Hongaarse Rewolusie van 1956

Hongaarse soldate aan die Oosfront in 1942.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog (1939–1945) was die Koninkryk van Hongarye (1920–1946) 'n lid van die Spilmoondhede – in alliansie met Nazi-Duitsland, Fascistiese Italië, die Koninkryk van Roemenië en die Koninkryk Bulgarye. In 1941 het die Hongaarse weermag deelgeneem aan die inval van Joego-Slawië (6 April 1941) en aan Operasie Barbarossa (22 Junie 1941), die inval van die USSR. Teen 1944 was die Rooi Leër op pad na die Koninkryk van Hongarye, nadat hulle eers die koninklike Hongaarse leër en die leërs van die ander Spilmoondhede uit die gebied van die USSR verdryf het.[8]

Uit vrees vir die Rooi Leër se besetting van die Koninkryk van Hongarye, het die koninklike Hongaarse regering onsuksesvol 'n wapenstilstand met die Geallieerdes versoek, waarna die Nazi's die verraad beantwoord het met Operasie Margarethe (12 Maart 1944) om die Nazi-regering van Nasionale Eenheid van Hongarye te vestig; ten spyte van hierdie polities-militêre pogings, het die Rooi Leër die Duitse en die Hongaarse Nazi's aan die einde van 1944 verslaan.[9] Op 10 Februarie 1947 het 'n vredesverdrag die militêre nederlaag van Nazi-Hongarye bevestig en die USSR se reg op 'n militêre besetting van Hongarye bepaal.[8]

Aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog (1939–1945) was die Koninkryk van Hongarye in die geopolitieke invloedsfeer van die USSR. In die politieke nasleep van die oorlog was Hongarye 'n veelparty-demokrasie, waarin die Hongaarse parlementêre verkiesing van 1945 'n koalisieregering opgelewer het wat saamgestel is uit Onafhanklike Kleinboere, Agrariese Werkers en die Burgerparty, onder leiding van Eerste Minister Zoltán Tildy. Nietemin het die Hongaarse Kommunistiese Party, namens die USSR, voortdurend salami-taktieke gebruik om geringe politieke toegewings te verwerp, wat die politieke gesag van die koalisieregering voortdurend verminder het – ten spyte daarvan dat die Kommunistiese Party slegs 17 persent van die stemme in die parlementêre verkiesing van 1945 kon bekom.[10][11]

Die Boedapest Universiteit vir Tegnologie en Ekonomie, een van die plekke waar die rewolusie begin het.

Ná die verkiesing in 1945 is beheer van die Staatsbeskermingsowerheid (Államvédelmi Hatóság, ÁVH) van die Onafhanklike Kleinboereparty van die koalisieregering na die Hongaarse Kommunistiese party oorgedra.[12] Die ÁVH het nie-kommunistiese politieke teenstanders onderdruk met intimidasie en valse beskuldigings, gevangenisstraf en marteling.[13] Die kort tydperk van vier jaar van veelparty-demokrasie het geëindig toe die Hongaarse Sosiaal-Demokratiese Party met die Kommunistiese Party saamgesmelt het en die Hongaarse Werkers Volksparty geword het, wie se kandidaat onbestrede gestaan het in die 1949 Hongaarse parlementêre verkiesing. Daarna, op 20 Augustus 1949, is die Hongaarse Volksrepubliek geproklameer en gestig as 'n sosialistiese staat, met wie die USSR toe die COMECON-verdrag van wedersydse bystand gesluit het, wat die stasionering van troepe van Rooi Leër-soldate in Hongarye toegelaat het.[11]

Die Hongaarse Werkers Volksparty het die ekonomiese model van die USSR aangehang en die sosialistiese ekonomie van Hongarye gevestig met die nasionalisering van produksiemiddele en natuurlike hulpbronne. Boonop het die relatief vrye politiek situasie van Hongarye teen 1955 intellektuele en joernaliste toegelaat om vryelik die sosiale en ekonomiese beleid van die Rákosi-regering te kritiseer.[14] In die gees van relatiewe politieke vryheid, het studente van die Boedapest Universiteit vir Tegnologie en Ekonomie op 22 Oktober 1956 die MEFESZ Studente-unie hervestig, wat die Rákosi-regering vroeër verbied het weens hul onaanvaarbare politiek.[15]

