemme teen 84 (met 17 buite stemming).[30] Daarmee het hy Rusland se vyfde premier in minder as 18 maande geword. Min mense het toe gedink Poetin, wat vir die meeste mense onbekend was, sou veel langer as sy voorgangers hou.

Jeltsin se grootste teenstanders en moontlike opvolgers, die Moskouse burgemeester Joeri Loezjkof en die voormalige voorsitter van die Russiese regering Jewgeni Primakof, was reeds besig met ’n veldtog om die ouer wordende president te vervang en hulle het hard probeer om te keer dat Poetin ook ’n kandidaat word. Poetin se orde-en-wetbeeld en sy onverbiddelike benadering tot die hernieude krisis in die Kaukasus, wat begin het toe die Islamitiese Internasionale Brigade wat in Tsjetsjnië gestasioneer was ’n naburige streek ingeval en die oorlog in Dagestan ontketen het, het egter gou daartoe bygedra dat hy gewild geword het en stof in sy teenstanders se oë kon skop.

Waarnemende pres. Poetin kom in Grozni aan in ’n Su-27-vegterstraler, 20 Maart 2000.

Hoewel hy nie amptelik by enige politieke party betrokke was nie, het Poetin sy steun toegesê aan die pas gestigte Eenheidsparty,[31] wat in Desember 1999 die tweede hoogste persentasie van die stemme (23,3 persent) gewen het in die Doema-verkiesing, en op sy beurt deur die Doema gesteun is.

Op 31 Desember 1999 het Jeltsin onverwags bedank en volgens die grondwet het Poetin waarnemende president geword. Die eerste verordening wat Poetin onderteken het, op 31 Desember 1999, was getitel "Insake waarborge aan die voormalige president van die Russiese Federasie en sy familielede".[32][33] Dit het verseker dat geen aanklagte van korrupsie "teen die uittredende president en lede van sy familie" aanhangig gemaak sou word nie.[34] Op 12 Februarie 2001 het Poetin ’n federale wet onderteken oor waarborge aan voormalige presidente en hul familielede wat die vorige verordening vervang het.

Terwyl Poetin se teenstanders hulle voorberei het vir ’n presidentsverkiesing in Junie 2000, het Jeltsin se bedanking meegebring dat ’n verkiesing op 26 Maart 2000, binne drie maande, gehou is. Poetin het in die eerste ronde gewen.

President

Eerste termyn, 2000-2004
Poetin word op 7 Mei 2000 beëdig as president van Rusland met Boris Jeltsin wat toekyk.
Poetin en Premier van Maleisië Mahathir Mohamad (5 Augustus 2003)

Poetin is op 7 Mei 2000 as president beëdig. Hy het die minister van finansies, Michail Kasjanof, as sy premier aangestel. Nadat hy aangekondig het hy beplan om mag te konsolideer in ’n streng vertikale vlak, het hy in Mei 2000 ’n verordening uitgevaardig waarvolgens die 89 federale deelgebiede van Rusland (nou 83) in sewe federale distrikte ingedeel word met ’n regeringsverteenwoordiger aan die hoof om federale administrasie te vergemaklik. Sedert Julie 2000 het hy volgens wet die reg om hoofde van die federale deelgebiede af te dank.

Tydens sy eerste termyn as president het hy stappe gedoen om die politieke ambisies van sommige oligarge uit die Jeltsin-era in toom te hou. Een van hulle was die voormalige lid van die Kremlin-binnekring Boris Berezovsky, wat Poetin gehelp het om in ’n magsposisie te kom en die party befonds het wat Poetin se parlementêre grondslag gevorm het, volgens Berezovsky se BBC-profiel.[35][36] Ander meen egter Berezovsky het Igor Iwanof as nuwe president gesteun en dit was Aleksei Koedrin wat ’n belangrike rol gespeel het om Poetin in Rusland se presidensiële administrasie te kry[37][38] ’n Nuwe groep besigheidsmagnate het onder Poetin ontstaan, soos Gennadi Timtsjenko, Wladimir Jakoenin, Joeri Kovaltsjoek en Sergei Tsjemezof, wat noue persoonlike bande met Poetin gehad het. Verskeie regshervormings het ook onder hom plaasgevind.

Die eerste groot uitdaging vir Poetin se gewildheid was in Augustus 2000, toe hy gekritiseer is dat hy die Koersk-duikbootramp verkeerd gehanteer het.[39]

In Oktober 2002 is in die Russiese en internasionale media gewaarsku dat die dood van sowat 130 gyselaars in die spesiale magte se reddingsoperasie tydens die Nord-Ost-gyselaardrama in ’n Moskouse teater Poetin se gewildheid ernstig sou skaad. Kort ná die drama het Poetin se gewildheid egter rekordhoogtes bereik – 83 persent van Russe het gesê hulle is tevrede met die manier waarop hy die krisis hanteer het.[40]

Die inhegtenisneming vroeg in Julie 2003 van Platon Lebjedef, ’n vennoot van Michail Chodorkofski en die tweede grootste aandeelhouer in die maatskappy Joekos, omdat hy in 1994 vermoedelik onwettig ’n aandeel in ’n nuwe staatskunsmisfirma gekry het, het teen die einde van die jaar ontaard in ’n volskaalse vervolging van Joekos en sy bestuur vir bedrog, geldverduistering en belastingontduiking.

In 2003 is ’n nuwe referendum in Tsjetsjnië gehou om ’n nuwe grondwet goed te keur waarvolgens die republiek deel van Rusland word. Tsjetsjnië is stelselmatig gestabiliseer danksy ’n nuwe parlementêre verkiesing en ’n streeksregering.[41][42] Tydens die Tweede Tsjetsjniese Oorlog is die plaaslike rebellebeweging aansienlik verlam, hoewel sporadiese geweld steeds in die Noord-Kaukasus voorgekom het.[43]

Tweede termyn, 2004-2008
Poetin en sy vrou, Ljoedmila, in 2000 voor die Taj Mahal.

Op 14 Maart 2004 is Poetin met 71 persent van die stemme herkies as president. In September van daardie jaar het die Beslanskool-gyselaardrama plaasgevind waarin honderde mense, veral kinders, dood is.

In 2005 is ’n projek geloods wat Rusland se gesondheidstelsel, onderwys, behuising en landbou verbeter het. In sy jaarlikse toespraak in Mei 2006 het Poetin ook beter kraamvoordele en staatshulp vir voorgeboortelike versorging aangekondig.

Die voortgesette vervolging van die Joekos-president Michail Chodorkofski, destyds die rykste man in Rusland en een van die rykstes ter wêreld, vir bedrog en belastingontduiking is deur ’n groot deel van die internasionale media beskou as weerwraak vir Chodorkofski se skenkings aan beide liberale en kommunistiese teenstanders van die Kremlin. Joekos is bankrot verklaar en die maatskappy se bates is teen ’n laer prys as die markwaarde op ’n veiling verkoop, met die grootste deel wat deur die staatsmaatskappy Rosneft gekoop is.[44] Chodorkofski is op verskeie aanklagte skuldig bevind en aanvanklik nege jaar tronkstraf opgelê, en later meer. Joekos se lot is in die Weste beskou as ’n teken van ’n klemverskuiwing in Rusland na ’n stelsel van staatskapitalisme.[45][46]

Poetin spreek die skare toe op die Vryheidsdagherdenking in 2005 op Rooiplein. Op die agtergrond is die Sint Basilius-katedraal.

Poetin is in die Weste en ook deur Russiese liberale gekritiseer vir wat hulle beskou het as ’n grootskaalse ingryping in mediavryheid in Rusland. Op 7 Oktober 2006 is Anna Politkofskaja, ’n joernalis wat korrupsie en vergrype in die Russiese weermag tydens die Tsjetsjniese oorloë ontbloot het, doodgeskiet in die voorportaal van haar woonstelblok. Haar dood het groot opspraak in die Westerse media veroorsaak, met beskuldigings dat Poetin op die allerminste gefaal het daarin om die land se nuwe onafhanklike media te beskerm.[47][48] Toe Poetin in ’n onderhoud met ’n Duitse TV-kanaal oor die moord uitgevra is, het hy gesê haar dood skaad die Russiese regering meer as wat haar berigte gedoen het.[49]

In Desember 2007 het Verenigde Rusland 64,24 persent van die stemme gekry in ’n parlementêre verkiesing.[50] Hul naaste teenstanders, die Kommunistiese Party, het net sowat 12 persent van die stemme gekry.[51] Dié oorwinning is beskou as sterk steun vir die destydse Russiese leierskap en sy beleidsrigtings.[52][53]

Premier, 2008-2012
Poetin en Dmitri Medwedef.

Volgens die Russiese grondwet kon Poetin nie vir ’n derde termyn verkies word nie. Die eerste onderpremier, Dmitri Medwedef, is verkies tot die nuwe president nadat Poetin hom aangewys het as sy verkose opvolger. Op 8 Mei 2008, die dag nadat Medwedef beëdig is, het hy Poetin as die nuwe premier aangestel en in dié hoedanigheid het Poetin ’n groot deel van sy mag behou.[54]

Die wêreldwye ekonomiese krisis van 2008–2009 het Rusland ook hard getref. Dit het saamgeval met spanning in die land se betrekkinge met die Europese Unie en die VSA ná 2008 se oorlog in Suid-Ossetië waarin Rusland geseëvier het oor Georgië, wat deur die VSA en Navo gesteun is. Die groot finansiële reserwes wat opgebou is in die voorafgaande tydperk van hoë oliepryse, asook doeltreffende bestuur, het die land die krisis help te bowe kom en die ekonomie gehelp om sedert middel 2009 weer te groei.

By Verenigde Rusland se kongres op 24 September 2011 het Medwedef amptelik voorgestel dat Poetin in die komende presidentsverkiesing staan en het Poetin die voorstel aanvaar.

Ná die parlementêre verkiesing op 4 Desember 2011 het tienduisende Russe aan betogings deelgeneem teen beweerde verkiesingsbedrog. Dit was die grootste vorm van protes in Poetin se tyd. Poetin en Verenigde Rusland is gekritiseer en daar is geëis dat die verkiesing nietig verklaar word.[55] Vanweë ’n vrees dat ’n sogenaamde kleurrewolusie kan plaasvind, soos die Oranje Rewolusie in 2004/2005 in die Oekraïne, is ’n groot teenprotes deur Poetin-ondersteuners gehou wat die betogings teen die regering minder doeltreffend gemaak het.[56][57][58]

Met die presidentsverkiesing op 4 Maart 2012 is Poetin weer verkies vir 'n termyn van ses jaar[1][2] nadat Medwedef die presidensiële termyn tydens sy bewind van vier tot ses jaar verleng het.

