Spookskrywer
'n Spookskrywer is 'n persoon wat aangestel word of opdrag ontvang om boeke, manuskripte, draaiboeke, toesprake, artikels, liedjies, blog-plasings, stories, verslae, witskrifte of ander tekste te skryf wat amptelik aan 'n ander persoon toegeskryf word.
Oorsig
Daar word om verskeie redes van spookskrywers gebruik gemaak. In baie gevalle het beroemdes of openbare figure nie die tyd, dissipline of skryfvaardighede om 'n outobiografie of "hoe-om"-boek van etlike honderde bladsye na te vors of te skryf nie. Selfs as 'n bekende of openbare figuur die skryfvaardighede het om 'n kort artikel te skryf, weet hulle dalk nie hoe om 'n boek van honderde bladsye te struktureer en te versorg sodat dit boeiend en maklik lees nie. In ander gevalle word spookskrywers deur uitgewers gebruik om die aantal boeke te vermeerder wat jaarliks onder die naam van bekende, hoogs bemarkbare outeurs gepubliseer kan word, of om 'n aktuele boek uit te gee wat by 'n onlangse of naderende nuuswaardige gebeurtenis aansluit.[1]
Rolle
Spookskrywers se betrokkenheid by die produksie van 'n voltooide werk wissel. Sommiges word aangestel om 'n growwe konsep of gedeeltelik voltooide werk te versorg en af te rond terwyl ander die meeste van die skryfwerk doen, gebaseer op 'n breë skets wat deur die erkende outeur verskaf word. Spookskrywers word ook aangestel om fiksie in die styl van 'n bestaande outeur te skryf, dikwels as 'n manier om die aantal boeke wat deur 'n gewilde outeur gepubliseer kan word, te vermeerder.
Die verdeling van die werk tussen die spookskrywer en erkende outeur wissel baie. In sommige gevalle word die spookskrywer genader om 'n ruwe weergawe van 'n amper voltooide manuskrip te versorg. In hierdie geval is die konsep, idees en baie van die taal in die voltooide boek of artikel dié van die erkende outeur. Dit gebeur selde dat 'n spookskrywer 'n boek of artikel sonder enige insette van die erkende outeur skryf; op sy minste sal die erkende outeur aanvanklik 'n basiese raamwerk met idees neerpen of kommentaar oor die spookskrywer se finale weergawe lewer.
Vir 'n outobiografie sal 'n spookskrywer gewoonlik met die vermeende outeur, sy/haar kollegas en gesin gesels, en onderhoude, artikels en videomateriaal oor die erkende outeur of sy werk navors. Vir ander soorte niefiksie-boeke of artikels sal 'n spookskrywer onderhoude met die erkende outeur voer, en vorige toesprake, artikels en onderhoude met die erkende outeur bestudeer om sy of haar argumente en oogpunte te assimileer.
Tipes
Niefiksie
Spookskrywers word dikwels deur bekendes en openbare figure gebruik wat hulle outobiografieë of memoires wil publiseer. In sommige gevalle word 'n spookskrywer slegs gevra om 'n ruwe weergawe van 'n outobiografie of 'n "Hoe-om"-boek te taalversorg en af te rond. Die erkende outeur dui ook aan watter tipe styl, toon of "stem" hy verlang.
In sommige gevalle soos by party "hoe-om" boeke, dieetboeke of resepteboeke, sal die boek in sy geheel deur 'n spookskrywer geskryf word, en die beroemde (bv. 'n bekende musikant of sportster) sal as outeur erken word. Uitgewersmaatskappye gebruik hierdie strategie om die bemarkbaarheid van 'n boek te verhoog deur dit met 'n beroemde of bekende persoon te assosieer. In verskeie lande word spookskrywers deur politici ingespan om in aanloop tot 'n verkiesing vir hulle 'n outobiografie te skryf ten einde sigbaarheid en blootstelling te verkry. Twee van John F. Kennedy se boeke word amper volledig aan spookskrywers toegeskryf.[2] Donald Trump se bekende outobiografie is deur 'n spookskrywer geskryf.[3]
Fiksie
Spookskrywers word om verskeie redes deur fiksie-uitgewers aangestel. In sommige gevalle word spookskrywers gebruik om die aantal boeke te vermeer wat jaarliks deur 'n bekende, hoogs bemarkbare outeur gepubliseer kan word. Spookskrywers word hoofsaaklik gebruik om fiktiewe werke in genres soos speurfiksie, raaiselverhale en tienerfiksie te skryf.
Daarbenewens word spookskrywers ook gebruik om nuwe boeke vir gevestigde reekse te skryf waar die "outeur" 'n skuilnaam is. Die beweerde outeurs van die Nancy Drew- en Hardy Boys-raaiselverhale, "Carolyn Keene" en "Franklin W. Dixon", is onderskeidelik skuilname vir 'n reeks spookskrywers wat in dieselfde styl skryf, gebaseer op 'n templaat met basiese inligting oor die boek se karakters en hulle fiktiewe wêreld.
