Ilse Steyn

Sy skryf veral liefdesverhale, waarvan meeste in boekklubs-reekse gepubliseer word. Haar eerste boek, Leer my van die liefde (1982) is naaswenner in die kategorie vir nuwelinge in J.P. van der Walt se landswye romanwedstryd van 1981. Hierdie verhaal gaan oor die Deltaskool vir begaafde kinders. Die hoof, Storm de Wet, het nog altyd geweier om ongetroude vroue op die personeel aan te stel. Die nuwe Afrikaans onderwyser, Ryk Johannes Rossouw, is egter eintlik Rykie, mooi en ongetroud. Hulle is gou aanmekaar, veral oor die wyse waarop Storm sy broerskind Jamie behandel. Storm het nie veel liefde in sy ouerhuis ontvang nie en dus nooit geleer om dit aan ander te gee nie, maar Rykie is ’n baie goeie onderwyseres. In Die mense van La Mer (1983) offer Yolandie Lubbe haar vakansie op sodat sy haar suster Frieda se verlowingspartytjie met Etienne Roché kan bywoon. Die oudste broer, Arno, hoof van die familiemaatskappy, moet sy toestemming vir die verlowing gee. Arno daag egter nie op nie en Yolandie dwaal elke dag uit verveling weg see toe, waar sy ’n verbitterde man met ’n geskende gesig ontmoet. Wanneer sy op ’n dag haar frustrasie met die Rochés lug, erken hy dat hy Arno is. Hy vra haar om met hom te trou. In Harte met geheime (1984) woon Colette en haar broer Rikus in ’n kamer in ’n agterplaas in Stellenbosch terwyl hulle studente is. Omdat Rikus nie genoeg aandag aan haar dogter gee nie, sit die eienares hulle uit die kamer en hulle vind losies by ’n lektor, Martyn Wessels. Die vonke spat tussen hom en Colette en Rikus raak verlief op Martyn se verlamde suster. Colette het haar egter lankal voorgeneem om nie net nog ’n merkie op ’n kerfstok te word nie. Afspraak met Cupido (1986) is die verhaal van die Herberg en sy mense. Die Herberg is nie ’n gewone skool nie, want die kinders wat hier skoolgaan, ondervind probleme met hulle grootword in die lewe. Wanneer hulle hulself vind, gaan hulle weer terug huis toe. Die leerling Liedie het opgemerk dat wanneer ’n mens eers met hierdie skool te doen gekry het, ’n mens noodwendig moet verander. Dit geld onder andere vir die toegewyde onderwyseres Tina Labuschagne wie se lewe na haar ontmoeting met die KGB-agent Heinrich Strauss nie meer dieselfde rustige patroon wil volg nie; die skoolhoof Werner Retief wat nie vat kan kry aan sy nuwe sekretaresse, Hannelie Schoonees nie, maar na haar mondigwordingspartytjie nie wil hê sy moet weggaan nie; en kolonel Wynand Labuschagne en sy vrou Linda wat nie gewoond kan raak daaraan om na soveel jare van skeiding weer in dieselfde stad te woon nie. In Draaiboek vir geluk (1987) wil die rolprentregisseur Rudolf Delport die sensitiewe verhaal “Largo”, wat vroeër soveel opspraak verwek het, verfilm. Die rolprentregte daarvan is egter reeds verkoop en sy nuwe stiefsuster, Ciska, is hewig ontsteld toe sy hoor van sy planne. Vir Rudolf is die vreemde optrede van Ciska ’n raaisel. Deidre, Rudolf se suster, stel ’n geheimsinnige bestuurder aan vir haar beplande gesondheidsoord. Sy begin later vermoed dat daar dalk ’n verhouding tussen die bestuurder, Olaf, en Ciska is. Die jongste Delport, Chris, raak ook omgekrap oor sy eertydse jeugvriendin, Alexa, se vreemdheid. Somersrus se hartseer (1987) is die verhaal van die dorpie Somersrus en sy mense. Daar hang ’n swaarmoedigheid oor die dorp se inwoners, want die verbitterde Brand Dreyer het besluit om na jare wraak te neem. Dan arriveer Melanie Hofmeyr en ten spyte van die onaangename herinneringe wat sy oorgehou het van haar jeugjare op die dorp, probeer sy tog om Brand van sy plan te laat afsien. Brand se optrede sal die lewe en toekoms van elke inwoner drasties verander, ook dié van die oujongnooi, Tessa van Lill; die jong skrywer, Schalk Cronjé; Soekie Erasmus en Klein-Buks wat sy gebrek moet leer aanvaar. In Drie ridders vir drie rooikoppe (1988) is drie rooikopsusters almal sku vir mans. Hulle is Alta Retief, die kil siniese joernalis; Ralie met die groot liefde vir kinders en die groot liefdesteleurstelling in haar verlede; en die jongste suster, Kersie, wat eerder studentebetogings bywoon om haar demokratiese reg uit te oefen. Hulle moeder, Julia Retief, droom egter drome oor ridders vir haar dogters. Liefdesvennote (1994) is die verhaal van Kani. Sy was altyd net Kani van Dauphine, die wingerdplaas wat teen die berg vasloop. Rudolf van Arnim neem die las van Dauphine van haar skouers af, maar sy is nie gewoond daaraan om ’n pad saam met iemand anders te stap nie. In Doolhof van geluk (1995) hou Nina vir Justus verantwoordelik vir haar geliefde Louis se dood. Toe sy hom na twee jaar weer onverwags raakloop, spat die vonke behoorlik. Haar vriende en familie waarsku egter dat die vonke tussen haar en Justus nie nét uit wraak en woede spat nie. In Die Trojaanse merrie (1998) wil Chantelle Malherbe die gesogte Theron-prys vir joernalistiek wen en sy kies die besturende direkteur van Wintech, Riël Bosch, as onderwerp. Riël weier egter ’n onderhoud met haar en sy maak allerhande gewaagde planne om met hom in aanraking te kom. Riël vat nie nonsens van enigiemand nie, maar Chantelle laat haar ook nie sommer afskud nie. In Towerspreuk van die liefde (2003) beland Bianca, Lara en Andrea in Londen, waar hulle gou besef dat niks gaan gebeur as hulle dit nie maak gebeur nie. Bianca word deur die Skot Grant Ramsey aangestel om sy internasionale maatskappy te help vestig; die au pair Andrea met ’n sagte plek vir probleemkinders loop reguit in haar verswygde verlede in; en die model Lara word ’n droomkontrak aangebied. Sy sou maklik vir die modelbaas geval het as hy nie gay was nie. Niks is egter soos dit aanvanklik lyk nie en hulle lewens neem onverwagse draaie in ’n verhaal van egte toorkuns. In Liefde praat net een taal (2004) sien Julia Kleinhans na dertien jaar weer vir Arjan Teske. In een week in die verlede het sy en die kaalvoet Sigeunerseun in Holland iets gehad wat hulle nooit weer ervaar het nie. Nou is Arjan senior onderhandelaar van ’n internasionale maatskappy en Julia het eindelik vastigheid gekry toe sy teruggekeer het na haar familie.

