Ingmar Bergman

Erik Bergman, Ingmar se vader, tydens 'n diens by die Hedvig Eleonora-kerk, te Stockholm, in ongeveer 1930.

Ernst Ingmar Bergman is in Uppsala, Swede gebore aan 'n Lutherse predikant van Deense afkoms, Erik Bergman (later kapelaan vir die Sweedse Koning) en sy vrou, Karin (née Åkerblom). Tydens sy jeug was Ingmar omring deur religieuse verbeeldings en besprekings. Sy vader was 'n konserwatiewe minister en 'n streng ouer. In sy outobiografie, Laterna Magica, skryf Ingmar

"Terwyl vader vanaf die kansel gepreek het en die gemeente gebid, gesing of geluister het, het ek my aandag geskenk aan die kerk se raaiselagtige wêreld van lae gewelwe, dik mure, die reuk van die ewigheid, die gekleurde sonlig al bewende op die vreemdste vegetasie van middeleeuse skilderye en gekerfde figure op die plafonne en mure. Daar was alles wat 'n mens se verbeelding kon begeer: engele, heiliges, drake, profete, duiwels, mense."[4]

Bergman se belangstelling in die teater- en rolprentwêreld het op 'n vroeë ouderdom begin:

'n Kaart van Swede. Uppsala, Ingmar Bergman se geboorteplek, word hier uitgewys met 'n rooi kolletjie.

"Op 9-jarige ouderdom het hy 'n stel bliksoldate vir 'n gehawende towerlantern verruil, 'n besitting wat sy lewenskoers verander het. Hy onthou hoe hy binne-in 'n jaar, deur met hierdie speelding te speel, 'n private wêreld geskep het waarin hy geheel en al tuis gevoel het. Hy het sy eie dekor, marionette en beligtingeffekte geskep en poppespele aangebied wat op toneelstukke van Strindberg gebaseer is en waarin hy sy stem aan al die rolle verleen het.[5]

Hy het twee vyf-maand-lange termyne van verpligte militêre diens gelewer en het die Stockholm Hoërskool en Stockholm Universiteit ("Stockholms universitet") bygewoon. Daar het hy oorspronklik vir 'n kursus in letterkunde en kuns ingeskryf, maar het halfverweë opgehou na hy geïnteresseerd geraak het in die teaterwêreld en later ook in rolprente (teen die vroeë 1930's was hy 'n "opregte rolprentverslaafde").[6]

Alhoewel hy in 'n toegewyde Lutherse huishouding grootgeword het, het Bergman sy geloof reeds op agt-jarige ouderdom verloor. Hy het egter eers vrede met hierdie feit kon maak tydens die verfilming van die 1962-film Nattvardsgästerna.[7]

Sedert die vroeë sestigerjare het Bergman 'n groot deel van sy lewe op die Sweedse eiland Fårö (net noord van Gotland) deurgebring, waar hy ook 'n aantal van sy films vervaardig het. Hy het na München verhuis vir 'n periode na die uitgestrekte stryd met die Sweedse regering rakende sy beweerde belastingontduiking. Bergman het eers weer in 1982 na Swede teruggekeer, waar hy toe die regie van die film, Fanny och Alexander, behartig het. Bergman het verklaar dat dit sy laaste film sou wees en dat hy voortaan slegs verhoogproduksies sou bestuur. Hy het egter sedertdien 'n aantal televisiefilms vervaardig, maar het later op Fårö afgetree.

Ingmar Berman het vreedsaam gesterf by sy tuiste op Fårö, vroeg op die oggend van 30 Julie 2007, op die ouderdom van 89.[8]

1976 was een van Ingmar Bergman se traumatieste jare in sy lewe. Tydens die repetisie van die toneelstuk, Dödsdansen, deur August Strindberg, op 30 Januarie 1976 by die Kungliga Dramatiska Teatern ("Koninklike Dramatiese Teater") in Stockholm, is Bergman gearresteer deur twee polisiebeamptes in burgerdrag en daarvan aangekla dat hy sy inkomstebelasting ontduik het. Die gebeurtenis se impak op Bergman was verwoestend: hy het 'n senuwee-instorting gehad en is in die hospitaal opgeneem te midde van 'n diepe depressie.

