Lutesium

Lutesium is 'n chemiese element in die periodieke tabel met die simbool Lu en atoomgetal 71. Lutesium is genoem ná die Latynse naam van Parys (Lutetia), waar dit ontdek is. Lutesium is in 1907 byna gelyktydig, maar onafhanklik deur Georges Urbain, Carl Auer von Welsbach en Charles James ontdek. In 1909 is die ontdekking aan die Franse chemikus Georges Urbain toegeken en die element is volgens sy voorstel lutesium genoem. Die metaal het twee natuurlike isotope. Een is stabiel, die ander is radioaktief maar het 'n lang halfleeftyd.

71 ytterbium ← lutesium → hafnium Y ↑ Lu ↓ Lr Periodieke tabel
Algemeen
Naam, simbool, getal	lutesium, Lu, 71
Chemiese reeks	lantaniede
Groep, Periode, Blok	nvt, 6, d
Voorkoms
Atoommassa	174.967 (1) g/mol
Elektronkonfigurasie	Xe 6s2 4f14 5d1
Elektrone per skil	2, 8, 18, 32, 9, 2
Fisiese eienskappe
Toestand	vastestof
Digtheid (naby k.t.)	9.841 g/cm³
Vloeistof digtheid teen s.p.	9.3 g/cm³
Smeltpunt	1925 K (1652 °C)
Kookpunt	3675 K (3402 °C)
Smeltingswarmte	ca. 22 kJ/mol
Verdampingswarmte	414 kJ/mol
Warmtekapasiteit	(25 °C) 26.86 J/(mol·K)
Dampdruk P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k teen T/K 1906 2103 2346 (2653) (3072) (3663)
Atoomeienskappe
Kristalstruktuur	heksagonaal
Oksidasietoestande	3 (swak basiese oksied)
Elektronegatiwiteit	1.27 (Skaal van Pauling)
Ionisasie-energieë	1ste: 523.5 kJ/mol
	2de: 1340 kJ/mol
	3de: 2022.3 kJ/mol
Atoomradius	175 pm
Atoomradius (ber.)	217 pm
Kovalente radius	160 pm
Diverse
Magnetiese rangskikking	geen data
Elektriese weerstand	(k.t.) (poli) 582 nΩ·m
Termiese geleidingsvermoë	(300 K) 16.4 W/(m·K)
Termiese uitstetting	(k.t.) (poli) 9.9 µm/(m·K)
Young se modulus	68.6 GPa
Skuifmodulus	27.2 GPa
Massamodulus	47.6 GPa
Poissonverhouding	0.261
Vickers hardheid	1160 MPa
Brinell hardheid	893 MPa
CAS-registernommer	7439-94-3
Vernaamste isotope
Isotope van {{{isotopevan}}} iso NV halfleeftyd VM VE (MeV) VP 173Lu sin 1.37 j e 0.671 173Yb 174Lu syn 3.31 j e 1.374 174Yb 175Lu 97.41% Lu is stabiel met 104 neutrone 176Lu 2.59% 3.78×1010j ß- 1.193 176Hf
Portaal Chemie

Die element word dikwels tot die f-blok gereken, maar omdat dit 'n volle 4d¹⁴-subskil besit word dit ook dikwels as 'n 5d¹-oorgangsmetaal beskou en in die skandiumgroep geplaas. Omdat die Lu³⁺-ioon net volle elektronskille bevat is dit diamagneties en sy oplossings in kleurloos.