Parafilie

Baie terme is al gebruik om atipiese seksuele belangstellings te beskryf, en daar word steeds debatte gevoer oor tegniese akkuraatheid en sienings van stigma. Die seksuoloog John Money het die term "parafilie" gewild gemaak as ’n nieverkleinerende naam vir ongewone seksuele belangstellings.[7][8][9] Money het parafilie beskryf as ’n "seksuo-erotiese optooiing, of alternatief, van die amptelike, ideologiese norm".[10] Volgens die psigiater Glen Gabbard is die term "parafilie" egter steeds "in die meeste omstandighede verkleinerend".[11] Die term kom van die Griekse παρά (para, "buite") en φιλία (-philia, "vriendskap", "liefde").

Laat in die 19de eeu het sielkundiges en psigiaters begin om verskeie parafilies te kategoriseer, omdat hulle ’n meer beskrywende stelsel wou gehad het as die regs- en godsdienstige idees van sodomie[12] en perversie.[13] Voor die gebruik van die term "parafilie" in die DSM-III (1980) is die term "seksuele afwyking" in die eerste twee uitgawes van die handleiding gebruik.[14] In 1981 is parafilie in ’n artikel in die American Journal of Psychiatry beskryf as "herhaalde, intense seksueleopwekkingsfantasieë, seksuele drange of gedrag wat gewoonlik die volgende behels":[15]

• Niemenslike voorwerpe
• Die lyding of vernedering van die self of die maat
• Kinders
• Seks sonder instemming

Die oorsake van parafiliese seksuele voorkeure in mense is onseker, hoewel al hoe meer navorsing dui op ’n moontlike verband met voorgeboortelike neuro-ontwikkeling. ’n Studie in 2008 wat die seksuele fantasieë van 200 heteroseksuele mans ontleed het, het bepaal dat die mans met ’n duidelike mate van belangstelling in fetisje meer ouer broers gehad het, asook ’n hoë verhouding van 2D:4D tussen vingers (wat dui op ’n groot blootstelling aan estrogeen voor geboorte) en ’n groter geneigdheid om linkshandig te wees, wat daarop dui dat versteurde hemisferiese spesialisasie in die brein ’n rol kan speel in afwykende attraksies.[20]

Wat gedrag betref, word parafilies vermoedelik vroeg in die lewe gekondisioneer, tydens ’n ondervinding wat die parafiliese stimulus aan intense seksuele prikkeling koppel.[21] Sodra die stimulus eers gevestig is, meen Susan Nolen-Hoeksema, versterk masturbasiefantasieë daaroor die parafiliese prikkeling.[21]

Die volgehoue insluiting van seksverwante diagnoses soos parafilies in die DSM is wetenskaplik en polities omstrede vanweë die stigma van die klassifikasie as ’n geestesteuring.[22]

Sommige groepe wat ’n groter begrip en aanvaarding van seksuele diversiteit voorstaan, beywer hulle vir veranderings aan die regs- en mediese status van ongewone seksuele praktyke en belangstellings. Charles Allen Moser, ’n geneesheer en verdediger van seksuele minderheidsgroepe, is een van die mense wat meen die diagnoses moet uit diagnostiese handleidings verwyder word.[23]

Mediese geskrifte bevat verwysings na baie parafilies, waarvan net sommige in die DSM en ICD verskyn.[24][25] Daar is onenigheid oor watter seksuele belangstellings as parafiliese steurings en watter as normale variasies van seksuele belangstelling beskou moet word. In Mei 2000 het die DSM-IV-TR gelui: "Omdat sommige gevalle van seksuele sadisme dalk nie ’n slagoffer leed aandoen nie (byvoorbeeld vernedering van ’n instemmende maat), behels die beskrywing van seksuele sadisme ’n mengsel van dié in die DSM-III-R en DSM-IV (dit is: "die persoon het op hierdie drange gereageer teenoor ’n nie-instemmende persoon, of die drange, seksuele fantasieë of gedrag het groot angs of interpersoonlike probleme veroorsaak").[26]

Die DSM-IV-TR erken ook dat die diagnose en klassifikasie van parafilies oor kulture of godsdienste heen "gekompliseer word deur die feit dat wat in een kultuuropset as afwykend beskou word, in ’n ander opset aanvaarbaarder is”.[27] Sommige mense meen dit is belangrik om verskillende kulture in ag te neem wanneer parafilies bespreek word, want daar is groot variasie in verskillende kulture oor wat seksueel aanvaarbaar is.[28]

Aktiwiteite tussen instemmende volwassenes en volwasse vermaak wat rolvertolking en minder ernstige aspekte van seksuele fetisjisme behels of die gebruik van seksspeelgoed insluit, is nie noodwendig parafilies nie.[27] Parafiliese psigipatologie is nie dieselfde as psigologies normatiewe volwasse seksuele gedrag, seksuele fantasie en seksspeletjies nie.[29]

Die meeste geneeshere en navorsers glo parafiliese seksuele belangstellings kan nie verander word nie,[30] hoewel bewyse hiervoor nodig is.[30] In terapie word gewoonlik eerder gefokus op die vermindering van die persoon se ongemak met sy parafilie en die beperking van enige misdadige gedrag.[30]

Kognitiewe gedragsterapie kan soms help dat mense met parafilies strategieë ontwikkel om nie ooreenkomstig hulle belangstellings te handel nie.[30] Pasiënte word geleer om faktore te identifiseer wat handeling ooreenkomstig hulle belangstellings waarskynlik maak, soos stres, en dit te beheer.[30]

Navorsing het getoon parafilies word selde by vroue waargeneem.[31][32] Daar was agter al ’n paar studies hieroor.[33] Daar is bevind seksuele masochisme is die algemeenste parafilie onder vroue; sowat een uit elke 20 gevalle van seksuele masochisme is vroue.[32]

Baie mense erken dat min navorsing nog gedoen is.[34] Die meeste studies oor parafilies betrek mense wat aan seksmisdade skuldig bevind is.[35] Een van die redes dat so min navorsing oor vroue gedoen is, is dat baie meer mans as vroue hieraan skuldig bevind word.[35] Sommige navorsers reken daar is ’n onderverteenwoordiging wat betref pedofilie onder vroue.[36] Die meeste studies is met mans gedoen. Dit kan lei tot ’n wanindruk by die publiek oor die negatiewe impak van seksuele verhoudings tussen jong seuns en volwasse vroue.[36] Michele Elliott het uitgebreide navorsing gedoen oor die seksuele misbruik van kinders deur vroue, en het die boek Female Sexual Abuse of Children: The Last Taboo geskryf in ’n poging om die ongelykheid tussen geslagte reg te stel wat dit betref.[37] John Hunsley meen die fisiologiese beperkings in studies oor vroulike seksualiteit moet ook in ag geneem word in navorsing oor parafilies. Volgens hom kan ’n man se seksuele prikkeling direk gemeet word aan sy ereksie, terwyl ’n vrou se seksuele prikkeling nie so duidelik is nie, en daarom is navorsing oor vroulike seksualiteit selde so doeltreffend as navorsing onder mans.[34]

Bibliografie

• DSM-IV en DSM-IV-TR se lys van parafilies
• Voorgestelde diagnostiese kriteria vir die afdelings seks en geslag in DSM5
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Parafilie.
• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.