Suidheuwels

Die gemeente Suid-Rand in Suidheuwels het eers 'n saal gebou, nou die kerksaal van die NG gemeente Klipriviersberg, voor hulle vroeg in die 1960's oorgegaan het tot kerkbou.

Die gemeente Klipriviersberg se derde tuiste is die kerkgebou van die ou NG gemeente Suid-Rand in Suidheuwels. Suid-Rand se medeleraars, di. A.P. van der Colf en S.M. van Vuuren se naam verskyn saam op die hoeksteen.

Suidheuwels is aangelê op die plaas Klipriviersberg en op 23 September 1942 onder die naam Welfare Park geproklameer. Volgens dr. Peter Raper is die naam in 1962 na Suidheuwels verander, na aanleiding van die dorpsgebied se ligging op 'n hoogte in die suide van Johannesburg, maar ’n woonbuurt net suid van Suidheuwels dra volgens Google Maps steeds dié naam.

Suidheuwels se inwoners het vroeër jare hoofsaaklik uit mindergegoede Afrikaners bestaan, maar die bevolkingsamestelling het met die jare minder Afrikaans geword, terwyl die swart inwoners die wittes verbygesteek het as die grootste enkele groep. In die noorde van die voorstad het die Hoërskool J.G. Strijdom verengels en staan dit nou as Diversity High School bekend, met feitlik net swart leerders. In die aangrensende Welfare Park, in werklikheid ’n deel van Suidheuwels, bied die Laerskool Montanus (in 1959 as die Afrikaansmedium Laerskool Suidrand gestig) wel nog van sy klasse deur medium Afrikaans aan. Die Laerskool Suidheuwels is in 1947 as 'n dubbelmediumskool gestig, maar het reeds in 1954 Afrikaansmedium geword. Tussen die twee Afrikaanse skole het South Hills Primary School primêre onderwys deur middel van Engels aangebied. Die naaste Engelsmedium- sekondêre skool was The Hill High School in The Hill, oos van Moffatpark.

In 2011 se sensus was die voorstad (Welfare Park ingesluit) se bevolkingsamestelling 52% swart, 33,4% wit en 12,1% bruin. Wat die huistale betref, was Afrikaanse te steeds die grootste huistaal (31,4%), gevolg deur Engels (24,9%) en Zoeloe (13,5%). Tien jaar tevore was 45% van die bevolking Afrikaanssprekend en 59,4% wit. Toe Suidheuwels nog 'n blanke groepsgebied was, was dit sowat driekwart Afrikaans, want in 1961 (die enigste jaar waarvoor statistieke beskikbaar is) was 2 149 van die munisipale kiesers Afrikaans- en 824 Engelssprekend.

Die enigste Afrikaanse Susterkerk in die Suidheuwels omgewing is die NG gemeente Klipriviersberg. By dié gemeente, wat oorspronklik in Rewlatch noordwes van Suidheuwels gebaseer was, is die NG gemeente Rosettenville omstreeks 1974 ingelyf, waarna Klipriviersberg die perseel van Rosettenville oorgeneem het en die Hervormde gemeente Johannesburg-Suid Klipriviersberg se eiendom in Rewlatch. Op 8 November 1950 het die NG gemeente Suid-Rand van Klipriviersberg afgestig. Die gemeente kon dit net bekostig om ’n saal te bou sodat die hoeksteen van sy kerkgebou, ontwerp deur Paul J. du Plessis, eers op 31 Oktober 1964 gelê is.

Weens die voortdurende afname in Suid-Rand en Klipriviersberg se lidmaatgetalle, is eersgenoemde omstreeks 1997 by laasgenoemde ingelyf, waarna Klipriviersberg verhuis het na Suid-Rand se kerkperseel in Karinaplek, Suidheuwels. Die lidmate het bly verminder van 180 doop- en 680 belydende lidmate net ná die stigting tot net 20 en die belydende lidmate tot 294, 10 keer minder as die drie samestellende dele se 2 572 belydende lidmate in 1960.

• (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
• (en) Raper, Peter Edmund. 2004. New Dictionary of South African Place Names. Johannesburg & Cape Town: Jonathan Ball Publishers.