President

Derde termyn (2012-2018)
Poetin lê die presidensiële eed af op sy derde inhuldiging op 7 Mei 2012.

Op 4 Maart 2012 het Poetin die Russiese presidentsverkiesing in die eerste ronde gewen met 63,6% van die stemme.[59] Optogte teen hom het plaasgevind tydens en direk ná die verkiesingsveldtog. Sowat 8 000 – 20 000 betogers het onder meer op 6 Mei in Moskou byeengekom.[60][61] Tagtig mense is beseer in botsings met die polisie[62] en 450 is in hegtenis geneem. Die volgende dag is nog 120 mense gearresteer.[63]

Poetin is op 7 Mei 2012 vir sy derde termyn ingehuldig.[64] Op sy eerste dag as president het hy 14 presidensiële verordeninge uitgereik, onder meer een waarin hy breedvoerig sy doelstellings vir die Russiese ekonomie uiteensit. Ander het gehandel oor opvoeding, behuising, opleiding, betrekkinge met die EU, verdediging, interetniese verhoudings ens.[65][66]

’n Protesoptog teen Poetin in 2012 in Moskou.

In 2012 en 2013 het Poetin en die Verenigde Rusland-party strenger wetgewing teen die LGBT-gemeenskap in Sint Petersburg, Archangelsk en Nowosibirsk gesteun. In Junie 2013 het die staatsdoema ’n wet aanvaar teen "homoseksuele propaganda" (wat simbole soos die reënboogvlag verbied, asook gepubliseerde werke met homoseksuele inhoud).[67][68][69][70][71]

Ingryping in Oekraïne en die anneksasie van die Krim

Aan die vooraand van die Oekraïense Rewolusie van 2014 het die verbanne Oekraïense president, Wiktor Janoekowitsj, skriftelik gevra dat Poetin Russiese militêre magte gebruik "om wettigheid, vrede, orde, reg en stabiliteit daar te stel en die mense van Oekraïne te verdedig".[72] Op dieselfde dag het Poetin gereageer en die toestemming van die Russiese parlement gekry om Russiese troepe in Oekraïne te ontplooi.[73] Russiese troepe is deur die hele Krim en Suidoos-Oekraïne versprei. Teen 2 Maart het Russiese troepe algehele beheer oor die Krim oorgeneem.[74][75][76] Op 16 Maart is ’n referendum gehou oor die Krim se status en 93 persent van die stemme was vir ’n afstigting van Oekraïne en ’n vereniging met Rusland. Westerse leiers het egter die referendum onwettig verklaar en beloof om Rusland met ekonomiese sanksies te straf.[77] Dit het gelei tot die eerste sanksies, wat gevolg is deur nog sanksies nadat pro-Russiese onrus na die suide en ooste van Oekraïne versprei het.[78][79]

Poetin het op 18 Maart sy mening oor die Krim uiteengesit in ’n toespraak waarin hy beweer het die verbanning van Janoekowitsj was ’n "staatsgreep deur (Oekraïense) nasionaliste, neo-Nazi's, Russofobe en anti-Semiete".[80] Hy het ook beweer Rusland en Oekraïne is "een nasie" en dat Rusland altyd die miljoene Russiessprekendes in Oekraïne sou beskerm. Op dieselfde dag het Poetin en die nuwe leiers van die Krim ’n verdrag onderteken wat gelei het tot die anneksasie van die skiereiland deur Rusland.[81]

Ná die Krim-referendum het onrus versprei in die res van Oos-Oekraïne.[82] Op 17 April 2014 het Poetin gesê hy wil nie graag Russiese troepe na Oekraïne stuur nie, maar hy sluit nie die moontlikheid uit nie. Hy het die Oekraïense regering daarvan beskuldig dat hulle ’n "ernstige misdaad" pleeg deur die weermag te gebruik om ’n einde te bring aan die onrus.[83] Hy het ook gesê hy behou hom die reg voor om gewapende magte te gebruik om etniese Russe in "Noworossija" (Nuwe Rusland) te beskerm.[84] Op 7 Mei het Poetin aangekondig Russiese troepe aan die grens van Suidoos-Oekraïne word onttrek.[85]

Volgens Poetin was die Oekraïense verkiesing van 25 Mei 2014 ’n "stap in die regte rigting".[85] Hy het ook gesê die separatiste in die Volksrepublieke Donetsk en Loegansk in Oos-Oekraïne moes hul 11 Mei-referendum uitstel en sodoende "die regte toestande skep" vir dialoog oor afstigting.[86] Die referendum is egter op 11 Mei gehou en die separatiste het beweer byna 90% het gestem ten gunste van onafhanklikheid.[82][87] Poetin het gesê hy respekteer die uitslag van die Oekraïense verkiesing in Mei en dat Rusland met die Weste oor Oekraïne wil onderhandel, maar dat die Weste Rusland se aanbod van die hand gewys het.[88]

In sy jaareindtoespraak op 4 Desember 2014 het Poetin gesê die anneksasie van die Krim in Maart 2014 was ’n "historiese gebeurtenis" wat nie omgekeer kan word nie omdat die Krim Rusland se spirituele grond is.[89]

Vierde termyn (2018-hede)
Poetin en die nuwe premier, Michail Misjoestin, vergader op 21 Januarie 2020 met lede van Misjoestin se kabinet.

Poetin het die presidentsverkiesing van 2018 met meer as 76% van die stemme gewen.[90] Sy vierde termyn het op 7 Mei 2018 begin[91] en sal duur tot in 2024.[92] Op dieselfde dag het Poetin vir Medwedef gevra om ’n nuwe regering te vorm.[93] Op 15 Mei 2018 het Poetin deelgeneem aan die opening van die snelwegdeel van die Krimbrug.[94] Op 25 Mei 2018 het Poetin aangekondig hy sal nie in 2024 vir president staan nie, in ooreenstemming met die Russiese grondwet. Op 14 Junie 2018 het hy die 21ste Fifa-wêreldbekertoernooi geopen wat vir die eerste keer in Rusland plaasgevind het.

In September 2019 het Poetin se administrasie ingemeng in die landwye streeksverkiesings en dit gemanipuleer deur alle opposisiekandidate uit te skakel. Die gebeure, wat gelei het tot ’n oorwinning vir die regerende party, Verenigde Rusland, het ook bygedra tot die begin van massaoptogte vir demokrasie. Die gevolg was grootskaalse inhegtenisnemings en en gevalle van polisiewreedheid.[95]

Op 15 Januarie 2020 het Medwedef en sy hele regering bedank nadat Poetin die federale raad toegespreek het. Daarin het hy groot aanpassings aan die grondwet voorgestel voor sy uittrede in 2024. Op dieselfde dag het Poetin Michail Misjoestin, hoof van die federale belastingsdiens, benoem vir die amp van premier. Die volgende dag is sy aanstelling deur die Staatsdoema bekragtig[96][97] en het hy die amp aanvaar.[98] Op 21 Januarie 2020 het Misjoestin ’n nuwe regering aan Poetin voorgestel. Die president het dit op dieselfde dag goedgekeur en die ministers aangestel.[99][100][101] Poetin het op 3 Julie 2020 ’n dokument geteken om amendemente tot die Russiese grondwet toe te voeg, onder meer dat hy nog twee termyne van ses jaar elk as president kan aanbly, tot in 2036. Dié amendemente het op 4 Julie 2020 in werking getree.[102]

Beleid

Binnelandse beleid
Die nege federale distrikte van Rusland.

Poetin se binnelandse beleid, veral vroeg in sy bewind, het ten doel gehad om ’n "vertikaal mag" te skep. Op 13 Mei 2000 het hy ’n verordening uitgevaardig waarvolgens die 89 federale deelgebiede van Rusland in sewe (tans nege) federale distrikte ingedeel word met ’n regeringsverteenwoordiger aan die hoof wat hy self aangestel het om federale administrasie te vergemaklik. Hy het ook die deelgebiede vergroot: die getal is in 2000 van 89 verminder tot 83 nadat die outonome okroegs met ander deelgebiede verenig is. Op 21 Maart 2014 is die deelgebiede uitgebrei tot 85 ná die betwiste anneksasie van die Krim deur Rusland.[103]

Volgens Stephen White het Rusland tydens Poetin se bewind dit duidelik gestel dat hy nie beplan om nog ’n weergawe van die Amerikaanse of Britse politieke stelsel te skep nie, maar eerder ’n stelsel wat nader aan Rusland se eie tradisies en omstandighede was.[104] Poetin se administrasie is dikwels beskryf as ’n "soewereine demokrasie". Die term is die eerste keer in Februarie 2006 deur Wladislaf Soerkof voorgestel, en die term het vinnig gewild geraak in Rusland. Volgens voorstanders daarvan moet die regering se optrede en beleidrigtings veral in Rusland self gewild wees en nie van buite die land bepaal word nie.[105][106]

In Julie 2000 is ’n nuwe wet aanvaar wat hom die mag gee om die hoofde van die deelgebiede af te dank. In 2004 is die verkiesing van goewerneurs by die stembus beëindig. Dié maatreël was net tydelik: onder Poetin se opvolger, Dmitri Medwedef, is die verkiesing van goewerneurs in 2012 weer ingestel.[107] Ander hervormings deur Medewedef het ook ingesluit die vereenvoudiging van die registrasie van politieke partye en die vermindering van die aantal handtekeninge wat nieparlementêre nodig het om aan die verkiesing deel te neem.[107] So is die beperkings wat Poetin ingestel het effens verlig. Die streng verkiesingsvereistes was een van die regeringsbesluite onder Poetin wat deur die onafhanklike media in Rusland en buitelandse kommentators gekritiseer is as ondemokraties.[108][109]

Tydens sy eerste termyn as president het Poetin ’n stokkie gesteek voor die politieke ambisies van baie van die oligarge uit die Jeltsin-era. Dit het gelei tot die verbanning van of gevangenisstraf vir mense soos Boris Berezovsky, Wladimir Goesinski en Michail Chodorkofski. Ander oligarge het by die Poetin-kamp aangesluit.

Poetin het ’n groot veldtog gelei teen georganiseerde misdaad en terrorisme en dit het gelei tot ’n skerp afname in die moordsyfers en dade van terrorisme in Rusland. Hy het ook grond- en belastingwette verander en nuwe wette rakende prosedure uitgevaardig op die gebied van arbeid, administrasie, misdaad, handel en die burgerreg.[110] Tydens sy termyn as premier het sy regering belangrike hervormings ingestel vir staatsveiligheid, die polisie en die weermag.

