Klassieke meganika
In fisika, is klassieke meganika een van die twee groot sub-velde van meganika, saam met kwantum meganika. Klassieke meganika is gemoeid met die stel van fisiese wette wat die beweging van liggame onder die invloed van 'n sisteem van kragte beskryf. Die studie van die beweging van liggame is 'n ou een, dit maak van klassieke meganika een van die oudste en grootste vakke in wetenskap, ingenieurswese en tegnologie. Dit word ook na verwys as Newton-meganika, alhoewel dit net die oorsprong is van die weier veld.
Klassieke meganika beskryf die beweging van makroskopiese voorwerpe, vanaf projektiele tot dele van masjinerie, sowel as astronomiese voorwerpe, soos ruimtetuie, planete, sterre en sterrestelsels. Binne klassieke meganika is studievelde wat die gedrag van vaste stowwe, vloeistowwe en gasse en ander spesifieke sub-onderwerpe beskryf. Klassieke meganika bied ook uiters akkurate resultate, so lank as wat die domein van die studie is beperk word tot groot voorwerpe en die spoed betrokke nie die spoed van lig benader nie. Wanneer die voorwerpe wat ondersoek word klein genoeg is, word dit nodig om die ander belangrike sub-veld van meganika, kwantummeganika, in te bring, wat die wette van die fisika van die makroskopiese voorwerpe aanpas vir die atomiese aard van materie deur die insluiting van die golf–partikel dualiteit van atome en molekules. Wanneer beide kwantum meganika en klassieke meganika nie geld nie, soos by die kwantum vlak teen hoë spoed, word kwantum-veld teorie ('QFT – quantum field theory') van toepassing.
Die term klassieke meganika is geskep in die vroeë 20ste eeu om die stelsel van fisika begin deur Isaac Newton en baie kontemporêre 17de eeu natuurlike filosowe te beskryf. Dit is gebou op die vorige astronomiese teorieë van Johannes Kepler, wat op sy beurt gebaseer is op die akkurate waarnemings van Tycho Brahe en die studies van die aarde se projektiel beweging deur Galileo. Aangesien hierdie aspekte van fisika ontwikkel is lank voor die opkoms van die kwantumfisika en relatiwiteit, sluit sommige bronne Albert Einstein se teorie van relatiwiteit uit van hierdie kategorie. Maar 'n aantal moderne bronne sluit wel relatiwistiese meganika in, wat na hul siening klassieke meganika in sy mees ontwikkelde en mees akkurate vorm is.
Die vroegste ontwikkeling van klassieke meganika word dikwels na verwys as Newton-meganika. Dit is die deel van klassieke meganika wat verband hou met die fisiese konsepte gebruik deur asook die wiskundige metodes uitgevind deur Newton, Leibniz, en ander. Later is meer abstrakte en algemene metodes ontwikkel, wat lei tot die herformulerings van klassieke meganika wat bekend staan as analitiese meganika met twee hoof vertakkings, Lagrangian meganika en Hamiltoniese meganika. Hierdie vooruitgang is hoofsaaklik gemaak in die 18de en 19de eeue.
