Saint-Jean-de-Luz

Die baai van Saint-Jean-de-Luz is die enigste beskermde hawe tussen Arcachon en Spanje. Danksy die dyke, wat dit teen die woedende golwe van die Atlantiese Oseaan beskerm, het die baai 'n gewilde strandoord vir toeriste geword.

Saint-Jean-de-Luz grens in die noorde aan Guéthary en Bidart, in die suide aan Ascain, in die weste aan Ciboure en in die ooste aan Ahetze en Saint-Pée-sur-Nivelle.

Die bergspits La Rhune, soos gesien vanuit die huis van die prinses

Danksy sy handelsbetrekkinge was Saint-Jean-de-Luz reeds in die 13de eeu 'n welvarende dorp en daarnaas ook die tuishawe van seerowers, wat van hier as walvisvaarders na die Golf van Gascogne geseil het. In die 15de eeu was die Baskiese vissers die eerstes wat die kusgebied van Terre-Neuve (Newfoundland) in die ooste van die huidige Kanada verken het. Die dorp se ekonomie en welvaart was in hierdie tydperk gegrond op vissery, waarby kabeljou en walvisvangs die belangrikste rol gespeel het.

'n Pad na die strand

Nadat die Pireneë-verdrag tussen Frankryk en Spanje op 7 November 1659 deur kardinaal Mazarin onderteken was, het die Franse koning Lodewyk XIV op 9 Junie 1660 in Saint-Jean-de-Luz met Maria-Theresia van Oostenryk, prinses van Spanje (1638-1683) getrou.

Die Verdrag van Utrecht van die jaar 1713, waarvolgens Terre-Neuve aan Groot-Brittanje afgestaan is, was 'n swaar slag vir Saint-Jean-de-Luz. Bowendien het die walvisse in die Golf van Gascogne uitgesterf, en nadat die branders van die Atlantiese Oseaan die dyke van Socoa en Sainte-Barbe, wat die baai beskerm het, verniel het, is ook die hawe en 'n gedeelte van die dorp verwoes. Weens die ekonomiese agteruitgang van die dorp het die meeste vissers geëmigreer.

Later is daar moeite gedoen om die beskermende dyke te herstel, maar hulle is deur die geweldige kragte van die see ná 'n kort tyd weer verniel. Die dyke is eers in die 19de eeu met sukses herstel.

As gevolg van die Franse Rewolusie is met die wet van 4 Maart 1790 'n nuwe administratiewe verdeling in Frankryk ingevoer, wat onder mer die skepping van départements en distrikte bepaal het. Met die stigting van die département Basses-Pyrénées is die gewes van Béarn en die Gaskoniese gebiede van Bayonne en Bidache met die drie Baskiese provinsies van Frankryk verenig. In die gees van die rewolusie het Saint-Jean-de-Luz, net soos baie ander dorpe en stede, sy naam gewysig en het 'n tyd lank ter ere van 'n gesneuwelde soldaat as Chauvin-Dragon bekend gestaan.

Met die oprigting van die dyke van Socoa, l'Artha en Sainte-Barbe het die Atlantiese branders tydens storms nie meer op die dorp en sy hawe afgestorm nie. Saint-Jean-de-Luz is dus een van min dorpe langs die Baskiese kus wat met veilige strande spog en sodoende ook vakansiegangers met kinders lok.

Rotswande

Die baai, soos gesien vanaf die Sainte Barbe-heuwel

Die ingang na die hawe

Die plaaslike ekonomie steun nog sterk op seevissery. Saint-Jean-de-Luz is die tuishawe vir vissersbote, wat uitvaar om langs die weskus van Afrika en die Atlantiese kus van Noord-Amerika vis te vang. Die Luziens deel hulle hawe met die buurdorp Ciboure. In 2002 het sowat 250 vissers met veertig bote 7 762 ton vis ter waarde van 17,5 miljoen € gevang.

Naas vissery is toerisme sedert die vroeë sewentigerjare van die 20ste eeu, toe die massatoerisme begin het, 'n belangrike bron van inkomste. Die dorp beskik oor 'n aantal sandstrande, wat binne 'n kort afstand van die dorpsentrum lê.

Die strand van Saint-Jean-de-Luz

Die raadsaal, tydelike woonplek van Lodewyk XIV in 1660

Die hawe teen die voet van La Rhune

• Bixente Lizarazu, voetbalspeler
• Anne-Sophie Lapix, joernalis en bekende TV-persoonlikheid
• Michèle Alliot-Marie, politikus
• Jean-Pascal Lacoste, sanger
• Patxi, sanger
• Jules-Édouard Moustic, humoristiese joernalis
• Laurence Ostolaza, joernalis en TV-omroeper

• Die amptelike webwerf van Saint-Jean-de-Luz
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Saint-Jean-de-Luz.