Menslike seksuele gedrag

Menslike seksuele gedrag of menslike seksuele aktiwiteit is die manier waarop mense hulle seksualiteit ervaar en uitdruk. Mense raak by ’n verskeidenheid seksdade betrokke, wat wissel van aktiwiteite wat op hulle eie gedoen word (byvoorbeeld masturbasie) tot dade met ’n ander persoon (byvoorbeeld seksuele omgang, niepenetrerende seks, orale seks en vele ander) in wisselende patrone en frekwensies en om ’n verskeidenheid redes.

Hierdie artikel handel oor seksuele praktyke en verwante sosiale aspekte. Vir breër aspekte van seksuele gedrag, sien Seksualiteit.

Seksuele prikkeling lei gewoonlik tot seksuele opwekking en fisiologiese veranderings in die geprikkelde persoon. Sommige hiervan is ooglopend en ander subtieler. Seksuele gedrag kan ook optrede of aktiwiteite insluit wat daarop gemik is om die seksuele belangstelling van ’n ander persoon te wek of die ander persoon se sekslewe op te kikker, soos strategieë om ’n seksmaat te kry (om iemand die hof te maak) of persoonlike interaksies tussen twee mense (soos voorspel of BDSM). Seksuele aktiwiteit kan volg op seksuele prikkeling.

Menslike seksuele gedrag het sosiologiese, bewussyns-, emosionele, gedrags- en biologiese aspekte; dit sluit persoonlike samebinding (bonding), die deel van emosies, die fisiologie van die voortplantingstelsel, die geslagsdrang, seks en seksuele gedrag in al sy vorme in.

In sommige kulture word seks slegs binne die huwelik as aanvaarbaar beskou. Sommige seksdade is universeel of in sommige lande onwettig, terwyl ander in sekere gemeenskappe as teen die norm beskou word. Twee voorbeelde van dade wat in feitlik alle gemeenskappe as kriminele oortredings beskou word, is verkragting en seks met ’n minderjarige.

Soorte dade
Seks in die sendelingposisie.
’n BDSM-paartjie, met die vrou wat die man aan 'n halsband rondlei.

Seksuele gedrag kan op ’n paar maniere geklassifiseer word: dade waarby net een persoon betrokke is, (outo-erotiek) soos masturbasie, of twee of meer persone soos vaginale seks, anale seks, orale seks of wedersydse masturbasie. Penetrerende seks tussen twee mense kan as seksuele omgang beskryf word, maar definisies wissel. As meer as twee mense seks het, kan dit as groepseks of ’n orgie beskryf word. Outo-erotiese seks kan die gebruik van dildo's, vibrators, anale proppe (butt plugs) en ander seksspeelgoed insluit, hoewel dit ook saam met ’n seksmaat gebruik kan word.

Seksuele aktiwiteit kan ook geklassifiseer word volgens die geslag en seksuele oriëntasie van die deelnemers, sowel as die verhouding tussen die deelnemers. Die verhoudings kan byvoorbeeld wees getroudes, lewensmaats, los seks of anonieme seks. Seksdade kan beskou word as konvensioneel of aweregs (kinky); laasgenoemde kan insluit fetisjisme, parafilie of BDSM.[1][2] Fetisjisme neem baie vorme aan en kan ’n begeerte na sekere liggaamsdele wees, soos naeltjies, voete of groot borste. Die voorwerp kan skoene, stewels, onderklere of leerartikels wees. Sommige niekonvensionele outo-erotiese praktyke kan gevaarlik wees, soos erotiese asfiksiasie, of versmoring, en selfvasbinding. Die moontlikheid van beserings of selfs die dood wat bestaan as twee mense dié soort seksdade beoefen, raak veel groter in die geval van outo-erotisme weens die isolasie en die gebrek aan hulp in geval van ’n probleem.

