Slag van die Somme

Die veldslag is voorafgegaan deur 7 dae se voorbereidende artillerie-bombardement waartydens die Britte meer as 1,7 miljoen kanonkoeëls afgevuur het. Sewentien myne is ook in tonnels onder die Duitse voorste linies geplant; die drie grootste tonnels alleen het ongeveer 21 ton plofstof bevat.

Die aanval sou geloods word deur Britse 13^de Afdelings ten noorde van die Sommerivier en 11 afdelings van die Franse Leër bo-oor en ten suide van die rivier. Hulle is teengestaan deur die Duitse Tweede Leër van Generaal Fritz von Below. Die middelpunt van die aanval sou die Romeinse pad wees wat vanaf Albert in die weste tot Bapaume 19  in die noordooste geloop het.

Die aanval het begin om 7:30 v.m. op 1 Julie 1916 met die ontploffing van die myn onder Hawthornrif 10 minute tevore. Die oorblywende myne is om 7:28 v.m. ontplof (behalwe vir 'n myn by Kasino-punt, wat laat was).

Die Britse infanterie het elk sowat 32 kg se toerusting met hul saamgedra wat hul beweeglikheid gestrem het (daar word deur sommiges beweer dat hierdie syfer oordrewe is aangesien dit die soldate se uniform en stewels ingesluit het) en in sommige gevalle is hulle beveel om in geordende linies teen 'n looppas oor niemansland aan te val.[5]

Elders het baie eenhede tot in niemansland ingekruip sodat hulle die Duitse loopgrawe kon bestorm sodra die bombardement gestaak is. Ten spyte van die swaar bombardement het baie Duitse verdedigers, wat diep ingegrawe was, oorleef en het hulle die Britse aanvallers 'n skrikwekkende slag toegedien. Van die bydraende faktore wat bygedra het tot die Duitse leërs se vermoë om die bombardement te weerstaan was dat die grootste deel van die Britse bomme fragmentasie bomme was en nie die kragtige springstof bevat het wat benodig is om bunkers te vernietig nie.[6] Die akkuraatheid van Britse artillerie was ook nie na wense nie.

Die Britse infanterie se aanvalsplan vir 1 Julie

Die enigste sukses is bereik by Mametz en Montauban en aan die Franse sektor. Noord van die Albert-Bapoume pad was die aanslag bykans van meet af aan 'n volslae mislukking. Op 'n paar punte kon die aanvallers die Duitse voorste loopgrawe binnedring, maar hulle getalle was in bykans alle gevalle te min om Duitse teenaanvalle te weerstaan. Die Duitse bombardement van niemandsland het versterkings ook onmoontlik gemaak en verslae aan die agterhoede kon ook nie deurkom nie.

Kommunikasie was ook geheel en al ontoereikend en bevelvoerders was grootliks onbewus van die toedrag van sake op die slagveld. 'n Valse verslag dat die Britse 29^ste Afdeling suksesvol was by Beaumont Hamel het daartoe gelei dat die reserwebrigade ook beveel is om vorentoe te beweeg ter ondersteuning. Die eerste Newfoundland Regiment kon egter nie eens die voorste linie se loopgrawe bereik nie en het soveel as 91% verliese gely. 800 manskappe uit die regiment het die slagveld op die dag betree en slegs 68 het ongedeerd daarvan afgekom, met meer as 500 wat gesneuwel het.[7]

Britse vordering langs die Albert-Bapaume pad is ook gestuit. Hier het nog 'n tragiese opmars deur die Tyneside Irish Brigade van die Britse 34^ste afdeling plaasgevind. Hulle het in die ope in duidelike sig van die Duitse masjiengewere opgemars en is uitgewis voordat hulle die voorste loopgrawe kon bereik.

