NG gemeente Hartebeestfontein

Die NG gemeente Hartebeestfontein is 'n gemeente van die Nederduitse Gereformeerde Kerk op die dorp Hartbeesfontein in die provinsie Noordwes en in die Sinode Goudland (voorheen Wes-Transvaal).

Die NG kerk Hartebeestfontein.
Ds. P.A. Winter was leraar hier van 1896 tot 1903, toe hy vertrek na die NG gemeente Middelburg, Kaap, waar hy oorlede is op 19 Mei 1908.
Die vorige NG kerk op Hartbeesfontein omstreeks 1917. Dit is in 1890 ingewy en in 1948 gesloop.
Ds. D.J. Pienaar was leraar van die gemeente van 1916 tot 1920.
Ds. J.P. Jooste was Hartebeestfontein se eerste leraar, maar het dit saam met Potchefstroom en ander Transvaalse gemeentes wat teruggekom het na die NG Kerk, bedien.

Die gemeente is gestig omstreeks 1866. Die kerkgebou is geleë by Kerkstraat 50, Hartbeesfontein, Noordwes. Die getal belydende en dooplidmate het van onderskeidelik 204 en 776 in 2004 tot onderskeidelik 105 en 520 in 2015 afgeneem, vergeleke met onderskeidelik 123 en 621 in 2013.

Geskiedenis

Die stigtingsdatum van hierdie gemeente kon tot hiertoe nie aangewys word nie. Geskiedkundige navorsing bring egter aan die lig dat dit in 1853 moes gestig gewees het, soos ook blyk uit dokumente in 1948 uit "Die Ou Kerk" se hoeksteen gehaal, toe die gebou gesloop is. Aanleiding tot afskeiding van Potchefstroom en selfstandige voortbestaan as gemeente van wyk Hartebeestfontein (soms Schoonspruit genoem), is die koms van ds. D. van der Hoff en die gevolglike uittreding van Potchefstroom uit die Kaapse kerkverband.

Hartebeestfontein was hiervoor nie te vind nie. Hulle het by monde van die afgevaardigde ouderling, Wessel Johannes Badenhorst, die Potchefstroomse Kerk, in sy nuwe "Hervormde" gedaante, verlaat. Die aparte gemeentetjie, uit stryd gebore, het volgens Hervormde geskiedskrywers selfs so laat as 1866 uit slegs 75 manslidmate bestaan. Hy is bearbei deur dr. Andrew Murray en andere besoekende leraars uit "die Ou Kolonie".

Sedert 1862 was Hartebeestfontein konsulentsgemeente van Winburg en het hulle gereeld afgevaardigdes na kerklike vergaderings in die Ned. Geref. Kerkverband gestuur. Van 16 tot 26 Feb. 1866 is beraadslagings gevoer wat tot gevolg gehad het dat die gemeente, teen die sin van die groot meerderheid, na die Hervormde Kerk (sy moedergemeente "Mooirivier", Potchefstroom) oorgegaan het. In Oktober 1866 het Hartebeestfontein, deur die bemoeiinge van ds. Frans Lion Cachet, byna eenparig, ten spyte van alle druk, besluit om sy vroeëre status as Nederduitse Gereformeerde Kerk te handhaaf en "de gemeente was talryker en bloeiender als ooit tevooren". Die gemeente gee ook self dié datum as sy stigtingsjaar aan.

Sedert 1869 tree ds. J.P. Jooste hier op as eerste leraar, ook van Potchefstroom en ander pas hergeorganiseerde Ned. Geref. gemeentes in Transvaal. "Sy pastorie was sy verewa en sy parogie Transvaal." Sy intreepreek was: "Waartoe hebt gylieden my ontboden" (Hand. 10 : 29). In 1876 is die eerste kerk gebou.

Ds. Jooste se geseënde dienste is skielik beëindig met sy dramatiese vlug om politieke redes in 1881. Net so skielik was die vertrek van die volgende leraar, ds. A. de Villiers, om persoonlike redes. In sy tyd (1890) is die huidige kerkgebou ingewy. Voor, tydens en na die Anglo-Boereoorlog het ds. P.A. Winter hier gestaan. Ds. W.F. Knobel, wat die gemeente van 1904 - '14 bearbei het, het gesterwe tydens verlof deurgebring by 'n herstellingsoord.

Sy opvolger was ds. D.J. Pienaar. Vanaf 1920 tot 1930 was ds. Z.H. van der Westhuizen hier werksaam en sedert 1931 ds. S.J. Stander. Klerksdorp, Makwassie, Ottosdal, Coligny en Boschpoort is van Hartebeestfontein afgestig.

Enkele leraars
  • J.P. Jooste
  • P.A. Winter, 1896 - 1903
  • Daniel Joshua Pienaar, 1916 - 1920
  • William Frederick Knobel, 1905 - 2 Januarie 1916 (toe hy oorlede is in die amp)
  • Zacharias Hendrik van der Westhuizen, 1921 - 1931
  • Salomon Johannes Stander, 1931 - 1953 (toe hy sy emeritaat aanvaar)
  • Sarel Johannes Eloff, 1954 - 1959
  • Rudolph Marthinus Britz, 1957 - 1962
  • Dr. Evert Philippus Jacobus, 1959 – 1964
  • Johannes Lodewickus van Rooyen, 25 Julie 1969 - ?
  • Gert Petrus Visser, 1984 - 1985

Leraarsgalery
  • Ds. William Frederick Knobel was leraar van Hartebeestfontein van 1905 tot hy oorlede is in die amp op 2 Januarie 1916.
    Ds. William Frederick Knobel was leraar van Hartebeestfontein van 1905 tot hy oorlede is in die amp op 2 Januarie 1916.
  • Ds. Zacharias Hendrik van der Westhuizen was Hartebeestfontein se leraar van 1921 tot 1931.
    Ds. Zacharias Hendrik van der Westhuizen was Hartebeestfontein se leraar van 1921 tot 1931.
  • Ds. S.J. Stander is in 1931 hier bevestig en het die gemeente bedien tot hy emeritaat in 1953 aanvaar het. Hy was in 'n stadium lid van die Transvaalse beheerraad van die Ossewabrandwag.
    Ds. S.J. Stander is in 1931 hier bevestig en het die gemeente bedien tot hy emeritaat in 1953 aanvaar het. Hy was in 'n stadium lid van die Transvaalse beheerraad van die Ossewabrandwag.
  • Ds. S.J. Eloff was leraar hier van 1954 tot 1959.
    Ds. S.J. Eloff was leraar hier van 1954 tot 1959.
  • Ds. R.M. Britz, 1957 tot 1962
    Ds. R.M. Britz, 1957 tot 1962
  • Dr. E.P.J. Kleynhans, leraar van 1959 tot 1964.
    Dr. E.P.J. Kleynhans, leraar van 1959 tot 1964.
  • Ds. J.L. van Rooyen, leraar van 1969 af.
    Ds. J.L. van Rooyen, leraar van 1969 af.

Bronne
  • (af) Olivier, ds. P.L. (samesteller), Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers, 1952.
  • (af) Small, Mario (samesteller). 2013. Jaarboek van die NG Kerke. Wellington: Tydskriftemaatskappy van die NG Kerk NPC - 'n divisie van Bybel-Media.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.