Hongkongse nasionale rugbyspan

Die rugbyspel het ná die Britse oorname van Hongkong in dié kroonkolonie gevestig. Volgens ou koerantberigte dateer rugby in Hongkong tot die laat 1870’s terug, waarvolgens Hongkong glo die oudste rugbyspelende land in Asië sal wees. Die spelers van hierdie tydperk was almal Britse seemanne, maar ook polisiemanne en handelaars. Die eerste sekretaris van rugby in Hongkong was Jock McGregor.[6]

Die eerste wedstryde wat tot die stigting van die hedendaagse Hongkongse Rugbyunie in 1952 gelei het, is tussen 1924 en 1949 gespeel. ’n Nieamptelike Hongkongse hawespan het tussen 1924 en 1949 herhaaldelik teen Shanghai gespeel, albei spanne het heeltemal uit Britse emigrante bestaan wat hulle in verskeie hawestede gevestig het; hierdie wedstryde is ná die oprigting van die Volksrepubliek China gestaak.[8] In 1934 het ’n Hongkongse span teen ’n Australiese Universiteitspan gespeel, en kon dié wedstryd 11–5 beklink.

Ná die stigting van die Volksrepubliek China, wat die uitbreiding van rugby in China verhoed het, is in 1952 die Hongkongse Rugbyunie gestig; die voortgesette Britse heerskap in Hongkong, maar ook die stroom van immigrante en kapital van die vasteland en die vestiging van Hongkong as ’n belangrike hawestad, het die sport laat bloei, alhoewel rugby steeds op die Britse gemeenskap beperk was.

In hierdie tydperk is die eerste amptelike wedstryde deur die Hongkongse Rugbyunie gereël. Hongkong het in 1958 ’n Nieu-Seelandse Universiteitspan gehuisves, maar dié wedstryd met 47–0 verloor. In 1958 het Larry Abel, een van Hongkong se vroeë rugbypioniere, kleiner rugbytoernooie van stapel gestuur, wat sedertdien jaarliks gespeel is.[9] In 1968 was Hongkong een van Asiatiese Rugbyvoetbalunie se stigterslede; die ander was Japan, Maleisië, Singapoer, Sri Lanka, Suid-Korea en Thailand.[6] In Maart 1969 het die Hongkongers aan die eerste Asiatiese Rugbykampioenskap in Japan deelgeneem; hulle het teen die gasheer ’n naelskraapse nederlaag gely, terwyl hulle Taiwan, Suid-Korea en Thailand kon klop.[10] Een jaar later kon die span die uitspeelwedstryd teen Singapoer wen.[11]

Gedurende die 1970’s het Hongkong wedstryde teen die meeste Asiatiese buurlande met ’n rugbytradisie gespeel, insluitende Japan, Suid-Korea, Taiwan, Thailand, Maleisië, Sri Lanka en Singapoer. Hongkong kon gemengde resultate teen sy bure aanteken, en het tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap 1972 tweede eindig, nadat hulle teen Japan tuis met 0–16 verloor het.[12] In 1974 en 1978 kon die span nie die uitklopfase haal nie, terwyl hulle nie aan die 1976-toernooi deelgeneem het nie.[13][14][15]

In 1976 is die eerste Hongkong Sewes uitgespeel, wat deurslaggewend in die vestiging van dié sport in Hongkong was. Die konsep is deur die handelsvennote Ian Gow en Tokkie Smith, wat ’n haalbare rugbytoernooi in Asië wou vestig, uitgedink. Die eerste borge van die toernooi was Cathay Pacific en Rothmans International, later vervang deur die HSBC. Die eerste spanne wat aan hierdie toernooi deelgeneem het, was Asiaties, maar ook twee verteenwoordigende spanne van beide Australië en Nieu-Seeland. Die toernooi het vinnig gegroei met deelnemende spanne van die hele wêreld, voordat dit ’n amptelike toernooi van die jaarlikse sewesrugbykalender geword het.[16]