Stalin se man in Hongarye: Mátyás Rákosi spreek 'n gehoor in Boedapest toe. (1948)

Aanvanklik was die Hongaarse Volksrepubliek 'n sosialistiese staat onder leiding van die Kommunistiese regering van Mátyás Rákosi (r. 1947–1956), 'n Stalinis wat nou aan die USSR verbonde was.[16] Om ideologiese nakoming binne sy Stalinistiese regering te verseker, het Rákosi die ÁVH (Staatsbeskermingsowerheid) gebruik om 7 000 "Titoiste" en "Trotskyiste" van die Kommunistiese Party van Hongarye te suiwer omdat hulle "Westerse agente" was wie se deelname aan die Spaanse Burgeroorlog (1936–1939) ingemeng het met Stalin se langtermynplanne vir wêreldkommunisme.[17][18][19] Die Rákosi-regering van die Hongaarse Volksrepubliek was by verre die grootste onderdrukker van politieke-, seksuele- en godsdienstige minderhede onder die Stalinistiese regerings van die Oosblok.[11][20][21][22]

In 1949 het die Rákosi-regering kardinaal József Mindszenty tot lewenslange gevangenisstraf gevonnis weens hoogverraad teen Hongarye, en omdat hy met Nazi-Duitsland saamgewerk het om die Holocaust in Hongarye (1941–1945) – d.i. die godsdienstige vervolging van Hongaarse Jode en die vervolging van kommuniste en anti-Nazi's – te bewerkstellig.[21][22]

In die tydperk 1950–1952 het die ÁVH meer as 26 000 nie-kommunistiese Hongare met geweld hervestig, en beslag gelê op hul behuising vir lede van die Kommunistiese Party van Hongarye. Sodoende het die ÁVH die politieke bedreiging van die nasionalistiese en anti-kommunistiese intelligentsia en die plaaslike bourgeoisie geëlimineer. Volgens hul besondere politiek is anti-kommunistiese Hongare óf in konsentrasiekampe gevange geneem óf na die USSR gedeporteer óf vermoor, hetsy summier of na 'n skynverhoor; die slagoffers het die Kommunistiese politikus László Rajk, minister van binnelandse sake wat die ÁVH se geheime polisie gestig het, ingesluit.[18][20]

Die Rákosi-regering het die onderwysstelsel verpolitiseer, met die intelligentsia wat sou help met die Russifikasie van Hongarye; dus was die studie van die Russiese taal en Kommunistiese politieke onderrig verpligtend op skool en op universiteit; godsdienstige skole is genasionaliseer en kerkleiers is met kommunistiese amptenare vervang.[23][24]

In die vroeë 1950's het die Rákosi-regering se sosialistiese ekonomie die per capita-inkomste van die Hongaarse mense verhoog, maar hul lewenstandaard is verlaag as gevolg van verpligte finansiële bydraes tot die industrialisering van Hongarye, wat die besteebare en diskresionêre inkomste van individuele Hongaarse werkers verminder het. Die swak ekonomiese toestand is boonop vererger deur burokratiese wanbestuur van hulpbronne, wat tekorte aan voorrade veroorsaak het, en die gevolglike rantsoenering van brood, suiker, meel, vleis en ander voedselsoorte.[25] As gevolg van die swak ekonomiese toestand het die Hongaarse werker se besteebare inkomste in 1952 tot twee derdes van die besteebare inkomste van 1938 geval.[26]