In die sektor suid van die pad het die Franse afdelings groter sukses behaal. Hier was die Duitse verdedigingslinies relatief swak en het die Franse artillerie oor groter getalle en meer ervaring as die Britte beskik. Vanaf die dorp Montauban tot by die Somme-rivier is al die eerste dag se doelwitte bereik. Al was die Franse XX korps slegs bedoel om 'n ondersteunende rol in die sektor te speel het hulle in hierdie geval 'n leidende rol gespeel. Suid van die Somme het Franse magte baie goed gevaar en hul doelwitte oortref. Die eerste Koloniale Korps het vanuit hulle loopgrawe vertrek teen 9:30 vm as deel van 'n skynaanval wat bedoel was om die Duitsers aan die oorkant in 'n valse sin van gerustheid te plaas. Die skynaanval was suksesvol aangesien hulle baie maklik opgemars het. In minder as 'n uur het hulle Fay, Dompierre en Becquincourt bestorm en kon hulle 'n houvas op die Flaucourt-plato verkry. Die hele Duitse linie het in Franse hande beland. Teen 11:00 vm. is die tweede linie - langs Assevillers, Herbecourt en Feuillères - bereik sonder om eers van reserwemagte gebruik te maak. Aan die regterflank van die Koloniale Korps het die XXXV korps ook om 9:30 vm. aangeval maar het minder sukses behaal. Nietemin is al die eerste dag se doelwitte hier bereik. Die Duitse loopgrawe is geheel en al oorweldig en is die vyand heeltemal deur die aanval verras. Die Franse het sowat 1,5 km en 2 km aan die Noord- en Suidoewers respektiewelik vorentoe gestoot.

Oorhoofs gesien was die eerste dag van die Somme aanslag 'n mislukking. Die Britte het 19 240 gesneuweldes, 35 493 gewondes en 2 152 vermiste en 585 gevangenes in verliese gelei vir 'n totale verlies van 57 470 manskappe. Die aanvanklike ongevalle was veral swaar onder offisiere wat steeds verskillend geklee was as die onderoffisiere en ander range. Die Duitsers is ook opgelei om die uniforms uit te ken. Die Franse leër het 7 000 ongevalle in die eerste dag gely.

'n Presiese getal vir die Duitse ongevalle vir 1 Julie is moeilik om vas te stel omdat Duitse eenhede slegs ongevallesyfers elke tiende dag verskaf het. Daar word beraam dat die Duitsers ongeveer 8 000 ongevalle aan die Britse front, 2 200 waarvan krygsgevangenes was gely het. Die groot verskil tussen Britse en Duitse ongevalle was die hoogste by Ovillers wara die 8^steBritse Afdeling 5 121 ongevalle gely het terwyl die verdedigende Duitse 180^ste Regiment slegs 280 ongevalle gely het, 'n verhouding van 18 tot 1.

'n Lugfoto van die Somme slagveld in Julie, geneem vanaf 'n Britse ballon naby Bécourt

Teen 22:00 op 1 Julie het die bevelvoerder van die Britse Vierde leër, Luitenant-Generaal Henry Rawlinson beveel dat die aanval hervat word. Verwarring en swak kommunikasie deur die uitgerekte bevelstruktuur het meegebring dat dit etlike dae geneem word voordat die Britse leiers die skaal van die ramp besef het. Haig het Luitenant-Generaal Hubert Gough aangestel om in die noordelike sektor oor te neem, terwyl die Vierde Leër sou sorg vir die suidelike sektor. Gough was bewus van die fiasko wat in sy sektor ontvou het en het daarom die onmiddellike hervatting van die aanval vertraag tot en met 3 Julie.

Die Britte was ook onbewus van die geleenthede suid van die Albert-Bapaume pad, waar hulle gedeeltelike sukses behaal het. Dit is nou bekend dat daar 'n groot gaping in die Duitse verdedigingslinie tussen Ovillers en Longueval was. Op 3 Julie het 'n verkenningspatrollie van die Britse 18^de afdeling sowat 3 km in die Duitse gebied inbeweeg sonder om enige gevestigde verdedigingsposisies teë te kom. Die geleentheid is egter nie uitgebuit nie, of dit kan wees dat die Britte nie beskikbare mannekrag gehad het nie, en die Duitsers was hierna in staat om die gaping toe te stop.

