Trilobiet

Trilobiete, so genoem weens hul drielobbige anatomie, is 'n klas van uitgestorwe seediertjies, wat tot die geleedpotiges behoort het. 'n Tipiese trilobiet was omtrent so groot as jou duim. Volgens die ewolusieteorie het die diertjies sowat 521 miljoen jaar gelede in die vroeë Kambriese tydperk ontstaan. Hul bloeityd was die vroeë Paleozoïese tydperk, waarna hulle geleidelik in verskeidenheid afgeneem het. In die Devoonse tydperk het meeste uitgesterf, maar een orde, die Proetida het oorleef. Ook hierdie orde sou in die groot uitsterwing van die Perm-tydperk, 252 miljoen jaar gelede, verdwyn. Nogtans het hierdie suksesvolle diere het die aarde vir 270 miljoen jaar bewoon.

Trilobiete
Tydperk: 521–252 m. jaar gelede
Fossiel van 'n trilobiet
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Animalia
Filum:
Arthropoda
Subfilum:
Trilobitomorpha †
Klas:
Trilobita †
Ordes

Agnostida
Redlichiida
Corynexochida
Lichida
Nektaspida(?)
Phacopida
Proetida
Asaphida
Harpetida
Ptychopariida

Anatomie

Trilobiete het drie tagmata gehad: die cephalon (kop), thorax (bors, middel-porsie van liggaam), en die pygidium (kruis). Alhoewel insekte ook drie tagmata het, is die indelings nie ekwivalent nie. Trilobiete is vernoem na hul drie langskeepse lobbe, wat onderskeidelik bekend staan as die linkerpleurale, aksiale en regterpleurale lob.

Trilobiete is bekend daarvoor dat hulle besonder komplekse oë gehad het. Hulle oë het saamgestelde lense gehad, 'n gesofistikeerde ontwerp vir die uitskakeling van distorsie (sferiese afwyking). Vandag bevat slegs die beste kameras en teleskope saamgestelde lense. Sommige trilobiete se oë het 280 lense bevat, sodat visie in alle rigtings, bedags en snags, moontlik was.[1]

Trilobiete se oë verteenwoordig 'n funksionele optimalisering wat enig in sy soort is (Engels: represent an all-time feat of function optimization").[2] Shawver beskryf trilobiete se oë as "die mees gesofistikeerde ooglense ooit vervaardig deur die natuur."[3]

James Gould het te kenne gegee dat die oë van die vroeë trilobiete, byvoorbeeld, nooit deur latere geleedpotiges oorskry is in terme van kompleksiteit of skerpheid nie. Hy het verder gegaan en gesê: "Ek beskou die onvermoë om 'n duidelike "vektor van vooruitgang" in die geskiedenis van die lewe te vind as die mees verwarrende feit van die fossielrekord."[4]

Voetnotas
  1. Richard Fortey and Brian Chatterton, “A Devonian Trilobite with an Eyeshade,” Science, Vol. 301, 19 September 2003, p. 1689.
  2. Riccardo Levi-Setti, Trilobites, 2de uitgawe (Chicago: The University of Chicago Press, 1993), p. 29.
  3. Lisa J. Shawver, “Trilobite Eyes: An Impressive Feat of Early Evolution,” Science News, Vol. 105, 2 Februarie 1974, p. 72.
  4. Stephen Jay Gould, "The Ediacaran Experiment", Natural History, Vol. 93, Februarie 1984, pp. 22–23.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.