Oud-pres. George W. Bush en Poetin by ’n beraad in Junie 2007.

Onder Poetin het Rusland se betrekkinge met Navo en die VSA deur verskeie fases gegaan. Toe hy die eerste keer president geword het, was al die partye versigtig. Ná die 9/11-aanvalle, toe Poetin Amerika gou gesteun het in die land se oorlog teen terrorisme, is dit beskou as ’n geleentheid vir samewerking.[111] Sedertdien het betrekkinge egter versuur omdat al drie partye verskeie optredes deur die ander teengestaan het, soos Navo se uitbreiding nader aan Rusland se grense en Poetin wat al hoe onafhankliker van die VSA geword het in sy binne- en buitelandse beleid. Volgens die Russiese geleerde Stephen F. Cohen het die media in Amerika al hoe meer anti-Poetin geword en is hy beskou as verantwoordelik vir die moorde op politieke teenstanders soos die joernalis Anna Politkofskaja en die vermeende KGB-oorloper in Londen, Alexander Litvinenko.[111]

In Februarie 2007 het Poetin die VSA se monopolistiese oorheersing in wêreldbetrekkinge veroordeel en gesê dit kan lei tot ’n wapenwedloop tussen lande.[112] Dié toespraak is gevolg deur maande van spanning tussen die twee lande, maar Russiese en Amerikaanse amptenare het die idee van ’n nuwe Koue Oorlog ontken.

Poetin het in die openbaar planne teengestaan vir die oprigting van Amerikaanse verdedigingsmissiele in Europa en op 7 Junie 2007 ’n teenvoorstel aan pres. George W. Bush gedoen dat die Gabala-radarstasie in Azerbeidjan uit die Sowjet-era gemoderniseer en gesamentlik gebruik word in plaas daarvan om ’n nuwe stelsel in Tsjeggië te bou. Hy het gesê onderskeppingsmissiele kan dan eerder in die Navo-lidland Turkye of Irak geplaas word as in Pole. Hy het ook gelyke deelname aan die projek deur belangstellende Europese lande voorgestel.[113] Die voorstel is verwerp. Op 11 Desember dié jaar het Rusland hom onttrek aan die Verdrag oor Konvensionele Gewapende Magte in Europa.[114]

Poetin het ook Kosowo se afstigting van Serwië sterk teengestaan en dit "immoreel" en "onwettig" genoem.[115]

Brittanje

Teen die middel van die 2000's het Rusland se betrekkinge met Brittanje aansienlik agteruitgegaan nadat laasgenoemde land in 2003 politieke asiel[116] aan Poetin se voormalige beskermheer die Russiese oligarg Boris Berezovsky verleen het. Berezovsky het dikwels beroepe gedoen dat Poetin se bewind omvergewerp word[116] en na bewering aksies teen Poetin in Rusland voorgeskryf. Brittanje het ook asiel verleen aan die Tsjetsjniese rebelleleier Achmed Zakajef en ander mense wat uit Rusland gevlug het.

Teen einde 2006 het betrekkinge verder versuur met die vergiftiging van Alexander Litvinenko in Londen. Beskuldigings uit die Litvinenko-kamp is gemaak dat Poetin vir sy moord verantwoordelik was en dat Litvinenko dit self voor sy dood in ’n verklaring beweer het.[117][118][119] Kritici het getwyfel of Litvinenko wel die verklaring geskryf het[120][121][122] en Poetin self het gesê dis ’n politieke slenter.[123] Daar is later selfs getwyfel of hy wel met polonium vergiftig is soos algemeen in die Britse pers berig is omdat geen amptelike sertifikaat uitgereik is wat dit bevestig nie.[124] In 2012 het Litvinenko se weduwee erken hy het vir die Britse Intelligensiediens gewerk en sy pa het in die openbaar verskoning gevra omdat hy die Russiese regering belaster het. Hy het gesê hy betwyfel nou die weergawe van die gebeure wat hy voorheen geglo het.[125]

In 2007 het die krisis in betrekkinge daartoe gelei dat vier Russiese diplomate uit Brittanje gesit is omdat Rusland geweier het om die voormalige KGB-lyfwag Andrei Loegowoi uit te lewer op aanklagte van moord op Litvinenko.[116] Rusland het daarna Britse diplomate uit die land gesit en ander strafmaatreëls aangekondig.[116]

China

Rusland onder Poetin handhaaf goeie betrekkinge met ander BRIC-lande (Brasilië, Indië en China). Bande met China is verbeter met onder meer ’n vriendskapsverdrag in 2001 en die bou van die Transsiberiese oliepypleiding om in Chinese energiebehoeftes te voorsien.[126]

Voormalige Sowjetrepublieke

’n Reeks sogenaamde kleurrewolusies in voormalige Sowjetrepublieke, soos die Roosrewolusie in 2003 in Georgië, die Oranje Rewolusie in 2004 in die Oekraïne en die Tulprewolusie in 2005 in Kirgisië, het gelei tot wrywing tussen dié lande en Rusland. Daar was ook ’n paar geskille met van sy ander buurlande, soos met die Russiese verbod op die invoer van Moldowiese en Georgiese wyn in 2006. ’n Gasdispuut tussen Rusland en die Oekraïne toe die staatsbeheerde maatskappy Gazprom gas na die Oekraïne afgesny het,[127] het ook daartoe gelei dat ’n paar Europese lande waarheen die Oekraïne Russiese gas herlei, in Januarie 2009 groot gastekorte beleef het.[127]

Die voorgestelde Eurasiese Unie met die moontlike lede Rusland, Belarus en Kazachstan.

Georgië en die Oekraïne se voorneme om lidlande van Navo te word, het ook tot spanning in betrekkinge met Rusland gelei. Die Oekraïne het in 2010 van die plan afgesien.[128]

In Augustus 2008 het die Georgiese president, Mikheil Saakashvili, beheer probeer herstel oor die wegbreekprovinsie Suid-Ossetië en beweer dit is in reaksie op Ossetiese aanvalle op Georgiese grenssoldate en die vergroting van Russiese vredesmagte. In die daaropvolgende oorlog is Georgiese magte egter verslaan nadat gewone Russiese soldate in Suid-Ossetië en daarna Georgië en die ander Georgiese wegbreekprovinsie, Abchasië, ontplooi is.[129][130]

Wiktor Joesjtsjenko, wat tydens die Oekraïne se Oranje Rewolusie tot president verkies is, is in 2010 deur Wiktor Janoekowitsj opgevolg en dit het tot beter betrekkinge met Rusland gelei.[131] Rusland het ook die huur van die basis vir sy Swartseevloot in die Oekraïnse stad Sewastopol verleng in ruil vir laer gaspryse vir die Oekraïne.[132] In Kirgisië het pres. Almazbek Atambajef gesê sy land het ’n "gesamentlike toekoms" met sy bure en Rusland.[133]

Eurasië

Ondanks vorige en huidige spanninge tussen Rusland en die meeste ander voormalige Sowjetrepublieke, het Poetin die beleid van Eurasiese integrasie gevolg. ’n Paar streeksorganisasies het die weg gebaan vir die stigting van ’n Eurasiese Unie. Op 18 November 2011 het die presidente van Rusland, Belarus en Kasakstan ’n ooreenkoms geteken om die Eurasiese Unie teen 2015 te stig.[134] Die ooreenkoms het ook die weg gebaan vir die stigting van die Eurasiese Kommissie (geskoei op die Europese Kommissie) en die Eurasiese Ekonomiese Ruimte, wat sy werksaamhede op 1 Januarie 2012 begin het.[134][135]

Ekonomiese beleid
Rusland se bruto binnelandse produk (BBP) sedert die einde van die Sowjet-era. Die Russiese term vir BBP is ВВП (WWP), wat ook (Wladimir Wladimirowitsj) Poetin se voorletters is en dikwels gebruik word as ’n kort vorm van sy naam.

Onder Poetin het die ekonomie reële groei van gemiddeld 7% per jaar getoon (2000: 10%, 2001: 5,1%, 2002: 4,7%, 2003: 7,3%, 2004: 7,2%, 2005: 6,4%, 2006: 8,2%, 2007: 8,5%),[136] wat dit die sewende grootste ekonomie in die wêreld maak wat koopkrag betref. Die land se nominale bruto binnelandse produk (BBP) het versesvoudig, van die 22ste tot die 10de grootste in die wêreld. In 2007 het Rusland se BBP dié van die Russiese SFSR van 1990 oorskry, wat beteken dit het die verwoestende gevolge van 1998 se Russiese finansiële krisis en die voorafgaande resessie van die 1990's oorkom.[137]

Onder Poetin het die nywerheid met 76% gegroei, beleggings het met 125% toegeneem,[137] en landbouproduksie en bouwerk het ook toegeneem. Reële inkomste het meer as verdubbel en die gemiddelde maandelikse inkomste het sewevoudig vermeerder, van $80 tot $640.[138][139] Die middelklas het gegroei van 8 miljoen tot 55 miljoen en die getal mense wat onder die broodlyn lewe, het van 30% in 2000 verminder tot 14% in 2008.[137][140]

’n Sentrale konsep in Poetin se ekonomiese strategie was die skep van sogenaamde "nasionale kampioene", vertikaal geïntegreerde maatskappye in strategiese sektore wat nie net ’n groter wins ten doel het nie, maar ook "die bevordering van die land se belange". Voorbeelde sluit in Gazprom en Rosneft.[141]

Van die inkomste uit olie is gestort in die Stabiliseringsfonds, wat in 2004 gestig is. Met dié geld kon Rusland teen 2005 al die Sowjetunie se skuld afbetaal. Vroeg in 2008 is dit in twee verdeel: die Reserwefonds, wat Rusland beskerm teen moontlike globale finansiële skokke, en die Nasionale Welsynfonds, wat gebruik sal word vir pensioenhervormings.[137]

Inflasie het egter ’n probleem gebly en in 2007 was dit hoër as in 2006. Aan die begin van 2008 het dit steeds hoër geword.[137] Die Russiese ekonomie is steeds grondstof-gedrewe ondanks die ekonomiese groei. Betalings uit die brandstof- en die energiesektor in die vorm van invoerregte en –belasting maak feitlik die helfte uit van die inkomste van die federale begroting. Die uitvoer van grondstowwe en kunsmis maak verreweg die grootste deel uit van Russiese uitvoere,[137] hoewel uitvoere as geheel in 2007 net 8,7% van die BBP uitgemaak het, in vergelyking met 20% in 2000.[142]

Nywerheidsontwikkeling
Poetin ry ’n Lada Kalina op die nuwe Amoer-snelweg, wat die federale snelweë van Rusland in ’n enkele snelwegstelsel verbind het.