BDSM is ’n verskeidenheid erotiese praktyke en seksuele rolvertolkings wat vasbinding, oorheersing en onderwerping, sadomasochisme en ander soorte interpersoonlike dinamika insluit. Vasbinding behels die inperking van die liggaam of gees.[3] Die dominante persoon in die verhouding of daad neem beheer oor van die "onderdanige" persoon; laasgenoemde wil hê emand moet hom of haar beheer.[3]

Seksuele aktiwiteit kan konsensueel wees, wat beteken albei partye stem daartoe in en is ouer as die wetlike vereiste, of dit kan onder dwang plaasvind, wat gewoonlik verkragting of seksuele aanranding genoem word. In verskillende kulture en lande kan sekere seksdade onwettig wees wat betref die ouderdom, huwelikstatus of ander faktore van die seksmaats, of dit kan as teen die sosiale norme of seksuele moraal beskou word.

Paringstrategieë

In evolusionêre sielkunde en gedragsekologie is menslike paringstrategieë ’n stel optredes wat individue gebruik om seksmaats aan te trek, te selekteer en te behou. Dit oorvleuel met voortplantingstrategieë, wat ’n breër stel optredes behels soos die tydsbepaling van voortplanting en die kompromis tussen die kwaliteit en kwantiteit van ’n nageslag.

In vergelyking met ander diere is menslike paringstrategieë uniek wat kulturele veranderlikes soos die huweliksinstelling behels.[4] Mense kan maats soek met die bedoeling om ’n intieme langtermynverhouding, huwelik of vriendskap te vorm. Die menslike behoefte aan kameraadskap (companionship) is een van die sterkste menslike dryfvere. Dit is ’n ingebore eienskap van die menslike natuur en kan verband hou met die seksdrang.

Stadiums van fisiologiese prikkeling tydens seksuele stimulasie
Hierdie Indiese Kama Soetra-illustrasie, wat ’n vrou bo-op ’n man uitbeeld, wys die man se ereksie, wat een van die fisiologiese reaksies op seksuele prikkeling by mans is.

Die fisiologiese reaksies tydens seksuele stimulasie is redelik dieselfde by mans en vroue, en daar is vier stadiums.[5]

  • Tydens die opwindingstadium neem spierspanning en bloedvloei in en om die geslagsorgane toe, die hartklop en asemhaling raak vinniger en die bloeddruk styg. Mans en vroue ervaar ’n seksgloed op die vel van die bolyf en gesig. ’n Vrou se vagina raak gewoonlik gesmeer en haar klitoris swel.[5] ’n Man se penis word styf.
  • Tydens die platostadium neem die hartklop en spierspanning verder toe. ’n Man se blaas sluit om te keer dat sy urine en semen meng. ’n Vrou se klitoris kan effens terugtrek en daar is nog smering, opswelling en spierverstywing.[5]
  • Tydens die orgasmestadium raak asemhaling uiters vinnig en die bekkenspiere ondergaan ’n reeks samestrekkings. Beide mans en vroue ervaar vinnige siklusse van sametrekkings van die laer bekkenspiere en vroue ervaar dikwels vaginale sametrekkings; hierdie ondervinding kan uiters genotvol wees, maar rofweg 15% van vroue ervaar nooit ’n orgasme nie en die helfte beweer hulle maak dit na.[5] ’n Groot genetiese komponent word verbind met hoe dikwels ’n vrou ’n orgasme kry.[5]
  • Tydens die resolusiestadium ontspan die spiere, bloeddruk daal en die liggaam keer terug na sy russtadium. Hoewel algemeen gesê word vroue ervaar nie ’n refraktêre tydperk nie en kan dus meer as een orgasme in ’n kort tyd hê,[6][7] beweer sommige bronne beide mans en vroue ervaar ’n refraktêre periode ná ’n orgasme en verdere stimulasie veroorsaak dus nie seksuele opwinding nie.[5][8] Hierdie tydperk kan van minute tot dae duur en is gewoonlik langer vir mans as vir vroue.[5]

Seksuele disfunksie is die onvermoë om soos die gemiddelde gesonde mens emosioneel of fisiek op seksuele stimulasie te reageer; dit kan verskillende stadiums beïnvloed in die seksueleresponssiklusse, wat begeerte, opwinding en orgasme is.[9] In die media word seksuele disfunksie gewoonlik met mans verbind, maar in werklikheid kom dit meer algemeen by vroue voor (43 teenoor 31 persent).[10]

Sielkundige aspekte
Seksuele verkenning, soos uitgebeeld in ’n erotiese skets deur Thomas Rowlandson.

