Teenpous Novatianus

Volgens oorlewering is Novatianus [1][2] vinnig gedoop toe dit gelyk het dat hy gaan sterf en die doop is nooit voltooi toe hy herstel het. Dit het gelei tot protes toe hy deur Pous Fabianus tot priester gewy is. Hy was 'n geleerde man wat heelwat boeke geskryf het onder ander “De Trinitate”. Hy was klassieke Latyn en Grieks magtig, terwyl die pous van die tyd Pous Cornelius slegs vulgêr Latyn (d.w.s. Italiaans) gebesig het. In 250 na 38 jaar sonder vervolging begin keiser Decius opnuut om die Christene te vervolg en Pous Fabianus sterf die marteldood op 20 Januarie 250. Weens die vervolgings was die nie moontlik om 'n nuwe pous aan te stel nie.

Tydens die vervolgings van Decius skryf Novatianus verskeie briewe aan die Christene in Rome waarin hy bespreek hoe die Christene van Kartago tydens vervolgings hulle geloof afgesweer het om dan te verlang dat hulle weer in die Kerk opgeneem word sonder boete as die vervolgings afneem. Novatianus was 'n voorstander van baie streng tugstappe. Hy kom hieroor in botsing met Sint Ciprianus en die latere Pous Cornelius.

Toe die vervolgings in 251 begin afneem word Cornelius as pous gekies. Novatianus laat homself deur 'n aantal biskoppe as pous uitgeroep. In 251 was nie baie mense seker wie die regte pous was nie. Beide het biskoppe en priesters aangestel. Aan die einde van 251 kry Cornelius dit reg om 60 biskoppe aan sy kant te kry en Novatianus word in die ban gesit. Die aanvanklike steun vir Novatianus omdat hy baie geleerder was as Cornelius brokkel gou af. Sy standpunt dat afvalliges nie sonder streng boetedoening weer in die Kerk opgeneem kan word nie, het nie byval gevind nie. Pous Cornelius en sy aanhangers het 'n baie sagter standpunt ingeneem. Die streng standpunt was nog nie kettery nie, maar die oomblik toe Novatianus beweer die Kerk kan nie sodanige sondes vergewe nie, kry hy die etiket van ketter. Novatianiste is toe vervolg deur die Kerk. Novatianus vlug na Rome waar hy hoogswaarskynlik nes Pous Cornelius die martelaarsdood sterf tydens hernieude vervolgings in 258 van keiser Valerianus.