Khalid van Saoedi-Arabië

Khalid is op 13 Februarie 1913 in Riaad gebore.[2][3] Hy was die vyfde oudste seun van Ibn Saoed.[4][5] Sy ma, Al Jawhara bint Moesaed al-Jiloewi,[6][7] was van die belangrike Al-Jiloewi-clan[8] wie se lede met dié van die Al-Saoedi ondertrou het.[9]

Op 14 is Khalid deur sy pa na die woestynstamme gestuur as sy verteenwoordiger om na hulle vrae en probleme te luister.[3] Hy was onder andere onderkoning van die Hedjaz,[10] ’n soldaat in die leër onder sy broer Faisal[3] en voorsitter van die Saoediese afvaardiging by die Taifkonferensie met Jemen in 1934.[11] Die konferensie het gelei tot die Taifverdrag later in die jaar.[11] In 1934 het hy die minister van binnelandse sake geword.[10]

Hy het saam met sy broer Faisal op buitelandse sendings gegaan en was sy raadgewer as verteenwoordiger van Saoedi-Arabie by die Verenigde Nasies.[8][11]

In 1962 is Khalid aangestel as onderpremier, wat ’n aanduiding was van sy prominensie in die lyn van opvolging.[12][13] Hy het in 1965 die kroonprins geword om koning Faisal op te volg[14] nadat sy ander broer Mohammed ’n plek in die opvolging van die hand gewys het.[15][16]

Khalid het op 25 Maart 1975 koning geword nadat Faisal in ’n sluipmoordaanval dood is.[17][18] Volgens sommige was hy nie ’n doeltreffende leier nie.[19] Hy het wel die land se opvoeding, gesondheidsorg en infrastruktuur gedurende sy sewe jaar lange bewind verbeter.[20] Hy kon egter nie sy mag monopoliseer nie en dit het gelei tot groter mag onder die prinse wat tydens Faisal se bewind in magtige ampte was.[21] Hoewel hy nie aktief in staatsake belanggestel het nie en met sy gesondheid gesukkel het, is hy bewonder as ’n eerlike man[19] en het die ander prinse hom ondersteun.

President Jimmy Carter van Amerika voer in Januarie 1978 samesprekings met koning Khalid en kroonprins Fahd.

Tydens sy bewind het Saoedi-Arabië een van die rykste lande geword. Die streng finansiële beleide van Faisal en die gevolge van die oliekrisis van 1973 het ’n finansiële meevaller tot gevolg gehad wat tot ’n ekonomiese en handelsoplewing gelei het. Hy het die tweede "vyfjaarplan" in 1975 van stapel gestuur om die land se infrastruktuur en gesondheidsorg te verbeter.[10]

Die regerende familie se mag het toegeneem tydens Khaled se bewind.[22] Hy het die ministersraad in 1975 herorganiseer en die destydse kroonprins, prins Fahd, onderpremier gemaak en prins Abdoellah tweede onderpremier.[23]

Hoewel Khalid nie so ’n groot belangstelling in buitelandse sake gehad het soos Faisal nie,[24] het verskeie belangrike internasionale gebeure gedurende sy bewind plaasgevind, insluitende die Iranse Rewolusie, die sluipmoord op president Anwar Sadat van Egipte en die Sowjetunie se inval in Afganistan. Al hierdie gebeure het ’n groot invloed op Saoedi-Arabië gehad.[25]

Khalid het onder meer Damaskus in Sirië in Desember 1975 besoek,[24] asook die Persiese Golf-state in April 1976.[10] Hy het die Samewerkingsraad vir die Arabiese Golfstate (GCC) in 1981 ingestel, wat beskou is as ’n gevolg van dié besoeke.[10][17] Die raad is gestig saam met Bahrein, Koeweit, Oman, Katar en die Verenigde Arabiese Emirate.[17]

Khalid het lank hartprobleme gehad en kroonprins Fahd het in dié tyd in sy plek waargeneem.[26] In 1970 het Khalid ’n massiewe hartaanval gehad en in 1972 het hy ’n hartopreasie in Amerika ondergaan.[27] Op 3 Oktober 1978 het hy ’n tweede hartoperasie in Cleveland gehad.[27][28] Hy het ook in 1976 ’n heupoperasie in Londen ondergaan.[29][30] In Februarie 1980 het hy ’n klein hartaanval gehad.[31]

Khalid is op 13 Junie 1982 in Taif aan nog ’n hartaanval oorlede.[26][32] Ná begrafnisgebede in die Groot Moskee in Mekka is hy in Riaad begrawe.[26][33]

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Khalid van Saoedi-Arabië.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia