Pyrénées-Atlantiques
Die Franse département Pyrénées-Atlantiques [pirene(z)atlɑ̃ˈtik] (in Gaskoniese Oksitaans: eths Pirenèus Atlantics, Baskies: Pirinio Atlantikoak) is die 64ste département in alfabetiese volgorde. Die département lê in die région Nieu-Akwitanië in die suid-weste van Frankryk naby die Spaanse grens. Sy naam is afgelei van sy ligging tussen die Atlantiese Oseaan en die Pireneë-gebergte.
| Pyrénées-Atlantiques (64) | |
|---|---|
 | |
 | |
| Gewes | Nieu-Akwitanië |
| Prefektuur | Pau |
| Onderprefekture | Bayonne Oloron-Sainte-Marie |
| Bevolking | 600 018 inw. (1999) |
| Bevolkingsdigtheid | 78 inw./vk km |
| Oppervlakte | 7 645 vk km |
| Arrondissemente | 3 |
| Kantonne | 52 |
| Munisipaliteite | 547 |
| President van die Conseil général |
Jean-Jacques Lasserre (UDF) |
Geografie
Pyrénées-Atlantiques grens in die noorde aan die département Landes, in die noord-ooste aan die département Gers en in die ooste aan die département Hautes-Pyrénées, in die suide aan die outonome Spaanse geweste Baskeland, Navarra en Aragón en in die weste aan die Atlantiese Oseaan met die Golf van Biskaje.
Die belangrikste stede en dorpe is Pau, Biarritz, Bayonne, Anglet en Saint-Jean-de-Luz.
Geskiedenis
Die département is tydens die Franse Rewolusie op 4 Maart 1790 uit die historiese provinsies Béarn, Labourd, Soule en die Franse gedeelte van die Koninkryk van Navarra (Frans: Basse-Navarre, Neder-Navarra) gevorm. Béarn maak deel uit van die historiese Gaskoniese taalgebied, terwyl die drie ander geweste die Franse Baskeland vorm en tot die Baskiese taalgebied behoort.
Die nuutgestigte département is Basse-Pyrénées (Neder-Pireneë) genoem en is in administratiewe opsig verdeel in ses distrikte (Frans: districts), die historiese voorlopers van die arrondissemente: Mauléon, Oloron, Orthez, Saint-Palais en Ustaritz. Die distrikte is verder verdel in kantonne. Die hoofstad van die destydse département met sowat 310 000 inwoners was aanvanklik Navarrenx, in die loop van die jaar 1790 Pau, in 1795 Saint-Palais en sedert 1796 uiteindelik Pau.
Die arrondissemente – Bayonne, Mauléon, Oloron, Orthez en Pau – is op 17 Februarie 1800 afgebaken. Die arrondissemente Mauléon (tans Bayonne en Oloron) en Orthez (tans Oloron en Pau) is op 10 September 1926 ontbind. Op 10 Oktober 1969 het die département sy huidige naam gekry.
In die afgelope dekades het verteenwoordigers van Nasionaal-Baskiese politieke groeperings verskeie kere 'n verdeling van die département Pyrénées-Atlantiques en die skepping van 'n département vir die Franse Baskeland geëis. Voor die verkiesings van die jaar 1981 het die Sosialistiese Party onder die leierskap van François Mitterrand hierdie eis selfs as deel van sy politieke program oorgeneem. Ná die verkiesings is 'n territoriale herverdeling volgens etniese kriteria egter as 'n gevaar vir die Franse Republiek se eenheid beskou en dus nooit aangepak nie.
Administratiewe verdeling
Die département Pyrénées-Atlantiques word in administratiewe opsig in drie arrondissements verdeel:
| Arrondissement | Inwoners (1999) |
Oppervlakte (vk km) |
Bevolkings- digtheid |
Kantonne | Munisipaliteite |
|---|---|---|---|---|---|
| Bayonne | 248.840 | 2270 | 110 | 19 | 123 |
| Oloron-Sainte-Marie | 73.117 | 2885 | 25 | 12 | 155 |
| Pau | 278.061 | 2490 | 112 | 21 | 269 |
