St. Francisbaai
St. Francisbaai is 'n vakansiedorp aan die Indiese Oseaan in die Oos-Kaap, Suid-Afrika. Die dorp is in drie dele verdeel: "Die Kaap", "Die Baai", en "Die Poort".
St Francisbaai St Francis Bay | |
|---|---|
 St Francisbaai | |
  St Francisbaai St Francisbaai se ligging in Oos-Kaap | |
| Koördinate: 34°09′39″S 24°49′34″O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | Oos-Kaap |
| Distrik | Sarah Baartman |
| Munisipaliteit | Kouga |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 10,04 km2 (3,88 vk. myl) |
| Bevolking (2011)[1] | |
| • Totaal | 4 933 |
| • Digtheid | 491/km2 (1 270/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 26.1% |
| • Indiërs/Asiërs | 0.2% |
| • Bruin mense | 21.7% |
| • Swart mense | 51.2% |
| • Ander | 0.8% |
| Taal (2011) | |
| • Xhosa | 39.4% |
| • Afrikaans | 32.7% |
| • Engels | 21.7% |
| • Zoeloe | 1.2% |
| • Ander | 4.9% |
| Poskode (strate) | 6312 |
| Poskode (posbusse) | 6312 |
| Skakelkode | 0042 |
Die Kromrivier mond langs die dorp uit.
Geskiedenis
Die dorp het sy naam gekry toe die Portugese ontdekkingsreisiger Manuel de Perestrelo daar anker geweeg het in 1575. Hy was getref met die natuurlike skoonheid van wat hy gesien het en het toe die plek "Bahia de Sao Francisca" vernoem na die beskermheilige van diere, die omgewing en handelaars Franciskus van Assisi.[2][3]
In 1954, het Leighton Hulett die plaas Goedgeloof (naby die vissersdorpie wat op hierdie stadium St Francis was) gekoop vir £1750 en het saam met sy jong gesin uit KwaZulu Natal hierheen verhuis.[3] Die grond was hard en nie geskik vir boerdery nie, so hy het in 1958, om hul inkomste aan te vul, 'n rowwe visvangkamp vir besoekers gestig. Met verloop van tyd het nog verskeie mense, hoofsaaklik van Port Elizabeth en Uitenhage, grond by Hulett gekoop en vakansiehuise gebou. Nadat hy 'n huis en erf in die dorpie verruil het vir 'n verdere 179 hektaar moerasagtige grond langs die Krommerivier, het hy 'n kanaalstelsel uitgebagger, wat St Francis die eerste marina in Suider-Afrika maak. Hy het streng boukodes is vir die ontwerp van die vakansie huise afgedwing. In 1976, toe die Humansdorp Afdelingsraad die beherende gesag geword het, het hulle hierdie beheermaatreëls in die plaaslike verordeninge verskans.[3]
Die dorpie is in 1965 stewig op die internasionale branderplankry-kaart geplaas toe 'n Kanadese rolprentvervaardiger, Bruce Brown, sy fliek, Endless Summer, oor die golwe aan die dorp se kus vrygestel het. Branderplankryers van regoor die wêreld het gestroom om op die bekende branders te ry en vandag is St Francis, saam met Jeffreysbaai, die hoogtepunt van enige Afrika-“surfari”.[3]
St. Francispoort
Tot in die 1990's was hierdie land onaangeraak en het bestaan uit 'n rotsagtige kuslyn en duine bedek deur natuurlike plantegroei, soos die res van St Francis slegs ses dekades vroeër.[4] In 1995 is 'n kommersiële hawe en fasiliteite by St. Francispoort gebou.[2] Hierdie hawe dien as 'n belangrike bedryfspunt vir Chokka (calamari) en langlynvisserye.[4] Visvangbedrywighede het toegeneem, en uiteindelik het die behoefte aan 'n hawe duidelik geword en is aangevoer deur die destydse burgemeester, Jean Chaput.[4]
St. Franciskaap
In 1878 is 'n vuurtoring hier gebou om skepe en vaartuie van die verraderlike rif rondom die punt te waarsku. Die vuurtoring is 27.5m hoog en is die hoogste messeltoring aan die Suid-Afrikaanse kus. Vandag is dit 'n Nasionale Monument. Daar is 'n natuurreservaat wat na St. Francispoort "Die Kaap" lei vanaf St. Francispoort.
Sien ook
Verwysings
Bronne
- Op Pad in Suid-Afrika. B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4
.svg.png.webp)