Pous Leo I

Pous Leo I die Grote is gebore in Toskane as seun van Quintianus. As pouslike diplomaat was hy betrokke by die stryd oor die patriargaat van Jerusalem. Hy het ook bemiddel in die stryd tussen Aetius en Albinus, twee magtige kerkleiers in Gallië. Op 29 September 440 word hy unaniem verkies tot opvolger van Pous Sixtus III en regeer tot sy dood op 10 November 461. Hy word opgevolg deur Pous Hilarius. Die naam ‘Leo’ beteken 'Leeu'.

Tydens Leo I se pontifikaat word die Manigiste deur die Vandale na Rome verdryf. Die pous tree streng teen hulle op en op 19 Junie 445 word die Manigiste deur die keiser verbied. Leo I tree ook op teen die Pelagiane van die bisdom Aquileia sowel as die Priscillianisme in Spanje. Aan biskop Turrubius van Astorga stuur hy 'n brief met duidelike opdragte hoe om met die Priscillianisme te handel.

Die pous bemoei hom ook met die rivaliteit tussen die Oos-Romeinse Ryk en die Wes-Romeinse Ryk. In 445 volg Dioscurus vir Cyrillus op as patriarg van Alexandrië. Leo I oortuig die nuwe patriarg om Rome te volg omdat die evangelis Markus wat die Alexandrynse kerk gestig het, 'n volgeling van die apostel Simon Petrus was.

Die magstryd in Gallië gee aan Leo I nog 'n manier om sy mag te versterk. Pous Zosimus het Patroclus die mag oor die hele provinsie gegee. Die posisie is versterk deur Patroclus se opvolger Hilarius. Celidonius van Besançon dien hieroor 'n klag in. Die pous vra keiser Valentianus III om hulp en op 6 Junie 445 skryf die keiser 'n dekreet waarin die pous die hoogste mag in die kerk gegee word en elke obstruksie daarvan as verraad beskou word. Die pous verdeel die mag van Hilarius na sy dood tussen Ravennus van Vienne en Celidonius van Arles.

Die Tome is 'n belangrike brief oor die chistologie wat Leo I aan die patriarg Flavianus van Konstantinopel gerig het op 13 Junie 449. Dit is aan Flavianus gegee tydens die Roverssinode in Efese. Die sinode het dit geïgnoreer en Flavianus en Eutiches, ouderling van Konstantinopel weggestuur. Leo organiseer 'n sinode in Rome waar hy al die besluite van die Roverssinode nietig verklaar en Eutiches as ketter en Manigis veroordeel.

Met die dood van keiser Theodosius II, die daaropvolgende magsverskuiwing in die Oos-Romeinse Ryk en die aanstelling van Anatolius as patriarg van Konstantinopel word die Tome skielik baie gelees.

"Ontmoeting tussen Leo die Grote en Attila"

Met die inval van Attila die Hun in 452 besoek Leo hom in sy kamp by die Gardameer en daar word deur sommiges (soos die "Liber Pontificalis") beweer dat hy Attila oorhaal om Rome nie te plunder nie. Die bewering word deur ander betwyfel. Attila het in noordwestelike rigting via die Karawanke na Pannonië vertrek. Leo kon egter nie die Vandale onder leiding van Geiserik se verowering van Rome in 455 keer nie.

Pous Leo I word in die Rooms-Katolieke Kerk, die Oosters-Ortodokse Kerk, die Evangeliese Kerk en die Anglikaanse Kerk as heilige vereer. Sy feesdag is op 10 November, behalwe in die Oosters-Ortodokse Kerk waar dit op 18 Februarie gevier word. Pous Leo I word dikwels afgebeeld met 'n draak en is die beskermheilige van sangers, musikante en orreliste.

• Davis, R. (2001) Book of the Pontiffs (English Translation of the Liber Pontificalis) Liverpool University Press. ISBN 0-85323-545-7

Wikimedia Commons bevat media in verband met Leo I Magnus.

• BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
• Ekumeniese Heiligesleksikon
• CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)

Saamgestel uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia.