Sylvia Raphael
Sylvia Raphael Schjødt (ook Sylvia Rafael, gebore 1 April 1937 – 9 Februarie 2005) was 'n Suid-Afrikaans-gebore Israeliese Mossad-agent, skuldig bevind aan moord vir haar betrokkenheid by die Lillehammer-aangeleentheid in Noorweë.[1]
Biografie
Sylvia Raphael is in Graaff-Reinet, Suid-Afrika gebore as 'n Joodse pa en Christelike moeder. Sy is as 'n Christen grootgemaak.[2] In 1963, nadat sy 'n antisemitiese voorval in haar geboorteland gesien het, het sy na Israel geëmigreer. Sy het op 'n kibboets gewoon en later as onderwyseres gewerk voordat sy na Tel Aviv verhuis het, waar sy deur Mossad gewerf is. Raphael het met haar Noorse verdedigingsadvokaat, Annæus Schjødt, getrou.
In 1977 is sy gedeporteer, maar twee jaar later het sy 'n verblyfpermit gekry. In 1992 het sy haar in haar geboorteland Suid-Afrika gevestig. Sy is in Februarie 2005, 67 jaar oud, aan kanker oorlede.[3]
Raphael word begrawe in die begraafplaas van Kibboets Ramat HaKovesh.[4]
Spioenasie loopbaan
Na opleiding het sy die rang van "vegter" behaal, die hoogste rang vir 'n Mossad-agent, wat Raphael gekwalifiseer het om in die buiteland te werk. Sy is na Parys gestuur in die gedaante van 'n vryskutjoernalis met 'n Kanadese paspoort in die naam van die werklike Kanadese fotojoernalis Patricia Roxborough.[5]
Toe die Israeliese regering besluit het om die Swart September-operateurs op te spoor wat die München-slagting in München, Wes-Duitsland, in 1972 gepleeg het, het Raphael waardevolle inligting verskaf wat gelei het tot die moord op drie. Sy is toe by 'n Mossad-span ingedeel.[6] Dit was 'n koverte operasie wat deur Mossad gerig is om individue wat by die Olimpiese Spele in München in 1972 betrokke was, te vermoor.
Raphael was deel van 'n groep Mossad-agente wat die Marokko-gebore kelner Ahmed Bouchiki (broer van Chico Bouchikhi) in Lillehammer, Noorweë, op 21 Julie 1973 vermoor het in 'n saak van verkeerde identiteit wat bekend geword het as die Lillehammer-aangeleentheid.[6] Die agente het beweer dat hulle Bouchiki verwar het met Ali Hassan Salameh, die hooforganiseerder vir Swart September wat die München-slagting beplan het.[7]
Raphael is kort ná die moord in hegtenis geneem. Op 1 Februarie 1974 het die Eidsivating-appèlhof haar skuldig bevind aan beplande moord (die ernstigste moord-skuldigbevinding ingevolge Noorse wetgewing), spioenasie en die gebruik van vervalste dokumente.[8] Ten spyte daarvan dat sy tot vyf-en-'n-half jaar tronkstraf gevonnis is, is sy vrygelaat nadat sy 15 maande uitgedien het en in Mei 1975 uit Noorweë as 'n buitelandse misdadiger gedeporteer, aangesien buitelanders wat aan ernstige misdade skuldig bevind is, gereeld gedeporteer word nadat hulle hul vonnisse uitgedien het.
Herdenking
ʼn Verkeersirkel wat na haar vernoem is, is in die Israeliese dorp Migdal opgerig.
In 2016 het die regisseur Saxon Logan 'n dokumentêre fliek oor haar lewe saamgestel genaamd Sylvia: Tracing Blood.[9]
In 2023 het 'n uitstalling van haar fotografie by die Yitzhak Rabin-sentrum in Tel Aviv geopen en haar uitset as 'n fotojoernalis aangebied.[10] Die vertoning bevat portrette van Gamal Abdel Nasser en Anwar Sadat, tonele van oorstromings in Jemen, sosiale onrus in Djiboeti, sowel as die daaglikse lewe in Libanon en Jordanië.[11]
Verwysings
- Norwegian Official Report 2000: 6 (Summary)
- Joseph, Anne (21 April 2017). "The spy who fell into a trap: How did a beautiful middle-class South African become one of Mossad's most successful spies?". The Jewish Chronicle. Besoek op 16 Augustus 2017.
- "Sylvia Rafael: the Mossad spy they buried twice". The Jewish Chronicle. 9 Januarie 2015. Besoek op 21 Februarie 2021.
- 'Time Not Yet Come for Historic Truth About Lillehamer', Haaretz
- Swain, Jon (21 Februarie 2010). "Fresh-faced, I fell into the honey trap laid by Israel's Mata Hari". Besoek op 16 Augustus 2017.
- The Times Online obituary
- "Jahloul "Chico" Bouchikhi". MTV Artists.
- Norwegian Official Report 2000: 6, Chapter 4
- "Sylvia: Tracing Blood". Internet Movie Database. IMDB. Besoek op 8 Augustus 2020.
- Meet Sylvia Raphael: Photojournalist and Mossad agent, Jerusalem Post
- A Mossad Agent’s Treasure Trove of Photos, New York Times