Lucretia

Lucretia (oorlede c. 510 v.C.) was ’n antieke Romeinse vrou wie se lot ’n belangrike rol gespeel het in die oorgang van die Romeinse Koninkryk in die Romeinse Republiek. Hoewel daar nie bronne uit dié tyd bestaan nie, stem die historici Livius en Dionysius van Halicarnassus uit die tyd van keiser Caesar Augustus (23 September 63 v.C tot 19 Augustus 14 n.C.) saam dat daar wel so ’n vrou was en dat haar selfmoord ná haar verkragting deur die seun van ’n Etruskiese koning die onmiddellike oorsaak was van die anti-monargistiese rebellie waarmee die monargie omvergewerp is.

Lucretia, deur Lucas Cranach die ouere.

Die voorval het die ontevredenheid oor die tirannieke metodes van die laaste koning van Rome, Lucius Tarquinius Superbus, laat opvlam. As gevolg daarvan het die vooraanstaande families ’n republiek ingestel en die uitgebreide koninklike familie uit Rome verdryf. Hulle het ook die republiek suksesvol verdedig teen pogings van die Etruskers en Latyne om in te meng. Vanweë die groot impak het die verkragting self ’n belangrike tema in Europese kuns en letterkunde geword.

Een van die eerste twee konsuls van die republiek was Lucius Tarquinius Collatinus, Lucretia se man. Die talle weergawes oor die stigting van die republiek noem almal die verhaal van Lucretia, hoewel die besonderhede verskil. Die meeste historici beskou dit nie as ’n mite nie, want daar is bewyse dat ’n vrou soos Lucretia bestaan het en dat dit ’n belangrike rol gespeel het in die val van die monargie. Van die besonderhede verskil egter van skrywer tot skrywers en is debatteerbaar.