Behalwe om vir die Rooi Leër-besetting van sosialistiese Hongarye te betaal, het die Hongare ook oorlogsvergoeding (VS$300 miljoen) aan die USSR, die Tsjeggo-Slowaakse Sosialistiese Republiek en die Sosialistiese Federale Republiek van Joego-Slawië betaal.[27] In 1946 het die Hongaarse Nasionale Bank gerapporteer dat die koste van oorlogsvergoeding "tussen 19 en 22 persent van die jaarlikse nasionale inkomste" van Hongarye was,[28] 'n onbekostigbare nasionale uitgawe wat vererger is deur hiperinflasie as gevolg van die na-oorlogse waardevermindering van die Hongaarse pengő[29] Boonop het deelname aan die Sowjet-geborgde Raad van Wedersydse Ekonomiese Bystand (COMECON) direkte handel met Westerse lande verhoed, en ook verhoed dat die Hongaarse Volksrepubliek Amerikaanse finansiële hulp kon ontvang deur middel van die Marshall-plan (1948).[30]Op maatskaplike vlak het die instelling van Sowjet-styl ekonomiese beleid en die betaling van oorlogsvergoeding Hongaarse burgers woedend gemaak, terwyl die kumulatiewe gevolge van ekonomiese besuiniging anti-Sowjet-politieke ontevredenheid aangevuur het, aangesien die betaling van buitelandse skuld voorrang geniet het bo die materiële behoeftes van die Hongaarse mense.[31]

In die Oosblok was die Hongaarse Eerste Minister Imre Nagy (in die middel) te progressief in sy regering se strewe na Sosialisme, wat van die Sowjetunie se invloedsfeer afgewyk het. (Oktober 1956).

Op 5 Maart 1953 het die dood van Stalin die KPSU toegelaat om voort te gaan met die de-stalinisering van die USSR. Dit het tot 'n relatiewe liberalisering van die politieke situasie gelei, wat daarna die meeste Europese Kommunistiese partye en die kommunistiese partye van die Warskou-verdrag genoop het om 'n reformistiese vleuel te ontwikkel binne die raamwerk van Marxistiese filosofie en die bevele van Moskou. Gevolglik het die reformistiese kommunis Imre Nagy eerste minister (1953–55) van die Hongaarse Volksrepubliek geword en die Stalinis Mátyás Rákosi (1946–56) vervang, wie se hardhandige styl van kommunistiese regering teenproduktief was vir die belange van die USSR in Hongarye.[32]

Ten spyte daarvan dat hy nie meer die eerste minister van Hongarye was nie, het Rákosi polities gesproke relevant gebly as Algemene Sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party. Sodoende het hy baie van die Nagy-regering se politieke en sosio-ekonomiese hervormings ondermyn; teen 18 April 1955 het Rákosi Nagy op so 'n wyse gediskrediteer dat die USSR Nagy as staatshoof van Sosialistiese Hongarye afgesit het. Drie maande van komplotte en sameswering het gesorg dat Rákosi en die Hongaarse Kommunistiese Party van Imre Nagy ontslae kon raak. Nagy se politieke aansien is hierdeur vernietig. Op 14 April is premier Imre Nagy van die Hongaarse Kommunistiese Party se kantore verwyder en van sy funksies onthef, en op 18 April is hy afgedank as eerste minister. Ten spyte daarvan dat hy sedert Januarie 1955 nie meer die goedkeuring van die USSR weggedra het nie, het Nagy geweier om die vereiste kommunistiese boetedoening van 'selfkritiek' uit te voer, en geweier om as premier van Hongarye te bedank.[33]

In Februarie 1956 het die de-stalinisering van die USSR 'n aanvang geneem met Nikita Chroesjtsjof (Eerste-Sekretaris van die KPSU) se toespraak "Oor die persoonlikheidskultus en die gevolge daarvan", wat die magsmisbruik wat Josef Stalin en sy binnekring in Rusland en in die buiteland gepleeg het, veroordeel het.[34] Om die rede is die de-stalinisering van die Hongaarse Volksrepubliek gekenmerk deur Rákosi se afdanking as Algemene Sekretaris van die Kommunistiese Party van Hongarye, en sy vervanging deur Ernő Gerő op 18 Julie 1956.[35]

Vanuit die Westerse perspektief het die lande van Wes-Europa met die CIA se propaganda-radionetwerk, Radio Free Europe, saamgewerk om die toespraak oor die persoonlikheidskultus en die gevolge daarvan aan die lande van Oos-Europa uit te saai, met die verwagting dat, as Sekretaris van die KPSU , Chroesjtsjof se anti-Stalinistiese toespraak wesenlik sou bydra tot die destabilisering van die interne politiek van die Warskou-verdraglande.[36]

Die Poznań-werkersopstand , 28 Junie 1956.