Seksuele aktiwiteit kan bloeddruk en algehele stresvlakke verlaag. Dit kan spanning verlig, ’n mens se bui verbeter en moontlik ’n uiterse ontspanningsgevoel skep, veral ná die seksdaad. Uit ’n biochemiese perspektief veroorsaak seks die vrystelling van endorfiene en verhoog dit vlakke van witbloedselle, wat die immuunstelsel verbeter. ’n Studie wat in die tydskrif Biological Psychology gepubliseer is, het beskryf hoe mans wat die vorige nag seks gehad het, beter op stresvolle situasies gereageer het; dit het voorgestel as ’n mens gereeld seks het, is hy gereeld ontspanne, en wanneer ’n mens meer ontspanne is, kan hy stresvolle situasies beter hanteer.

Motivering

Mense het om ’n groot verskeidenheid redes seks. Hoewel die primêre evolusionêre doel van die seksdaad voortplanting is, het navorsings onder universiteitstudente gewys mense het om vier hoofredes seks: fisieke aantrekking, as ’n middel tot ’n doel, om ’n emosionele verbintenis te verdiep en om onsekerheid te verminder.[11]

Die meeste mense het seks vanweë die plesier wat hulle uit die prikkeling van hulle seksualiteit kry, veral as hulle ’n orgasme kan hê. Seksuele prikkeling kan ook verkry word uit voorspel, deur te flirt, uit fetisjisme en BDSM,[1][2] of uit ander erotiese aktiwiteite. Meestal het mense seks vanweë ’n seksuele begeerte wat geskep word deur ’n ander persoon, tot wie hy aangetrokke voel; hulle kan egter ook seks hê vir fisieke bevrediging sonder om tot die persoon aangetrokke te voel, soos met los of geleentheidseks.[12]

’n Mens kan met iemand seks hê vir geldelike gewin of om voordeel uit die situasie te trek. ’n Man en vrou kan seks hê bloot ter wille van bevrugting. Daar is bewyse dat seksuele aktiwiteit ’n groot rol speel in die interaksie van sosiale spesies. Die Amerikaanse evolusionêre bioloog Joan Roughgarden en in haar boek Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People voorgestel dit geld ewe veel vir mense as vir diere. Sy verken die doel van seksuele aktiwiteit en demonstreer baie funksies word deur dié aktiwiteit vervul, insluitende ’n verbintenis tussen ’n paartjie of ’n groep, die oplossing van dispute en voortplanting.[13]

Frekwensie

Die frekwensie van seksuele akwtiwiteit kan wissel van nul (selibaat) tot 15 of 20 keer per week.[14] In die VSA is die gemiddelde frekwensie van seksuele omgang onder getroude pare twee tot drie keer per week.[15] Daar word algemeen erken dat vroue ná hulle menopouse ’n afname in die frekwensie van seksuele omgang beleef[16] en dat die gemiddelde frekwensie van seks met ouderdom afneem.

Die ouderdom waarop adolessente seksueel aktief raak, wissel van kultuur tot kiltuur en van tyd tot tyd. Die eerste seksdaad van ’n adolessent kan beskou word as ’n mylpaal of verandering in hulle status, soos die verlies van hulle maagdelikheid of onskuld. Jongmense mag wettiglik seks hê wanneer hulle seksueel meerderjarig raak.

Gesondheid en veiligheid

Seksuele aktiwiteit is ’n ingebore fisiologiese funksie,[17] maar nes ander fisieke aktiwiteite hou dit risiko's in. Daar is vier hoofrisiko's by seksuele aktiwiteit: onbedoelde swangerskap, die opdoen van ’n seksueel oordraagbare infeksie, fisieke beserings en sielkundige beserings.

Onbedoelde swangerskap

Enige aktiwiteit waardeur semen in die vrou se vagina beland, soos tydens omgang of selfs net kontak van semen met die vulva, kan tot swangerskap lei.[18] Om die risiko van onbedoelde swangerskap te verlaag gebruik baie mense voorbehoedmiddels soos die Pil, ’n kondoom, diafragma of sterilisasie.[19] Die doeltreffendheid van die verskillende soorte voorbehoedmiddels wissel aansienlik.

Seksueel oordraagbare infeksies
’n Opgerolde kondoom vir mans.
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Seksueel oordraagbare infeksie.

Seksuele aktiwiteit waarin daar velkontak of blootstelling aan ’n ander persoon se liggaamsvog of slymvlies is,[20] hou die gevaar van seksueel oordraagbare infeksies, of geslagsiektes, in. ’n Mens kan nie altyd agterkom of jou seksmaat ’n geslagsiekte het nie, soos as hulle nie simptome toon nie.[21][22]

Die risiko van geslagsiektes kan verlaag word deur veilige seks te beoefen, soos met ’n kondoom. Albei maats kan hulle vir geslagsiektes laat toets voordat hulle seks het.[23] Die uitruil van liggaamsvog is nie altyd nodig om ’n geslagsiekte op te doen, soos om platluise (crabs) te kry, nie. Platluise word gewoonlik tussen die skaamhare aangetref, maar soms ook tussen ander growwe soorte hare soos wenkbroue, onderarmhare en baarde.[24][25][26]

Sommige geslagsiektes soos MIV/vigs kan ook opgedoen word deur die gebruik van spuitnaalde wat deur ’n besmette persoon gebruik is.

Oriëntasie

Heteroseksualiteit
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Heteroseksualiteit.
’n Bordeel in ’n openbare bad, omstreeks 1475.

Heteroseksualiteit is die romantiese of seksuele aangetrokkenheid tot die teenoorgestelde geslag. In baie lande, veral waar godsdiens ’n sterk invloed op sosiale beleide het, dien huwelikswette die doel om mense aan te moedig on net binne die huwelik seks te hê.

Heteroseksualiteit kan ook aan ander wette onderworpe wees, soos ’n verbod op seksuele misbruik, seks met ’n minderjarige, seks in die openbaar of seksuele aktiwiteit in ruil vir geld (prostitusie). Hoewel dié wette gewoonlik op alle mense van toepassing is, kan hulle verskil vir hetero- en homoseksuele of net op homoseksualiteit van toepassing wees.[27]

Seksuele praktyke kan monogaam (met een vrou) of poligaam (met verskeie vroue) wees. Verskillende godsdiens- en politieke bewegings probeer ook soms om ’n verandering in seksuele praktyke teweeg te bring, byvoorbeeld in hofmakery of die huwelik, maar in die meeste lande vind veranderings stadig plaas.

Homoseksualiteit
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Homoseksualiteit.
’n Ottomaanse miniatuurskildery uit die boek Sawaqub al-Manaquib wat homoseksuele seks uitbeeld.

Homoseksualiteit is die romantiese of seksuele aangetrokkenheid tot dieselfde geslag. Mense met ’n homoseksuele oriëntasie kan op verskeie maniere uiting aan hulle seksualiteit gee, of dit kan hulle gedrag op verskillende manier beïnvloed.[28] Navorsing wys baie gay mans en lesbiese vroue soek, en het, langdurige verhoudings. Volgens ’n opname was tussen 40% en 60% van gay mans en tussen 45% en 80% van lesbiese vroue tydens die opname in ’n verhouding.[29]

Dit is moontlik vir iemand wat hoofsaaklik heteroseksueel is om in seksdade met iemand van dieselfde geslag betrokke te raak, byvoorbeeld wedersydse masturbasie in wat beskou kan word as normale heteroseksuele tienerontwikkeling. Dikwels word gesê gay of lesbiese mense wat voorgee hulle is heteroseksueel, en dus hulle ware oriëntasie wegsteek, is "in die kas". As hulle hulle ware oriëntasie aan ander bekend maak, kan gesê word hulle het "uit die kas geklim" of "geval".

Mense wat seks met iemand van dieselfde geslag het, is nie noodwendig homoseksueel nie; soms is iemand van die teenoorgestelde geslag byvoorbeeld nie beskikbaar nie (soos in tronke). In ander gevalle kan mense met iemand van dieselfde of die teenoorgestelde geslag eksperimenteer voordat hulle hulle seksuele oriëntasie bepaal. Ondanks stereotipes is daar feitlik geen seksuele aktiwiteit wat uitsluitlik homoseksueel is nie, behalwe miskien die vryf van die vulva of penis teen dié van ’n ander persoon.

