Molêre massa
Vir 'n suiwere stof is die molêre massa die massa van een mol van die stof.
Die mol
'n Mol stof bevat 'n aantal deeltjes wat gelyk is aan die getal van Avogadro.
Die getal van Avogadro
Die getal van Avogadro NA is gedefinieer as die aantal 12C-atome in presies 12 gram van hierdie suiwere isotoop. Die getal van Avogadro is baie groot en nie heeltemaal bekend nie.
Dit bedra of by benadering
Die eenheid van NA is
![{\displaystyle \left[{\frac {1}{mol}}\right]=[mol^{-1}]}](../I/73d7d8938d9d57f11b260a2934cb2536c87a6793.svg)
Daar word egter voorgestel die definisie te verander en die getal van Avogadro vas te lê op[1]
Atomêre massa
Vir die elemente is die mass van 1 mol goed bekend en word gewoonlik weergegee in die periodieke tabel. Die massa van 'n atoom word vrywel geheel bepaal deur die aantal nukleone in die kern, omdat die elektrone baie min massa besit:
| Deeltjie | Massa | Molêre massa |
|---|---|---|
| Proton | 1,672621777(74)×10−27 kg | 1,0073 g |
| Neutron | 1,674927471(21)×10−27 kg | 1,0087 g |
| Elektron | 0,000910938356 × 10-27 kg | 0,0005g |
Molêre massa
Die molêre massa hierbo word verkry deur die deeltjiesmassa te vermenigvuldig met die getal van Avogadro. Een mol nukleone het dus amper 'n massa van een gram en die massa van die elektrone kan verwaarloos word. Een gram modder bevat dus een mol nukleone. Of dit protone of neutrone is en hoe hulle saampak is 'n ander vraag...
Dat beteken dat die molêre massa vir die element fluoor vrywel 19 gram per mol atome bedra, want hierdie element kom net in een isotoop 19F in die natuur voor. Vir 'n mol F2-molekule moet mens nog met twee vermenigvuldig en word dit 38 gram/mol F2-molekule
Vir elemente soos chloor wat in twee isotope voorkom 35Cl en 37Cl (in verhouding 3:1) is die molêre massa 'n geweegde gemiddelde: 0.75*35+0.25*37=35.5 [g/mol] Cl of 71 [g/mol] Cl2.
Die molekulêre en die molêre massa vir Cl2 is dus nie heeltemaal dieselfde begrip nie. Die molekulêre massa kan 70, 72 of 74 wees afhankelik van die isotoopsamestelling van die molekuul. Die molêre massa is daar 'n gemiddelde oor.
Molêre massa bepaal
Indien die stoigiometrie van 'n stof bekend kan die molêre massa eenvoudig met die atomêre massas van die periodieke tabel uitgereken word. Byvoorbeeld vir CCl4 het ons 12 vir C en 4*35,5 vir Cl = 154 [g/mol].
Indien dit nie bekend is nie, is daar 'n aantal metodes om die molêre massa te bepaal, 'n Aantal daarvan is nou van louter histories belang of van beperkte toepassing. Hulle word die kolligatiewe eienskappe genoem.[2] Hulle het die voordeel nie van yking afhankelik te wees nie. Een daarvan, osmometrie, word vandag nog gebruik.[3] Ander kolligatiewe metodes werk net vir 'n taamlik klein molêre massa en dit is vandag nie meer interessant nie.
Massaspektrometrie[4] kan egter vandag nie alleen die molêre nie, maar ook die molekulêre massa bepaal.
Vir baie groot molêre massas soos van polimere bestaan daar chromaografiese metodes soos SEC, wat dit kan bepaal, maar dit is 'n metode wat yking met stowwe met 'n bekende molêre massa vereis.
Verwysings
- "Ronald Fox, Theodore Hill, "An exact Value for Avogadro's Number" American Scientis Mar/Apr 2007" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 April 2016. Besoek op 19 Januarie 2016.
- Peter Atkins Physical Chemistry 10th ed,2014, ISBN 978-1-4292-9019-7, p.195
- Peter Atkins Physical Chemistry 10th ed,2014, ISBN 978-1-4292-9019-7, p.199
- Peter Atkins Physical Chemistry 10th ed,2014, ISBN 978-1-4292-9019-7, p.724