Japan

In Japannees is die land se naam 日本 Nihon of Nippon, amptelik 日本国 of Nihon-koku. Voordat Japan verhoudinge met China gehad het, het dit bekendgestaan as Wa (倭) of Yamato (大和). Die Japannese naam Nippon word gebruik vir meeste amptelike doeleindes, insluitende geld, posseëls, en internasionale sportbyeenkomste. Nihon is ook 'n gewilde term in Japan. Die naam "Japan" is afgelei uit die Chinese weergawe van die naam. Die vroeë Mandaryns-Chinese woord vir Japan is opgeteken deur Marco Polo as Cipangu. In Afrikaans word die land eenvoudig "Japan" genoem. Die amptelike Japannese titel is Nihon-koku (日本国), letterlik "Staat Japan."

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Geskiedenis van Japan.

'n Houer uit die Middel-Jōmon-periode (3000 tot 2000 v.C.)

Byodoin (1052)

Samoerai konfronteer Mongole tydens die Mongoolse invalle van Japan in 1293

Een van Japan se Rooiseëlskepe (1634), wat vir handel oral in Asië gebruik is

Murasaki Shikibu se Verhaal van Genji

Kaart van Japan in 1790

Die atoombomaanval in 1945 op Nagasaki

Samoerai van die Satsuma-stam gedurende die Bosjinoorlog, ca. 1867

Die eerste tekens van menslike vestiging in die Japanse Argipel het verskyn met 'n Paleolitiese kultuur in ongeveer 30 000 v.C, gevolg van ongeveer 14 000 v.C. deur die Jōmon-tydperk, 'n Mesolitiese tot Neolitiese halfgesette jagter-versamelaar kultuur van kuilwonings en 'n rudimentêre vorm van landbou. Versierde kleihouers uit die tydperk, baie keer met gevlegte patrone, is van die oudste oorblywende voorbeelde van pottebakkery ter wêreld.[13]

Die Yayoi-tydperk, wat in omtrent die 3de eeu v.C. begin het, het nuwe gebruike ingevoer, soos nat-rysverbouing, yster- en bronsvervaardiging en 'n nuwe pottebakkerstyl, ingevoer deur handelaars uit China of Korea. Met die ontwikkeling van die Yayoi-kultuur het hoofsaaklik 'n landbougemeenskap in Japan ontwikkel.[14][15][16][17]

Die Japannese verskyn vir die eerste keer in geskrewe geskiedenis in China se Boek van Han. Volgens die Chinese Kronieke van die Drie Koninkryke was die naam van die magtigste koninkryk op die Japanse Argipel gedurende die derde eeu "Yamataikoku". Asuka-kyō en Fujiwara-kyō het gedien as hoofstede van die Yamatostaat.[18]

Japan is vir die eerste keer aan Boeddhisme bekendgestel uit Baekje op die Koreaanse Skiereiland, maar die ontwikkeling van Japannese Boeddhisme en Boeddhistiese beelde is hoofsaaklik deur China beïnvloed.[19] Ondanks vroeë weerstand is Boeddhisme deur die heersende klas aangemoedig en dit het uiteindelik in die Asuka-tydperk inslag gevind.[20]

Die Nara-tydperk van die 8ste eeu het die opkoms van die eerste sterk sentrale Japannese staat aangedui wat gesentreer was om die keiserlike hof in die stad Heijō-kyō, of die hedendaagse Nara. Benewens die volgehoue aanneming van Chinese administratiewe gebruike, word die Nara-tydperk gekenmerk deur die verskyning van ontluikend geskrewe letterkunde met die voltooiing van die massiewe kronieke Kojiki (712) en Nihonshoki (720).[21] Nara was egter nie die eerste hoofstad in Japan nie.

In 784 het keiser Kammu die hoofstad vlugtig vir tien jaar van Nara na Nagaokakyō geskuif voor dit na Heian-kyō (die hedendaagse Kioto) geskuif is in 794, waar dit vir meer as 'n millennium gebly het.[22] Dit het die begin van die Heian-tydperk aangedui, waartydens 'n bepaalde inheemse Japannese kultuur verskyn het wat welbekend is vir sy kuns, poësie en letterkunde.

Murasaki Shikibu se Verhaal van Genji en die lirieke van moderne Japan se nasionale volkslied, Kimi ga Yo, is in die tydperk geskryf.[23]

Japan se feudale era is gekenmerk deur die opkoms van 'n heersende klas van soldate, die samoerai. In 1185, na die omverwerping van die mededingende Taira-familiegroep, is Minamoto no Joritomo aangestel as Sjogoen en het hy 'n magsbasis in Kamakura gevestig. Ná Joritomo se dood het dit uitgewerk dat die Hōjō-familiegroep as regente van die sjogoens regeer het. Zen-Boeddhisme is in die Kamakura-periode (1185–1333) uit China ingevoer waarna dit gewild geword het onder die samoerai-klas. Die Kamakura-sjogoenaat het in 1274 en 1281 daarin geslaag om die Mongoolse invalle af te weer, bygestaan deur 'n storm wat die Japannese as 'n kamikaze, of "Goddelike Wind" geïnterpreteer het. Die Kamakura-sjogoenaat is uiteindelik deur keiser Go-Daigo afgeset, wat weer spoedig daarna in 1336 deur Ashikaga Takauji verslaan is.[24] Die Ashikaga-sjogoenaat wat daarop gevolg het kon nie daarin slaag om die feudale oorlogshere (daimyo) onder bedwang te bring nie, en 'n burgeroorlog (die Ōnin-oorlog) het in 1467 uitgebreek wat 'n eeu-lange Sengoku-tydperk ingelui het.[25]

Gedurende die 16de eeu het handelaars en Jesuïetsendelinge uit Portugal Japan vir die eerste keer bereik en aktiewe kommersiële en kulturele bande tussen Japan en die Weste (Nanban-handel) gevestig.