Ná die dood van die liefdesverhaalskrywer V.C. Andrews is die spookskrywer Andrew Neiderman aangestel om verhale onder haar naam, en in dieselfde styl as haar oorspronklike werke te skryf.
Soms sal bekende outeurs vir ander beroemdes spookskryf, soos toe H. P. Lovecraft in die 1920's aangestel is om "Imprisoned with the Pharaohs" (ook bekend as "Under the Pyramids") vir Harry Houdini in Weird Tales te skryf.
Godsdienstig
'n Aantal pouslike sendbriewe is deur spookskrywers geskryf. Pascendi is byvoorbeeld deur Joseph Lemius (1860–1923) geskryf, die prokurator in Rome van die Oblate van Maria die Onbevlekte.[4]
Akademies
Daar is spookskryfmaatskappye[5][6] en vryskutte[7] wat toelatingsopstelle, semesterskripsies, tesisse en verhandelings aan studente verkoop. Hierdie dienste word dikwels deur sogenaamde essay mills gelewer en transaksies geskied dikwels deur aanlyn koppelvakke.[8] Ten spyte van die feit dat dit as oneties beskou word en tot reperkussies kan lei indien universiteite daarvan bewus raak,[9] word akademiese spookskryf in die Verenigde State en die Verenigde Koninkryk nie as onwettig beskou nie.[10]
Alhoewel akademiese spookskryf die verkoop van akademiese tekste behels wat op aanvraag geskryf is, kan dit nie aan plagiaat gelykgestel word nie aangesien dit nie 'n versweë toe-eiening van bestaande tekste behels nie.
Universiteite het strategieë ontwikkel om akademiese dienste te bekamp wat met akademiese bedrog geassosieer word. By sommige universiteite word professore toegelaat om studente mondelinge eksamens te laat aflê indien hulle vermoed dat 'n student se skripsies deur 'n spookskrywer geskryf is. As die student nie met die inhoud van 'n skripsie vertroud is nie, kan die student van akademiese bedrog aangekla word.
Medies
Farmaseutiese maatskappye betaal professionele skrywers om tekste te skryf en dan betaal hulle ander wetenskaplikes of dokters om hulle name aan hierdie tekste te verbind voordat dit in mediese of wetenskaplike tydskrifte gepubliseer word. Mediese spookskryf word deur 'n verskeidenheid professionele organisasies,[11][12] verteenwoordigend van die medisyne-industrie, uitgewers en mediese verenigings, gekritiseer.
Webwerwe
Sommige webwerwe, insluitend webjoernale (blogs), word deur spookskrywers geskryf aangesien nie alle outeurs oor die inligtingstegnologie-vaardighede of tyd beskik om 'n webwerf te behartig nie. Nietemin word die styl en inhoud op dié van die erkende outeur gebaseer.
Klassieke musiek en rolprentmusiek
Wolfgang Amadeus Mozart is 'n voorbeeld van 'n bekende komponis wat betaal is om vir welgestelde begunstigers te spookskryf. In die rolprentbedryf is 'n musiekspookskrywer 'n "persoon wat onder 'n ander komponis se naam musiek komponeer, maar nie op die bladmusiek of in die finale produk erkenning ontvang nie." Die praktyk word as een van die "smerige geheimpies van die rolprent- en televisiemusiekbedryf" beskryf en as oneties beskou,[13] maar is sedert die vroeë jare van die rolprentbedryf beoefen. David Raksin het destyds as musiekspookskrywer vir Charlie Chaplin gewerk.
Die praktyk kom ook algemeen in televisie voor, aangesien komponiste wat op bladmusiek gelys is, telkens op tantieme geregtig is wanneer 'n episode of temalied uitgesaai word. In 'n ondersoek deur The Hollywood Reporter in 1998 is daar bevind dat dit veral algemeen onder animasiemaatskappye soos Saban Entertainment, DiC, Ruby-Spears Productions en Hanna-Barbera was.[14] Verskeie komponiste het later 'n multimiljoen-dollar regsaak teen Haim Saban, die hoof van Saban Entertaiment, aanhangig gemaak waarvolgens hy hulle komposisies glo as sy eie voorgehou het.
Popmusiek
Musikale spookskryf word ook by popmusiek aangetref. Wanneer 'n platemaatskappy 'n onervare jong sanger as 'n sanger-liedjieskrywer wil bemark, of 'n ervare musikant wil help wat nie die motivering of inspirasie het om 'n volgende album te voltooi ne, sal 'n ervare liedjieskrywer diskreet genader word om te help. In ander gevalle skryf 'n spookskrywer lirieke en 'n melodie in die styl van die erkende musikant, soms met geen insette van die erkende musikant nie.