Gedurende die 1980’s het Hongkong volgens sy mededingingvermoeë agter Japan en Suid-Korea teruggeval; Hongkong kon ander Asiatiese spanne gereeld klop, maar het in 1980, 1982, 1988 en 1990 derde geëindig; slegs Japan en Suid-Korea het om die kroon meegeding.[17][18][19][20] In 1985 het die Internasionale Rugbyvoetbalraad (IRVR; nou Wêreldrugby), wat destyds baie eksklusief was en slegs agt lede gehad het, op die invoering van die rugbywêreldbekertoernooi besluit. Vir die eerste Rugbywêreldbeker 1987 het die IRVR nege spanne vir deelname genooi, maar Hongkong het geen uitnodiging ontvang nie.[21] Hongkong het in 1988 amptelik by die IRVR aangesluit, maar hulle het nie aan die Rugbywêreldbeker 1991-kwalifisering deelgeneem nie.[22]

Die 1990’s het ’n meer suksesvolle dekade vir Hongkong geword en van die noemenswaardige spelers was Ashley Billington, David Lewis, Leung Yeung Kit en Chan Fuk Ping. Hongkong het in 1992 sy eerste toets teen ’n nie-Asiatiese span gespeel, toe hulle met 16–23 teen die Verenigde State in San Francisco se Boxer-stadion verloor het. In dieselfde jaar kon Hongkong uiteindelik tot die eindstryd van die Asiatiese Rugbykampioenskap vorder, nadat hulle Suid-Korea 20–13 kon klop, maar het met 9–37 teen Japan verloor.[23] Tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap 1994, wat deel was van die Rugbywêreldbeker 1995-kwalifisering, het Hongkong sy openingswedstryd teen Suid-Korea met 17–28 verloor, maar kon sy ander teenstanders klop en het die derde plek behaal; hulle kon egter nie vir die toernooi in Suid-Afrika kwalifiseer nie.[24] ’n Indrukwekkende prestasie was Ashley Billington se tien drieë teen Singapoer op 10 November 1994; dit is die meeste drieë wat ’n enkele speler tydens ’n rugbywêreldbekerkwalifisering kon druk.[25]

Tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap 1996 se uitspeelwedstryd om die derde plek het Hongkong Taiwan afgeransel en met 114—12 geseëvier.[26] In 1997 is die kroonkolonie Hongkong deur die Britte aan die Volksrepubliek China oorhandig, wat die nasionale span se internasionale deelname egter nie beïnvloed het nie. Gedurende die 1990’s het Hongkong toetse teen nie-Asiatiese spanne begin speel. Die Drake het onder andere teen Namibië, Papoea-Nieu-Guinee, die Verenigde State en Kanada gespeel. Hongkong kon verskeie noemenswaardige oorwinnings aanteken, insluitende drie oorwinnings oor die Arende, waaronder een in San Francisco, en ’n oorwinning oor Kanada in 1998. Ondanks ’n goeie vordering in die 1990’s kon Hongkong tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap 1998, wat in ag geneem is vir die Rugbywêreldbeker 1999-kwalifisering, slegs Suid-Korea verslaan, maar hulle het teen Japan verloor en het ’n verrassende nederlaag teen Taiwan gely, waardeur hulle vierde geëindig het.[27]

Hongkong teen Japan tydens die Asiatiese Vyfnasies-toernooi in 2014

Hongkong teen Japan tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap in 2015

Hongkong teen Japan tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap in 2017