Op 14 Mei 1955 het die USSR met die Verdrag van Vriendskap, Samewerking en Wedersydse Bystand, die Warskouverdrag tot stand gebring met sewe lande van die Oosblok, insluitend die Hongaarse Volksrepubliek. Die geopolitieke beginsels van die Warskouverdrag-verdedigingsverdrag het ingesluit "respek vir die onafhanklikheid en [die] soewereiniteit van [die lid]lande" en die praktyk van "nie-inmenging in hul binnelandse sake."[37] Op 15 Mei 1955, 'n dag nadat die USSR die Warskouverdrag tot stand gebring het, het die Oostenrykse Staatsverdrag Oostenryk as 'n neutrale land in die geopolitieke Koue Oorlog tussen die VSA en die USSR gevestig.[38] Oostenryk se verklaring van geopolitieke neutraliteit het die kommunistiese regering van Nagy toegelaat om "die moontlikheid van 'n neutrale status vir Hongarye, geskoei op die Oostenrykse model", te oorweeg.[39]

In Junie 1956 het die Poolse leër die werkersopstand teen die ekonomiese beleid van die Poolse Volksrepubliek by Poznań op gewelddadige wyse onderdruk. In Oktober het die Poolse regering die polities gerehabiliteerde hervormingskommunis Władysław Gomułka as Eerste Sekretaris van die Poolse Verenigde Werkersparty aangestel om die USSR-kwessie te hanteer, en teen 19 Oktober 1956 was Gomułka suksesvol in sy onderhandelings vir groter handelsooreenkomste en die verlaging van die Rooi Leër se troepemag in Pole.[40] Die USSR se toegewings aan Pole – bekend as die Poolse Oktober – het Hongare aangemoedig om soortgelyke toegewings van die USSR vir die Hongaarse Volksrepubliek te eis, wat baie bygedra het tot die Hongare se uiters idealistiese politiek in Oktober 1956.[41]

Gedurende die Koue Oorlog van die 1950's het die gemilitariseerde politieke klimaat en Amerikaanse beleid teenoor Rusland die Amerikaanse publiek aangemoedig om geheime militêre hulp aan anti-kommunistiese opposisie (polities en paramilitêr) binne die Warskouverdrag toe te laat. Die CIA het voortdurend die politieke gesag en kulturele invloed van die USSR ondermyn met geheime oorlogvoering en propaganda – wat aan die einde van 1956 nasionalistiese en anti-kommunistiese Hongare aangemoedig het om 'n anti-Sowjet-staatsgreep te probeer aanpak. Alhoewel die oorlogstydse ideologie van die 1940's die geopolitieke situasie van die Koue Oorlog in die 1950's onderlê het, en ten spyte van sielkundige- en ekonomiese oorlogvoering ter ondersteuning van die wêreldwye inperking van Marxisme – is die VSA deur realpolitik gedwing tot normale diplomatieke, politieke en ekonomiese betrekkinge met die USSR en met die Warskouverdrag-lande; vir die Hongare het Radio Free Europe (RFE) se propagandabeloftes van Amerikaanse ondersteuning vir regimeverandering egter 'n moontlikheid gebly.[42]

Ten spyte van die mislukte geheime oorlogvoering het die Amerikaanse visepresident Richard Nixon (r. 1953–1961) die Nasionale Veiligheidsraad (NVR) aangemoedig om die CIA se propagandahulpbronne (disinformasie, verkeerde inligting, ens.) te ontplooi om die USSR voortdurend uit te lok om elke anti-kommunistiese opstand in 'n Warskouverdrag-land gewelddadig te onderdruk, omdat militêre onderdrukking anti-Sowjet-propaganda opgelewer het wat voordelig was vir die geopolitieke belange van die VSA[43] Vir daardie doel het die CIA-direkteur, Allen Dulles, die NVR mislei oor die omvang van die VSA se netwerk van anti-kommunistiese geheime agente wat Sowjet-kommunisme in Hongarye sou ondermyn – wat 'n voorspel was tot die regimeverandering wat deur die RFE-propaganda aangemoedig is.[44]

Standbeeld van Genl. Józef Zachariasz Bem.