Om die markaandeel van plaaslikvervaardigde voertuie te vergroot en die motorbedryf in Rusland te ondersteun, het die regering onder Poetin verskeie beskermingsmaatreëls ingestel en ’n program van stapel gestuur om buitelandse beleggers te lok. In 2005 het die regering spesiale ekonomiese sones geskep wat sekere voordele ingehou het vir buitelandse motormaatskappye wat daar sake doen, soos belastingvoordele. Sommige streke verleen ook aansienlike hulp aan groot beleggers (oor $100 miljoen.) Dié streke sluit in Sint Petersburg/Leningrad-oblast, Kaloega-oblast en Kaliningrad-oblast.[143] Die meeste van die wêreld se groot motormaatskappye het ook hul fabrieke in Rusland gevestig, onder meer Ford, Toyota, General Motors, Nissan, Hyundai en Suzuki.

In 2005 het Poetin ’n konsolidasieprogram begin om al die groot vliegtuigvervaardigers onder ’n sambreelorganisasie, die OAK, te verenig. Die doel is om produksie te verhoog en verliese tot die minimum te beperk. ’n Soortgelyke organisasie is in 2007 vir skeepsboumaatskappye gestig, wat gelei het tot die herstel van dié nywerheid in Rusland. Sedert 2006 word ’n groot poging aangewend om die staatskernkragkorporasie, Rosatom, te ontwikkel en konsolideer. Dit het gelei tot die bou van nuwe kernaanlegte in Rusland en in oorsese lande soos Iran, China, Viëtnam en Belarus. In 2007 is die Russiese Nanotegnologie-korporasie gestig om die wetenskap en tegnologie te bevorder.

Energiebeleid

In die 2000's het Rusland se olie- en gasrykdom die land se ekonomie en internasionale invloed ’n groot hupstoot gegee. Rusland word dikwels in die media beskryf as ’n energie-supermoondheid.[9][10] Onder Poetin het die belasting op olie- en gasuitvoere die Russiese staatskoffer aansienlik vergroot. Die produksie, uitvoer en pryse van olie en gas het ook baie gestyg.

Sedert groot gasgeskille met die Oekraïne in die laat 2000's het Poetin Rusland se aandeel in die Europese energiemark verder vergroot deur ondergrondse pypleidings te bou wat nie deur die Oekraïne of ander "onbetroubare" Europese lande loop nie. Die projekte sluit in die Blue Stream van Rusland na Turkye (gebou op die bodem van die Swartsee), die Nord Stream van Rusland na Duitsland (dit loop deur die Oossee en is die langste ondersese pypleiding in die wêreld) en die beplande South Stream van Rusland na die Balkan en Italië (via die Swartsee). Rusland het ook die mededingende pypleidingprojek Nabucco ondermyn deur die Turkmenistanse gas te koop en dit te herlei na Russiese pypleidings.

Daarby is die Transsiberiese oliepypleiding gebou vir die mark in China, Japan en Korea, sowel as die Sachalin–Chabarofsk–Wladiwostok-pypleiding in die Russiese Verre-Ooste. Rusland het ook ’n aanleg vir vloeibare aardgas op Sachalin gebou en is besig om nog een in Primorje te bou, met die doel om oorsese gasuitvoere verder te verhoog. Olie kan ook deur die hawens van die Baltiese state vervoer word danksy ’n hawe wat Rusland in die Golf van Finland gebou het wat met die Baltiese pypleidingstelsel verbind is.

Rusland en China het op 21 Mei 2014 in Sjanghai ’n ooreenkoms vir die bou van ’n pypleiding onderteken. Die koste van $77 miljard sal deur albei lande gedra word. Dit sou vir die volgende vier jaar die grootste konstruksieprojek ter wêreld wees, het Poetin toe gesê. Wanneer dit oor vier tot ses jaar voltooi is, sal die pypleiding vir die volgende 30 jaar natuurlike gas van Gazprom, waarvan die Russiese staat die grootste deel besit, verskaf aan China se staatsbeheerde petroleumkorporasie; die ooreenkoms is $400 miljard werd.[144]

Ander beleid
  • Noordpool: Poetin het Rusland se teenwoordigheid in die Noordpoolstreek vergroot. In Augustus 2007 het ’n Russiese ekspedisie, Arktika 2007, ’n Russiese vlag op die seebodem onder die Noordpool geplant[145] om aandag te vestig op Rusland se versoek aan ’n VN-kommissie dat die grense van die Russiese vastelandsplat verskuif word.[145] In Junie 2008 het genl. Wladimir Sjamanof aangekondig dat Rusland die operasionele radius van sy Noordvloot-duikbote gaan vergroot[146] en in Julie 2011 het die minister van verdediging planne aangekondig om twee brigades in die Noordpoolstreek te stasioneer.[147] ’n Bouprogram vir drywende kernaanlegte sal krag voorsien aan Rusland se Arktiese kusstede en gasboortorings. ’n Barkas van 21 500 ton met twee 35 megawatt-reaktors, die Akademik Lomonosof, sal in 2012 in werking gestel word.[148][149] Die Prirazlomnoje-olieveld in die Petsjora-see wat tot 40 boorgate sal insluit, is op die oomblik onder konstruksie.[150][151]
  • Omgewing: In 2004 het Poetin die Kioto-protokol onderteken om kweekhuisgasse te beperk.[152] Hy bevorder en hou persoonlik toesig oor ’n aantal beskermingsprogramme vir bedreigde spesies in Rusland, soos die Siberiese tier, witdolfyn, ysbeer en sneeuluiperd. Wat Rusland en Moskou se vullisvraagstuk betref, het Poetin besluit om tenminste 200 verbrandingsaanlegte te laat bou, waarvan vier in Moskou. Vullis word tans in Rusland - anders as in die res van Europa - nog nouliks hersikleer (tans net vyf persent - die ander 95 persent beland op stortingsterreine wat intussen 40 000 vierkante kilometer beslaan). Moskou produseer jaarliks tien miljoen ton of 'n vyfde van alle afval in die land en moet daarvan op stortingsterreine in die omgewing of selfs in afgeleë taigastreke ontslae raak - 'n beleid waarteen plaaslike bewoners protes aanteken.[153]
Poetin ontmoet Russiese godsdiensleiers in 2001.
  • Godsdiens: Ortodoksie, Islam, Boeddhisme en Judaïsme, wat deur die wet beskryf word as tradisionele godsdienste en deel van Rusland se "historiese erfenis" is,[154] het beperkte steun in die Poetin-era gekry. Die groot konstruksie en restourasie van kerkgeboue wat in die 1990's begin het, het onder Poetin voortgeduur en die staat het die onderrig van godsdiens in skole toegelaat (ouers kon kies van watter godsdiens hul kinders moes leer). Poetin woon gereeld Ortodokse dienste op die belangrikste kerklike feesdae by en het ’n goeie verhouding met die patriarge van die Russiese Kerk, soos wyle Aleksi II en die huidige Kirill. Hy het ook deelgeneem aan die proses om betrekkinge tussen die Russies-Ortodokse Kerk in Moskou en die Russies-Ortodokse Kerk buite Rusland in 2007 te herstel ná ’n skeuring van 80 jaar.[155]
  • Militêre ontwikkeling: Sedert die vroeë 2000's het Rusland meer geld in sy militêre en verdedigingsbedryf gesteek en in 2008 het ’n volskaalse hervorming begin om Rusland se weermag moderner en doeltreffender te maak. Die weermag is verklein, offisiere verminder, opleiding vir offisiere verbeter, die reserwes herorganiseer en die lugmagstelsel verander.[157] Diensplig is ook van twee tot een jaar verkort. Verder is begin om die weermag te voorsien van nuwe toerusting en skepe.

Russies-Oekraïense krisis sedert 2022

Op 15 Februarie 2022 het die Russiese parlement se laerhuis 'n resolusie gesteun waarin gevra word vir diplomatieke erkenning van twee selfverklaarde separatistiese republieke in Donbas. Op 21 Februarie het Poetin 'n dekreet onderteken wat die separatistiese republieke as onafhanklike state erken. Op 24 Februarie het Poetin in 'n televisietoespraak 'n "spesiale militêre operasie" in die Oekraïne aangekondig, wat 'n volskaalse inval in die Oekraïne van stapel gestuur het.[158][159][160][161] 

Die strate van Kijif ná Russiese bomaanvalle op 10 Oktober 2022. Internasionale kenners het Poetin 'n oorlogsmisdadiger genoem.[162]

Ná toenemende sterftes onder Oekraïense burgers tydens die Russiese inval in Oekraïne sedert 2022[163] het die Amerikaanse president Joe Biden Poetin 'n oorlogsmisdadiger en "moorddadige diktator" genoem.[164][165] Die parlementêre verteenwoordiger van Oekraïne in die VN, Sergi Kislitsja, het Poetin met Adolf Hitler vergelyk.[166] Die Letse eerste minister, Krisjanis Karins, het hom ook met Hitler vergelyk en gesê hy is 'n "misleidende outokraat wat vir miljoene ellende veroorsaak" en dat "Poetin teen demokrasie veg (...) As hy Oekraïne aanval, kan dit teoreties enige ander Europese land wees."[167][168]

Litaue se minister van buitelandse sake, Gabrielius Landsbergis, het gesê: "Die geveg om Oekraïne is 'n geveg om Europa. As Poetin nie daar gestop word nie, sal hy verder gaan."[169] President Emmanuel Macron van Frankryk het gesê Poetin "lei homself om die bos".[170] Volgens die Britse premier Boris Johnson is Poetin ook 'n "diktator" wat 'n "vlaag geweld teen 'n Slawiese medevolk geloods het".[171]

Op 31 Desember 2022 het Poetin 'n Nuwejaarsboodskap gelewer voor 'n groep soldate en ander lede van die Russiese weermag. Vrae is gestel of dit werklike soldate was, of akteurs. Die BBC het gesigserkenning gebruik om minstens vyf van die mense in die boodskap uit te ken as bondgenote en werkers van Poetin, en nie soldate nie. 'n Blonde vrou wat agter Poetin gestaan het, is geïdentifiseer as Larisa Sergoechina, 'n lid van die politieke party Verenigde Rusland in die streekparlement van die Nowgorodstreek. Sy het in ander openbare optredes van Poetin verskyn as 'n soldaat, matroos en lid van 'n kerkgemeenskap.[172]

2024 Presidensiële verkiesing

Tydens die presidensiële verkiesing wat gehou is tussen 15 en 17 Maart 2024 is Poetin met 'n oorweldigende meerderheid van die totale stemme uitgebring ('n rekord van 77% van stemgeregtigdes het tydens die verkiesing gestem) vir 'n vyfde termyn as president verkies, [173] Hy het 87.28% (76.2 miljoen stemme) van die stemme op hom verenig.