Oda Nobunaga het talle ander daimyo verower deur Europese vuurwapens en ander tegnologie te gebruik en het byna daarin geslaag om die nasie te verenig voor hy in 1582 vermoor is. Toyotomi Hideyoshi het Nobunaga opgevolg en die nasie in 1590 verenig. Hideyoshi het Korea twee keer binne geval, maar na verskeie nederlae deur Koreaanse en Ming-Chinese magte en Hideyoshi se dood, is Japannese troepe in 1598 onttrek.[26]

Na Hideyoshi se dood het Tokugawa Ieyasu sy posisie as regent vir Hideyoshi se seun, Toyotomi Hideyori, gebruik om politieke beheer en militêre ondersteuning te bewerkstellig. Toe oorlog openlik uitgebreek het, het hy verskeie mededingende clans in die Slag van Sekigahara in 1600 verslaan. Ieyasu is in 1603 as sjogoen aangestel en het die Tokugawa-sjogoenaat by Edo (moderne Tokio) gevestig. Die Tokugawa-sjogoenaat het 'n verskeidenheid maatstawwe soos Buke sjohatto in plek gestel om die outonome daimio te beheer. In 1639 het die sjogoenaat die isolasionistiese sakoku ("geslote land") beleid aangeneem, wat gestrek het oor die twee en 'n half eeue van tenger politiese eenheid wat bekendstaan as die Edo-tydperk. Die studie van Westerse wetenskap, wat as rangaku bekend staan, het in die tydperk voortgeduur deur kontak met die Nederlandse enklawe by Dejima in Nagasaki. Die Edo-tydperk het ook aanleiding gegee tot kokugaku, of letterlik "nasionale studies", die studie van Japan deur die Japannese self.[27]

Op 31 Maart 1854 het Kommodoor Matthew Perry en die "Swartskepe" van die Amerikaanse Vloot die opening van Japan tot die buitewêreld afgedwing met die Konvensie van Kanagawa. Soortgelyke verdrae wat daarop gevolg het met die Westerse lande in die laat Tokugawa-sjogoenaat het Japan in 'n ekonomiese en politiese krisis gedompel. Die oormag van die prerogatief en die bedanking van die sjogoenaat het gelei tot die Bosjin-oorlog en die vestiging van 'n gesentraliseerde staat onder die naam van Keiser Meiji (Meiji-Herstelling). Met die aanneming van Westerse politiese, geregtelike en militêre instellings het die Kabinet die Geheime Raad ingestel, die Meiji-grondwet ingevoer en die Ryksdag van Japan gevestig. Die Meiji-Herstelling het die Japannese Keiserryk in 'n geïndustrialiseerde wêreldmoondheid omskep wat 'n reeks militêre konflikte van stapel gestuur het om die nasie se invloedsfeer uit te brei. Na oorwinnings in die eerste Chinees-Japannese oorlog (1894–1895) en die Russies-Japannese Oorlog (1904–1905), het Japan beheer van Taiwan, Korea en die suidelike helfte van Sachalin bewerkstellig.[28]

Die vroeë 20ste eeu het 'n kort tydperk van "Taishō-demokrasie" (genoem na die regeringstyd van Keiser Taishō) gesien wat oorskadu is deur die opkoms van Japannese ekspansionisme en militarisasie. Die Eerste Wêreldoorlog het Japan, wat by die seëvierende Geallieerdes aangesluit het, toegelaat om sy invloed en territoriale besittings uit te brei. Japan het sy ekspansionistiese beleid voortgesit deur Mantsjoerye in 1931 in te val. As gevolg van internasionale veroordeling van die besetting het Japan twee jaar later uit die Volkebond bedank. In 1936 het Japan die Anti-Kominternpakt met Duitsland se Nasionaal-Sosialistiese regering gesluit en in 1941 by die Spilmoondhede aangesluit.[29]

In 1937 het Japan ander dele van China ingeval wat gelei het tot die Tweede Chinees-Japannese Oorlog (1937–1945), waarna die Verenigde State 'n olieboikot teen Japan ingestel het.[30] Op 7 Desember 1941 het Japan die Amerikaanse Vlootbasis in Pearl Harbor aangeval en oorlog teen die VSA, die Verenigde Koninkryk en Nederland verklaar. Die optrede het Japan in die Tweede Wêreldoorlog betrek. Na die atoombomaanvalle op Hirosjima en Nagasaki in 1945, tesame met die Sowjetunie se aansluiting by die oorlog teen die land, het Japan ingestem tot 'n onvoorwaardelike oorgawe op 15 Augustus.[31] Die oorlog het Japan miljoene lewens gekos en groot dele van die land se nywerhede en infrastruktuur in puin gelaat. Die Internasionale Militêre Tribunaal van die Verre-Ooste is byeen geroep deur die Geallieerdes van die Tweede Wêreldoorlog (op 3 Mei 1946) om Japannese leiers vir oorlogsmisdade soos die "Bloedbad van Nanjing" te vervolg.[32]

In 1947 het Japan 'n nuwe pasifistiese grondwet aanvaar wat klem gelê het op liberaal-demokratiese beginsels. Die Geallieerde besetting is in 1952 met die Verdrag van San Francisco beëindig[33] en Japan is in 1956 lidmaatskap van die Verenigde Nasies toegeken. Japan het later skouspelagtige ekonomiese groei behaal om die tweede grootste ekonomie ter wêreld te word met 'n jaarlikse groeikoers wat vir vier dekades gemiddeld 10% was. Dit het eers in die middel-1990's tot 'n einde gekom toe Japan 'n groot resessie beleef het. Positiewe groei in die vroeë 21ste eeu dui op 'n geleidelike herstel in die groei.[34]

