Shanidar-grot

Die skedel van Shanidar 1.

Shanidar 1 was ’n ou Neanderdaller wat onder sy ontdekkers as "Nandy" bekend is. Hy was tussen 40 en 50 jaar oud, wat besonder oud vir ’n Neanderdaller is (gelyk aan sowat 80 jaar vandag). Hy toon tekens van kwaai misvorming. Hy is een van vier redelik volledige skelette uit die grot met traumaverwante abnormaliteite, wat in sy geval alledaagse aktiwteite pynlik kon gemaak het.[6]

Al sy beserings het lank voor sy dood gesond geword, wat daarop dui dat die Neanderdallers hul bejaardes en siekes versorg het. Shanidar 1 is nie die enigste Neanderdaller van die grot of elders wat tekens van beserings en heling toon nie.[6]

Shanidar 2 was ’n volwasse man, wat blykbaar in ’n rotsstorting in die grot dood is, want sy skedel en bene was vergruis.[7] Daar is tekens van begrafnisrituele: ’n klein hopie klippe en pylpunte is bo-op die graf gekry. Daar is ook ’n groot vuur by die graf gemaak.[8]

Shanidar 3 was ’n man van tussen 40 en 50 en is in dieselfde graf as Shanidar 1 en 2 ontdek.[9] ’n Wond aan een van sy ribbes toon hy is moontlik dood aan komplikasies van ’n steekwond deur ’n skerp implement. Beengroei om die wond dui daarop dat Shanidar 3 minstens ’n paar weke ná die besering nog geleef het met die voorwerp steeds in sy lyf. Die hoek van die wond sluit die moontlikheid van selfbesering uit en stem ooreen met ’n wond wat deur iemand anders toegedien is, óf per ongeluk óf met opset.[10] Volgens onlangse navorsing kon die voorwerp oor ’n afstand gegooi gewees het.[11] Dit kan die vroegste voorbeeld wees van interpersoonlike geweld in die menslike fossielrekord en die enigste voorbeeld onder Neanderdallers.[10]

Die teenwoordigheid van vroeë mense, moontlik met wapens wat gegooi is, in dié tyd in Wes-Asië dui op moontlike interspesie-konflik.[11]

Die skelet van Shanidar 4, ’n man van 30 tot 45 jaar oud, is in 1960 deur Solecki ontdek. Hy het in ’n fetale posisie op sy linkersy gelê.

Baie jare lank is geglo daar is tekens van begrafnisrituele by Shanidar 4 se graf. Grondmonsters wat agt jaar ná die ontdekking ondersoek is om die soort stuifmeel in die omgewing te toets, het tekens getoon van volledige blomplante (of minstens blomkoppe) in die grond.[12] Verdere ondersoeke het getoon die spesifieke blomsoorte kon gekies gewees het volgens hul medisinale waarde.[13] Dit het gelei tot die idee dat die man dalk ’n medisyneman of sjamaan kon gewees het vir die Shanidar-Neanderdallers.[14][15]

Onlangse ondersoeke het getoon die plante is dalk deur diere na die grot gebring omdat gate van ’n soort muisagtige dier bekend as die Persiese woestynmuis, daarnaby ontdek is. Dié muise berg groot hoeveelhede saad en blomme op sekere plekke in hul gate[16] en kom algemeen in die Shanidar-mikrofauna voor.[17]