Tweede Konsilie van Nicea

Die Tweede Konsilie van Nicea.

In die 7de en 8ste eeu moes die Bisantynse Ryk baie gebiede afstaan aan die Arabiere en Slawiese volke. In 717 het keiser Leo III Konstantinopel pas weer bevry. Hy was uit Isaurië, ’n ruwe, onherbergsame streek waar hy van die Jode en Moslems geleer het om ikone te minag. Hy het vermoed die ryk verloor teen sy vyande omdat dit God se straf was vir die gebruik van ikone in die kerk. Hy het ’n paar dekrete teen ikone uitgevaardig en ’n periode het gevolg waarin talle ikone vernietig is.

Gou was daar onenigheid tussen die teenstanders van ikone, wat ikonoklaste ("ikoonbrekers") genoem is, en die ikonodule ("ikoonslawe"). Volgens die ikonoklaste verbied die Tien Gebooie die verering van beelde en ikone, en volgens die ikonodule het die Ou Testament die uitbeelding van God verbied omdat ’n mens Hom nie kon uitbeeld nie, maar dit het verander ná die vleeswording van Christus omdat God toe wel sigbaar geword het en dus nou afgebeeld kan word.[1]

Ná Leo se dood is hy deur sy seun Konstantyn V opgevolg.[2] Hy was ook ’n ikonoklas. Gou ná sy troonbestyging het ene Artavasdus ’n staatsgreep probeer uitvoer om die gebruik van ikone te herstel. Die staatsgreep het misluk, maar die ryk is in ’n burgeroorlog gedompel wat drie jaar geduur het.[3] In 754 het Konstantyn ’n konsilie in Hieria gehou wat ’n ekumeniese konsilie genoem is en waarin ikone veroordeel is. Daar was egter geen patriarg of patriargale verteenwoordiger teenwoordig nie, en dit is noodsaaklik vir ’n ekumeniese konsilie.

Hierna het Konstantyn die ikonodule begin vervolg.[2] Ná sy dood in 775 is hy opgevolg deur sy seun Leo IV, wat ’n ikonoklas was, maar meer gematig as Konstantyn. Die vervolging het dus merendeels opgehou.

Leo se vrou, Irene, was in die geheim ’n voorstander van ikone[4] en toe sy ná Leo se dood in 780 regent word vir hul seun Konstantyn VI, het sy die sewende ekumeniese konsilie byeengeroep. Dit sou in Konstantinopel gehou word, maar muitende ikonoklastiese soldate het die plan in die wiele gery[5] en daar is toe besluit om die konsilie in Nicea te hou, waar die eerste ekumeniese konsilie sowat vierhonderd jaar tevore gehou is.

Die eerste sessie het op 24 September 787 begin en die laaste sessie, die agtste, op 23 Oktober van dié jaar. Die Bybel en Kerkvaders is aangehaal om die verering van ikone te regverdig. Eindelik is besluit dat ikone van Christus, Maria en die heiliges vereer mag word. Latreia (aanbidding) van ikone mag nie plaasvind nie, maar wel dulia (verering).[6] Net God mag aanbid word. Die konsilie het ikonoklasme as kettery veroordeel. Die konsilie van Hieria is herroep en ikone in ere herstel.

Beide die Oosters-Ortodokse en die Rooms-Katolieke Kerk aanvaar vandag die Tweede Konsilie van Nicea.

Hierdie artikel is vertaal uit die Nederlandse Wikipedia