Die Asiatiese Rugbykampioenskap 2000 het nog erger as die vorige toernooi verloop met nederlae teen Japan, Suid-Korea en Taiwan.[28] In dieselfde jaar het Hongkong geskiedenis gemaak toe hulle teen die Volksrepubliek China te staan gekom het; dit was die eerste toets wat Hongkong teen ’n span van die Chinese vasteland gespeel het. Dié wedstryd is in Shanghai ter herinnering aan die ou rugbywedstryde tussen Hongkong en Shanghai gespeel. Die Volksrepubliek China kon Hongkong verras en die wedstryd met 17–15 beklink. Een jaar later is Hongkong weereens deur die Volksrepubliek China verras en het in ’n 25-elk-gelykop in Guangzhou gespeel. Die Asiatiese Rugbykampioenskap 2002 het Hongkong in die derde groepplek afgesluit.[29] Tydens die Rugbywêreldbeker 2003-kwalifisering is Hongkong ook deur Taiwan verras en 20–15 geklop, hoewel Hongkong China vir die eerste keer tydens dieselfde kwalifisering kon klop.[30]

Tydens die Asiatiese Rugbykampioenskap 2004 het Hongkong die derde plek behaal.[31] Asiatiese Rugbykampioenskap 2006/07 was gelyktydig die vastelandse Rugbywêreldbeker 2007-kwalifisering, maar Hongkong is in al sy wedstryde geklop en het sodoende die uitspeelwedstryd misgeloop.[32]

Die Asiatiese Rugbykampioenskap is van 2008 af jaarliks in die Top 5 tussen vyf spanne beslis met een promosie en relegasie elk en is van daar af “Asiatiese Vyfnasies” genoem. Hongkong kon tydens die eerste toernooi die debutante Kasakstan en die Arabiese Golfspan klop, maar hulle het teen Japan en Suid-Korea vasgeval.[33] Tydens die Asiatiese Vyfnasies 2009 is Hongkong naas Japan en Suid-Korea ook deur Kasakstan geklop en moes met die vierde plek tevrede wees.[34] Die Asiatiese Vyfnasies 2010 was deel van die Rugbywêreldbeker 2011-kwalifisering en Hongkong kon beide Suid-Korea en Kasakstan klop, maar hulle is deur die Arabiese Golfspan verslaan; weens bonuspunte het Kasakstan pleks van Hongkong die uitspeelwedstryd gehaal.[35]

Die Asiatiese Vyfnasies 2011 het Hongkong ná oorwinnings oor Kasakstan, Sri Lanka en die Verenigde Arabiese Emirate agter Japan in die tweede plek afgesluit.[36] In 2012 en 2013 het die Hongkongers agter die Japanners en Suid-Koreaners die derde plek gemaak.[37][38] Een jaar later was dié toernooi deel van die Rugbywêreldbeker 2015-kwalifisering en Hongkong het beter gevaar. Hulle is in een groep met hul tradisionele teenstanders Japan en Suid-Korea, maar ook Sri Lanka en die nuweling Filippyne geloot. Hongkong kon met 39–6 tuis met Suid-Korea afreken en ook ’n historiese oorwinning oor Filippyne met 108–0 aanteken. Hongkong het tweede geëindig en vervolgens tot die uitspeelwedstryd gevorder.[39] In dié wedstryd teen Uruguay in Montevideo kon hulle in die eerste helfte meeding en was net met 3–6 agter; in die tweede helfte het hulle egter weens ’n gebrek aan dissipline en sleutelspelers wat nie beskikbaar was nie teruggesak, en met 28–3 verloor, waarvolgens hulle uit die kwalifisering geskakel is.[40]

Die Asiatiese Rugbykampioenskap 2015 het Hongkong agter Japan in die tweede plek afgesluit, nadat die finale wedstryd teen Japan ná enkele minute afgelas en as ’n 0–0-gelykop geag moes word, nadat sterk reën die speelveld oorstroom het.[41][42] Aan die einde van dieselfde jaar het Hongkong die Nasiesbeker gehuisves, waaraan drie ander opkomende rugbylande deelgeneem het: Portugal, Rusland en Zimbabwe. Hongkong eindig tweede, nadat hulle beide Portugal en Zimbabwe kon klop, maar deur Rusland verslaan is. In 2016 het Hongkong Leigh Jones, Japan se verdedigingsafrigter wat ’n beslissende rol in Japan se verrassing oor die Springbokke tydens die Rugbywêreldbeker 2015 gespeel het, as hoofafrigter ten einde van ’n beter vertoning aangestel.[43] In 2016 en 2017 het die span ook die tweede plek agter Japan en voor Suid-Korea gehaal.[44][45]

