Tornedal

Die Tornedal (Fins: Tornionjokilaakso, Sweeds: Tornedalen) is 'n vallei op die grens van Swede en Finland. Dit is vernoem na die Tornerivier wat deur die vallei vloei en in die Botniese Golf uitmond. Geografies is die dorpies en munisipaliteite waaruit die gebied bestaan Haparanda, Övertorneå, Pajala en Kiruna in Swede, en Tornio, Ylitornio, Pello, Kolari, Muonio en Enontekiö in Finland. Die begrip Tornedal word ook dikwels gebruik om na die kulturele gebied te verwys wat gekenmerk word deur veeltaligheid en ondanks die huidige verdeling tussen twee state 'n gemeenskaplike geskiedenis het. Kultureelgesproke word die Sweedse munisipaliteit Gällivare ook by die Tornedal gereken.

Vlag van die Tornedal

Ligging van die Tornerivier

In die nedersettings in die vallei word die tale Fins, Sweeds, Samies en Meänkieli gepraat wat hier amptelike status het. Laasgenoemde is 'n Finse dialek wat in die vallei gepraat word en wat in Swede amptelike minderheidstatus geniet. In die Sweedse gedeelte het elke persoon die reg om deur amptelike instellings in enige van die genoemde tale bedien te word.

Die hele vallei was oorspronklik deel van die voormalige Sweedse provinsie Västerbotten, totdat die linkeroewer saam met die res van Finland in 1809 Russiese gebied geword het. Baie dorpies in die gebied het woongebiede aan beide kante van die rivier gehad en is in die proses verdeel. Sommige van die gedeelde dorpies dra steeds dieselfde naam. Daar is ook ander ooreenkomste wat kenmerkend is aan die gebied soos die koskultuur wat tot vandag toe behoue gebly het.