Op 13 Oktober 1956 het 'n groep van 12 studente van die universiteitsfakulteite in Szeged byeengekom om kaart te speel. Toe hulle die MEFESZ (Unie van Hongaarse Universiteit en Akademie Studente), die demokratiese studente-unie, wou herstig, is hulle verbied om dit te doen deur die Stalinistiese Rákosi-regering. Die verbod was strydig met DISZ, die amptelike Kommunistiese studente-unie, se posisie.[15] Die MEFESZ-studente het handgeskrewe notas in klaskamers versprei om die fakulteit en studente in te lig oor die tyd en plek vir die vergadering op 16 Oktober 1956. 'n Professor in die regte was voorsitter van die komitee wat die MEFESZ-studente-unie formeel herstig het, met die proklamasie en publikasie van 'n manifes bestaande uit twintig eise, tien eise oor die MEFESZ, en tien anti-Sowjet-eise soos byvoorbeeld vrye verkiesings en die ontruiming van Sowjet-troepe uit Hongarye; dae later het universiteitstudente by Pécs, Miskolc en Sopron hul voorbeeld gevolg

Op 22 Oktober by die Boedapest Universiteit van Tegnologie en Ekonomie, het een van die regstudente uit die oorspronklike groep van twaalf studente aangekondig dat die MEFESZ-studente-unie weer polities aktief is, en toe die Sestien Politieke, Ekonomiese en Ideologiese Punte teen die USSR se geopolitieke oorheersing oor Hongarye geproklameer.[45] Die Hongaarse Skrywersunie het Hongarye se anti-Sowjet-politieke solidariteit met anti-kommunistiese hervormers in Pole seremonieel aangekondig toe hulle 'n gedenkkrans geplaas het by die standbeeld van die Poolse held, generaal Józef Zachariasz Bem, wat ook 'n held van die Hongaarse Revolusie van 1848 was; terselfdertyd het die MEFESZ-studente-unie het 'n parallelle demonstrasie van Hongare se politieke solidariteit met Pole gehou.[41][46]

In Boedapest plaas anti-kommunistiese en nasionalistiese patriotte 'n Hongaarse nasionale vlag bo-op 'n gesloopte standbeeld van Josef Stalin.

Op die middag van 23 Oktober 1956 het ongeveer 20, 000 betogers byeengekom langs die standbeeld van generaal József Bem, 'n nasionale held van Pole en Hongarye.[47] Aan die versamelde skare betogers het die intellektueel Péter Veres, die president van die Skrywersunie (Írószövetség), 'n manifes voorgelees wat Hongaarse onafhanklikheid van alle buitelandse moondhede geëis het; 'n demokratiese sosialistiese politieke stelsel gebaseer op grondhervorming en (openbare) staatsbesit in die ekonomie; Hongaarse lidmaatskap van die Verenigde Nasies; en alle Vryhede en Regte vir die burgers van Hongarye.[48] Nadat Veres die manifes verkondig het wat Hongaarse soewereiniteit geëis het, het die skare die Hongaarse patriotiese Nasionale Lied (Nemzeti dal) gesing, wat die Sowjet-beheerde Rákosi-regering van Hongarye vir openbare uitvoering verbied het; die skare het herhaaldelik die refrein gesing: "Dit sweer ons, dit sweer ons, dat ons nie meer slawe sal wees nie."[49]

Die afgekapte kop van die Stalin-standbeeld in Boedapest.

Om agtuur die aand het die eerste sekretaris van die Hongaarse Werkers Volksparty, Ernő Gerő, 'n ferm toespraak uitgesaai waarin hy die politieke eise van die intelligentsia en van die universiteitstudente veroordeel.[50] Betogers was woedend oor Gerő se verwerping en het een van hul eise verwesenlik deur die Stalin-monument in Boedapest, wat in die plek van 'n gesloopte kerk opgerig is, te vernietig.[51] Die agtmeter hoë standbeeld is om halftien – 'n uur en 'n half na Gerő se toespraak – deur nasionalistiese en anti-kommunistiese betogers vernietig.[50]