Keiser Heisei is op 12 November 1990 as Keiser van Japan gekroon, nadat sy pa, Hirohito, op 7 Januarie 1989 oorlede is. Akihito was die 125ste tennō[35] van Japan en sy regeringstyd het bekend gestaan as Heisei (平成, "vrede oral"). Akihito het op 8 Augustus 2016 sy abdikasie vir 30 April 2019 aangekondig. Vervolgens is Naruhito, Akihito se oudste seun, op 1 Mei 2019 ingehuldig. Naruhito se bewind staan bekend as Reiwa (令和, "mooi harmonie"). Naruhito is Japan se eerste keiser wat na die Tweede Wêreldoorlog gebore is.[36][37] Die kroningseremonie volgens Sjintoïsme (即位の礼, Sokui no Rei) het op 22 Oktober 2019 plaasgevind.[38]

Keiser Naruhito van Japan

Die Nasionale Ryksdaggebou (国会, Kokkai) in Nagatachō, Tokio

Die Laerhuis of Huis van Verteenwoordigers (衆議院, Shūgiin)

Fumio Kishida, die huidige eerste minister van Japan

Die Hoërhuis of Huis van Raadslede (参議院, Sangiin)

Japan is 'n grondwetlike monargie waar die mag van die keiser baie beperk is. As 'n seremoniële figurant word hy deur die grondwet gedefinieer as "die simbool van die staat en van die eenheid van die volk". Mag word hoofsaaklik gehou deur die Eerste Minister van Japan en ander verkose lede van die Kokkai (Ryksdag van Japan), terwyl soewereiniteit gesetel is in die mense van Japan.[39] Die Keiser tree in effek by diplomatieke geleenthede op as die staatshoof. Naruhito is die huidige Keiser van Japan.

Japan se wetgewende orgaan is die Kokkai of Nasionale Ryksdag, 'n tweekamerparlement. Die Ryksdag bestaan uit die Shūgiin of Huis van Verteenwoordigers en die parlement se laerhuis, met 465 setels, wat verkies word deur algemene verkiesings elke vier jaar of wanneer dit ontbind word, en die Sangiin of hoërhuis met 242 setels, wie se algemeen verkose lede 'n ses jaar termyn dien. Daar is algemene stemreg vir volwassenes oor 20-jaar,[10] met 'n geheime stem vir alle verkose ampte.[39] Die liberaal-konserwatiewe Liberaal-Demokratiese Party (LDP) was tussen 1955 en 2009 aan bewind, behalwe vir 'n kortstondige koalisieregering wat in 1993 deur opposisiepartye gevorm is.[40] In die algemene verkiesing, wat op 30 Augustus 2009 gehou is, het die sentrum-linkse Demokratiese Party van Japan 'n historiese oorwinning behaal.

Die Eerste Minister van Japan is die regeringshoof. Die posisie word aangestel deur die Keiser van Japan ná aanwysing deur die Ryksdag van uit sy geledere en moet die vertroue van die Huis van Verteenwoordigers behou om sy amp te hou. Die Eerste Minister is die hoof van die Kabinet (die letterlike vertaling van sy Japannese titel is "Eerste Minister van die Kabinet") en stel die Ministers, waarvan die meerderheid Ryksdaglede moet wees, aan en dank hulle af. Fumio Kishida van die Liberaal-Demokratiese Party dien tans as Eerste Minister van Japan.[41]

Die Japannese Reg, wat histories deur Chinese reg beïnvloed is, het in die Edo-periode onafhanklik ontwikkel deur tekste soos Kujikata Osadamegaki. Sedert die laat 19de eeu is die regstelsel egter grootliks op die siviele reg van Europa gegrond, veral dié van Frankryk en Duitsland. In 1896 het die Japannese regering byvoorbeeld 'n burgerlike wetboek saamgestel gegrond op die Duitse model. Met na-Tweede Wêreldoorlogse aanpassing, bly die wetboek steeds in hedendaagse Japan in plek.[42] Wettereg vind sy oorsprong in Japan se wetgewer, die Nasionale Ryksdag van Japan, met outomatiese goedkeuring deur die Keiser. Die huidige grondwet vereis dat die Keiser wetgewing wat deur die Ryksdag aanvaar word uitvaardig, sonder dat hy spesifiek die mag het om die aanvaarding van wetgewing teë te staan.[39] Japan se howe word in vier basiese vlakke verdeel: die Hooggeregshof en drie vlakke van laerhowe.[43] Die hoofdeel van Japannese wettereg is 'n versameling wat bekend staan as die roppō of "Ses kodes".[42]

Matrose aan boord die JMSDF opleidingsvaartuig JDS Kashima

Die Suid-Afrikaanse vlag wapper halfstok by die woning van die Suid-Afrikaanse ambassadeur in Tokio ná die dood van Winnie Madikizela-Mandela op 2 April 2018

Japan se nasionale belang word in sy buitelandse beleid weerspieël. Die belangrikste hiervan is Japan se vermoë om vrede en sekuriteit te handhaaf, tweedens om die vryehandelstelsel te ondersteun, derdens om vryheid, demokrasie en menseregte te beskerm en vierdens om mens tot mens interaksie en ontwikkeling van menslike hulpbronne te ondersteun in gebiede soos akademie, kultuur en opvoeding. Die land se huidige beleid plaas ook klem op 'n groter betrokkenheid by wêreldaangeleenthede.[44]

Japan handhaaf tradisioneel noue ekonomiese en militêre bande met die land se sleutelbondgenoot, die Verenigde State, en die VSA-Japan sekuriteitsalliansie dien as die hoeksteen van die land se buitelandse beleid.[45] Japan, wat sedert 1956 'n lid van die Verenigde Nasies is, het as nie-permanente lid van die Veiligheidsraad reeds vir altesaam 22 jaar as verkose lid gedien, mees onlangs in 2016–2017. Japan is ook 'n lid van die G4-nasies wat hulle vir permanente lidmaatskap van die Veiligheidsraad beywer.[46] As 'n lid van die G8, ESASOG, die "VSAN Plus Drie" en 'n lid van die Oos-Asië Vergadering, neem Japan aktief aan internasionale aangeleenthede deel. Dit is ook die tweede grootste skenker van amptelike ontwikkelingshulpverlening en het in 2004 VSA$8,86 miljard geskenk.[47] Japan het nie-vegtende troepe aan die Irakse Oorlog toegewys, maar het sedertdien sy troepe onttrek uit Irak.[48]

Afrika is histories die minsbelangrike wêreldstreek vir Japan. Japan het min historiese ondervinding met Afrika en beperkte ekonomiese belang wat hoofsaaklik gefokus is op roumateriaalbronne. Japan se grootste handelsvennoot in Afrika is Suid-Afrika. As gevolg van sanksies teen Suid-Afrika deur die VSA en ander lande het Japan in die 1980's as Suid-Afrika se grootste handelsvennoot ontwikkel. Dit het Japan internasionaal in 'n onbenydenswaardige posisie geplaas wat gelei het tot die afgradering van diplomatiese en ekonomiese betrekkinge met Suid-Afrika. Met die einde van apartheid en die normalisering van internasionale betrekking het Japan se spesiale rol in Suid-Afrika na 1994 geëindig. Vandag is Japan se buitelandse beleid teenoor Afrika daarop gevestig om demokrasie en gesonde regering te vestig ter wille van wêreldstabiliteit en vooruitgang. Hulpverlening aan die kontinent is nie gemik op korttermyn opbrengste nie, maar word eerder gesien as deel van internasionale pogings om orde te handhaaf.[44]

Japan is betrokke by verskeie gebiedsgeskille met sy buurlande: met Rusland oor die Suid-Koerile-eilande, met Suid-Korea oor die Liancourtrotse, met die Volksrepubliek China en Taiwan oor die Senkaku-eilande en die EES oor Okinotorishima. Japan is ook in 'n voortslepende geskil met Noord-Korea betrokke oor die land se ontvoering van Japannese burgers en kern- en missielprogramme.

Japan se militêre magte word beperk deur Artikel 9 van die Japannese Grondwet, wat Japan se reg om oorlog te verklaar of militêre mag te gebruik om internasionale geskille te besleg opsê. Daar word egter 'n debat gevoer oor die moontlike wysiging van die grondwet, wat deur die Amerikaanse besettingsowerheid opgestel is na die Tweede Wêreldoorlog, om die grondwet deur 'n referendum aan te pas.[49] Japan se weermag word deur die Ministerie van Verdediging bestuur en bestaan hoofsaaklik uit die Japan Land-selfverdedigingsmag, die Japan Maritieme-selfverdedigingsmag en die Japan Lug-selfverdedigingsmag. Die magte is onlangs in vredebewaringsoperasies en in die ontplooiing van Japannese troepe in Irak gebruik, wat die eerste oorsese gebruik van die land se militêre magte was sedert die Tweede Wêreldoorlog.[48]

Japan vanuit die ruimte gesien, Mei 2003

Berg Yari, Nagano-prefektuur in Augustus

Strand in Minnajima in Motobu, Okinawa in September

Klimaatsones in Japan volgens die Köppen-klimaatklassifikasie

Berg Foedji

Japan is 'n land wat uit meer as drieduisend eilande langs die Stille Oseaanse kus van Asië bestaan. Die hoofeilande, van noord na suid, is Hokkaido, Honsjoe (die hoofeiland), Sjikokoe en Kioesjoe. Die Ryukyu-eilande, insluitend die Okinawa-eilande, is 'n reeks eilande suid van Kioesjoe. Tesame vorm die eilande die Japanse Argipel. Saam met Foedji vorm die Japannese Alpe die belangrikste gebergtes van die Japanse Argipel.

Ongeveer 70% tot 80% van die land is bebos, bergagtig[52][53] en ongeskik vir landbou, industriële of residensiële gebruik. Dit is as gevolg van die styl hellings, klimaat en die gevaar wat aardbewings, sagtegrond en swaar reën inhou. Dit het daartoe gelei dat die bewoonbare gebiede naby die kus geweldige hoë bevolkingsdigthede het. Japan is die dertigste mees digbevolkte land ter wêreld.[54]

Die land se ligging op die Pasifiese Ring van Vuur, by die samekoms van drie tektoniese plate, veroorsaak dat Japan gereelde lae-intensiteit-aardskuddings en van tyd tot tyd vulkaniese uitbarstings beleef. Vernietigende aardbewings, wat baie keer tot tsoenamis lei, kom elke eeu verskeie kere voor.[55] Die mees onlangse aardbewings was die Tōhoku-aardbewing van 2011 en die Groot Hanshin-aardbewing van 1995. Talle warmwaterbronne word aangetref en baie hiervan is tot ontspanningsoorde ontwikkel.[56]

Die klimaat van Japan is hoofsaaklik gematig, maar dit verskil skerp tussen die noordelike en suidelike punte van die land.[57] Japan se geografiese eienskappe verdeel dit in ses hoofklimaatsones:

• Hokkaido: Die noordwestelike sone het 'n gematigde klimaat met lang, koue winters en koel somers. Neerslag is nie swaar nie, maar die eilande ontwikkel gewoonlik diep sneeubanke in die winter.
• See van Japan: Aan Honsjoe se weskus bring die noordwestewind in die winter swaar sneeuval. In die somer is die gebied koeler as die Stille Oseaan-gebied. Dit beleef egter soms uiterste warm temperature as gevolg van die Föhn-windverskynsel.
• Sentrale Hoogland: 'n Tipies binnelandse klimaat met groot temperatuurverskille tussen somer en winter, en tussen nag en dag. Neerslag is lig.
• Seto Binnelandse See: Berge van die Chūgoku- en Sjikokoe-gebiede beskut die gebied van die seisoenale wind en bring gematigde weer deur die hele jaar mee.
• Stille Oseaan: Die ooskus ondervind koue winters met min sneeuval en baie warm vogtige somers as gevolg van die suidoostelike seisoenale wind.
• Ryukyu-eilande: Die Ryukyu-eilande het 'n subtropiese klimaat met warm winters en baie warm somers. Neerslag is swaar, veral gedurende die reënseisoen. Tifone kom algemeen voor.