Bi- en panseksualiteit

Mense wat romanties of seksueel tot albei geslagte aangetrokke voel, word biseksueel genoem.[30][31][32] Panseksualiteit (ook bekend as omniseksualiteit)[33] kan ook as biseksualiteit verstaan word.[34][35] Dit word gekenmerk deur ’n aantrekking tot persone sonder inagneming van hulle genderidentiteit of biologiese geslag.[36] Sommige panseksuele beweer hulle is "genderblind".[37]

Ander sosiale aspekte

Algemene houdings

Alex Comfort et al. noem drie moontlike sosiale aspekte van seksomgang, wat mekaar nie noodwendig uitsluit nie: reproduktief (vir voortplanting), relasioneel (om ’n verhouding te versterk) en rekreasioneel (vir ontspanning).[38] Die ontwikkeling van die voorbehoedpil en ander doeltreffende maniere van geboortebeperking in die middel en laat 20ste eeu het mense al hoe meer in staat gestel om hierdie drie funksies te skei, hoewel hulle steeds in ’n groot mate oorvleuel. ’n Vrugbare paartjie kan byvoorbeeld seks hê met voorbehoedmiddels om plesier daaruit te put (rekreasioneel) en om ’n emosionele band te smee (relasioneel), en dit maak hulle verhouding stabieler en berei hulle voor om eendag met ’n gesin te begin (reproduktief).

Godsdiens en etiek
Die Khajuraho-tempelkompleks in Indië is bekend vir sy erotiese kuns.

Die meeste wêreldgodsdienste probeer die morele kwessies behandel wat spruit uit seksualiteit in die gemeenskap en menslike interaksies. Elke groot godsdiens het morele kodes ontwikkel vir sake soos seksualiteit, moraal, etiek, ensovoorts. Hoewel hierdie morele kodes nie seks direk hanteer nie, probeer hulle om die situasies te reguleer wat kan aanleiding gee tot seksuele belangstelling en om mense se seksuele aktiwiteite en praktyke te beïnvloed. Die uitwerking van godsdienstige kodes is egter soms beperk. Hoewel die meeste godsdienste byvoorbeeld seks buite die huwelik afkeer, word dit algemeen beoefen. Dit het egter wel ’n invloed op mense se houdings oor sake soos hoe mense praat, aantrek en hulle gedra.

Andersyds meen sommige mense plesier is genoeg regverdiging vir seks. Hedonisme is ’n denkskool wat reken plesier is die enigste intrinsiek goeie doel van die lewe.[39]

Seksuele etiek, moraal en norme hou ook verband met ander sake soos eerlikheid, wetlikheid, getrouheid en instemming. Sommige dade word in sekere gebiede as onwettig, of seksmisdade, beskou al vind dit plaas tussen twee konsensuele volwassenes (voorbeelde sluit in wette teen sodomie en bloedskande).

Sommige mense wat in ’n verhouding is en seks buite die verhouding wil wegsteek, kan hulle wend tot persoonlike advertensies, aanlyn geselskamers of maatsoekwebtuistes. Die uitruil van maats (swinging) behels aan die ander kant enkelinge of paartjies wat met ander paartjies seks het as ’n sosiale aktiwiteit.[40] Die toenemende gewildheid van swinging word deur sommige mense beskou as ’n gevolg van die opwelling in seksuele aktiwiteit gedurende die seksuele rewolusie van die 1960's.[41]

Nog aspekte van menslike seksuele gedrag is prostitusie en die seksbedryf, insluitende foonseks, ontkleeklubs en pornografie.