'n Skare nasionalistiese en anti-kommunistiese betogers het ook om agtuur buite die Magyar Rádió-gebou saamgedrom, wat deur die ÁVH-geheime polisie bewaak is. Geweld het gou tussen die geheime polisiemanne en die betogers uitgebreek toe die betogers gerugte gehoor het van die arrestasie en aanhouding van 'n afvaardiging van studente wat die radiostasie binnegegaan het in 'n poging om hul politieke eise aan die hele land uit te saai. Buite die Magyar Rádió-gebou het die betogers woedend geword toe hulle gerugte gehoor het dat die ÁVH hul afvaardiging van kamerade, wat gestuur is om die anti-Sowjet-boodskap uit te saai, vermoor het. In reaksie hierop het die ÁVH vanuit die vensters van die gebou traangasgranate gegooi en op die talle anti-kommunistiese en nasionalistiese betogers wat buite die Magyar Rádió-gebou bymekaargekom het, geskiet. Hulle moes spoedig versterkings versoek.[52]

Die beskadigde gebou waarin die Magyar Rádió gehuisves was.

Tydens die onderdrukking van die Hongare se teenregeringsbetogings, het die ÁVH wapens en ammunisie in 'n ambulans gesmokkel vir aflewering by die Magyar Rádió-gebou, maar die betogers het die ambulans en die wapens vir hulself geneem. Die Hongaarse Weermag het soldate gestuur om die ÁVH-polisiemanne te ondersteun wat die Magyar Rádió-gebou verdedig, maar toe hulle die politieke situasie uitgepluis het, het die soldate as Hongaarse patriotte die rooi ster-kentekens van hul pette afgeruk en by die anti-regeringsbetogers aangesluit.[49][52] Die anti-kommunistiese en nasionalistiese betogers, wat hulself moes verdedig teen die traangas en die geweervuur van die ÁVH-polisiemanne, het polisiemotors aan die brand gesteek en wapens versprei wat van die weermag en polisiemagte gebuit is. Hulle het hul anti-Sowjet-gevoelens uitgedruk deur die simbole van Russiese kommunisme in Hongarye te vernietig.[53]

Kossuth Lajosstraat soos gesien vanaf Ferenciekplein: Anti-Sowjet-betogers marsjeer in protes teen die USSR se beheer van Hongarye. (25 Oktober 1956)

Die lyk van 'n kommunistiese offisier wat gedood is by die hoofkwartier van die Hongaarse Kommunistiese Party, by Republiekplein, Boedapest.

Op 23 Oktober 1956 het die Sekretaris van die Hongaarse Werkers Volksparty Ernő Gerő die USSR se militêre ingryping aangevra om "'n betoging te onderdruk wat besig was om 'n steeds groter en ongekende skaal te bereik", en wat die nasionale veiligheid van die Volksrepubliek van Hongarye bedreig het.[40] Vir die doel het die USSR reeds die inval en besetting van Hongarye sowel as die politieke suiwering van die Hongaarse samelewing beplan.[54] Om tweeuur die oggend op 24 Oktober 1956 het die Sowjet-minister van verdediging Georgi Zjoekof die Rooi Leër beveel om Boedapest te beset – die hoofstad van 'n Warskouverdrag-land.[55]

Teen twaalfuur die middag is Rooi Leër-tenks buite die parlementsgebou gestasioneer, en Rooi Leër-soldate het die brûe en kruispaaie beset wat toegang tot Boedapest beheer het, terwyl Hongaarse revolusionêre strate afgesper het om hul stad teen die Rooi Leër te verdedig.[49] Op dieselfde dag het Imre Nagy eerste minister geword in die plek van András Hegedüs.[56] In 'n nasionale radio-uitsending het Imre Nagy 'n wapenstilstand tussen die Rooi Leër en die Hongaarse Revolusionêre bepleit en ingestem om uitgestelde politieke hervormings waarop in 1953 besluit is, te implementeer. Ten spyte van die pleidooie van Nagy, het die landelike en stedelike bevolkings van die Hongarye hulself bewapen en voortgegaan om teen die Rooi Leër te veg.[57]

Anti-kommunistiese Hongaarse revolusionêre te midde van die beskadigde geboue van Boedapest. (November 1956)

