Pablo Picasso

Pablo Picasso se geboortehuis in Málaga, Spanje

Guernica

Pablo Picasso, 1953

'n Beeldhouwerk deur Pablo Picasso

Picasso se laaste woonplek Mas Notre-Dame-de-Vie, Frankryk

Picasso was 'n geesdriftige, vasberade, eksentrieke, erg individualistiese, rebelse nonkonformis. Sy privaat en openbare gedrag en sy kuns is beheer deur die beginsel van skeuring, 'n verbreking van harmonie en verhoudings.

Pablo Picasso is in 1881 in Malaga, in die suide van Spanje, gebore. Sy pa, 'n kunstenaar en kunsonderwyser, het sy seun se buitengewone talent raakgesien en gekweek. In 1895 het Picasso by die La Lonya Akademie in Barcelona begin, maar was gou aangetrokke tot Parys, die hartjie van die kunswêreld, waar hy hom in 1904 gevestig het.

Picasso se vroeëre werke het op die gemarginaliseerde gefokus en armoede en hulpeloosheid in oorwegend koue blou skakerings uitgebeeld, waardeur hy dikwels 'n hartseer, sentimentele atmosfeer vasgevang het. Die Blou-tydperk, soos dit later bekend gestaan het, was ook 'n weerspieëling van die sukkelende jong kunstenaar se eie armoede op daardie stadium.

In die Roos-tydperk, wat gevolg het op die Blou-tydperk, het pienk skakerings en 'n ligter, meer positiewe atmosfeer van sirkusmense en paartjies sy skilderye oorheers. Hierdie skilderye het gewild geword by die publiek en hom op sy pad na rykdom en roem geplaas.

Picasso was 'n ongelooflik veelsydige kunstenaar en in 1917 is hy na Rome genooi om die dekor en kostuums vir Diaghilev se ballet "Parade" te ontwerp. Hierna het hy 'n aantal opdragte vir balletontwerp gekry. Rome het 'n reeks skilderye geïnspireer wat op klassieke onderwerpe soos gode en godinne, nimfe, fauns en Minotaurusse gefokus het. Deur die dertigerjare het Picasso se werke donkerder, meer onheilspellend en geweldadig beeldend geword.

Hy is deur die Ekspressionistiese beweging beïnvloed, wat kunstenaars aangemoedig het om inspirasie in hul eie psigologiese en emosionele onderbewussyn te vind, eerder as om na die wêreld van vlietende realiteit te kyk. Picasso, wat nooit vir lank met een skeppingsvorm tevrede was nie, het na die Tweede Wêreldoorlog sy aandag op pottebakkerswerk toegespits. Hy het tot sy dood in 1973 in Frankryk gebly.

Hy het altyd na nuwe vorme bly soek en het geweier am hom op een bepaalde styl toe te lê – selfs nie op die Kubisme nie, wat deur hom ontwikkel is. "Guernica", 'n skildery wat uit protes teen die gruweldade van die Spaanse Burgeroorlog geskep is, is die bekendste van al sy skilderye.

Sy eerste werke, met hul golwende lyne en kleurvlakke, het baie aan die art nouveau herinner: die onderwerpe getuig van 'n sosiale bewustheid wat effe melodramaties oorgedra word. Picasso het sedert 1900 dikwels in Parys gebly, waar hy met die avant garde van die stad in aanraking gekom het.

Hy was 'n bewonderaar van Théophile Alexandre Steinlen (1859–1923) en veral van Henri de Toulouse-Lautrec (1864–1901), soos duidelik gesien kan word in sy pasteltekening Yvette Guilbert (1900). Sy werk wat tussen 1900 en 1904 geskep is, staan as sy Blou-tydperk bekend. Die skilderye van bedelaars, straatsangers en ander figure is deurtrek van ’n moedelose melankolie, eensaamheid en verlorenheid, wat Picasso in ’n dowwe blou weergegee het.

Sedert 1904 het narre en akrobate in Picasso se werk te voorskyn getree. Hy het die figure feitlik daagliks by die Médrano-sirkus gesien, en met die nuwe onderwerp het hy sy kleurgebruik en komposisie verander: lyn het belangriker geword terwyl hy meer klem op 'n juiste vormgewing geplaas het as op die weergawe van 'n bepaalde stemming. Blou het plek gemaak vir vrolike, helder, maar delikate pienk en sagte terra-cotta, en die periode het as Picasso se Pienk-tydperk bekend geword.

Tussen 1906 en 1908 het Picasso soliede, swaar vrouefigure geskilder waarvoor hy inspirasie uit die werk van Paul Cézanne (1839–1906) en uit die Afrika-kuns geput het. Hy het na oorspronklike, primitiewe vorme gesoek, wat soms in ongewone, abstrakte komposisies tot uiting gekom het. Die klem wat hy op vorm geplaas het, het in 1906/07 gelei tot die Demoiselles d 'Avignon ("Jong dames van Avignon"; Museum of Modern Art, New York), een van die beslissendste werke van die Europese kunsgeskiedenis, omdat dit die uitgangspunt gevorm het van die Kubisme, wat Picasso en Georges Braque met die samewerking van die kunshandelaar Daniel Henry Kahnweiler (gebore 1884) tussen 1907 en 1914 ontwikkel het.

