Mandinka (volk)

Die Mandinka of Malinke (letterlik: "Mense van Mali") is 'n etniese groep inheems aan Wes-Afrika wat Mandinka as moedertaal praat. Hulle leef veral in die vier lande Burkina Faso, Guinee, Ivoorkus en Mali, maar ook in aangrensende lande soos Gambië, Guinee-Bissau, Liberië, Mauritanië, Senegal en Sierra Leone. In Mali vorm hulle met sowat 50% die grootste etniese groep, in Gambië 42%, in Guinee 28%, in die Ivoorkus 21% en in Burkina Faso 15% van die bevolking.

Mandinka-danser in Gambië
'n Mandinka-griot, Al-Haji Papa Susso, speel liedjies uit die mondelingse tradisie van die Mandinka in Gambië op die kora
Mandinka/Malinke

Mansa Musa se besoek aan Mekka in 1324 met goud het Midde-Oosterse Moslems na Mandinka gelok (Prent uit die Katalaanse atlas van 1375)[1]
Totale bevolking: ca. 35 miljoen (1996)[2]
Belangrike bevolkings  in: Vlag van Mali Mali 7 638 988 (50%)

Vlag van Ivoorkus Ivoorkus 5 123 420 (21%)[3]
Vlag van Guinee Guinee 3 063 431 (28%)[4]
Vlag van Burkina Faso Burkina Faso 1 984 200 (15%)
Vlag van Gambië Gambië 714 000 (42%)[5]
Vlag van Senegal Senegal 687 822 (7%)[6]
Vlag van Sierra Leone Sierra Leone 465 813 (8%)
Vlag van Mauritanië Mauritanië 306 900 (10%)
Vlag van Liberië Liberië 245 300 (7,4%)
Vlag van Guinee-Bissau Guinee-Bissau 208 180 (13%)[7]
Vlag van Frankryk Frankryk 65 000
Vlag van Ghana Ghana 30 000
Vlag van Benin Benin 11 000
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 5 300

Taal: Mandinka, Bambara, Frans, Engels, Portugees, Arabies
Geloofsoortuiging: Islam (99%), Animisme (1%)
Verwante etniese groepe: Mandé-volke, veral die Dyula, Khassonké en Bambara

Die Mandinka is veral bekend vir die Middeleeuse Maliryk (1235–1670), die grootste Afrika-ryk wat ooit in Wes-Afrika bestaan het. Dié ryk het die trans-Sahara-handel van die Magreb na Wes-Afrika met sy sentrum in Timboektoe langs die Nigerrivier beheer. Langs die Mali-ryk se handelsroetes het die Islam van Noord- na Wes-Afrika versprei en 'n belangrike faktor in die alledaagse lewe van die mense geword.

Tydens die Transatlantiese slawehandel is baie Mandinka na die Amerikas gedeporteer, veral die Suidelike Verenigde State, Wes-Indië en Brasilië, waar hulle 'n belangrike faktor van die Kreoolse kultuur geword het. Hulle wit eienaars het weddenskappe op georganiseerde gevegte tussen hul slawe gedoen; uit hierdie sogenaamde "gladiatorgevegte" het vegdanse soos die bekende Capoeira ontstaan. In die Verenigde State het hulle met nasate van ander Afrikavolke gemeng en uiteindelik die Afro-Amerikaners gevorm.

Verwysings
  1. (en) Richard Brent Turner (2003). Islam in the African-American Experience. Indiana University Press. pp. 18–19. ISBN 0-253-21630-3.
  2. (en) James Stuart Olson (1996). The Peoples of Africa: An Ethnohistorical Dictionary. Greenwood. pp. 366–367. ISBN 978-0-313-27918-8.
  3. "Ivory Coast – Ethnic Groups And Languages" (in Engels). Countrystudies.us. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Februarie 2017. Besoek op 22 September 2018.
  4. "Ethnic groups – Guinea" (in Engels). Nationsencyclopedia.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2020. Besoek op 22 September 2018.
  5. pt. "Mandinka Tribe, Gambia" (in Engels). Accessgambia.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 November 2019. Besoek op 22 September 2018.
  6. Joshua Project (4 Februarie 2009). "Mandingo, Mandinka of Senegal Ethnic People Profile" (in Engels). Joshuaproject.net. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 September 2015. Besoek op 22 September 2018.
  7. "Ethnic groups – Guinea-Bissau" (in Engels). Nationsencyclopedia.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2020. Besoek op 22 September 2018.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.