Die warmste temperatuur wat nog ooit in Japan aangeteken is — 41,1 grade Celsius — was op 23 Julie 2018 in Kumagaya[58] en die koudste temperatuur nog in Japan was −41,0 °C op 25 Januarie 1902 in Asahikawa, Hokkaidō.

Die hoofreënseisoen begin vroeg in Mei in Okinawa en die stilstaande reënfront wat daarvoor verantwoordelik is beweeg stadig noord totdat dit in noordelike Japan verswak raak voor dit Hokkaidō in laat Julie bereik. In die grootste deel van Honsjoe begin die reënseisoen voor die middel van Junie en hou dit aan vir omtrent ses weke. In die laat-somer en vroeë lente bring tifone baie keer swaar reën.[57]

Japan beskik oor nege woud-ekogebiede wat die klimaat en geografie van die eilande weerspieël. Hulle wissel van subtropiese nat breëblaarwoude in die Ryūkyū- en Bonin-eilande, tot gematigde breëblaar en gemengde woude in die gematigde klimaatdele van die eilande tot matige naaldeboomwoude in die koue wintergedeeltes van die noordelike eilande.[59]

Herfskleure (momiji) by Kongōbu-ji op Berg Kōya, 'n Unesco-wêrelderfenisgebied

Die kersieblomme van Berg Yoshino is die onderwerp van baie toneelstukke en waka-gedigte

Japan se omgewingsbeleid en geskiedenis weerspieël 'n tenger balans tussen ontwikkeling en modernisasie aan die een kant en omgewingsbewaring aan die ander kant.

Japan is waarskynlik een van die wêreld se leiers in die ontwikkeling van omgewingsgunstige tegnologie. Honda en Toyota is aangewys as die motorvervaardigers met die beste brandstofverbruik en die laagste vlakke van nadelige uitlaatgasse.[60] Dit is as gevolg van gevorderde tegnologie in hibriede-stelsels, biobrandstof, die gebruik van liggewigmateriale en beter ingenieurswese.

Japan neem ook sake soos klimaatverandering en aardverwarming ernstig op. As 'n ondertekenaar van die Kioto-protokol, en gasheer van die 1997-kongres waar dit opgestel is, is Japan onderhewig aan verdragsverpligtinge om sy koolstofdioksiedemissies te verminder en om ander stappe te doen wat verband hou met die teëwerk van klimaatverandering. Die Cool biz-veldtog wat onder die voormalige eerste minister Junichiro Koizumi ingevoer is, was daarop gemik om energieverbruik te verminder deur vermindering in die gebruik van lugversorging in regeringskantore.

Japan het egter ook 'n lang geskiedenis met die opoffering van natuurlike hulpbronne en die vernietiging van die natuur ter wille van vooruitgang. Reeds in die 18de eeu het Japan so te sê al sy natuurlike goud en silwer voorrade opgebruik. Beduidende ontbossing het oor al die eilande plaasgevind wat tot erosie en rivierbesoedeling gelei het. Moerasse en ander natuurgebiede is herwin vir landbou-doeleindes en talle spesies is tot uitsterwing gedryf, insluitend die inheemse wolfspesie wat as 'n bedreiging gesien is.[61]

Die massiewe landswye heropbouingsprogramme na die Tweede Wêreldoorlog en die ontwikkeling in die dekades daarna het tot verdere verstedeliking en konstruksie gelei. Die boubedryf in Japan is een van die grootste nywerhede in die land en hoewel Japan baie natuurlike parke en ander natuurlike gebiede in stand hou, self in die middel van die land se stede, is daar min belangrike beperkings op waar en hoe bouwerk onderneem mag word.[62]

Verder is oorbevissing reeds lank 'n probleem binne Japan; in die moderne era het Japannese vissersvlote 'n ernstige bedreiging tot die handhawing van volhoubare vis en skulpdiere oral ter wêreld geword.[63] Japan is ook een van die laaste lande ter wêreld wat steeds kommersiële walvisvangs beoefen.

Japan word die 30ste beste ter wêreld gelys in die Omgewingsvolhoubaarheidindeks.[64]

Nuusbekendstelling van die mees onlangse ASIMO-model

Japan is een van die voorste lande in wetenskaplike navorsing, veral in tegnologie, masjinerie en mediese navorsing. Byna 700 000 navorsers deel 'n navorsings- en ontwikkelingsbegroting van VS$130 miljard, die derde grootste ter wêreld.[80] Van Japan se vernaamste tegnologiese bydraes word aangetref in elektronika, motorvoertuie, masjinerie, industriële robotika, optika, chemikalië, halfgeleiers en metale. Japan lei die wêreld se vervaardiging en gebruik van robotika en beskik oor meer as die helfte (402 200 van 742 500) van die wêreld se industriële robotte wat vir vervaardiging gebruik word.[81] Van die robotte wat in die land ontwikkel is sluit in QRIO, ASIMO en Aibo. Japan is ook die wêreld se grootste vervaardiger van motorvoertuie[82] en die tuiste van ses van die wêreld se vyftien grootste motorvervaardigers en sewe van die wêreld se twintig grootste halfgeleier-verkopers.

Japan het planne in ruimteverkenning, insluitend die bou van 'n maanbasis teen 2030.[83] Die Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) voer ruimte- en plantêre navorsing, lugvaartnavorsing, en ontwikkeling van vuurpyle en satelliete uit. Japan is 'n deelnemer aan die Internasionale Ruimtestasie en die Japannese Eksperimentmodule (Kibo) is in 2008 tot die stasie toegevoeg as deel van die Ruimtependeltuig-vlugte.[84]

Japan se bevolkingsontwikkeling sedert 1872; vanaf 2010 geprojekteerde bevolking

Sjinto torii by Fushimi Inari-taisha, Kioto

Geboortes- en sterftesyfers van Japan sedert 1950

'n Uitsig oor die Shibuya-kruising, 'n voorbeeld van Tokio se dikwels besige strate

Japan se bevolking word op ongeveer 127,1 miljoen geskat.[85] Die Japannese samelewing is taalkundig en kultureel grootliks homogeen met slegs klein bevolkings buitelandse werkers, Zainichi Koreane, Zainichi Chinese, Filippyne, Brasiliane en ander. Die mees dominante etniese groep is die Yamato; die hoofminderheidsgroepe sluit die inheemse Ainoe en Ryūkyūane, sowel as sosiale minderheidsgroepe soos die burakumin in.