Die skildery stel 5 vroue voor met ’n stillewe op die voorgrond. Die liggame en die stillewe is opgebreek in keëls, sirkels en silinders, die basiese vorme wat Cézanne in die natuur gesien het. Die gesigte van die 2 vroue wat regs sit, is van 2 kante weergegee. In die Kubistiese fase wat daarop gevolg het, was daar 3 stadia in Picasso se werk. Van 1909 tot 1910 het hy hom besig gehou met die vervolmaking van nuwe vorme en kunswette: hy wou die ding op sigself (Ding an sich) weergee.

In die volgende fase, die analitiese kubisme (1910–1912), het Picasso een stap verder gegaan. Dit was nie meer genoeg om net die oppervlak van dinge weer te gee nie: hy het dit oopgebreek, uitmekaargevou en opnuut saamgestel. So kon hy verskillende aspekte van een voorwerp gelyktydig afbeeld: elke onderdeel van die voorwerp word geanaliseer. In die fase van die sintetiese kubisme (1913–1914) het Picasso baie nou met Georges Braque (1882–1963) saamgewerk.

Hulle het collages van koerantuitknipsels en dies meer gemaak en ’n paar hale verf aangewend. So ’n collage beteken altyd 'n sintese (samehang) van realiteit en fiksie: dit word van reële, tasbare voorwerpe gemaak en stel 'n totaal nuwe, onafhanklike geheel voor. Die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog het 'n skeiding tussen Picasso en sy vriende gebring en het die verdere ontwikkeling van die Kubisme onderbreek.

In 1915 het Picasso 'n paar realistiese portrette gemaak, en van 1917 af het hy 'n paar keer die dekor en kostuumontwerp vir Diaghilef se Ballets Russes gedoen. Picasso se kuns het in verskillende rigtings beweeg en 'n bepaalde styl is meestal vir 'n bepaalde onderwerp gebruik. Vrouefigure en veral die tema "moeder en kind" is in die Klassieke styl geskilder. Die bekendste skildery in die styl is Drie vroue by die bron (1921; Museum of Modern Art, New York). Hy het ook 'n reeks stillewes in die Kubistiese styl gemaak. In 1925 het Picasso ban de met die Surrealiste, veral André Breton, aangeknoop.

Hy het ook in 1925 aan die eerste tentoonstelling van die Surrealiste deelgeneem, en hoewel hy nie 'n Surrealis was nie, was daar tog 'n surrealistiese sfeer in sy werk. Dit kom tot uiting in onder meer ’n versterkte emosionaliteit, soos te sien is in sy skildery Die dans (1925; Tate Gallery, Londen). Dit "het ook gelei tot die aggressiewe, vervormde skildery Baaiers; wat hy tussen 1927 en 1930 geskilder het. Simboliese motiewe het toenemend belangrik geword en uiting gevind in mitologiese voorstellings waarin die Minotaurus, die stier (as beeld van die man) en die perd (as beeld van die vrou) 'n belangrike plek ingeneem het.

Hy het bale belang gestel in stiergevegte, wat hy as simbool van sy vaderland, Spanje, beskou het. In 1937 het Picasso die monochroom Guernica (Museum of Modern Art, New York) vir die Spaanse paviljoen by die wêreldtentoonstelling in Parys gemaak. Die skildery is gemaak na aanleiding van 'n lugaanval wat die Duitsers op die Baskiese stad Guernica gedoen het en is 'n skerp aanklag teen die gruweldade van die Spaanse Burgeroorlog.

Dit is nie net sy bekendste skildery nie, maar word ook beskou as die hoogtepunt van sy kunsloopbaan. Massamoord in Korea (1951) en Oorlog en vrede (1952) is met dieselfde afgryse weergegee, maar is minder ekspressief. In 1946 het hy hom in Antibes gevestig, waar sy vrolike, lugtige skilderye die tema "lewensvreugde" weerspieël het. Kort daarna het hy na Vallauris verhuis, waar hy sedert 1949 keramiekwerke gemaak het. Sedert 1950 het Picasso hom op die werk van die voorlopers van die Impressionisme toegelê: hy het ’n reeks van 15 variasies (1954/55) op die Vroue van Algiers van Delacroix geskilder, 44 variasies (1957) op Las meninas ("Die hofdames") van Velazquez, en verskillende weergawes (1960/61) van Manet se Le déjeuner sur I'herbe ("Middagmaal op die gras") en van David se Sabynse maagderoof (1962/63) gemaak.

In 1970 het hy met sy laaste tema begin, naamlik die skilder en sy model, 'n tema wat hy reeds vroeër in sy loopbaan uitgebeeld het. Picasso is op 8 April 1973 in Mougins, Suid-Frankryk, oorlede.

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-63-X, volume 22, bl. 180

Wikimedia Commons bevat media in verband met Pablo Picasso.

• (en) Pablo Picasso in die Internet-rolprentdatabasis
• Pablo Picasso by AllMovie
• (en) Pablo Picasso by Find a Grave
• (en) "Pablo Picasso". Encyclopædia Britannica. Besoek op 7 Julie 2020.