Ivoriaanse nasionale rugbyspan

Rugby is tydens die Franse koloniale tydperk na Ivoorkus saamgeneem. Die eerste bekende wedstryd in Ivoorkus is net ná die einde van die Tweede Wêreldoorlog gespeel en in 1946 deur Mme Andre Benois tussen setlaars gereël. Vir die wedstryd is ’n geïmproviseerde bal, gemaak uit die buis van ’n motorband, gebruik.[8] Die sport is deur Franse skoolmeesters, wat in die land gewerk het, verder ontwikkel.[9] As ’n voormalige Franse kolonie is die ontwikkeling van die spel veral deur Frankryk beïnvloed en talle spelers soos Max Brito het daar gespeel. Hoewel die Ivooriaanse rugby se oorspronge dateer uit die 1960’s en vroeër, het dié sport eers in die 1980’s ’n aansienlike ontwikkeling ondergaan, nadat die Franse amptenaar Jean-François Turon die sport by die Universiteit van Abidjan gevestig het. Onafhanklik daarvan word François Dali as “vader van Ivooriaanse rugby” beskou en sy seun Athanase Dali was in die 1990’s kaptein van die nasionale span.[10]

Die Ivoriaanse Rugbyfederasie (Fédération Ivoirienne de Rugby, FIR) is in 1961 gestig. In Januarie 1986 was Ivoorkus in Tunis een van die stigtingslede van die Konfederasie van Afrikarugby (Engels: Confederation of African Rugby; Frans: Confédération Africaine de Rugby; nou Rugby Afrika). Die ander stigtingslede was die beheerliggame van Kenia, Madagaskar, Marokko, Senegal, Seychelle, Tanzanië en Tunisië.[11] In dieselfde jaar het Ivoriaanse verteenwoordigers aan die Internasionale Rugbyvoetbalraad (IRVR; nou Wêreldrugby) se eeufees deelgeneem.[12] In 1985 het die IRVR, wat destyds baie eksklusief was en slegs agt lede gehad het, op die invoering van die rugbywêreldbekertoernooi besluit. Vir die eerste Rugbywêreldbeker 1987 het die IRVR nege spanne vir deelname genooi, maar Ivoorkus het geen uitnodiging ontvang nie.[13] In 1988 het die Ivoriaanse Rugbyfederasie by die Internasionale Rugbyvoetbalraad aangesluit. Tydens die Rugbywêreldbeker 1991-kwalifisering het Ivoorkus sy eerste toetswedstryd gespeel teen Zimbabwe, maar met 9–22 verloor.[10] Nadat hulle ook in die ander twee wedstryde deur Tunisië en Marokko geklop is, het hulle die toernooi misgeloop.[14]

Tydens die Rugbywêreldbeker 1995-kwalifisering het Ivoorkus vir die eerste keer die hooftoernooi gehaal.[15] Daarmee het hulle die eerste Franstalige Afrikaland een ook die eerste buite die Suid-Afrikaanse invloedsfeer geword wat vir dié toernooi kon kwalifiseer. Aangesien die span in teenstelling met dié van Suider-Afrika geheel en al uit “swart” spelers bestaan het, is dit as ’n positiewe teken vir rugby in Afrika geag.[10] Die hoofafrigter Claude Ezoua het aangevoer, dat hulle aan die wêreld wou wys dat rugby in Afrika uit meer bestaan as Suid-Afrika.[9] Hulle is in die groepfase in Suid-Afrika egter ná drie nederlae teen Skotland (met 0–89), Frankryk (met 18–54) en Tonga (met 11–29) uitgeskakel.[16] Die 0–89-nederlaag teen Skotland is die ergste in die Ivoriaanse beheerliggaam se geskiedenis. ’n Tragiese ongeluk van die Ivoriaanse speler Max Brito het die laaste wedstryd teen Tonga oorskadu: In die derde speelminuut het hy ná ’n duikslag op die grond geval, ’n aantal spelers het op hom beland en hy het bewusteloos bly lê. Hy is dadelik na ’n hospitaal geneem waar sy lewe gered is, maar hy het van die nek af verlam gebly en was sedertdien aan ’n rolstoel gekluister.[17]

Die Ivoriaanse nasionale rugbyspan op Stade Felix Houphouet-Boigny voor hul Rugbywêreldbeker 2011-kwalifisering teen Zambië op 21 Julie 2008. Ivoorkus het met 32–9 gewen.

Ná die Rugbywêreldbeker 1995 het Ivoorkus hulself vir drie jaar aan alle internasionale toernooie onttrek en eers weer in September 1998 vir die Rugbywêreldbeker 1999-kwalifisering teruggekeer. Ivoorkus se prestasie was swak, toe hulle al hul drie wedstryde teen Namibië (met 10–22), Zimbabwe (met 0–32) en Marokko (met 3–6) tydens ’n toernooi in Casablanca, Marokko, verloor het.[18]

In 2000 is die eerste Afrikabeker beslis, maar Ivoorkus het nie aan dié toernooi deelgeneem nie.[19] Een jaar later het die Olifante aan die Afrikabeker 2001 deelgeneem, maar albei wedstryde teen Marokko verloor: met 11–18 tuis en met 18–20 weg; en teen Tunisië in ’n 11–11 gelykop weg gespeel en ’n 46–0-oorwinning tuis aangeteken.[20] Tydens die Afrikabeker 2002 wat ook as Rugbywêreldbeker 2003-kwalifisering gedien het, is Ivoorkus ná twee nederlae teen Tunisië (met 8–13) en Marokko (met 21–23) uitgeskakel.[21]