Japan het een van die hoogste lewensverwagtingkoerse ter wêreld teen 81,25 jaar (soos in 2006).[86] Die Japannese bevolking verouder egter spoedig, die gevolg van 'n naoorlogse geboortegolf gevolg deur 'n daling in geboortes in die latere gedeelte van die 20ste eeu. Teen 2004 was ongeveer 19,5% van die bevolking ouer as 65 jaar.[87]

Die verandering in demografiese struktuur het 'n aantal maatskaplike probleme veroorsaak, veral 'n potensiële krimping van die arbeidsmag en stygings in die koste van maatskaplike veiligheidsvoordele, soos die openbare pensioenplan. Baie van die Japannese jeug verkies ook al hoe meer om nie te trou of gesinne te hê nie.[88] Japan se bevolking sal na verwagting teen 2050 tot 100 miljoen daal en tot 64 miljoen teen 2100.[87] Demograwe en regeringsbeplanners is tans in hewige debat gewikkel oor hoe om die probleem op te los.[88] Immigrasie en geboorteaansporings word soms voorgestel as 'n oplossing om jonger werkers te verskaf om die land se verouderende bevolking te ondersteun.[89] Immigrasie is egter nie 'n gewilde oplossing nie.[90]

Die hoogste skattings vir die aantal Boeddhiste en Sjintoïste in Japan is 84–96%, wat 'n groot aantal volgelinge in 'n sinkretisme van beide gelowe verteenwoordig.[10][91] Sommige skattings meen egter dat slegs 30 persent van die bevolking hulleself identifiseer as deel van 'n godsdiens.[92] Taoïsme en Konfusianisme uit China het Japannese geloof en mitologie beduidend beïnvloed. Godsdiens in Japan neig om sinkreties van aard te wees en dit lei tot 'n verskeidenheid van gebruike soos ouers en kinders wat Sjinto-rituele beoefen, studente wat voor eksamens bid en paartjies wat huwelike in Christelike kerke hou en begrafnisse by Boeddhiste tempels hou. 'n Klein minderheid Japannese (0,7%) beskou hulself as Christene. Verder het daar sedert die middel van die 19de eeu talle sektes (Shinshūkyō) in Japan ontstaan soos Tenrikyo en Aum Shinrikyo/Aleph.

Ongeveer 99% van die bevolking praat Japannees as hulle eerste taal. Dit is 'n agglutinatiewe taal wat onderskei word deur 'n stelsel van beleefdheidsvorme wat die hiërargiese aard van die Japannese samelewing weerspieël, met werkwoordvorme en besondere woordeskat wat die relatiewe status van die spreker en luisteraar weerspieël. Japannees het groot dele van sy woordeskat uit Chinees geleen of afgelei. Sedert die Tweede Wêreldoorlog is baie woorde ook uit Engels ontleen. Die Japannese skryfstelsel gebruik kanji (Chinese karakters) en twee versamelings kana (lettergreepskrifte) gegrond op vereenvoudigde Chinese karakters, sowel as die Latynse alfabet en Arabiese syfers. Die Ryukyu-tale, wat ook deel vorm van die Japannese taalfamilie waartoe Japannees behoort, word in Okinawa gepraat, maar min kinders leer vandag hierdie tale.[93] Die Ainoe-taal staan op die randjie van uitsterwing met slegs 'n paar ou eerste taalsprekers wat in Hokkaido oorbly.[94] Meeste openbare en privaatskole vereis dat leerlinge kursusse in beide Japannees en Engels neem.[95]

Yasuda Ouditorium, Tokio-universiteit

Primêre, sekondêre skole en universiteite is in Japan ingevoer in 1872 as 'n gevolg van die Meiji-Herstelling.[96] Sedert 1947 bestaan verpligte onderwys in Japan uit basisskool en middelskool, wat nege jaar duur (van die ouderdom van 6 tot 15). Byna al die kinders sit hulle onderwys voort by 'n drie-jaar hoërskool, ongeveer 75,9% van die skoolverlaters woon universiteit, junior kollege, vakskool, of ander vorme van tersiêre onderwys by.[97] Japan se onderwys is uiters mededingend[98] veral vir toelating tot hoëronderwysinrigtings. Die twee mees hoogsaangeskrewe universiteite in Japan is die Universiteit van Tokio en Kioto Universiteit.[99] Die Program vir Internasionale Studentebeoordeling, wat deur OESO gekoördineer word, plaas Japannese kennis en vermoëns van 15-jariges as die sesde beste ter wêreld.[100]

In Japan word gesondheidsdienste deur die nasionale regering en plaaslike owerhede verskaf deur 'n universele gesondheidssorg- en versekeringstelsel wat relatiewe gelyke toegang bied, met tariewe wat deur 'n regeringskomitee bepaal word. Inwoners sonder versekering deur hulle werkgewers kan aan die nasionale gesondheidsversekeringprogram deelneem wat deur plaaslike owerhede geadministreer word. Sedert 1973 word alle bejaardes deur regeringsgeborgde versekering gedek.[101] Pasiënte mag van die geneeskundige of gesondheidsfasiliteit van hulle keuse gebruik maak.[102]

Sien ook: Japannese letterkunde en Die Verhaal van Genji

Groot Golf van Kanagawa (1832), 'n ukiyo-e uit 36 Aansigte van Berg Foedji deur Hokusai

'n Tradisionele Japannese teehuis

12de eeuse geïllustreerde boekrol van Die Verhaal van Genji, 'n nasionale skat

Japannese kultuur het oor baie jare ontwikkel, van die land se oorspronklike Jōmon-kultuur tot sy huidige kultuur, wat invloede uit Asië, Europa en Noord-Amerika kombineer. Histories is Japan gekenmerk deur skielike invoering van vreemde idees gevolg deur lang tydperke van minimale kontak met die buitewêreld. In die proses het die Japannese die vermoë ontwikkel om elemente van buitelandse kulture te absorbeer, na te volg en uiteindelik elemente van die vreemde kultuur te assimileer en deel te maak van die eiesoortige inheemse Japannese kultuur.

