Hyksos

Die Hyksos (Egipties: heqa chasesjet, "heersers van die buiteland") was ’n volk of ’n kombinasie van volke uit Wes-Asië wat die oostelike Nyldelta oorgeneem en so ’n einde gebring het aan die 13de Dinastie van Antieke Egipte. Dit was ook die begin van die Tweede Oorgangstydperk.[1]

Tydperke en dinastieë van Antieke Egipte
Alle jare is v.C.
Vroeë Tydperk Voordinastiese tydperk Eerste Dinastie I 3150–2890 Tweede Dinastie II 2890–2686
Ou Ryk Derde Dinastie III 2686–2613 Vierde Dinastie IV 2613–2498 Vyfde Dinastie V 2498–2345 Sesde Dinastie VI 2345–2181
Eerste Oorgang Sewende Dinastie VII twyfelagtig Agtste Dinastie VIII 2181–2160 Negende Dinastie IX 2160–2130 Tiende Dinastie X 2130–2040 Vroeë Elfde Dinastie XI 2134–2061
Middelryk Laat Elfde Dinastie XI 2061–1991 Twaalfde Dinastie XII 1991–1803 Dertiende Dinastie XIII 1803–1649
Tweede Oorgang Veertiende Dinastie XIV 1705–1690 Vyftiende Dinastie (Hyksos) XV 1674–1535 Sestiende Dinastie XVI 1660–1600 Abydos Dinastie 1650–1600 Sewentiende Dinastie XVII 1580–1549
Nuwe Ryk Agtiende Dinastie XVIII 1549–1292 Negentiende Dinastie XIX 1292–1189 Twintigste Dinastie XX 1189–1077
Derde Oorgang Een-en-twintigste Dinastie XXI 1069–945 Twee-en-twintigste Dinastie XXII 945–720 Drie-en-twintigste Dinastie XXIII 837–728 Vier-en-twintigste Dinastie XXIV 732–720 Vyf-en-twintigste Dinastie (Nubiese) XXV 732–653
Laat Tydperk Ses-en-twintigste Dinastie XXVI 672–525 Sewe-en-twintigste Dinastie (1ste Persiese Tydperk) XXVII 525–404 Agt-en-twintigste Dinastie XXVIII 404–398 Nege-en-twintigste Dinastie XXIX 398–380 Dertigste Dinastie XXX 380–343 Een-en-dertigste Dinastie (2de Persiese Tydperk) XXXI 343–332
Hellenistiese Egipte Twee-en-dertigste Dinastie XXXII 332–305 Drie-en-dertigste Dinastie XXXIII 305–30
Romeinse Egipte Vier-en-dertigste Dinastie (Romeinse faraos) XXXIV 30–313 n.C.

Kanaänitiese bevolkings het aan die einde van die 12de Dinastie, omstreeks 1800 v.C., vir die eerste keer in Egipte hul verskyning gemaak en ’n onafhanklike ryk gevestig.[2] Die Kanaänitiese heersers van die delta het hergroepeer in die 14de Dinastie en het saam met die 13de Dinastie bestaan wat in Itjtawy gebaseer was. Die mag van die 13de en 14de Dinastie het stelselmatig afgeneem, waarskynlik weens droogte en hongersnood,[2] en omstreeks 1650 v.C. is albei deur die Hyksos verower. Dié het hul eie dinastie, die 15de Dinastie, gestig. Die verval van die 13de Dinastie het ’n magsvakuum in die suide geskep wat gelei het tot die 16de Dinastie wat in Thebe gebaseer was en moontlik ook ’n plaaslike dinastie in Abydos.[2] Albei is eindelik deur die Hyksos verower – net vir ’n kort rukkie in Thebe.

Daarna het die 17de Dinastie beheer van Thebe oorgeneem en vir ’n ruk in vrede saam met die Hyksos-konings regeer, moontlik as hul leenhere. Eindelik het Seqenenre Tao, Kamose en Ahmoses oorlog teen die Hyksos gevoer en hul laaste koning omstreeks 1550 v.C. uit Egipte verdryf.[2]