Poetin se teenstanders in die verkiesing, die Kommunistiese Party-kandidaat Nikolay Kharitonov, Vladislav Davankov van die New People-party en Leonid Slutsky van die Liberale Demokrate, het onderskeidelik 4,31%, 3,85% en 3,2% van die stemme ontvang, volgens Rusland se Sentrale Verkiesingskommissie. Dit was die eerste keer dat Rusland se nuut-ingelyfde streke, Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizjzja deelgeneem het aan die presidensiële verkiesing. Die inhuldiging van die verkose president is geskeduleer vir 7 Mei 2024.

Openbare beeld

Meningspeilings
Stemme vir (blou) en teen (rooi) Poetin in sy agt jaar as president.

Volgens meningspeilings deur die nieregeringsorganisasie Lewada-sentrum het Poetin se gewildheid in Junie 2007 op 81 persent gestaan, die hoogste van enige leier ter wêreld.[174] Sy gewildheid was nooit laer as 50% tot aan die einde van sy tweede termyn as president nie. Waarnemers glo dit is daaraan te danke dat die lewenstandaarde in Rusland tydens sy bewind aansienlik gestyg het en die land hom laat geld op die wêreldtoneel.[175][176]

In ’n gesamentlike meningspeiling deur World Public Opinion in die VSA en die Lewada-sentrum in Junie-Julie 2006 is bevind "nie die Russiese of die Amerikaanse publiek is oortuig daarvan dat Rusland in ’n anti-demokratiese rigting beweeg nie" en "Russe steun oor die algemeen Poetin se konsentrasie van politieke mag asook die hernasionalisering van Rusland se olie- en gasnywerheid."[177] ’n 2005-peiling toon aan dat drie keer soveel Russe voel Rusland is "meer demokraties" onder Poetin as onder Jeltsin of Michail Gorbatsjof. Dieselfde aantal mense het gevoel menseregte is beter onder Poetin as onder Jeltsin.[178]

Menings oor Poetin

Poetin was in 2007 die tyskrif Time se Persoon van die Jaar.[179] In April 2008 was hy op die lys van Time se 100 Invloedrykste Mense in die Wêreld.[180]

Op 4 Desember 2007 het die voormalige Sowjetleier Michail Gorbatsjof gesê Poetin het "Rusland uit die chaos getrek", asook dat hy verseker is van ’n plek in die geskiedenis, hoewel hy (Gorbatsjof) dink mediavryheid word onderdruk en dat verkiesings nie verloop volgens die demokratiese riglyne wat Poetin belowe het nie.[181] In 2009 het Gorbatsjof ook beweer die parlement of regstelsel in Rusland is nie waarlik vry nie.[182] In Desember 2011, tydens die betogings oor die uitslag van die Russiese parlementêre verkiesing, het Gorbatsjof Poetin gekritiseer omdat hy vir ’n derde termyn president wil wees en het hy Poetin aangeraai om uit die politiek te tree. Poetin se perswoordvoerder, Dmitri Peskof, het as volg daarop gereageer: " ’n Voormalige leier, wat basies verantwoordelik was vir die verbrokkeling van sy land, gee raad aan die persoon wat kan keer dat Rusland dieselfde paadjie loop."[183]

In kabelgramme van die VSA-ambassade wat in 2010 deur Wikileaks gepubliseer is, is Poetin die "alpha dog" genoem en is hy vergelyk met Batman, terwyl Dmitri Medwedef met Batman se vennoot Robin vergelyk is. Poetin het dit "lasterlik" genoem.[184]

Reklame

Poetin se naam en beeld word wyd gebruik in advertensies en vir handelsname.[185] Van die produkte wat sy naam dra, is Putinka-wodka, PuTin-blikkieskos, Gorbusha Putina-kaviaar en T-hemde met sy gesig op.[186]

Poetin se avonture
Poetin vang vis in Tiwa, 2007.

Poetin hou dikwels in die media die beeld voor van ’n sportiewe, macho buitelugmens en wys sy fisieke vermoëns deur byvoorbeeld aan gevaarlike aktiwiteite en sportsoorte deel te neem.[14] In 2007 het die koerant Komsomolskaja Prawda ’n groot foto gepubliseer van Poetin sonder sy hemp wat in die Siberiese berge vakansie hou onder die opskrif: "Wees soos Poetin."[187] Sulke fotodekking is volgens die tydskrif Wired deel van ’n beeldpoets-veldtog wat hom met opset uitbeeld as die macho superheld wat in beheer is.[185] Ander voorbeelde van waar Poetin sulke macho avonture beleef, is:[188]

  • Die vlieg van militêre stralers. Poetin het in 2000 ’n Soechoi Su-27-vegterstraler oor Tsjetsjnië gevlieg en in 2005 op ’n lugskou ’n Toepolef Tu-160 supersoniese bomwerper.[188]
  • Gevegskuns. Poetin het op 5 September 2000 sy talent in gevegskuns by die Kodokan-instituut in Tokio gewys en sedertdien verskeie kere elders.[188]
  • Avonture in die natuur. Op ’n besoek aan Tiwa in Augustus 2007 het hy perdgery, visgevang, in ’n vlot op ’n rivier gevaar en feitlik kaalbors in ’n koue Siberiese rivier geswem.[187] In Augustus 2009 het hy dit weer gedoen.[189]
  • Afgedaal in ’n meer. Op 1 Augustus 2009 het Poetin 1 395 m ver in ’n onderwatervaartuig afgedaal na die bodem van die Baikalmeer, die diepste meer in die wêreld. Op die bodem het hy oor ’n hidrofoon met joernaliste gepraat.[190]
  • Tier verdoof. In 2008 het Poetin die Oessoeri-park besoek en ’n Amoer-tier wat uit ’n strik losgekom het, met ’n verdowingsmiddel geskiet. Daarna het hy die tier se tande help meet.[187]
  • Ysbeer verdoof. In April 2010 het Poetin na die Noordpool-gebied gereis, waar hy ’n ysbeer verdoof en ’n satellietmerker aan hom help sit het.[191]
  • Motorfiets ry. In Julie 2010 het Poetin by ’n motorfietsfees in Sewastopol opgedaag op ’n Harley-Davidson.[188][192]
  • Brandbestryding uit die lug. In Augustus 2010 het ’n Russiese TV-stasie beeldmateriaal gewys van waar Poetin die medevlieënier is van ’n Berijef Be-200-brandbestrydingsvliegtuig en water op ’n brand gooi tydens ’n ernstige bosbrandkrisis in Rusland.[185][188]
  • Walvis skiet met ’n pyl. In Augustus 2010 het Poetin ’n walvis met ’n pyl uit ’n kruisboog geskiet aan die kus van die Kamtsjatka-skiereiland as deel van ’n eko-opsporingsoperasie, terwyl hy hom op ’n rubberboot op die see gebalanseer het.[188][193]
  • ’n Renmotor bestuur. Poetin het op 7 November 2010 ’n Formule 1-motor in Sint Petersburg getoets en ’n maksimum snelheid van 240 km/h gehaal.[188][194]
  • Skubaduik. Poetin het op 11 Augustus 2011 geskubaduik op ’n argeologiese terrein in Taman-baai.[195]

Poetin se talente

Op 17 Januarie 2009 het ’n skildery deur Poetin, Узор на заиндевевшем окне (Patroon op ’n Ruigryp-bedekte Venster), wat hy in 2008 gemaak het, die hoogste prys behaal op ’n welsynveiling in Sint Petersburg – dit het 37 miljoen roebels gehaal.[196] Dit is gemaak as deel van ’n reeks skilderye deur beroemde Russe.

Poetin speel graag klavier en sing. Op 11 Desember 2010, op ’n konsert ten bate van liefdadigheid in Sint Petersburg, het hy Blueberry Hill gesing en klaviergespeel. Die konsert is bygewoon deur verskeie Hollywood- en Europese sterre soos Kevin Costner, Sharon Stone, Alain Delon en Gérard Depardieu. Hy het ’n staande ovasie gekry.[197][198]

Poetin in moderne kuns
’n Toneel uit die Superputin-strokiesprent.

’n Russiese fliek, A Kiss not for Press, is in 2008 op DVD uitgereik. Dit is glo gebaseer op die biografie van Poetin en sy vrou, Ljoedmila.[199] Dobby, ’n elf van die Harry Potter-flieks, lyk glo baie soos Poetin,[200] so ook Daniel Craig in sy rol as James Bond.[201]

Daar is verskeie liedjies oor Poetin. Van die gewildstes is:

  • Такого, как Путин – ’n Man soos Poetin deur Singing Together[202]
  • Гороскоп (Путин, не ссы!) – Horoskoop (Poetin, Moenie Pis Nie!) deur Uma2rman[203]
  • ВВП – WWP deur die Tadjikistanse sanger Tolibjon Koerbanchanof (Толибджон Курбанханов)[204][205]

Poetin is ook die onderwerp van Russiese grappies en tsjastoesjkas (volksgedigte), soos die gewilde liedjie [Voor Poetin] Daar Was Geen Orgasme in die komediefliek День выборов (Die Dag van die Verkiesing).[206]

Poetin verskyn in ’n inkleurboek vir kinders Wowa en Dima,[207] waarin hy en Medwedef geteken word as soet seuntjies, en in ’n aanlyn-strokiesprent, Superputin, waar hy en Medwedef eers as superhelde en dan as aardmannetjies uitgebeeld word.[208]

Poetinismes

Poetin het al vorendag gekom met ’n groot aantal gewilde gesegdes, bekend as "poetinismes".[209] Baie van hulle is vir die eerste keer gehoor tydens sy jaarlikse vraag-en-antwoord-konferensies, waar hy vrae beantwoord het van joernaliste en ander mense in die ateljee, asook van Russe regdeur die land wat inbel. Poetin is bekend vir sy skerp tong en antwoorde.[209] Voorbeelde van sy gesegdes sluit in:[210]