Die ondersoek was gefokus op 'n beweerde transaksie van SEK 500 000 (Sweedse krona) tussen Bergman se Sweedse maatskappy, Cinematograf en die se Switserse dogtermaatskappy, Persona, 'n entiteit wat hoofsaaklik gebruik was om die salarisse van buitelandse akteurs te betaal. Bergman het Persona in 1974 ontbind, na hy deur die Sweedse Sentrale Bank in kennis gestel is en het daarna die inkomste rapporteer. Op 23 Maart 1976 het die spesiale aanklaer, Anders Nordenadler, die aanklagte teen Bergman laat vaar en gesê dat die beweerde "misdaad" geen wettige basis het nie en dat dit vergelykbaar is met 'n persoon wat sy eie kar probeer steel.

Alhoewel die aanklagtes ingetrek is, was Bergman vir 'n tydperk terneergedruk en gevrees dat hy nooit weer die rol van regisseur sou speel nie. Hy het uiteindelik van die skok herstel, maar, ondanks 'n smeekbede van die Sweedse eerste minister, Olof Palme, en leiers van die rolprentwêreld, het hy belowe dat hy nooit weer in Swede sou werk nie. Hy het sy ateljee op die Baltiese eiland, Fårö, gesluit, twee aangekondigde rolprentprojekte uitgestel en tydens 'n selfopgelegde bannelingskap na München, Duitsland verhuis. Alhoewel hy sy werk vanuit München voortgesit het, het dit teen 1978 geblyk dat Bergman sy oorgrote bitterheid teenoor sy vaderland verwerk het. Teen Julie van daardie jaar was hy terug in Swede, net op tyd om sy 60ste verjaardag op Fårö te vier. Hy het ook sy werk as regisseur by die Koninklike Dramatiese Teater gedeeltelik hervat. Ter ere van sy terugkoms het die Sweedse Filminstituut ("Svenska Filminstitutet") 'n nuwe jaarlikse toekenning geloods wat na Ingmar Bergman vernoem was en toegeken word in erkenning vir uitmuntende rolprentvervaardiging.[10]

Bergman het tot 1982 steeds die meerderheid van sy tyd in München spandeer, maar het in die jaar na sy tuiste teruggekeer om die regie van Fanny och Alexander te behartig. Bergman het verklaar dat dié sy laaste rolprent sou wees en dat hy daarna slegs op toneelstukke sou fokus. Hy was egter sedertdien die regisseur van verskeie televisie-aanbiedings en het ook 'n aantal draaiboeke geskryf, terwyl hy sy werk by die teater voortgesit het. In 2003 het Bergman, op 84-jarige ouderdom, 'n nuwe rolprent geregisseer: Saraband. Dié rolprent het aansienlik van Bergman se vorige projekte verskil.

Bergman saam die fotograaf Sven Nykvist tydens die vervaardiging van Såsom i en spegel in 1960.

Volgens Bergman, het hy sy rolprent Nattvardsgästerna[11] die hoogste geag van al sy rolprente. In 'n 2004-onderhoud het hy egter verklaar dat sy rolprente hom depressief maak en dat hy hulle nie meer kan kyk nie.[12]

Volgens Bergman, het hy die rolprentmedium tot sy uiterste geforseer. Drie van sy rolprente, Såsom i en spegel (1961), Nattvardsgästerna (1962) en Tystnaden (1963) word deur kritici as 'n trilogie beskou. Bergman het teen hierde saamgroepering uitgevaar en verklaar dat hy geensins bedoel het om 'n verbinding tussen die drie rolprente te skep nie en dat hy self nie enige ooreenstemmende motiewe in die rolprente kon sien nie.[13] Die verklaring kontrasteer egter met die feit dat Bergman die draaiboeke van die drie rolprente saam in 'n enkelbundel uitgegee het, met 'n inleidende aantekening wat lui:

"Hierdie drie rolprente handel oor vermindering. Såsom i en spegel - het sekerheid oorwin. Nattvardsgästerna - het sekerheid binnegedring. Tystnaden - God se stilte - die negatiewe afdruk. Dus vorm hulle saam 'n trilogie."[14]

Alhoewel Bergman alombekend is vir sy bydraes rakende rolprente, was hy ook sy hele lewe lank 'n aktiewe en produktiewe verhoogregisseur. Hy was ook die bestuurder van 'n aantal toonaangewende teaters in Swede, waaronder die stadsteater van Malmö in die 1950's en die Koninklike Dramatiese Teater in Stockholm: daar was hy die uitvoerende bestuurder van 1963-66 en regisseur tot en met die negentigerjare. Hy was ook die bestuurder van die Residenz-Theater in München van 1977 tot 1984. Baie van die akteurs en aktrises wat hy in sy rolprente gebruik het, het hy ontmoet toe hy saam met hulle op die verhoog gewerk het.

Liv Ulmann, een van Ingmar Bergman se minaresse, by die Cannes-filmfees in 2000.

Die graf van Ingmar Bergman en sy laaste vrou, Ingrid von Rosen.

Ingmar Berman was vyf keer getroud:

• 25 Maart 1943 – 1945, met Else Fischer, danser en dansontwerper (geskei). Kinders:
  • Lena Bergman, aktrise, gebore in 1943.
• 22 Julie 1945 – 1950, met Ellen Lundström, dansontwerper en rolprentregisseur (geskei). Kinders:
  • Eva Bergman, rolprentregisseur, gebore 1945,
  • Jan Bergman, rolprentregisseur (1946-2000), en
  • tweeling Mats en Anna Bergman, beide akteurs en rolprentregisseurs, gebore in 1948.
• 1951 – 1959, met Gun Grut, joernalis (geskei). Kinders:
  • Ingmar Bergman Jr, lugrederykaptein, gebore 1951.
• 1959 – 1969, met Käbi Laretei, konsertpianiste (geskei). Kinders:
  • Daniel Bergman, rolprentregisseur, gebore 1962.
• 11 November 1971 – 20 Mei 1995, met grafin Ingrid von Rosen (née Ingrid Karlebo) (tot wewenaar gemaak). Kinders:
  • Maria von Rosen, outeur, gebore 1959.

Bergman se eerste vier huwelike het in egskeidings geëindig, terwyl die laaste geëindig het toe sy vrou aan maagkanker sterf.

Hy was ook die ouer van skryfster, Linn Ullmann, saam met aktrise, Liv Ullmann. Bergman het in totaal nege kinders as sy eie erken. Naas sy huwelike het hy ook verhoudings gehad met Harriet Andersson 1952-55, Bibi Andersson 1955-59 en Liv Ullmann 1965-70.

• Bergman on Bergman: Interviews with Ingmar Bergman. deur Stig Björkman, Torsten Manns en Jonas Sima; Vertaal deur Paul Britten Austin. Simon & Schuster, New York. Sweedse uitgawe 1970; Engelse vertaling 1973.
• Filmmakers on filmmaking: the American Film Institute seminars on motion pictures and television (redigering deur Joseph McBride). Boston, Houghton Mifflin Co., 1983.
• Images: my life in film, Ingmar Bergman, vertaal deur Marianne Ruuth. New York, Arcade Pub., 1994, ISBN 1-55970-186-2
• The Magic Lantern, Ingmar Bergman, vertaal deur Joan Tate. New York, Viking Press, 1988, ISBN 0-670-81911-5
• The Demons of Modernity: Ingmar Bergman and European Cinema, John Orr, Berghahn Books, 2014.
• Gado, Frank (1986). The Passion of Ingmar Bergman. Duke University Press. ISBN 0822305860.

Wikimedia Commons bevat media in verband met Ingmar Bergman.

• Die Ingmar Bergman-stigting Geargiveer 12 Julie 2006 op Wayback Machine
• Ingmar Bergman by die Internet Movie Database