Genderrolle en die uitdrukking van seksualiteit

Sosiale genderrolle kan seksuele gedrag en die reaksie van individue en gemeenskappe op sekere insidente beïnvloed; die Wêreldgesondheidsorganisasie verklaar: "Seksuele geweld is ook meer geneig om voor te kom waar opvattings van manlike seksuele aansprake sterk is, waar genderrolle rigieder is en in lande wat ’n hoë voorkoms van ander soorte geweld ervaar."[42] Sommige gemeenskappe, soos dié waar die siening van familie-eer en vroulike kuisheid baie sterk is, kan beheer oor vroulike seksualiteit met geweld toepas deur praktyke soos eremoorde en vroulike genitale verminking.[43][44]

Die verhouding tussen gendergelykheid en seksuele uitdrukking word erken, en die bevordering van gelykheid tussen mans en vroue is noodsaaklik vir seksuele en voortplantingsgesondheid, soos verklaar deur die Aksieprogram van die VN se Internasionale Konferensie vir Bevolking en Ontwikkeling:[45]

"Menslike seksualiteit en genderverhoudings is nou verweef en beïnvloed saam die vermoë van mans en vroue om seksuele gesondheid te bereik en te handhaaf en hulle reproduktiewe lewens te bestuur. Gelyke verhoudings tussen mans en vroue in sake van seksuele betrekkinge en voortplanting, insluitende volle respek vir die fisieke integriteit van die menslike liggaam, verg wedersydse respek en die bereidwilligheid om verantwoordelikheid te aanvaar vir die gevolge van seksuele gedrag. Verantwoordelike seksuele gedrag, sensitiwiteit en gelykheid in genderverhoudings, veral wanneer dit in die vormingsjare gevestig word, verhoog en bevorder respekvolle en harmonieuse vennootskappe tussen mans en vroue."