Verskeie spanningsverhale verskyn ook van haar. In ’n Rissie op sending (1983) word Nicky Smuts van die Staatsvertaalburo aanbeveel vir ’n geheime betrekking in die Geheime Diens, omdat sy ’n vrou is wat Portugees en Russies ken. Haar bevelvoerder blyk Regardt le Roux te wees, die bywonerseun op hulle plaas. Hy noem haar steeds Rissie, maar sy en Regardt kom nie met mekaar klaar nie – totdat hy vermis word en vermoedelik dood is. Marli Dippenaar is in Meisie aan ’n tou (1988) ’n jong skeikundige by ’n navorsingsinstituut. Die lewe behandel haar stief, want sy kon nooit vir haar pa die seun wees wat hy so graag wou hê nie en haar verhoudings loop almal in teleurstellings uit. Sy word ’n siniese, harde mens wat alle mans wantrou behalwe haar troue vriend, Bert Lotriet, wat saam met haar by die navorsingseenheid werk. Sy bied aan om een Vrydagaand ná kantoorure belangrike toetsresultate vir hom in die rekenaar te sleutel. Op hierdie aand verander haar prosaïese bestaan egter radikaal en sy word ’n internasionale terroris se gevangene en die onskuldige pion in ’n internasionale skaakspel. Die aksie draai selfs in Libië in Noord-Afrika.

Die lewe in die ou Kaap is die onderwerp van ’n aantal van haar romans. Die soeter wraak (1985) begin in 1780 in Frankryk. Die tienjarige Maryke Lelong verloor haar moeder en sweer wraak teen die edelman Antoine de Roubaix. Tydens die revolusie sterf Antoine se vader aan die hand van Maryke se vader, maar Antoine ontsnap en volg die Lelongs jare later na die Kaap. Hier vind hy dat Louis Lelong oorlede is en hy kan dus nie wraak neem nie. Maryke het egter self steeds wraakgedagtes. In ’n Laspos aan die Kaap (1986) knoop goewerneur Bertus van Loon se kleinseun Jean links en regs flirtasies met getroude vroue in die Kaap aan en stel die goewerneur so in die verleentheid. Dan daag die rooikop Minette Niemand uit die binneland op met ’n brief van haar pleegmoeder waarin sy versoek dat die goewerneur vir Minette ’n huwelik moet reël. Die goewerneur bevestig sy kleinseun en Minette in die huwelik, maar die vonke spat tussen die twee. In ’n Kaapse droom (1989) verneem Jeanne Villon in Holland dat haar vader ontvoer is en op die eiland Madagaskar as gyselaar aangehou word. Die V.O.C. weier om die losprys te betaal of om te onderhandel. Sy besluit om die bende seerowers wat haar vader gevange hou, alleen aan te durf. Sy ontmoet vir Simon van der Horst, voorheen van die Kaap, en hulle besluit om hulle voor te doen as broer en suster, omdat dit ongehoord is vir ’n jong dame om sonder ’n familielid of chaperone op reis te gaan. Boonop mag Jeanne se familie nie van haar plan uitvind voordat sy eers op die wye oseaan is nie.

Prinses in die ruimte (1996) is ’n wetenskapfiksie verhaal. Die eeue oue voorspelling is dat die prins van Woltan, Erik, ’n wese van die aarde as sy vrou sal neem en dat sy van die voorvaders kom en sekere van sy eienskappe sal hê. Anaïs van Aarde het nie ’n goue vel soos hy nie, maar kommunikeer deur middel van telepatie met hom en laat sy sekuriteitsdeur op die pendeltuig sonder moeite oopgaan. Al waarin sy egter belangstel is om die tien weeskinders met wie sy ’n band het, van die heersers van die Aarde te bevry. Liefde in die ruimte (1998) is ook wetenskapfiksie. Trumi van der Walt word na twee eeue in vriesslaap in die drie en twintigste eeu wakker. Haar geliefde Aarde word nou deur die tirannieke Hoofraad beheer en sy besluit om by die Bevrydingsfront aan te sluit. Generasi Bart, die leier van die Front, beskou haar egter as heeltemal te impulsief en ongedissiplineerd om ’n rekruut te word. Trumi laat haar egter nie intimideer nie.[4]

Onder haar getroude naam is sy redaktrise van die handleiding Mikrorekenaars en apparatuur: ’n kopersgids.[5]

• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999