Outeniquapas

Weens die groei van beide George en Oudtshoorn en die ontwikkeling in die landelike gebiede rondom beide dorpe sowel as die gevolglike toename in gemotoriseerde verkeer het die Montagupas nie meer aan die eise voldoen nie.

Die nuwe pas is ontwerp deur ingenieur Pieter Agricola de Villiers, toevallig 'n boorling van George en gebou deur sy werkgewer, die Nasionale Padraad. De Villiers het voorheen ook die Du Toitskloofpas tussen Worcester en die Paarl op die N1 ontwerp.

Waarskynlik het die beskikbaarheid van Italiaanse krygsgevangenes wat besig gehou moes word, die owerhede aangepor om uiteindelik met die konstruksie van die pas te begin. In 1942 is die woonkwartiere vir die Italianers opgerig. Die bronne verskil in die aantal Italianers wat hier werksaam was. Een bron noem 'n getal van 80 en twee ander 800. In 1943 het die konstruksiewerk daadwerklik begin. Aanvanklik is slegs handearbeid gebruik.

Weens die hardheid van die rots was die vordering baie stadig. Dikwels is 25 boorpunte gebruik om 'n gat van 'n meter te boor. Etlike kilometers soliede rots is van die berghange afgeskiet en klowe opgevul.

Aan die begin van die oorlog toe die Spilmoondhede nog aan die wenkant was, het die krygsgevangenes nog baie hard gewerk. Soos die gety in die oorlog teen Italië gedraai het, het die krygsgevangenes se entoesiasme getaan. Teen die einde van die Tweede Wêreldoorlog toe nog maar slegs 10% van die werk afgehandel is, is die Italianers gerepatrieer. Hulle plek is ingeneem deur 'n groep van 170 swart arbeiders. Tegniese en administratiewe personeel was nagenoeg 70.

Voltooiing van die pas het teen die einde begin sloer. Op groot skaal is nou gebruik gemaak van moderne padboumasjinerie. En die siviele ingenieursfirma Clifford Harris is opgedra om die noordelike gedeelte by Waboomskraal af te handel.

Die totale koste aan die konstruksie van die twaalf en 'n halwe kilometer lange pas was 50 000 pond. Met 'n gemiddelde padwydte van 10m en 'n maksimum helling van 1 in 16 kon die motors van die middel van die vorige eeu die hoogste punt van die pas op 800m bo seevlak maklik bereik.

Op 20 September 1951 het die minister van vervoer, Paul Sauer, die pas geopen. Dit is destyds beskryf as een van die mooiste passe in die land en een van die grootste oorwinnings van die mens oor 'n geografiese hindernis in die pad van vooruitgang.

In die middel van die 1990's is verdere ingrypende verbeteringe aan die pas aangebring. Op verskeie dele is dubbelbane en stilhouplekke voorsien.

Vanaf die oostelike helling van die pas kry die motoris 'n mooi uitsig oor George en omgewing sowel as op die Cradock-, Montagu- en spoorwegpasse oor die berg. Aan die Klein-Karoo-kant gaan die pas deur Waboomskraal, 'n vallei teenswoordig veral bekend vir die hopsboerdery.

• Outeniekwa Spoorwegpas
• Lys van bergpasse in Suid-Afrika

Wikimedia Commons bevat media in verband met Outeniqua Pass.

• Charles O. Sayers. Looking back on George
• E.L.P. Stals. George. Die verhaal van die dorp en distrik
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, vol. 8
• Sue van Waart. Outeniqualand - plek van melk en heuning
• Jose Burman. The Little Karoo