By die kantore van die Kommunistiese koerant Szabad Nép het die ÁVH-wagte op ongewapende betogers geskiet; op hul beurt het anti-kommuniste ÁVH-polisiemanne in die koerantgebou aangeval en verdryf.[57] Die Hongaarse revolusionêre het hulle toe teen die ÁVH-polisiemanne gewreek.[58] Op 25 Oktober het die anti-kommunistiese en nasionalistiese revolusionêre voor die Hongaarse parlementsgebou saamgedrom en hul anti-Sowjet-eise aan die Kommunistiese regering voorgelê. Vanaf die dakke van die geboue langs die parlement het die ÁVH-polisiemanne op die vergaderde betogers geskiet.[59][60] In die chaos en wanorde het sommige Rooi Leër-soldate die geweervuur van die ÁVH-polisiemanne bo-op die dakke beantwoord, nadat hulle hulself foutiewelik as teikens van die ÁVH gesien het.[49][61] Die Hongaarse revolusionêre het hulself bewapen met wapens wat gebuit is van ÁVH-polisiemanne en wat voorsien is deur anti-kommunistiese soldate wat die Hongaarse leër verlaat het om aan die Hongaarse Rewolusie teen die USSR deel te neem; uit die skare buite die parlement het die gewapende revolusionêre op die ÁVH-polisiemanne op die dak geskiet.[49][59]

Intussen het soldate wat lojaal was teenoor die nasionalistiese en anti-kommunistiese saak die bevelsketting van die Hongaarse leër lamgelê in reaksie op die Kommunistiese regering se bevel om die populêre betogings teen die Sowjetbeheer van Hongarye op militêre wyse te onderdruk. Die Hongaarse leëreenhede in Boedapest en op die platteland het onbetrokke gebly by die Rewolusie, omdat plaaslike bevelvoerders nie betrokke wou raak nie.[62] In die tydperk van 24 tot 29 Oktober is orde egter herstel nadat die Hongaarse leër in 71 gewapende gevegte met die nasionalistiese en anti-kommunistiese revolusionêre slaags geraak het.[62] Op 26 Oktober in die dorp Kecskemét buite die kantoor van die ÁVH en die plaaslike tronk, het die Hongaarse leër se Derde Korps, gelei deur generaal-majoor Lajos Gyurkó, sewe anti-kommunistiese betogers geskiet en die organiseerders van die anti-Sowjet-protes gearresteer.[62]

Hongaarse opstand in Boedapest

Terwyl Hongaarse revolusionêre die soldate en tenks van die Rooi Leër met kleingeweer en molotofbomme in die strate van Boedapest beveg het, het revolusionêre werkersrade regdeur Hongarye regeringsmag oorgeneem en algemene stakings uitgeroep om die ekonomie en die funksionering van die burgerlike samelewing te stuit. Om Hongarye van die invloed en beheer van die USSR te bevry het die revolusionêre kommunistiese simbole, soos die rooi ster en monumente van die Rooi Leër, vernietig en kommunistiese literatuur verbrand. Boonop het revolusionêre milisies, soos die 400-man-milisie onder leiding van József Dudás, pro-Sowjet-Hongare en ÁVH-polisiemanne aangeval en gedood.[63] Die Pantserafdeling van die Hongaarse weermag wat in Boedapest gestasioneer was onder bevel van Pál Maléter het 'n belangrike rol gespeel in die Hongaarse Rewolusie en skietstilstand-ooreenkomste met die revolusionêre onderhandel,[64] die Hongaarse Rewolusie het nietemin baie kommuniste gevange geneem, wat summier tereggestel is.[65]

In die Csepel-omgewing van Boedapest het 250 Kommuniste die Csepel Yster- en Staalwerke verdedig, en op 27 Oktober het die Hongaarse Weermag die orde in Csepel herstel; twee dae later het die Hongaarse Revolusionêre Csepel herower ná die Hongaarse weermag se onttrekking op 29 Oktober. In die Angyalföld-gebied van Boedapest het die Kommuniste, 350 gewapende werkers, en 380 Kommunistiese soldate die Láng-fabriek verdedig. Anti-fascistiese Hongaarse veterane van die Tweede Wêreldoorlog het deelgeneem aan die herowering van die kantore van die Szabad Nép Kommunistiese koerant. By die dorp Szarvas het gewapende wagte die Hongaarse Kommunistiese Party en die Kommunistiese regering van Hongarye verdedig.[66] Die Revolusionêre se suksesvolle aanvalle op die Parlement was egter suksesvol daarin om die Kommunistiese regering van Hongarye in duie te laat stort.[67] Eerste Sekretaris Ernő Gerő en die voormalige Eerste minister András Hegedüs het uit Hongarye na die USSR gevlug; Imre Nagy het eerste minister geword, en János Kádár het die eerste sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party geword.[68]