Tydens die Afrikabeker 2003 het hulle ’n naelskraapse nederlaag teen Marokko gely, terwyl die span die wedstryd teen Tunisië weens dié opponent se onttrekking gewen het.[22] Een jaar later het hulle ná oorwinnings oor Tunisië en Kameroen, asook ’n nederlaag teen Marokko tweede in hul groep geëindig.[23] Tydens die Afrikabeker 2005 is die wedstryd teen Namibië weens die onttrekking van Ivoorkus as ’n nederlaag geag, terwyl hulle deur Madagaskar verneder is.[24] In 2005 het hulle die Rugbywêreldbeker 2007-kwalifisering met twee oorwinnings oor Senegal (met 20–6) en Zimbabwe (met 33–3) belowend afgeskop. Die Afrikabeker 2006 was ook deel van die kwalifisering, maar hulle het gemengde resultate opgelewer teen Marokko – ’n 9–9-gelykop tuis en ’n 7–23-nederlaag weg – en Uganda – met ’n 7–32-nederlaag weg en ’n 18–7-oorwinning tuis – waarmee hulle uitgeskakel is.[25]

Die Afrikabeker 2007 het Ivoorkus ná naelskraapse oorwinnings oor Senegal en Tunisië en ’n naelskraapse nederlaag in die halfeinstryd teen Madagaskar met nog ’n naelskraapse nederlaag in die uitspeelwedstryd teen Kenia in die vierde plek afgesluit, hul beste prestasie in dié toernooi ooit.[26] Die Afrikabeker 2008/09 het as die Rugbywêreldbeker 2011-Afrikakwalifisering gedien en die span het ná oorwinnings oor Zambië en Marokko die halfeindstryd gehaal. Hulle het toe teen Namibië te staan gekom en in ’n 13–13-gelykop in Abidjan gespeel, maar met 14–54 in Windhoek verloor, en daarmee die toernooi weereens misgeloop.[27]

Tydens die Afrikabeker 2010 het hulle in die halfeindstryd ’n nederlaag teen Marokko en in die uitspeelwedstryd ’n nederlaag teen Senegal gely.[28] In die daaropvolgende jaar het Ivoorkus weens finansiële beperkings hulself onttrek.[29] In 2012, gelyktydig die eerste rondte van die Rugbywêreldbeker 2015-Afrikakwalifisering, is Ivoorkus in die groepfase uitgeskakel, nadat hulle as naaswenner in ’n vyf-span-groep geëindig het. Elke span het slegs twee wedstryde elk gespeel, dus het Ivoorkus ondanks twee oorwinnings agter Botswana geëindig, wat ook albei sy wedstryde kon wen en die volgende rondte gehaal het.[30]

Die daaropvolgende toernooi het Ivoorkus sy groep gewen ná maklike oorwinnings oor Zambië en Mauritius, asook ’n naelskraapse oorwinning oor Marokko.[31] In 2014 kon die span in die halfeindstryd Uganda klop en het die afdelingeindstryd gehaal, waar hulle egter deur Tunisië verslaan is.[32] Een jaar later het hulle nederlae gely teen Uganda en Madagaskar, voordat hulle ’n naelskraapse oorwinning oor Senegal kon behaal.[33]

In 2016 het die span sy afdeling tweede afgesluit agter Tunisië en daarmee in die Rugbywêreldbeker 2019-kwalifisering die daaropvolgende rondte gehaal, wat op 8 Julie 2017 in die Afrikasilwerbeker teen Marokko in Casablanca beslis is.[34] Hulle het egter met 3–8 vasgeval en kon sodoende nie tot die Goue beker vir die laaste rondte van die kwalifisering vorder nie.[35]

Nadat die toernooi twee keer vanweë die wêreldwye Covid-19-pandemie gekanselleer is, het die Ivoriane wel deelgeneem aan die Afrikabeker 2021/22, wat by uitsteek oor twee jaar gestrek het. Die eerste rondte, wat in 2021 in Grand-Bassam beslis is, het met ’n naelskraapse oorwinning oor Namibië en ’n naelskraapse nederlaag teen Madagaskar afgeskop, waarmee die Ivoriane die uitklopfase gehaal het. Om epidemiologiese redes is dit in Julie 2022 in die Franse stede Marseille en Aix-en-Provence beslis. Hulle het egter in die kwarteindstryd teen Zimbabwe vasgeval.[36]

Ivoorkus het tot dusver vir een rugbywêreldbekertoernooi gekwalifiseer. Hulle is tydens die 1995-toernooi egter sonder ’n oorwinning in die groepfase uitgeskakel.

Ivoorkus neem sedert 2001 aan die jaarlikse Afrikabeker deel. Hulle kon die toernooi egter nog nie wen nie.

Vanweë sy laat vestiging in 1990 het Ivoorkus gedurende die amateurtydperk min toere volgens die ou tradisie onderneem, aangesien dit teen die jaar 2000 tot ’n einde gekom het. Deesdae is toetswedstryde teen die spanne van die Noordelike Halfrond tweekeer per jaar moontlik. Gedurende Juniemaand se midjaarrugbytoetsreeks vertrek Europese spanne na Ivoorkus en gedurende Novembermaand se eindjaarrugbytoetsreeks reis die Ivoriane na Europa. In teenstelling met die meeste ander rugbylande speel Ivoorkus nie vir enige trofee teen sy opponente nie.

Tot dusver is geen voormalige Ivoriaanse speler in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem nie.

Vervolgens die belangrikste statistieke van Ivoorkus se spelers. Die spelers wat met * gekenmerk is, is nog aktief en kan hul statistieke verbeter.

(Korrek teen: April 2022)