Daar het al regsgeskille ontstaan wanneer musikale spookskrywers op tantieme aanspraak maak wanneer een van hulle liedjies trefferstatus verkry en begin geld maak.
By hip-hop het die toenemende gebruik van spookskrywers deur hoëprofiel hip-hop sterre tot heelwat kontroversie gelei. Kritici beskou die praktyk as die "verdraaiing van hip-hop vir kommersiële gewin" Dit druis glo in teen die eng definisie van rap as 'n manier om jouself in jou eie woorde uit te druk, nie iemand anders s'n nie."[15] Chuck D van Public Enemy beweer dat dit 'n misplaaste siening is, want "nie almal is liriekskrywers nie en nie almal is sangers nie.."[16] Hy wys daarop dat die skryf van 'n rap-liedjie soms verskeie talente vereis.
Beeldende kunste
Spookouteurskap word ook by die beeldende kunste aangetref, gewoonlik in skilderye. Die omvang van die meesterkunstenaar se bydrae wissel baie, van slegs wysigings en korrektiewe kwashale, tot volledige skilderye. 'n Algemene praktyk is die gebruik van 'n kunsklas-omgewing waar die meesterkunstenaar beduidende bydraes tot die student se werk lewer en laasgenoemde daardie werk dan as sy of haar eie onderteken.
As teenmaatreël vir geswartlyste skrywers
In lande waar vryheid van spraak nie gehandhaaf word nie en waar outeurs wat die heersende regime op een of ander manier aanstoot gegee het, op 'n swartlys geplaas word, kan geswartlyste outeurs of komponistie materiaal vir ander outeurs en komponiste spookskryf wat wel in die regime se guns is. Sommige geswartlyste kommunistiesgesindes het Oscars ontvang.
- Carl Foreman en Michael Wilson vir die draaiboek van Bridge on the River Kwai (toegeskryf aan Pierre Boulle wat die roman geskryf het.)
- Dalton Trumbo vir Roman Holiday (toegeskryf aan Ian McLellan Hunter).
In ander tale
- In Engels ("ghostwriter")
- In Frans ("Nègre littéraire").[17]
- In Hindi ("नेपथ्य लेखक ").
- In Hongaars négermunka of svarc (letterlik "swart werk").
- In Bengaals ("নেপথ্য লেখক").
- Persies (سایهنویس),[18]
- Russies ("Литературный негр")[19]
- Pools ("pisarz-widmo"),[20]
- Spaans ("negro").[21]
Verwysings
- "Quien no corre, vuela". ZoomNews (in European Spanish). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Junie 2017. Besoek op 14 November 2015.
- "The Straight Dope: Did John F. Kennedy really write "Profiles in Courage?"". straightdope.com.
- Mayer, Jane (25 Julie 2016). "Donald Trump's Ghostwriter Tells All". The New Yorker (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Mei 2020. Besoek op 18 Julie 2016.
- "Catholicism Contending with Modernity". google.ca (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Maart 2020.
- "Academic ghostwriting: to what extent is it haunting higher education?". the Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2019.
- "Ghostwriting in Berlin". Berliner Zeitung (in Duits). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019.
- "The Shadow Scholar". The Chronicle of Higher Education. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2016.
- "Cheating Goes Global as Essay Mills Multiply". The Chronicle of Higher Education. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2020.
- Gurney-Read, Josie (13 April 2015). "£1,700 For A Dissertation, But What's The Real Cost Of Plagiarism?". The Daily Telegraph (in Engels). London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2019.
- "Unemployed For Years, Professor Turns To Ghostwriting For Students". Huffington Post. 9 April 2012.
- World Association of Medical Editors (2005). "Ghost writing initiated by commercial companies". J Gen Intern Med. 20 (6): 549. doi:10.1111/j.1525-1497.2005.41015.x.
{{cite journal}}
:|author=
has generic name (hulp) - Rennie, D.; Flanagin, A. (1994). "Authorship! Authorship! Guests, Ghosts, Grafters, and the Two-Sided Coin". JAMA. 271 (6): 469–471. doi:10.1001/jama.1994.03510300075043.
- "Film & TV Music Knowledgebase :: Glossary of Film and TV Music Terms". filmmusicmag.com.
- "Composers say they're paupers in royalty game" - The Hollywood Reporter (1998)
- "Gelf Magazine Hip-Hop's Ghostwriters". gelfmagazine.com.
- Bradley, Adam. Books of Rhymes: The Poetics of Hip Hop. p. 153.
- http://www.granddictionnaire.com/ficheOqlf.aspx?Id_Fiche=8870782.
- http://sgo.sagepub.com/content/5/1/2158244015572262.full-text.pdf+html.
- http://www.svobodanews.ru/content/transcript/265159.html.
- http://www.tvn24.pl/1,1642150,druk.html.
- http://dle.rae.es/?id=QN0nGts.