Mametzbos was steeds leeg op die 3^de Julie maar is op die volgende dag weer deur die Duitsers herbeset en sou eers op die 10^de Julie val na twee dure aanvalspogings. Plekke soos Foureaux-bos en Delvillebos wat op die eerste dag ingeneem kon word sou uiteindelik 'n enorme lewensverlies meebring voordat dit in Augustus en September ingeneem is.

Terwyl die Britte gesukkel het om hul offensief van die grond te kry, het die Franse vinnig opgeruk na die suide van die Somme. Die kritieke punt in die aanval was op die 3^de en 4^de Julie toe die moontlikheid van 'n deurbraak haalbaar gelyk het. Net so gou as wat die geleentheid hom voorgedoen het, het dit egter weer verdwyn. Elders het die eerste Koloniale korps aanhou opruk en aan die einde van die derde Julie was Frise, Méréaucourt-bos, Herbécourt, Buscourt, Chapitre-bos, Flaucourt en Asseviller almal in Franse hande. Hiermee is 8 000 Duitsers gevange geneem terwyl die inname van die Flaucourt-plato Foch in staat gestel het om swaar grofgeskut in te beweeg om die XX Korps te ondersteun op die noordoewer. Die Franse het hul aanval op 5 Julie voortgesit met die verowering van Hem. Op 8 Julie is Hardecourt-aux-Bois en die plaas Monacu verower, gevolg deur Biaches, Maisonnette en die Fort by Biaches op 9 en 10 Julie.

Dus het die Franse sesde leër in tien dae se gevegte op 'n front van byna 20 km lank die Duitse verdedigingslinie so ver as 10 km op plekke binnegedring. Die hele Flaucourt-plato is ingeneem met die gevangeneming van 12 000 krygsgevangenis, 85 kanonne, 26 mortiere, 100 masjiengewere en ander materiaal met relatief min verliese.

Vir die Britte het die eerste twee weke van die geveg egter verval tot 'n reeks onbeplande kleinskaalse aksies, oënskynlik ter voorbereiding van 'n groter aanslag. Vanaf 3 tot 13 Julie het Rawlinson se Vierde leër meer as 46 sulke aksies uitgevoer met 'n gevolglike 25 000 ongevalle sonder enige betekenisvolle vooruitgang. Dit het die verskil in Haig en sy Franse eweknieë opmerklik gemaak en was 'n bron vir baie wrywing tussen die bevelvoerders. Haig se doelwit was om deurlopend druk op die vyand te plaas terwyl Joffe en Foch verkies het om hulle energie te bewaar vir 'n enkele, deurslaggewende slag.

In een belangrike opsig was die Slag van die Somme 'n groot strategiese sukses vir die geallieerdes aangesien Falkenhayn sy aanslag by Verdun gestaak het. Aan die Somme kon von Below se tweede leër nie langer alleen die Britse en Franse aanslag verduur nie. Elke Duitse afdeling aan die voorste linies is deur drie of vier geallieerde afdelings aangeval. Op 19 Julie het die Duitse magte herorganiseer en het von Below bevel van die Duitse Eerste leër, wat verantwoordelik was vir die noordelike sektor, oorgeneem en Generaal Max von Gallwitz het die Tweede leër oorgeneem wat veranwoordelik was vir die suidelike sektor.

So vroeg as die tweede Julie het sewe Duitse afdelings na die Somme vertrek as versterkings en sewe meer was binne 'n week op pad daarheen. In Julie en Augustus het die Duitsers 35 ekstra afdelings aan die Britse sektor ontplooi en 'n verdere sewe afdelings aan die Franse sektor. Die gesamentlike druk op Duitsland het beteken dat die Duitse leër se opperbevel teen Augustus slegs een reserweleër oorgehad het.

Die Britte het gehoop om die vloei van Duitse versterkings na die Somme vanaf ander sektore van die front te verhoed. Om dit te doen het hulle 'n aantal aanvalle elders op die Duitse front geloods. Die grootste en berugste hiervan was die Slag van Fromelles tussen 19 Julie en 20 Julie oorkant Aubers-rif in Artois. Teen 'n koste van 7080 Australiese en Britse ongevalle is geen grondgebied verower nie, en kon hulle ook nie daarin slaag om die verskuiwing van Duitse afdelings na die Somme te halt nie.