Tradisionele Japannese kuns sluit in kunsvlyt (ikebana, origami, ukiyo-e, poppe, lakwerk, pottebakkery), opvoerings (bunraku, dans, kabuki, noh, rakugo), tradisies (spele, teeseremonie, budō, argitektuur, tuinbou, swaarde) en kookkuns. Die versmelting van tradisionele houtblokdrukwerk en Westerse kuns het gelei tot die skep van manga, 'n tipies Japannese strokiesverhaalformaat wat nou ook buite Japan gewildheid verwerf het.[103] Animasie vir televisie en film wat deur Manga beïnvloed is, word anime genoem. Japannese videospeletjietoestelle het sedert die 1980's opgang gemaak.[104]

Japannese musiek is eklekties met instrumente, skale en style wat van buurlande geleen is. Baie instrumente, soos die koto, is in die 9de en 10de eeue ingevoer. Die gepaardgaande, verhalende Noh-drama dateer uit die 14de eeu en die gewilde volksmusiek, met die ghitaaragtige shamisen, uit die 16de eeu.[105] Westerse musiek, wat in die laat 19de eeu ingevoer is, vorm nou 'n integrale deel van die kultuur. Naoorlogse Japan is hewig deur Amerikaanse en Europese moderne musiek beïnvloed, wat gelei het tot die ontwikkeling van 'n popmusiek-vorm wat as "J-Pop" bekend staan.[106] Karaoke is die kulturele aktiwiteit wat die meeste beoefen word.[107]

Die vroegste Japannese letterkundige werke sluit in twee historiese boeke, die Kojiki en die Nihon Shoki en die 8ste eeuse digbundel, Man'yōshū, wat almal in Chinese karakters geskryf is.[108] In die vroeë jare van die Heian-tydperk het die kana-transkripsiestelsel, Hiragana en Katakana, ontwikkel. Die verhaal van die bamboessnyer word as die oudste Japannese verhaal beskou.[109] 'n Mededeling van Heian-hoflewe word deur Makura no Sōshi ("kussingboek") weergegee en is deur Sei Shōnagon geskryf, terwyl Die Verhaal van Genji deur Murasaki Shikibu baie keer as die wêreld se eerste roman beskryf word. Tydens die Edo-tydperk het letterkunde deel geword van die chōnin, die gewone mense, se lewe en is dit nie meer beperk tot die samoerai-aristokrasie nie. Yomihon het byvoorbeeld gewild geword en dui op die diepgaande verandering in leser- en outeurskap.[109] In die Meiji-tydperk het tradisionele letterkundige vorms begin taan soos wat Japannese letterkunde Westerse invloede opgeneem het. Natsume Sōseki en Mori Ogai was die eerste "moderne" romanskrywers van Japan, gevolg deur Akutagawa Ryūnosuke, Tanizaki Jun'ichirō, Kawabata Yasunari, Mishima Yukio en meer onlangs, Murakami Haruki. Japan het twee Nobelprysbekroonde outeurs — Yasunari Kawabata (1968) en Kenzaburō Ōe (1994).[109]

Japannese beeldende kuns dek 'n wye verskeidenheid style en media insluitend pottebakkery, beeldhou in hout en brons, inkverf op sy en papier en talle ander tipies kunswerke. Skilder is die gewildste vorm van kunsinigge uitdrukking in Japan. Die Japannese het tot met die aanbreek van die moderne era met 'n borsel geskryf eerder as 'n pen wat waarskynlik bygedra het tot die waardering van skilder en skildertegniek. Met die opkoms van populêre kultuur in die Edo-tydperk het die ukiyo-e houtdruk style ontwikkel. Beeldhou word meestal met godsdiens geassosieer en is aan die taan met die verminderde klem op tradisionele Boeddhisme. Japannese keramiekware word as van die gevorderdste ter wêreld beskou. In argitektuur word Japannese voorkeur vir natuurlike materiale en 'n interaksie tussen buite- en binneruimtes duidelik uitgedruk. Japannese moderne kuns neem talle vorms aan en druk net soveel idees soos moderne kuns in die algemeen uit. Dit wissel van advertensie, anime, videospeletjies en die meer tradisionele argitektuur, beeldhou, skilder en skets. Een van Japan se mees bekende eietydse Japannese kunstenaars is Takashi Murakami wat werke skep waarvan die styl deur anime geïnspireer is en wat as "superflat" beskryf word.

