Rutiel

Rutiel is 'n mineraal met chemiese formule TiO2.

Rutiel
 
FormuleTiO2 
OnsuiwerhedeFe,Ta,Nb,Cr,V,Sn 
Nickel-Strunz (10)4.DB.05  
Kleurbloedrooi, buinerig geel, bruinrooi, geel, grysswart, swart, bruin, blouerig[1] 
Streepgrysswart, ligbruin, liggeel 
Glanssoos diamant, metallies 
Hardheid6 – 6,5 (Mohs) 
Digtheid4,23(2) g/cm3 
Dubbelbrekingeenassig 
RI-waardes2,605/13 en 2,899/901 
Kristalsisteemtetragonaal 
RuimtegroepP4₂/mnm 
Strukturbericht-kodeC4 
Eenheidsela = 4.5937 Å, c = 2.9587 Å 
* Lys van minerale
Portaal Geologie

Dis een van ses minerale met hierdie samestelling. Die bekendste ander strukture is anataas (tetragonaal) en brookiet (ortorombies). Rutiel kom voor in die hoëtemperatuur- en hoëdrukfase. Anataas transformeer na rutiel bo 730 °C. Benewens hierdie strukture is ook bekend:

  1. 'n TiO2(B)-struktuur met 'n struktuur wat naverwant aan die VO2(B)-struktuur is.
  2. 'n TiO2(II)-polimorf wat 'n alfa-PbO2-tipe struktuur het.
  3. 'n baie metastabiele vorm TiO2(H) wat 'n hollandiet-struktuur het.

Om die verskeie polimorfe te onderskei word X-straaldiffraksie of Ramanspektroskopie dikwels aangewend.[2]

Mynbou

Rutiel is naas ilmeniet en anataas 'n belangrike bron van titaan en word in verskeie lande soos Australië, Brasilië en ook Suid-Afrika gemyn. Die eerste verskeping van rutiel was in 1977 van die mineraalsande van Richardsbaai in KwaZulu-Natal.[3]

Struktuur

Rutiel is die argetipe van die C4-struktuur van die strukturbericht-klassifikasie.[4] Dit het 'n tetragonale struktuur waarin die titaankatione deur 'n oktaëder van suurstofione omring word.

Fotogalery
  • Kwarts met rutielinsluitsels
    Kwarts met rutielinsluitsels
  • Rutiel
    Rutiel
  • Rutiel
    Rutiel

Verwysings
  1. "mindat 3486" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2020.
  2. Rutile and its applications in earth sciences Guido Meinhold Earth-Science Reviews 102 (2010) 1-28
  3. Surface Mining, Bruce A. Kennedy, Society for Mining, Metallurgy, and Exploration (U.S.), SME, 1990, ISBN 0-87335-102-9, ISBN 978-0-87335-102-7 bls. 255
  4. "Universität Wien" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Augustus 2017. Besoek op 25 Maart 2021.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.