Muscovy Company
Die Muscovy Company (ook bekend as Muscovy Trading Company Russies: Московская компания, transkripsie: Moskovskaya kompaniya) was 'n Engelse handelskompanjie wat in 1555 volgens 'n royal charter (koninklike oktrooi) geïnkorporeer is. Die Muscovy Company, wat sy naam teen die einde van die 17de eeu amptelik gewysig het na Russia Company, was die eerste groot internasionale handelsonderneming wat sy bedrywighede deur die uitreiking van aandele gefinansieer het. Kapitaal, wat deur beleggers aan so 'n handelsonderneming voorsien is, was 'n medium- of langtermynbelegging wat nie onmiddellik na elke handelsreis weer uitbetaal is nie. Hierdie nuwe besigheidsmodel sou as voorbeeld dien vir 'n hele reeks soortgelyke ondernemings.
Muscovy Company
Stigting
1555
Tipe
Handelskompanjie en
aandelemaatskappy
Hoofkantoor
Londen, Engeland
Filiale
Moskou - Old English Court
Verskillende Engelse seehawens
Aan die Muscovy Company is die monopolie op handelsregte met Moskowië toegeken wat tot 1698 bestaan het. Maar ook daarna het die handelsonderneming voortbestaan tot die Russiese Rewolusie in 1917. Die 18de eeu, waartydens ekonomiese betrekkinge tussen die twee lande hul hoogtepunt bereik het, was die goue tydperk van die Britse handel met Rusland. In ooreenkomste, wat tussen die partye aangegaan is, is 'n verskeidenheid voorregte aan die Russia Company toegeken. Een van die belangrikste ooreenkomste is in 1734 tydens die bewind van tsarin Katharina die Grote gesluit, met verreikende voorregte wat later verskeie kere bevestig is. Wanneer sy handelsbelange deur politieke maatreëls geraak sou kon word, het die kompanjie ook lobbiewerk vir sy saak in die Britse parlement gedoen.
Engeland se handels- en militêre vloot was dringend aangewese op skeepsboumateriale uit Rusland, terwyl die Tsareryk - alhoewel in mindere mate - van belang was as afsetmark vir Britse uitvoere soos lakens, yster, staal, leerprodukte en dranke. Baie winsgewend was die vervoer van Russiese uitvoere vanuit die Oosseehawens na Europese bestemmings - 'n bedryf wat gou byna volledig deur Britte beheer is. Rusland het hoofsaaklik massagoedere met 'n baie groot volume uitgevoer wat hoë vragwinste vir handel en skeepvaart gewaarborg het. Invoergoedere na Rusland was van hoër waarde, maar betreklik laer volume sodat mededingers - veral Nederlanders - in die invoerhandel geduld is.
Akademiese navorsing in die vroeë 21ste eeu, wat veral deur Gigliola Pagano de Divitiis en Marie-Christine Engels gedoen is en onder meer op Italiaanse bronne steun, gooi lig op handelsbetrekkinge en -strome tussen Rusland en die Mediterreense wêreld. So het Engelse handelsaktiwiteite daartoe bygedra dat Russiese handelsgoedere soos leer en kaviaar in die eerste helfte van die 17de eeu in groter hoeveelhede op Italiaanse markte, veral dié van Livorno, beskikbaar geword het.[1]
Talle Britse handelsliede het hulle in Rusland kom vestig waar - naas Archangelsk en Moskou - die nuutgestigte hoofstad en tsaresetel Sint Petersburg die middelpunt van Britse lewe in die land sou word. Hier het handelslui, wat as lede van die Russia Company geregistreer was, saamgesluit as British Factory. Baie van hulle het groot welvaart verwerf, soos weerspieël is in die statige stadspaleise wat hulle vir hulself langs die Engelse Kaai en die Galeiestraat (Галерная улица / Galernaja oelitsa) laat oprig het.
Sedert 1917 word die Russia Company as 'n welwillendheidsorganisasie bedryf wat in die Russiese Federasie werksaam is en finansiële steun aan Anglikaanse geestelikes bied. Die Anglikaanse St. Andrew's-kerk te Moskou - een van slegs drie Anglikaanse aanbiddingsplekke in heel Rusland - word deur die Russia Company onderhou. Histories het die kompanjie opgetree as beskermheer van Anglikaanse kerke in Moskou, Sint Petersburg, Cronstadt en Archangelsk.
Historiese en politieke agtergrond
.jpg.webp)
Die eerste dinastiese bande tussen Engeland en Kiëf-Roes is in die laat 11de eeu gesmee met die huwelik tussen Wladimir II Monomach (1053−1125), grootprins van Kiëf (nou Kijif) tussen 1113 en 1125, en prinses Gytha van Wessex (1053−1098), die dogter van koning Harold en Ealdgȳð Swannesha (alhoewel onsekerheid oor hierdie huwelik bestaan weens die gebrek aan bronne uit dié tyd - alle beskrywings dateer uit latere periodes). Die Engelse historikus William Fitzstephen se laat 12de eeuse beskrywing van handelsaktiwiteite in die City of London verwys na Russ, handelaars en middelmanne uit Kiëf-Roes, wat handel gedryf het met eekhoring- en hermelynvelle.[2]
Kiëf-Roes verskyn vanaf die 13de eeu op Engelse kaarte, terwyl Engelse skrywers kleurryke beskrywings gelewer het van die Mongools-Tataarse inval en hul plundering van Great Russ - historiese gebeure waardeur handelsbetrekkinge tussen Engeland en Rusland eeue lank onderbreek is.
