János Starker

Starker is in Boedapest gebore as die seun van 'n vader van Poolse afkoms en 'n moeder wat vanaf die Russiese Ryk geïmmigreer het. Beide sy ouers was Joods. Sy twee ouer broers was beide violiste, en die jong János (vernoem na die hospitaal Szent János kórház [letterlik: Sint Jan Hospitaal] waarin hy gebore is) het reeds voor sy sesde verjaardag 'n tjello ontvang. Hy was 'n wonderkind en het sy eerste uitvoerings op ses - en sewejarige leeftyd gemaak. Hy het by die Franz Liszt-musiekakademie in Boedapest ingeskryf om onder Adolf Schiffer te studeer en sy buiging aldaar op 11-jarige ouderdom gemaak. Starker het op 8-jarige ouderdom reeds ander kinders begin onderrig en teen die tyd dat hy twaalf jaar oud was het hy vyf leerlinge gehad. Starker het Leo Weiner, te wete 'n komponis wat kamermusiek onderrig het, onder sy sterkste invloede gereken. Zoltán Kodály, Béla Bartók en Ernő Dohnányi was ook lede van die Liszt Musiekakademie gewees. In sy outobiografie het Starker geskryf dat hy teen die ouderdom van dertien jaar Dohnányi se Konzertstuck vir Tjello vir die komponis (wie toe die direkteur van die Akademie was) gespeel het wat hom begelei het voor die klavier.[2]

Starker het sy professionele buiging op 14-jarige ouderdom met slegs drie ure kennisgewing met die speel van Dvořák se Tjelloconcerto gemaak toe die oorspronklik geskeduleerde solis nie kon speel nie.[3] Hy het in 1939 die Liszt Akademie verlaat en die grootste deel van die oorlog in Boedapest spandeer. Starker het as gevolg van sy jeugdige ouderdom die tragiese lot van een van sy ouer broers ontsnap, wat in 'n arbeidskamp geplaas is en uiteindelik deur die Nazi's gedood is. Starker het nietemin drie maande in 'n Duitse gevangenekamp spandeer.[4]

Na die oorlog het Starker prinsipiële tjellis van die Boedapest Opera en die Boedapest Filharmoniese Orkes geword.[5] Starker het Hongarye in 1946 verlaat.[6]

Hy het 'n suksesvolle konsert in Wene gegee, en daar oorgebly om vir die Genève Tjellokompetisie voor te berei. Hy het tydens die kompetisie, wat in Oktober 1946 gehou was, 'n bronsmedalje ontvang.[7]

Nadat hy in Genève gekompeteer het, het Starker 'n jaar in Parys spandeer ten einde aan sy tegniek te werk. "Ek het soos 'n blinde man gespeel," het hy gesê. "Wat gebeur met die voël wat vlieg, en nie verstaan hoe dit vlieg nie? Dit is wat met wonderkinders gebeur."[7] By die beëindiging van sy jaar in Parys het hy sy eerste opname van Kodaly se Sonate vir Solo Tjello in B mineur gemaak.[5] Die opname het aan hom die gesogte Grand Prix du Disque besorg.[8] Hy sou voortgaan om drie verdere opnames van die werk te maak.[5]

Starker het in 1948 na die Verenigde State geëmigreer om prinsipiële tjellis van die Dallas Simfonieorkes onder Antal Doráti te word.[9] In 1949 het hy na New York Stad getrek om prinsipiële tjellis van die Metropolitan Opera onder Fritz Reiner te word.[9] Dit was in New York dat Starker die eerste van sy opnames van Bach se Tjellosuites gemaak het.

Starker het in 1953 prinsipiële tjellis van die Chicago Simfonieorkes geword toe Fritz Reiner as die musiekdirekteur van die orkes aangestel is.[8] In 1958 het Starker na Bloomington, Indiana verhuis waar hy vir die res van sy lewe sou woon.[9] Hy het by die Indiana-universiteit se Jacobs Musiekskool 'n professor geword en sy sololoopbaan voortgesit.