Koninkryk Hawaii

Die Koninkryk Hawaii (Engels: Kingdom of Hawaiʻi, Hawais: Aupuni Mōʻī o Hawaiʻi) het bestaan van 1795 tot 1893.

Koning David Kalakaua van Hawaii

Kingdom of Hawaiʻi
Aupuni Mōʻī o Hawaiʻi
Koninkryk Hawaii

1795–1893 →
Vlag Wapen
Leuse: Ua Mau ke Ea o ka ʻĀina i ka Pono (Hawais vir: "Die lewe van die land is verewig in geregtigheid")
Volkslied: God Save the King (tot 1860) E Ola Ke Aliʻi Ke Akua (1860–1866) He Mele Lāhui Hawaiʻi (1866–1876) Hawaiʻi Ponoʻi (1876–1898)
Ligging of Hawaii Ligging van Hawaii
Hoofstad	Waikiki (1795–1796) Hilo (1796–1803) Honolulu (1803–1812) Kailua-Kona (1812–1820) Lāhainā (1820–1845) Honolulu (1845–1893) 21°18′N 157°49′W
Taal/Tale	Hawais, Engels
Godsdiens	Kerk van Hawaii
Regering	Monargie
Koning
- 1795–1819	Kamehameha I
- 1819–1824	Kamehameha II
- 1825–1854	Kamehameha III
- 1855–1863	Kamehameha IV
- 1863–1872	Kamehameha V
- 1873–1874	Lunalilo
- 1874–1891	David Kalakaua
- 1891–1893	Liliuokalani
Kuhina Nui
- 1819–1832	Kaʻahumanu
- 1832–1839	Kīnaʻu
- 1839–1845	Kekāuluohi
- 1845–1855	Keoni Ana
- 1855–1863	Victoria Kamāmalu
- 1863–1864	Kekūanāoʻa
Wetgewer	Parlement
Historiese tydperk	Nuwe Tyd
- Stigting	Mei 1795
- Unifikasie	Maaart/April 1810
- Grondwetlike monargie	8 Oktober 1840
- Besetting deur Groot-Brittanje	25 Februarie – 31 Julie 1843
- Anglo-Franse Proklamasie	28 November 1843
- Ontbinding	24 Januarie 1895
Oppervlakte
- 1800	28 311 km2 10 931 sq mi
Bevolking
- 1800 skatting	250 000
Digtheid	8,8 /km²  22,9 /sq mi
- 1832 skatting	130 313
Digtheid	4,6 /km²  11,9 /sq mi
- 1890 skatting	89 990
Digtheid	3,2 /km²  8,2 /sq mi
Geldeenheid	Hawaii-dollar Amerikaanse dollar

Hawaii het tot die eerste besoek van die Europeane 'n sosiale en politieke struktuur geken wat vergelyk kan word met die feodale maatskappy van Europa. In 1810 het koning Kamehameha I die eilande verenig en het die koninkryk Hawaii geregeer tot sy dood in Mei 1819. Hy is deur sy seun Kamehameha II opgevolg, maar dié koning het in Julie 1824 in Londen gesterf. Sy broer het hom opgevolg as koning Kamehameha III en het vir die koninkryk begin om 'n grondwettelike struktuur te gee. In 1839 het 'n Verklaring van Regte verskyn en die volgende jaar het die koning sy absolute mag opgegee. Kamehameha III het vir sy land diplomatiek probeer internasionale erkenning te vind en het gesante na Europa en die Verenigde State gestuur. Dit het in 1842 gelei tot erkenning deur die Amerikaanse president John Tyler en in 1843 deur koningin Victoria se regering. Ander lande soos Nederland, Frankryk, Rusland, Switserland ensomeer het gevolg.

In 1853 is Kamehameha III dood en Alexander Liholiho is aangewys as sy opvolger onder die naam Kamehameha IV. Hy het sonder opvolger gesterf in 1864 en Kapuaiwa is aangewys om hom op te volg. Hy het egter 'n nuwe grondwet geëis. Ook Kamehameha het in 1872 sonder opvolger gesterf en die Wetgewende Vergadering het William Charles Lunalilo verkies om koning te wees. Koning Lunalilo het egter na een jaar ook sonder opvolger gesterf. David Kalakaua is verkies tot koning en het aanvankelik sy jongere broer William P. Leleiohoku aangewys as opvolger.[1]