Poetin wys tydens een van sy V&A-konferensies na iemand met sy "magsimbool".
  • Мочить в сортире – In die toilet smyt. Een van die eerste "poetinismes" wat hy in September 1999 gebruik het toe hy belowe het om van terroriste ontslae te raak, waar hulle hulle ook al bevind, ook in die toilet.[210] In 2010 het hy ook belowe om terroriste "uit die bodem van ’n riool te pluk" (выковырять со дна канализации).[211]
  • Она утонула – Dit het gesink. Poetin se kort antwoord op ’n vraag van Larry King in September 2000 oor wat met die Russiese duikboot Koersk gebeur het.[210] Hy is baie gekritiseer oor wat as ’n siniese antwoord beskryf is. Dit het gelei tot ’n nuwe soort grap: ’n kort, vanselfsprekende antwoord op enige vraag wat begin met "Wat het gebeur met . . . ?"
  • Пахал, как раб на галерах – Afgesloof soos ’n slaaf op ’n galei. Dis hoe Poetin sy werk as Russiese president van 2000 tot 2008 beskryf het tydens ’n V&A-konferensie in Februarie 2008.[209] Die gesegde het nie net gewild geword nie, dit het ook gelei tot die bynaam "Krap" vir Poetin op die internet – как раб (kak rab, "soos ’n slaaf") klink in Russies baie soos как краб (kak krab, "soos ’n krap").
  • От мёртвого осла уши – Ore van ’n dooie donkie. Volgens Poetin is dit wat Letland sou kry in plaas van die provinsie Pitalofski in Wes-Rusland waarop Letland aanspraak gemaak het in ’n geskil oor grondgebied.
  • Шакалить у иностранных посольств – Jakkalsstreke by buitelandse ambassades. Poetin se mening oor die optrede van ’n sekere deel van die Russiese opposisie, wat volgens hom nie baie steun by die Russiese publiek het nie en dus geld en steun vra by buitelandse regerings.[212]
  • Как минимум государственный деятель должен иметь голову. – ’n Staatsleier moet eerder ’n kop hê. Poetin se reaksie op Hillary Clinton se bewering dat Poetin nie ’n siel het nie. Hy het ook voorgestel dat buitelandse betrekkinge gebou word op die fundamentele belange van die onderskeie state eerder as op emosie.[210]
  • Всё выковыряли из носа и размазали по своим бумажкам. – Hulle het dit uit hul neuse gekrap en oor hul papier gesmeer. Dit was sy antwoord op ’n vraag op ’n nuuskonferensie in Februarie 2008 of hy die rykste man in Europa is, soos sekere koerante beweer, en dat as dit so is hy moet sê hoe hy sy geld gemaak het.[213]
  • Ручку верните – Gee terug my pen. Hy het dit gesê aan die nywerheid-oligarg Oleg Deripaska nadat hy Deripaska op 4 Junie 2009 gedwing het om ’n ooreenkoms met Poetin se pen te onderteken om ’n sosiaal-ekonomiese krisis op te los op die dorp Pikaljowo. Daar is daarna na Poetin se pen verwys as sy "magsimbool".[214]

