Koster (beroep)

'n Koster (uit die Latyn custos = bewaker), in Kerklatyn ook sacrista genoem, is 'n persoon wat, ofskoon hy besoldiging ontvang al dan nie, belas is met die daaglikse sorg van die kerkgebou en die plasing van verskillende voorwerpe vir die liturgiese erediens, soos die liturgiese drank- en voedselhouers en 'n glas water op die kansel of preekgestoelte.

Die koster van Kerlaz, deur Jules Breton, 1868

Die funksie van koster bestaan binne sowel die Katolisisme as die Protestantisme.

Hy is 'n belangrike figuur in allerlei praktiese aangeleenthede in en om die kerkgebou, soos beligting, verwarming, onderhoudstakies en ook in die tuin en/of begraafplaas (kerkhof).

Die verskillende take van die koster verskil van kerk tot kerk, in oorleg met die kerkbestuur. Dikwels oefen hy in kleiner kerke verskillende funksies uit: toringmeester, kerkmeester, kerkbalju (suisse), orrelis, voorsanger, klokluier, hoof-akoliet en sakristein, tuinier en soms selfs grafgrawer. Kleiner kerke beskik dikwels oor funksionarisse wat die pligte vervul wat deur die koster vervul word. Die meeste van die werksaamhede is gedurende die middeleeue en die vroeë Kerk, asook in baie van die groter kerke, verrig deur een of meer afsonderlike persone, dikwels priesters of geestelikes met laer ordening, welke take later (behalwe in kloosters) deurgaans deur leke verrig is.

In Vlaandere is die koster-orrelis verenig in die beroepsvereniging genaamd Sacrista, wat sedert 1961 die tydskrif Gewijde dienst publiseer.