NG gemeente Brakpan-Suid

Die stigting van die gemeente Brakpan-Suid, wat met sy ontstaan geheel en al uit kleinhoewes suidoos van Brakpan bestaan het, was een van die bewyse van die snelle uitbreiding van die NG Kerk in die 1940’s in die stedelike en nywerheidsgebiede van Suid-Afrika. Die gemeente is amptelik op Dinsdag 29 Mei 1945 gestig. Die eerste erediens van die gemeente is op Sondag 2 Junie 1945 deur dr. L.P. Snyman van Brakpan (die konsulent) in die Withokskoolsaal gehou. Die eerste kerkraadsvergadering het op 4 Junie plaasgevind.

As eerste leraarspaar is ds. J. de Jager van Goedgegun (Swaziland) en sy gade oor die tweede naweek van Februarie 1946 onder blyke van groot geesdrif onder 'n bokseildak op die terrein van die Withokskool ontvang. “Die gemeente se beker van geluk was nou vol,” volgens Ons gemeentelike feesalbum (1952), “en die groot entoesiasme wat in die eerste jare van die bestaan daarvan geopenbaar is, was steeds die bewys daarvan.”

Die gemeente het £500 en ‘n sinksaaltjie op een van die kleinhoewes van Brakpan-Wes ontvang. 'n Kleinhoewe is op Witpoort aangekoop en die huis daarop kon dadelik as pastorie dien. Die gemeente besluit vervolgens om 'n kerksaal met sitplekke vir 500 persone op die kleinhoewe te bou en op 2 Januarie 1947 kon die kerkraadsvergadering vir die eerste keer in die konsistorie gehou word. 'n Goeie pyporrel is aan die einde van April 1948 ingebou; “dit is 'n melodieuse versiering vir die saal”. Die eerste orreliste was mev. J. de Jager, wat opgevolg is deur mev. A. Stark. Die sinksaal wat op 'n ander kleinhoewe gestaan het, is ook later na die kerkeiendom verplaas.

Ná 'n tydperk van minder as drie jaar neem ds. De Jager 'n beroep na Turffontein aan en neem op 20 Oktober 1948 afskeid van die gemeente. Ds. G.A. Cruywagen is oor die naweek van 22 en 23 September 1949 bevestig.

In 1951 berig Ons gemeentelike feesalbum: “Op die oomblik is daar 'n merkbare opbloei in die gemeente. Die mooi getal van ses-en-dertig kerkraadslede staan die leraar ter sy. Die Sondagskool, wat op ses verskeie punte in die gemeente gehou word, het min of meer tweehonderd-en-vyftig kinders. Die TVSV se werksaamhede staan in die teken van groei en entoesiasme, en die Jeugvereniging geniet die mooi belangstelling van die grootste gedeelte van die gemeente se jeug. Die lidmate tel iets oor die sewehonderd. Wanneer Brakpandorp later (soos verwag word) in die rigting van die kleinhoewes sal uitbrei, kan 'n verdere groei van die gemeente verwag word.

• Gerhard Cruywagen, 1949 – 1957

• Olivier, ds. P.L.. 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.