Verwysings
  1. "Sex and Relationships" (in Engels). Channel 4. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2009. Besoek op 30 Junie 2013.
  2. "Improve your orgasm: you may have thought your sexual pleasure was the one thing that couldn't get any better. Think again – Sexual Fitness – physiology | Men's Fitness" (in Engels). Findarticles.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Augustus 2013. Besoek op 30 Junie 2013.
  3. Hébert, Ali; Weaver, Angela (1 Januarie 2015). "Perks, problems, and the people who play: A qualitative exploration of dominant and submissive BDSM roles". The Canadian Journal of Human Sexuality. 24 (1): 49–62. doi:10.3138/cjhs.2467.
  4. Low, B. S. (2007). Ecological and socio-cultural impacts on mating and marriage. Oxford Handbook of Evolutionary Psychology, 449.
  5. Daniel L. Schacter; Daniel T. Gilbert; Daniel M. Wegner (2010). Psychology. Macmillan. pp. 335–336. ISBN 978-1429237192. Besoek op 10 November 2012.
  6. Rosenthal, Martha (2012). Human Sexuality: From Cells to Society. Cengage Learning. pp. 134–135. ISBN 9780618755714. Besoek op 17 September 2012.
  7. "The Sexual Response Cycle" (in Engels). University of California, Santa Barbara. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2012. Besoek op 6 Augustus 2012.
  8. Irving B. Weiner; W. Edward Craighead (2010). The Corsini Encyclopedia of Psychology, Volume 2. John Wiley & Sons. p. 761. ISBN 978-0470170267. Besoek op 10 November 2012.
  9. Kontula, O & Mannila, E (2009). Sexual Activity and Sexual Desire. Routledge, 46(1). Besoek op 20 Augustus 2012, by here.
  10. Jha S., Thakar R. (2010). "Female sexual dysfunction". European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology. 153 (2): 117–123. doi:10.1016/j.ejogrb.2010.06.010. PMID 20678854.
  11. Meston & Buss, 2007.
  12. "Casual sex - Define Casual sex at Dictionary.com". Dictionary.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 September 2015. Besoek op 25 Desember 2014.
  13. Roughgarden, Joan (2004). Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People. University of California Press. ISBN 978-0-520-24073-5.
  14. David Osbourne (2 Desember 2004). "Sexual health: An interview with a Mayo Clinic specialist". MayoClinic.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Desember 2005. Besoek op 24 Desember 2014.
  15. Varcarolis, E.M. (1990). Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing. New York: W.B. Saunders Company. p. 787. ISBN 978-0-7216-1976-7.
  16. "ACOG 2003 Poster, Sociosexual Behavior in Healthy Women" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Oktober 2019. Besoek op 6 Januarie 2009.
  17. Xiaojun Chen, Xuerui Tan, Qingying Zhang, " Cardiovascular effects of sexual activity", Medknow Publications, Desember 2009
  18. "Can I get pregnant if I have sex without penetration?" (in Engels). National Health Service. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 November 2017. Besoek op 11 Maart 2016.
  19. Dawn Stacey: Contraception. About.com. Besoek op 11 Oktober 2009.
  20. "Sexually transmitted infections (STIs)" (in Engels). World Health Organization. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 April 2018. Besoek op 7 April 2015.
  21. King, B. (2009). Human Sexuality Today (6de uitg.). Upper Saddle River: Pearson Education, Inc.
  22. Ljubin-Sternak, Suncanica; Mestrovic, Tomislav (2014). "Review: Clamydia trachonmatis and Genital Mycoplasmias: Pathogens with an Impact on Human Reproductive Health". Journal of Pathogens. 2014 (183167): 183167. doi:10.1155/2014/183167. PMC 4295611. PMID 25614838.
  23. "An Overview of STIs". University of California Santa Barbara/soc.ucsb.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2019. Besoek op 1 Oktober 2013.
  24. Williams gynecology. Hoffman, Barbara L., Williams, J. Whitridge (John Whitridge), 1866-1931. (2de uitg.). New York: McGraw-Hill Medical. 2012. ISBN 9780071716727. OCLC 779244257.{{cite book}}: AS1-onderhoud: ander (link)
  25. Prevention, CDC - Centers for Disease Control and (2 Mei 2017). "CDC - Lice". www.cdc.gov (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2020. Besoek op 4 Desember 2017.
  26. Prevention, CDC - Centers for Disease Control and (2 Mei 2017). "Lice: Pubic". www.cdc.gov (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2020. Besoek op 4 Desember 2017.
  27. Sex Offenders and Sex Offenses: Overview. From FindLaw. Besoek op 13 Oktober 2009.
  28. "Psychology Help Center". Apahelpcenter.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2007. Besoek op 30 Junie 2013.
  29. What is the nature of same-sex relationships? American Psychological Association, Besoek op 25 Desember 2014
  30. "Sexual Orientation, Homosexuality, and Bisexuality". APAHelpCenter.org. Besoek op 18 September 2012.
  31. "GLAAD Media Reference Guide". Gay & Lesbian Alliance Against Defamation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2011. Besoek op 18 September 2012.
  32. Rosario M.; Schrimshaw E.; Hunter J.; Braun L. (2006). "Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time". Journal of Sex Research. 43 (1): 46–58. doi:10.1080/00224490609552298. PMC 3215279. PMID 16817067.
  33. The American Heritage Dictionary of the English Language – 4de uitg. Besoek op 9 Februarie 2007, by Dictionary.com website
  34. "What is Bisexuality?". The Bisexual Index. Besoek op 14 Maart 2011.
  35. Soble, Alan (2006). "Bisexuality". Sex from Plato to Paglia: a philosophical encyclopedia. Vol. 1. Greenwood Publishing Group. p. 115. ISBN 978-0-313-32686-8. Besoek op 28 Februarie 2011.
  36. "Pansexuality". UCSB SexInfo Online (in Engels). University of California, Santa Barbara. 15 Desember 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2019. Besoek op 25 Desember 2014.
  37. Diamond, L., & Butterworth, M. (2008). Questioning gender and sexual identity: Dynamic links over time. Sex Roles. Aanlyn gepubliseer op 29 Maart 2008.
  38. The Joy of Sex A Gourmet Guide to Lovemaking (1972) deur Alex Comfort. ISBN 1-4000-4614-9.
  39. "Hedonism"
  40. Bergstrand, Curtis; Blevins Williams, Jennifer (10 Oktober 2000). "Today's Alternative Marriage Styles: The Case of Swingers". Electronic Journal of Human Sexuality. 3. Besoek op 24 Januarie 2010.
  41. "Sexual Revolution, 1960 - 1980" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Julie 2015. Besoek op 14 Desember 2012.
  42. T.G.V. (27 Augustus 2002). "World report on violence and health – World Health Organization" (PDF). Besoek op 25 Desember 2014.
  43. "WHO – Female genital mutilation" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 25 Desember 2014.
  44. "BBC – Ethics: Honour Crimes" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 25 Desember 2014.
  45. "Paragraph 7.34 of the ICPD Programme of Action". Sexuality and Gender Relations (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2012. Besoek op 25 Desember 2014.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.