Koerdies

Koerdies (كوردی, Kurdî, Kurdí), oftewel die Koerdiese tale (زمانی کوردی, Zimanê kurdî),[2][3] is 'n dialekkontinuum[4] wat aan die Irannese tale behoort en deur etniese Koerde in die geokulturele streek Koerdistan en die Koerdiese diaspora gepraat word. Die drie Koerdiese tale is Noord-Koerdies (Kurmanji), Sentraal-Koerdies (Sorani) en Suid-Koerdies (Xwarîn). 'n Ander groep van nie-Koerdiese Noordwestelike Irannese tale, die Zazaki-Gorani-tale, word ook deur miljoene se etniese Koerde gepraat.[5][6][7] Volgens ondersoeke in 2009 word die aantal Koerdiese moedertaalsprekers in Turkye op tussen 8 en 20 miljoen geraam. Die meerderheid Koerde praat Koermandsji.[8][9] Die meeste Koerdiese tekste is in Koermandsji en Sorani geskryf. Koermandsji word met die Hawar-alfabet geskryf, 'n aangepaste weergawe van die Latynse alfabet, en Sorani word met die Sorani-alfabet geskryf, 'n variant van die Arabiese alfabet.

Verspreiding van Koerdiese tale wat deur Koerde gepraat word:

   Koermandsji

   Sorani

   Suid-Koerdies

   Zazaki

   Gorani

   gemeng
Die woord "Kurdî", كوردی, in die Arabiese en Latynse alfabet
Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Koerde.
Koerdies
كوردی, Kurdî, Kurdí
Zimanê kurdî, زمانی کوردی
Gepraat in: Vlag van Turkye Turkye
Vlag van Irak Irak
Vlag van Iran Iran
Vlag van Sirië Sirië
Vlag van Armenië Armenië
Vlag van Azerbeidjan Azerbeidjan
Vlag van Georgië Georgië
Vlag van Duitsland Duitsland 
Gebied: Wes-Asië
Totale sprekers: 30 miljoen[1]
Taalfamilie: Indo-Europees
 Indo-Irannees
  Irannees
   Wes-Irannees
    Koerdies 
Skrifstelsel: Arabiese alfabet, Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Irak Irak
Gereguleer deur: geen
Taalkodes
ISO 639-1: ku
ISO 639-2: kur
ISO 639-3: kur 
Verspreiding van Koerdies

Die kategorisering van Laki as 'n dialek van Suid-Koerdies of as 'n vierde Koerdiese taal is tans die onderwerp van 'n debat,[10] maar die onderskeie tussen Laki en ander Suid-Koerdiese dialekte is minimaal.[4]

Tot in die 20ste eeu was die literêre uitset in Koerdies veral beperk tot poësie, toe meer algemene literatuur verskyn het. Vandag word veral die twee Koerdiese dialekte Koermandsji en Sorani vir skryfwerk gebruik. Sorani is saam met Arabies een van Irak se twee ampstale en word in politieke dokumente eenvoudig "Koerdies" genoem.[11][12]

Verwysings
  1. (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Kurdish". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2020. Besoek op 20 Maart 2021.
  2. (ku) ئەمین, هاشم (10 Junie 2017). "زمانی فەرمی و پێگەى زمانی کوردى لەنێو زمانە جیهانییەکاندا". Journal of University of Human Development. 3 (2): 172–187. doi:10.21928/juhd.20170610.07. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 April 2021. Besoek op 1 Desember 2020.
  3. (ku) Khalid, Hewa Salam (November 2019). "Zimanê kurdî, malbat û zarên wî". International Journal of Kurdiname (1). Besoek op 1 Desember 2020.
  4. (en) "Lak Tribe". Encyclopædia Iranica. Besoek op 20 Maart 2021.
  5. (en) Kaya, Mehmet. The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society. ISBN 1-84511-875-8.
  6. (en) "Languages of the Middle East". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Januarie 2012. Besoek op 23 Desember 2011.
  7. (en) McDowall, David (14 Mei 2004). A Modern History of the Kurds: Third Edition – David McDowall – Google Books. ISBN 978-1-85043-416-0. Besoek op 18 Desember 2012.
  8. (en) "Kurmanji". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 24 Februarie 2016.
  9. (en) "Kurmanji Kurdish" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 24 Februarie 2016.
  10. (en) "Atlas of the Languages of Iran A working classification". Languages of Iran. Besoek op 25 Mei 2019.
  11. (en) Allison, Christine (2012). The Yezidi Oral Tradition in Iraqi Kurdistan. Routledge. ISBN 978-1-136-74655-0.
  12. (en) "Kurdish language issue and a divisive approach". Kurdish Academy of Language. 5 Maart 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Maart 2016.

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.