Verwysings
  1. Putin Hails Vote Victory, Opponents Cry Foul RIAN
  2. "Elections in Russia: World Awaits for Putin to Reclaim the Kremlin" (in Engels). The World Reporter. Maart 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 31 Maart 2012.
  3. Vasilyeva, Natallya. "Putin claims to support term limits as he readies to take helm for 3rd time" Geargiveer 28 Augustus 2014 op Wayback Machine, China Post (12 April 2012)
  4. "Putin Hails Vote Victory, Opponents Cry Foul" (in Engels). RIA Novosti. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Julie 2013. Besoek op 22 Junie 2013.
  5. "In China, Confucius Prize Awarded to Putin" (in Engels). New York Times. 15 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2019. Besoek op 15 November 2011.
  6. Krone-Schmalz, Gabriele (2008). "Der Präsident". Was passiert in Russland? (in Duits) (4 uitg.). München: F.A. Herbig. ISBN 978-3-7766-2525-7.
  7. of Russia from 1992 to 2007 Internasionale Monetêre Fonds, URL besoek op 12 Mei 2008
  8. "Russia average monthly accrued wages of employees" (in Viëtnamees). Russiese Federale Staatstatistiekdiens. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Februarie 2019.
  9. Russia, China in Deal On Refinery, Not Gas deur Jacob Gronholt-Pedersen. Wall Street Journal, 22 September 2010
  10. Did A New Pipeline Just Make Russia The Most Important Energy Superpower By Far deur Graham Winfrey. Business Insider, 6 Januarie 2010
  11. Treisman, D. "Is Russia's Experiment with Democracy Over?" (in Engels). UCLA International Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 April 2020. Besoek op 31 Desember 2007.
  12. U.S., other powers kick Russia out of G8, CNN
  13. Индексы Geargiveer 6 Maart 2012 op Wayback Machine levada.ru
  14. Putin Bolsters Tough Guy Image With Shirtless Photos. Abcnews.go.com (2009-08-05). URL besoek op 2012-03-09.
  15. Biografie op die premier se webtuiste, in Russies
  16. theme: (ru) «Принцип наиболее благоприятствуемой нации»Выпускники за 1975 год. Geargiveer 2 April 2012 op Wayback Machine Webtuiste van die universiteit
  17. Владимир Путин. От Первого Лица. Hoofstuk 6 Geargiveer 30 Junie 2009 op Wayback Machine
  18. Pribylovsky, Vladimir (2010). "Valdimir Putin". Власть-2010 (60 биографий) (PDF) (in Russies). Moskou: Panorama. pp. 132–139. ISBN 978-5-94420-038-9.
  19. (Sakwa 2008, pp. 8–9)
  20. Hoffman, David (30 Januarie 2000). "Putin's Career Rooted in Russia's KGB". The Washington Post.
  21. "Putin set to visit Dresden, the place of his work as a KGB spy, to tend relations with Germany" (in Engels). International Herald Tribune. 9 Oktober 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Maart 2009. Besoek op 9 Maart 2012.
  22. Putin's Career Rooted in Russia's KGB, David Hoffman, Washington Post Foreign Service, 30 Januarie 2000
  23. Kovalev, Vladimir (23 Julie 2004). "Uproar At Honor For Putin" (in Engels). The Saint Petersburg Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2018.
  24. Hoffman, David (30 Januarie 2000). "Putin's Career Rooted in Russia's KGB". The Washington Post.
  25. Putin's Name Surfaces in German Probe deur Catherine Belton
  26. The Man Who Wasn't There deur Nick Paton Walsh. The Observer, 29 Februarie 2004.
  27. "Владимир Путин: от ассистента Собчака до и.о. премьера" (in Russies). GAZETA.RU. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2019.
  28. "Teks van Jeltsin se toespraak in Engels". BBC News. 9 Augustus 1999. Besoek op 31 Mei 2007.[dooie skakel]
  29. Yeltsin redraws political map BBC, 10 Augustus 1999
  30. Yeltsin's man wins approval BBC, 16 Augustus 1999.
  31. Political groups and parties: Unity Geargiveer 2 Julie 2001 op Wayback Machine Norsk Utenrikspolitisk Institutt
  32. УКАЗ от 31 декабря 1999 г. № 1763 О ГАРАНТИЯХ ПРЕЗИДЕНТУ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ, ПРЕКРАТИВШЕМУ ИСПОЛНЕНИЕ СВОИХ ПОЛНОМОЧИЙ, И ЧЛЕНАМ ЕГО СЕМЬИ. Geargiveer 19 Februarie 2001 op Wayback Machine Rossijskaja Gazeta
  33. «Развращение» первого лица. Госдума не решилась покуситься на неприкосновенность экс-президента. Geargiveer 3 Julie 2013 op Wayback Machine. newizv.ru 18 Maart 2004.
  34. Person of the Year 2007: A Tsar Is Born Geargiveer 1 Augustus 2013 op Wayback Machine deur Adi Ignatius, (bladsy 4) URL besoek op 19 November 2009, Time.com
  35. Profile: Boris Berezovsky BBC. URL besoek op 1 Mei 2008
  36. What a carve-up! The Guardian. URL besoek op 28 April 2008
  37. Solowjef W. R. Putin. Guide for Those Who Cares / Moskou, "Eksmo", 2008. – 416 pp. ISBN 978-5-699-23807-1. Bl. 36. (In Russies: Владимир Соловьёв. "Путин. Путеводитель для неравнодушных." 2008.)
  38. Solowjef 2008, p. 39
  39. Spectre of Kursk haunts Putin, BBC News, 12 Augustus 2001
  40. Moscow siege leaves dark memories, BBC News, 16 Desember 2002
  41. Can Grozny be groovy? Geargiveer 1 Oktober 2007 op Wayback Machine, The Independent, 13 Maart 2007.
  42. Human Rights Watch Reports URL besoek op 22 November 2006.
  43. Russia Factbook Geargiveer 16 Oktober 2015 op Wayback Machine Central Intelligence Agency
  44. How to Steal Legally The Moscow Times, 15 Februarie 2008 (uitg. 3843, bl. 8).
  45. Putin’s Gamble. Where Russia is headed deur Nikolas Gvosdev, www.nationalreview.com, 5 November 2003.
  46. Putin's Kremlin Asserting More Control of Economy. Yukos Case Reflects Shift on Owning Assets, Notably in Energy deur Peter Baker, Washington Post, 9 Julie 2004.
  47. Putin's Russia failed to protect this brave woman Geargiveer 27 September 2007 op Wayback Machine deur Joan Smith.
  48. Anna Politkovskaya, Prominent Russian Journalist, Putin Critic and Human Rights Activist, Murdered in Moscow Geargiveer 14 November 2007 op Wayback Machine, Democracy Now
  49. Poetin op ARD, Dresden Geargiveer 11 Junie 2008 op Wayback Machine, 10 Oktober 2006]
  50. Election Preliminary Results for United Russia Geargiveer 8 September 2012 op Wayback Machine, 4 Desember 2007, Rbc.ru
  51. Voorlopige uitslag, URL besoek op 4 Desember 2007
  52. Russians Voted In Favour of Putin, 4 Desember 2007, Izvestia.ru
  53. Assenters' March, 3 Desember 2007, Izvestia.ru
  54. Putin Is Approved as Prime Minister nytimes.com, 9 Mei 2008.
  55. Russian election protests – follow live updates, Guardian, URL besoek op 10 Desember 2011
  56. Как митинг на Поклонной собрал около 140 000 человек politonline.ru (ru)
  57. ‘We Won in Fair and Open Fight' – Putin RIAN
  58. Putin Supporters Fill Moscow Stadium RIAN
  59. History of Presidential Elections in Russia: Infographics RIAN
  60. Провокация вместо марша vz.ru
  61. "Russian police battle anti-Putin protesters" (in Engels). Reuters. 6 Mei 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2015. Besoek op 7 Mei 2012.
  62. СК пересчитал пострадавших полицейских во время "Марша миллионов" Lenta.ru
  63. Parfitt, Tom (7 Mei 2012). "Vladimir Putin inauguration shows how popularity has crumbled". The Daily Telegraph (in Engels). Londen. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 7 Mei 2012.
  64. "Vladimir Putin inaugurated as Russian president amid Moscow protests". Guardian (in Engels). 7 Mei 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Januarie 2020. Besoek op 20 Januarie 2014.
  65. ""Putin Inaugurated; States Intention for Russia to Be "Center of Gravity for the Whole of Eurasia", 8 Mei 2012" (in Engels). Larouchepac.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Julie 2013. Besoek op 22 Junie 2013.
  66. ""Putin decrees EU closeness policy", Voice of Russia, 7 Mei 2012". English.ruvr.ru. 7 Mei 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2013. Besoek op 22 Junie 2013.
  67. "Госдума приняла закон о "нетрадиционных отношениях"" (in Russies). BBC Russia. 11 Junie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Maart 2014. Besoek op 11 Junie 2013.
  68. "ГД приняла закон об усилении наказания за пропаганду гомосексуализма среди подростков" (in Portugees). РБК. 11 Junie 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Julie 2018. Besoek op 11 Junie 2013.
  69. Spiegel Online, Hamburg, Duitsland (6 April 2012). ""Discrimination in Russia: Arrests for Violation of St. Petersburg Anti-Gay Law", Spiegel Online, 6 April 2012". Spiegel Online (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Junie 2019.{{cite web}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  70. ""Russian parliament backs ban on "gay propaganda", Reuters, 25 Januarie 2013". Reuters (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 November 2015.
  71. "Russia moves to enact laws against 'homosexual propaganda'", Fox news, 21 Januarie 2013
  72. Reuters (3 Maart 2014). "Ousted Ukrainian President Asked For Russian Troops, Envoy Says" (in Engels). NBC News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2020. Besoek op 21 Maart 2014. {{cite news}}: |author= has generic name (hulp)
  73. "Putin to deploy Russian troops in Ukraine" (in Engels). BBC News. 1 Maart 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 April 2020. Besoek op 1 Maart 2014.
  74. http://www.thehindu.com/news/international/world/russian-parliament-approves-use-of-force-in-crimea/article5739708.ece |title=Russian Parliament approves use of army in Ukraine.
  75. Walker, Shaun (4 Maart 2014). "Russian takeover of Crimea will not descend into war, says Vladimir Putin". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2020. Besoek op 4 Maart 2014.
  76. Yoon, Sangwon; Krasnolutska, Daryna; Choursina, Kateryna (4 Maart 2014). "Russia Stays in Ukraine as Putin Channels Yanukovych Request". Bloomberg News (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2014. Besoek op 5 Maart 2014.
  77. 16 Maart 2014, David Herszenhornmarch, The New York Times, "Crimea Votes to Secede From Ukraine as Russian Troops Keep Watch"
  78. US imposes second wave of sanctions on Russia
  79. Third Wave of Sanctions Slams Russian Stocks
  80. Jews reject Russia claims of Ukraine anti-Semitism, BBC News (12 November 2014)
  81. Ukraine crisis: Putin signs Russia-Crimea treaty, BBC, 18 Maart 2014
    "Crimea, Sevastopol officially join Russia as Putin signs final decree". RT. 22 Maart 2014. Besoek op 9 April 2014.
    Transcript: Putin says Russia will protect the rights of Russians abroad, washingtonpost.com (18 Maart 2014)
  82. Ukraine crisis timeline, BBC News
  83. The Wall Street Journal, 17 April 2014, Laurence Norman And Jay Solomon In Geneva And Lukas I. Alpert in Moscow.
  84. Herszenhorn, David M. (17 April 2014). "Away From Show of Diplomacy in Geneva, Putin Puts On a Show of His Own". www.nytimes.com (in Engels). The New York Times Company. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 17 April 2014.
  85. http://www.nytimes.com/2014/05/08/world/europe/Putin-Russia-Ukraine.html
  86. Putin Tells Separatists In Ukraine To Postpone May 11 Referendum, NPR (7 Mei 2014)
  87. "Ukraine rebels hold referendums in Donetsk and Luhansk". BBC News. 11 Mei 2014. Besoek op 11 Mei 2014.
    "Russian Roulette (Dispatch Thirty-Eight)". Vice News. 13 Mei 2014. Besoek op 7 Julie 2014.
  88. CNBC, Putin: Russia looks East, will respect Ukraine poll, by Geoff Cutmore and Catherine Boyle, 23 Mei 2014.
  89. Putin delivers keynote speech on economy, Ukraine Geargiveer 15 Desember 2014 op Wayback Machine, Reuters (4 Desember 2014)
  90. "Muted Western reaction to Putin victory". BBC News. 19 Maart 2018. Besoek op 19 Maart 2018.
  91. "Когда будет инаугурация президента РФ?". aif.ru. Besoek op 20 Maart 2018.
  92. "Russia's Putin wins by big margin". BBC News. 18 Maart 2018. Besoek op 18 Maart 2018.
  93. "Путин предложил кандидатуру Медведева на пост премьера". РИА Новости. 7 Mei 2018.
  94. Открытие автодорожной части Крымского моста. Kremlin.ru (in Russies). 15 Mei 2018. Besoek op 15 Mei 2018.
  95. "The Observer view on Putin's ongoing corruption of democracy". The Guardian. Besoek op 8 September 2019.
  96. Soldatkin, Vladimir; Marrow, Alexander (16 Januarie 2020). Stonestreet, John (red.). "Russian lawmakers approve Mishustin as PM". Reuters. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2020. Besoek op 16 Januarie 2020.
  97. "Госдума одобрила Мишустина на пост премьера". iz.ru (in Russies). 16 Januarie 2020. Besoek op 15 Oktober 2020.
  98. "Михаил Мишустин назначен Председателем Правительства Российской Федерации". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2020. Besoek op 16 Januarie 2020.
  99. Указ о структуре федеральных органов исполнительной власти
  100. Подписаны указы о назначении министров Правительства Российской Федерации
  101. Назначены министры внутренних дел, иностранных дел, обороны, юстиции и глава МЧС России
  102. "Putin orders constitution changes allowing him to rule until 2036". Al Jazeera. 3 Julie 2020. Besoek op 11 Augustus 2020.
  103. "В России создан Крымский федеральный округ" (in Russies). RBC. 21 Maart 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Julie 2015.
  104. White, Stephen (2010). "Classifying Russia's Politics". In White, Stephen (red.). Developments in Russian Politics 7. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-22449-0.
  105. Sovereignty is a Political Synonym of Competitiveness Wladislaf Soerkof, openbare optrede, 7 Februarie 2006
  106. Our Russian Model of Democracy is Titled «Sovereign Democracy» Wladislaf Soerkof, 28 Junie 2006.
  107. State Duma Approves Liberal Political Reforms
  108. Kramer, Andrew E. (22 April 2007). "50% Good News Is the Bad News in Russian Radio" (in Engels). Russia: Nytimes.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2018. Besoek op 24 September 2011.