Die geskiedenis van Japannese film strek meer as 'n honderd jaar terug en het begin met die stilprente Bake Jizo ("Jizo die Spook") en Shinin no sosei ("Heropstanding van 'n Lyk"), beide uit 1898.[110] In Japan is stilprente tot laat in die 1930's gemaak. In die aanloop tot die Tweede Wêreldoorlog het vermeerderde sensorskap tot veroordeling van linksleunende filmregisseurs soos Daisuke Ito gelei. Een van Japan se bekendste regisseurs, Akira Kurosawa, het sy eerste film, Sugata Sanshiro, in 1943 gemaak. Na die oorlog het die westerse besetting van Japan daartoe gelei dat Japan vir 'n dekade lank blootgestel is aan Amerikaanse animasie wat tydens die oorlog verban is. Die bloeitydperk van Japannese film is in die 1950's bereik met films soos Kurosawa se Rashomon en Sewe Samoerai en Yasujiro Ozu se Tokio Storie, wat as onder die beste films ooit gereken word.[111] Meer onlangs het Shohei Imamura die Palme d'Or (ook soms na verwys as die "Goue Palm") vir 'n tweede keer gewen vir sy en die Iranese regisseur Abbas Kiarostami se The Eel (1997). Hayao Miyazaki se Porco Rosso (1992) en Prinses Mononoke het (1997) nuwe rekords by die loket gestel wat slegs deur die Amerikaanse Titanic geklop is. Nuwe anime-regisseurs het ook in die 1990's op die toneel verskyn met Hideaki Anno se Neon Genesis Evangelion, wat algemeen as een van die mees invloedryke anime van alle tye beskou word. In die 21ste eeu het Battle Royale kultusstatus Japan en in die Verenigde Koninkryk verwerf en Hayao Miyazaki se Spirited Away (2001) Japannese loketrekords gebreek en 'n Oscar vir beste geanimeerde film gewen.

Soemo, 'n tradisionele Japannese sport

Die Japannese nasionale sokkerspan tydens 'n wedstryd teen Paraguay in 2008

Die Japannese nasionale rugbyspan nadat hulle die Asiatiese Vyfnasies-toernooi in 2014 gewen en sodoende vir die Rugbywêreldbeker 2015 gekwalifiseer het

Bofbalwedstryd tussen Japan en Nederland tydens die Olimpiese Somerspele 2008 in Beijing

Tradisioneel word soemo as Japan se nasionale sport beskou en dit is een van die gewildste toeskouersportsoorte in Japan.[112] Vegkunste soos judo, karate en kendō word ook wydverspreid beoefen en deur toeskouers geniet. Na die Meiji-Herstelling is talle Westerse sportsoorte na Japan ingevoer en het dit deur die onderwysstelsel versprei.[113] Gelyktydig het die Japannese vegkunste in Westerse lande gewild geword en word nou wêreldwyd beoefen.

Sokker en bofbal word tradisioneel as die gewildste sportsoorte in Japan beskou. Die Japannese Bofballiga is in 1936 gestig en is een van die gewildste bofballigas wêreldwyd.[114] Sedert die vestiging van die Japannese Professionele Voetballiga in 1992 het sokker ook 'n beduidende gevolgskap verkry.[115] Japan was 'n gasheer vir die Intercontinental Cup van 1981 tot 2004 en het saam met Suid-Korea die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2002 aangebied, die eerste FIFA Sokker-Wêreldbeker in Asië. Die Japannese nasionale sokkerspan is een van die suksesvolste spanne in Asië en het die Asiatiese Beker al vier keer gewen (in 1992, 2000, 2004 en 2011). Hulle kon tot dusver sewe keer vir die Sokker-Wêreldbeker kwalifiseer en drie keer die agtste eindrondte haal (in 2002, 2010 en 2022). Daarbenewens het hulle vyf keer aan die FIFA Sokker-Konfederasiebeker deelgeneem en tydens die FIFA Sokker-Konfederasiebeker in 2001 as naaswenner geëindig.

Die Japannese nasionale rugbyspan is tradisioneel die sterkste rugbyspan in Asië, maar het oor die jare gemengde resultate teen nie-Asiatiese spanne gehad. Rugby word geadministreer deur die Japannese Rugbyvoetbalunie wat in 1926 gestig is. Die span neem jaarliks deel aan die Pasifiese Nasiesbeker teen Australië A, Fidji, die Junior All Blacks, Samoa en Tonga. Die span het ook aan elke rugbywêreldbekertoernooi deelgeneem, en hulle het tot dusver tien wedstryde in die toernooi gewen; teen Zimbabwe in 1991 en teen Suid-Afrika, Samoa en die Verenigde State by die Rugbywêreldbeker in 2015. Tydens die poelfase van hul tuistoernooi in 2019 – die eerste in Asië – kon Japan as eerste Asiatiese span al sy mededingers klop en sodoende vir die eerste keer tot die kwarteindrondte vorder; die gasheer is egter deur Suid-Afrika geklop. Tydens die Rugbywêreldbeker 2023 in Frankryk kon hulle Chili en Samoa klop. Van 2016 tot 2020 het met die Sunwolves ’n Japannese span deelgeneem aan die Superrugbytoernooi, die Suidelike Halfrond se internasionale rugbyliga.

Gholf is ook gewild in Japan[116] en so ook motorresies, die Super GT sportmotorreeks en Formule Nippon.[117]

Ander ontspanningsaktiwiteite sluit ook die bordspeletjies Go en Shogi in. Albei spele het omtrent 10 miljoen amateurspelers en 'n paar honderd professionele spelers.[118][119]

Die Olimpiese Spele het verskeie kere in Japan plaasgevind: Somerspele in 1964 in Tokio, Winterspele in Sapporo (1972) en Nagano (1998). Daarbenewens was beide die Olimpiese Somerspele en Olimpiese Winterspele van 1940 onderskeidelik in Tokio en Sapporo beplan, maar hulle is weens die Tweede Wêreldoorlog gekanselleer. Met die aanbied van die Olimpiese Somerspele in 2020 het Tokio vir 'n tweede keer as gasheerstad van die Olimpiese Somerspele opgetree. Dié spele is as gevolg van die wêreldwye Covid-19-pandemie met een jaar uitgestel en is in 2021 gehou, maar steeds die Olimpiese Somerspele van 2020 genoem.[120]

Sedert 1976 vorm die Japannese Grand Prix deel van die Formule Een-kalender en word oorwegend op die Suzuka Internasionale Renbaan beslis.

Algemeen

• (en) "Japan". Encyclopædia Britannica. Besoek op 10 Maart 2024.
• (en) "Japan". Central Intelligence Agency. Besoek op 10 Maart 2024.