Ten einde van ’n toekomstige sukses het die HKRU onder leiding van Leigh Jones sy eerste professionele rugbyprogram, die Elite Rugbyprogram, van stapel gestuur; die korttermyndoel van dié program is om plaaslike rugbyspelers rugby op ’n professionele vlak in Hongkong te laat speel, en die langtermyndoel is ’n professionele toernooi soortgelyk aan Japan se Topliga.[46] Tydens die Nasiesbeker in 2016 is Hongkong deur Rusland verslaan, maar kon beide Zimbabwe en Papoea-Nieu-Guinee klop. Tydens die Nasiesbeker in 2017 is hulle weer deur Rusland verslaan, maar kon beide Chili en Kenia klop. Tydens die eerste Global Rapid Rugby in 2018 het Hongkong onder andere teen die Western Force te staan gekom.

Die Asiatiese Rugbykampioenskappe in 2018 en 2019 het as Rugbywêreldbeker 2019-kwalifisering gedien; aangesien die Japanners as gasheer reeds vir die toernooi gekwalifiseer was, het hulle nie daaraan deelgeneem nie. Dié geleentheid het die Hongkongers aangegryp en in albei toernooie hul eerste Asiatiese titeloorwinnings beklink.[47][48] Daarmee het die span die uitspeelwedstryd gehaal; hulle kon Kenia klop, maar is deur beide Duitsland en Kanada verslaan.[49]

As gevolg van die reisbeperkings tydens die wêreldwye Covid-19-pandemie het die Hongkongse span in 2020 en 2021 nie in ’n enkele wedstryd gespeel nie. Aangesien die Asiatiese Rugbykampioenskappe in 2022 en 2023 deel was van die Rugbywêreldbeker 2023-kwalifisering het Japan nie daaraan deelgeneem nie, waarvolgens Hongkong nog twee Asiatiese titels kon inpalm en die uitspeelwedstryd tussen Asië en Oseanië gehaal het.[50][51] Hulle is egter deur Tonga geklop en het vervolgens tot die uitspeelwedstryd gevorder, waar hulle slegs Kenia kon klop, maar deur beide Portugal en die Verenigde State verslaan is.[52][53]

Die Hongkongse nasionale rugbyspan neem sedert 1969 aan die Asiatiese Rugbykampioenskap deel en het sedertdien vier titels gewen.

• Toernooititels (4): 2018, 2019, 2022, 2023

Vanweë sy laat vestiging het Hongkong gedurende die amateurtydperk min toere volgens die ou tradisie onderneem, aangesien dit teen die jaar 2000 tot ’n einde gekom het. Deesdae is toetswedstryde teen die spanne van die Suidelike Halfrond tweekeer per jaar moontlik. Gedurende Juniemaand se midjaarrugbytoetsreeks en gedurende Novembermaand se eindjaarrugbytoetsreeks. In teenstelling met die meeste ander rugbylande speel Hongkong nie vir enige trofee teen sy opponente nie.

Die volgende spelers het die Hongkongse span gevorm tydens die Rugbywêreldbeker 2023-kwalifisering:

Tot dusver is nog geen Hongkongse speler in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem nie.

Rowan Varty in 2017

Salom Yiu-kam Shing in 2017

Vervolgens die belangrikste statistieke van Hongkong se spelers. Die spelers wat met * gekenmerk is, is nog aktief en kan hul statistieke verbeter.

(Korrek teen Mei 2020)