  109. Masha Lipman, Anders Aslund (2 Desember 2004). "Russian Media Criticism of Vladimir Putin: Evidence and Significance". Carnegieendowment.org. Besoek op 2 Maart 2010.
  110. Sharlet, Robert (2005). "In Search of the Rule of Law". In White; Gitelman; Sakwa (reds.). Developments in Russian Politics. Vol. 6. Duke University Press. ISBN 0-8223-3522-0.
  111. America's Failed (Bi-Partisan) Russia Policy deur Stephen F. Cohen, huffingtonpost.com
  112. (en) 43rd Munich Conference on Security Policy. Poetin se toespraak in Engels Geargiveer 4 Mei 2008 op Wayback Machine, 10 Februarie 2007.
  113. Press Conference following the end of the G8 Summit Geargiveer 4 Mei 2008 op Wayback Machine, 8 Junie 2007.
  114. "Russia walks away from CFE arms treaty" (in Engels). Agence France-Presse-AFP. 12 Desember 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2013. Besoek op 13 Desember 2007.
  115. "Putin: supports for Kosovo unilateral independence "immoral, illegal"" (in Engels). Xinhua. 14 Februarie 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2017. Besoek op 25 Februarie 2008.
  116. Gonzalo Vina and Sebastian Alison (20 Julie 2007). "Brown Defends Russian Expulsions, Decries Killings" (in Engels). Bloomberg News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Maart 2010.
  117. In full: Litvinenko statement, BBC News, 24 November 2006
  118. An interview with Andrei Nekrasov deur Yury Veksler Geargiveer 18 Mei 2008 op Wayback Machine, Radio Liberty, 28 November 2006.
  119. Jordan, Mary (10 Junie 2007). "Poisoned Russian Had Sought Entry to U.S., Book Says". Washington Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 November 2008. Besoek op 13 November 2008.{{cite news}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)( by WebCite).
  120. Soviet Moonwalker is Guilty for Litvinenko Death? Strange Litvinenko Last Will, Izvestia, 27 November 2006.
  121. Is Putin being set up? Geargiveer 23 Desember 2007 op Wayback Machine, Townhall.com, 27 November 2006.
  122. Dunkerley, William (25 Mei 2007). "The Essence of the Alexander Litvinenko Story". Russia Profile. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 April 2012. Besoek op 13 November 2008. (Argief by WebCite).
  123. "Ex-spy's death should not be used for provocation — Putin" (in Engels). RIA Novosti. 24 November 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2013. Besoek op 26 November 2006.
  124. Litvinenko: MI5, MI6 death files ordered released Russia Today
  125. "Litvinenko's father apologises for accusing Russia", BBC News, 12 Februarie 2012
  126. Page, Jeremy (26 September 2010). "Russian Oil Route Will Open to China". The Wall Street Journal (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Julie 2013. Besoek op 28 September 2010.
  127. Q&A: Russia-Ukraine gas row, BBC News (20 Januarie 2009).
  128. Ukraine's parliament votes to abandon NATO ambitions, BBC News (3 Junie 2010)
  129. "Russia and Eurasia" (in Portugees). Heritage.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Maart 2010. Besoek op 10 Mei 2009.
  130. "Day-by-day: Georgia-Russia crisis" (in Engels). BBC News. 21 Augustus 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Augustus 2019. Besoek op 10 Mei 2009.
  131. World Report 2011: Ukraine Geargiveer 11 Desember 2012 op Wayback Machine, Human Rights Watch
  132. Russia, Ukraine agree on naval-base-for-gas deal, CNN (21 April 2010)
  133. Kyrgyzstan profile, BBC News
  134. "Russia sees union with Belarus and Kazakhstan by 2015". BBC News (in Engels). 18 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 April 2020. Besoek op 19 November 2011.
  135. "Евразийские комиссары получат статус федеральных министров". Tut.By (in Russies). 17 November 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 19 November 2011.
  136. "Report for Selected Countries and Subjects". Imf.org. 14 September 2006. Besoek op 9 Desember 2011.
  137. Russia’s economy under Vladimir Putin: achievements and failures RIA Novosti URL besoek op 1 Mei 2008
  138. "Russians weigh Putin's protégé" (in Engels). Moskou. Associated Press. 3 Mei 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 November 2012. Besoek op 29 Desember 2008.
  139. Putin's Economy – Eight Years On. Russia Profile, 15 Augustus 2007. URL besoek op 23 April 2008
  140. "Основные Социально-Экономические Индикаторы Уровня Жизни Населения" (in Russies). Gks.ru. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Februarie 2012. Besoek op 2 Maart 2010.
  141. Goldman, Marshall I. (2008). "Chapter 5". Petrostate: Putin, Power and the New Russia. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-534073-0.
  142. Rosstat Confirms Record GDP Growth Kommersant URL besoek op 5 Mei 2008.
  143. Krkoska, Libor; Spencer, Alan (2008). "Automotive Industry in Russia: Impact of foreign investments in car assembly plants on suppliers' entry" (PDF). European Bank for Reconstruction and Development.
  144. "China and Russia sign $400 billion 30-year gas deal". Russia Herald. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Mei 2014. Besoek op 22 Mei 2014.
  145. William J. Broad (19 Februarie 2008). "Russia's Claim Under Polar Ice Irks American". New York Times. Besoek op 27 Julie 2011.
  146. Adrian Blomfield (11 Junie 2008). "Russia plans Arctic military build-up" (in Engels). London: The Telegraph. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2019. Besoek op 27 Julie 2011.
  147. Mia Bennett (4 Julie 2011). "Russia, Like Other Arctic States, Solidifies Northern Military Presence" (in Engels). Foreign Policy Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2019. Besoek op 27 Julie 2011.
  148. Richard Galpin (22 September 2010). "The struggle for Arctic riches" (in Engels). BBC News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2020. Besoek op 28 Augustus 2011.
  149. Peter Fairley (2 Julie 2010). "Russia Launches Floating Nuclear Power Plant". IEEE Spectrum. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2019. Besoek op 28 Augustus 2011.
  150. "Gazprom starts towing of Prirazlomnoye platform to field". iStockAnalyst. 25 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Januarie 2013. Besoek op 28 Augustus 2011.
  151. "Prirazlmonaya sea platform to be delivered to offshore oil field" (in Russies). ITAR-TASS. 26 Augustus 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2013. Besoek op 28 Augustus 2011.
  152. New York Times, 6 November 2004. URL besoek op 20 April 2008.
  153. welt.de, 11 Februarie 2019: Wohin mit Russlands Abfall? Ein Land will Müll trennen - darf aber nicht. Besoek op 19 Februarie 2020
  154. Bell, I (2002). Eastern Europe, Russia and Central Asia. ISBN 978-1-85743-137-7. Besoek op 27 Desember 2007.
  155. Russiese Ambassade in Ottawa (17 Mei 2007). "he President of Russia attended the ceremonial signing of the Act on Canonical Communion that was held in the Cathedral of Christ the Saviour". Persberig. Archived from the original on 2008-10-02. https://www.webcitation.org/5bGjBVfm6?url=http://www.rusembcanada.mid.ru/pr2007/022.html. Besoek op 2008-10-02.Argief by WebCite by
  156. wmf Geargiveer 10 Julie 2007 op Wayback Machine. media.kremlin.ru (2007)
  157. Military reform to change army structure. What about its substance?
  158. "Russian Parliament Backs Plan to Recognize Breakaway Ukrainian Regions". The Moscow Times. 15 Februarie 2022.
  159. "Extracts from Putin's speech on Ukraine". Reuters. 21 Februarie 2022.
  160. https://www.msn.com/en-us/news/world/russian-president-vladimir-putin-announces-military-assault-against-ukraine-in-surprise-speech/ar-AAUebpI
  161. Welle (www.dw.com), Deutsche. "Russia launches massive invasion of Ukraine — live updates | DW | 24.02.2022". DW.COM (in Engels (VK)). Besoek op 24 Februarie 2022.
  162. "Ukraine war: Putin should face trial this year, says top lawyer". BBC News. 1 Januarie 2023.
  163. "Thousands of civilians in Mariupol may have died in past month – UN tells Reuters". Reuters. 29 Maart 2022.
  164. Parker, Ashley (17 Maart 2022). "Biden calls Putin a 'war criminal'". The Washington Post. Besoek op 18 Maart 2022.
  165. Vazquez, Maegan; Carvajal, Nikki (17 Maart 2022). "Biden calls Putin a 'murderous dictator' and 'pure thug'". CNN. Besoek op 6 April 2022.
  166. Ukraine's U.N. envoy likens Putin to Hitler Geargiveer 7 Maart 2022 op Wayback Machine; news.com.au; 1 March 2022
  167. EU targets Russian economy after 'deluded autocrat' Putin invades Ukraine; Reuters.com; 25 February 2022
  168. Latvia's PM says Putin and his regime need to be isolated from the world; Reuters.com; 25 February 2022
  169. EU to impose unprecedented sanctions on Russia as leaders meet; The Irish Times]; 24 February 2022
  170. Breeden, Aurelien; Troianovski, Anton (3 Maart 2022). "A Putin-Macron call leaves France persuaded that Russia wants 'control of all of Ukraine". The New York Times. Besoek op 20 Maart 2023.
  171. Boris Johnson brands Putin 'dictator' and vows to end 'hideous and barbaric' Ukrainian war; The Independent; 24 February 2022
  172. Jake Horton; Adam Robinson; Paul Myers (6 Januarie 2023). "Ukraine war: What does facial recognition software make of Putin's backdrop crowd?" (in Engels). BBC. Besoek op 7 Januarie 2023.
  173. https://www.rt.com/russia/594613-putin-election-results-final/ Besoek op 21 Maart 2024
  174. Madslien, Jorn (4 Julie 2007). "Russia's economic might: spooky or soothing?" (in Engels). BBC News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2012. Besoek op 2 Maart 2010.
  175. Quarter of Russians Think Living Standards Improved During Putin's Rule Geargiveer 31 Julie 2013 op Wayback Machine, Oprosy.info, 27 Maart 2007.
  176. No wonder they like Putin deur Norman Stone, 4 Desember 2007, The Times.
  177. Russians Support Putin's Re-Nationalization of Oil, Control of Media, But See Democratic Future Geargiveer 28 Mei 2015 op Wayback Machine – World Public Opinion.org
  178. Russia through the looking-glass openDemocracy URL besoek op 16 April 2008.
  179. Adi Ignatius. Person of the Year 2007 Geargiveer 26 Augustus 2013 op Wayback Machine, Time.
  180. Albright, Madeleine. "Vladimir Putin" Geargiveer 25 Augustus 2013 op Wayback Machine, Time. URL besoek op 1 Mei 2008.
  181. Struck, Doug. "Gorbachev Applauds Putin's Achievements", The Washington Post, 5 Desember 2007.
  182. "Gorbatschow geht Putin an" (in Duits). Süddeutsche Zeitung. 7 Maart 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Augustus 2013. Besoek op 6 Maart 2012.
  183. "Пресс-секретарь Путина ответил Горбачёву". Korrespondent (in Russies). 25 Desember 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2012. Besoek op 6 Maart 2012.
  184. Parfitt, Tom. "WikiLeaks row: Putin labels US embassy cables 'slanderous'", The Guardian, 1 Desember 2010.
  185. Rawnsley, Adam (26 Mei 2011). "Pow! Zam! Nyet! 'Superputin' Battles Terrorists, Protesters in Online Comic". Wired (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Desember 2013. Besoek op 27 Mei 2011.
  186. Как используется бренд "Путин": зажигалки, икра, футболки, консервированный перец Geargiveer 2 April 2015 op Wayback Machine Gazeta, 30 November 2007.
  187. The Associated Press (22 Augustus 2007). "Putin gone wild: Russia abuzz over pics of shirtless leader" (in Engels). Cbc.ca. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Februarie 2010. Besoek op 2 Maart 2010.
  188. 7 Reasons Vladimir Putin Is the World's Craziest Badass cracked.com
  189. В.В.Путин взял в понедельник однодневный отпуск и провёл его в Тыве premier.gov.ru
  190. В.В.Путин, находящийся с рабочей поездкой в Сибирском федеральном округе, совершил спуск на глубоководном аппарате «Мир» на дно озера Байкал premier.gov.ru
  191. Putin attaches satellite tag to tranquilized polar bear in Russia's Arctic foxnews.com
  192. Polgueva, Ekaterina (27 Julie 2010). "Ангел Ада Абаддон". Sowjetskaja Rossija (in Russies). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Augustus 2015.
  193. Using crossbow, Putin fires darts at whale Geargiveer 24 November 2012 op Wayback Machine msnbc.msn.com
  194. Премьер-гонка: Владимир Путин протестировал болид "Формулы-1"
  195. Путин погрузился с аквалангом на дно Таманского залива tetis.ru
  196. Картина Путина стала самым дорогим лотом на аукционе в Петербурге RIAN
  197. Putin Sings Blueberry Hill for Charity
  198. Владимир Путин сыграл на рояле "С чего начинается родина"
  199. Фильм о любви человека, похожего на Путина BBC
  200. Putin, Dobby And the Axis Of Weirdness nytimes.com
  201. Daniel Craig: Quantum of Solace telegraph.co.uk
  202. Такого, как Путин
  203. Гороскоп (Путин, не ссы!)
  204. "ВВП". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Februarie 2013. Besoek op 10 Maart 2012.
  205. WATCH: No One In Russia Can Work Out If This Pro-Putin Dance-Pop Song Is Sincere — Or Satire Geargiveer 7 Februarie 2013 op Wayback Machine businessinsider.com
  206. Частушки (Не было оргазма)
  207. Вова и Дима Lenta.ru
  208. Superputin Amptelike webtuiste
  209. Путинизмы - "продуманный личный эпатаж"? BBC (ru)
  210. 20 высказываний Путина, ставших афоризмами RIAN
  211. Премьер-министр Владимир Путин: Их нужно выковырять со дна канализации izvestia.ru
  212. Путин: оппозиция "шакалит" у зарубежных фондов и правительств
  213. The President's annual press conference for the Russian and foreign media Geargiveer 26 Oktober 2008 op Wayback Machine, 14 Februarie 2008, Kremlin.ru
  214. Блогозрение: Волшебная ручка Путина

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.