Diplomatieke bande is teen die middel van die 16de eeu hervat toe Engeland 'n besondere guns aan die grootprins van Moskou bewys het. Op 16 Januarie 1547 is Iwan IV, op sestien, in Moskou as tsaar gekroon. Anders as die meeste ander Europese moondhede het Engeland nie geskroom om Iwan se nuwe heersertitel amptelik te erken nie en na hom selfs as emperor verwys.[3] Die tsaar sou Engeland se vriendelike beleid teenoor Rusland onthou.
Die Lyflandse oorloë, wat tussen 1558 en 1583 oor die beheer van Ou Lyfland (op die gebied van die huidige Estland en Letland) teen 'n wisselende alliansie gevoer is, met Denemarke-Noorweë, Swede en die Unie (die latere Gemenebes) van die Grootvorstedom Litaue en die Koninkryk Pole as hoofopponente, het getoon hoe kwesbaar die Tsareryk sou wees sonder 'n omvattende modernisering van sy leër onder leiding van ervare militariste uit Wes-Europa. Iwan het 'n diplomatieke offensief geloods om van Engeland 'n politieke bondgenoot vir sy militêre aspirasies in Noord-Europa te maak.
Om 'n sodanige politieke en militêre alliansie nog te versterk, het die tsaar selfs so ver gegaan om 'n dinastiese huwelik tussen hom en koningin Elizabeth I van Engeland voor te stel. 'n Verdere voorstel was dié van 'n wedersydse ooreenkoms om mekaar asiel aan te bied in die geval van interne onluste of eksterne dwang deur vreemde moondhede. Hierdie voorstelle het in 'n diplomatieke verleentheid ontaard nadat Engeland pogings onderneem het om onderhandelinge tot suiwer vriendskapsbetuigings en handelsake te beperk - en die koningin Iwan se huweliksaanbod herhaaldelik van die hand gewys het. Londen se weiering om enige politieke ooreenkoms te onderteken het - ongeag die diplomatieke protokol wat gevolg moes word - van Iwan se kant woedende kommentaar oor die Engelse koningin en haar bewind uitgelok. Spanninge tussen die twee lande sou nog dekades lank voortduur.
Heruitvoere
Die Engelse Witseehandel het van begin af gefokus op Russiese bos- en landbouprodukte wat deur regstreekse betrokkenheid in nog groter hoeveelhede en teen betreklik laer pryse verkry kon word. Engeland was nogtans nie die enigste afsetmark vir hierdie soort handelsaktiwiteite nie. Russiese goedere is vanuit die Engelse mark heruitgevoer na die Mediterreense Seegebied waar luukse produkte verkry kon word wat by Russiese elites gewild was en nie in Engeland vervaardig kon word nie. Ook hier het lede van die Muscovy Company as middelmanne opgetree.
Historiese rekords van die kompanjie se handelsbedrywighede gedurende die 1570's en 1580's verwys na die belangrike rol wat Italiaanse seehawens - en hier veral Livorno (in Engels destyds Leghorn genoem) - gespeel het. Sowel Russiese uitvoergoedere asook luukse produkte van Persiese oorsprong soos ruwe sy (wat via die Wolgarivier-handelsroete na Sentraal-Rusland en Russiese Oossehawens vervoer is) kon hier verhandel word in ruil vir Italiaanse en ander Mediterreense luukse goedere wat sowel by elites in Moskowië asook Safawidiese Persië gewild was - soos fyn vesels en garings, juwele, wyne, glasware, kosbare tafelware en papier asook kruie en speserye uit Indië wat in die seehawens van die Levant verhandel is.
Ná dekades van stagnasie het Engeland handelsbetrekkinge met Turkye (in 1581) en die Levant (1592) hervat - 'n proses waarin die Muscovy Company 'n belangrike rol gespeel het. Blykbaar het die kompanjie daarin belang gestel om sy portefeulje van tradisionele Engelse uitvoergoedere soos lakens en onedele metale aan te vul met 'n groter verskeidenheid aantreklike invoergoedere uit ander lande.
Historiese rekords
Die Muscovy Company se vroeë historiese rekords het in die Groot Brand van Londen in 1666 vergaan, maar notules van vergaderings van die Court of the Company het bewaar gebly en lê ter insae deur navorsers en die belangstellende algemene publiek in die Guildhall Library te Londen.
Verwysings
- Maria Salomon Arel: English Trade and Adventure to Russia in the Early Modern Era. The Muscovy Company, 1603−1649. Lanham • Boulder • New York • London: Lexington Books 2019, bl. 7
- Britannia & Muscovy: English Silver at the Court of the Tsars. New Haven, CT: Yale University Press 2006, bl. 6
- Russia Beyond, 30 Maart 2010: Russo-British trade still booming after 455 years. Besoek op 12 Maart 2020
Eksterne skakels
- Noorderligroete