Die Nagy-regering het die politieke gevangene, generaal Béla Király, bevry sodat hy orde in Hongarye kon herstel met 'n nasionale wag wat saamgestel is uit polisiemanne, soldate en revolusionêre lojaal aan Hongarye.[69] Op 30 Oktober 1956 het genl. Király se nasionale wag die gebou van die Sentrale Komitee van die Hongaarse Kommunistiese Party aangeval en enige pro-Sowjet-beampte van die Hongaarse Kommunistiese Party, ÁVH-polisieman, of pro-Sowjet-Hongaarse soldaat wat hulle teëgekom het gedood.[70] Die meeste Rooi Leër-troepe het van Boedapest na garnisoene op die Hongaarse platteland teruggetrek.[71]

Gevegte is tussen 28 Oktober en 4 November gestaak, aangesien baie Hongare geglo het dat Sowjet-militêre eenhede besig was om hul aan Hongarye te onttrek.[72] Volgens kommunistiese bronne na die rewolusie, is ongeveer 213 lede van die Hongaarse Werkers Volksparty gedurende dié tydperk in boendoegeweld gedood of tereggestel.[73]

Die politieke pamflet kondig aan: 'n nuwe regering is gevorm. Eerste Minister Imre Nagy is hoof van die regering. (27 Oktober 1956)

Die nuwe Kommunistiese regering van Eerste Minister Imre Nagy is verras deur die spoed waarmee die Hongaarse Revolusie van die strate van Boedapest na die hele Hongarye uitgebrei het, en die gevolglike ineenstorting van die ou Gerő–Hegedüs Kommunistiese regering. As regeringshoof het premier Nagy elke Hongaar gevra om politieke verdraagsaamheid aan die dag te lê om die burgerlike orde in Hongarye te herstel. As die enigste Kommunistiese Hongaarse leier met politieke geloofwaardigheid onder Hongare, het die politieke optrede van die Nagy-regering die USSR toegelaat om die Hongare se anti-Sowjet-protes as 'n populêre opstand te tipeer, eerder as 'n anti-kommunistiese teenrevolusie.[74] Op 28 Oktober 1956 het Nagy se kommunistiese regering 'n wapenstilstand onder nasionalistiese, anti-kommunistiese en Kommunistiese Hongare aangekondig, en om die nasionale krisis op te los sou Nagy die volgende benadering volg:

• beskou die opstand as 'n "groot, nasionale en demokratiese gebeurtenis", en nie 'n anti-kommunistiese teenrevolusie nie,

• bewerkstellig 'n onvoorwaardelike wapenstilstand en staan politieke amnestie aan die revolusionêre toe,

• onderhandel met die nasionalistiese en anti-kommunistiese revolusionêre,

• ontbind die ÁVH-sekuriteitspolisie,

• vestig 'n nasionale wag vir Hongarye, en

• maak reëlings vir die onmiddellike onttrekking van die Rooi Leër uit Boedapest en Hongarye.

'n Skare juig nasionalistiese Hongaarse troepe in Boedapest toe.

Op 1 November het die Nagy-regering Hongarye se onttrekking aan die Warskouverdrag en Hongarye se internasionale status as 'n polities onverbonde land formeel verklaar[75][76]. Omdat die nasionale regering slegs tien dae aan bewind was kon hul egter nie hul beleide in detail verduidelik nie. Koeranthoofartikels het ook beklemtoon dat Hongarye 'n veelparty sosiale demokrasie moet wees wat nie by die Russies-Amerikaanse Koue Oorlog betrokke is nie.[77]Ongeveer 8000 politieke gevangenes is vrygelaat, insluitende kardinaal József Mindszenty[78][79]. Verbode politieke partye soos die Onafhanklike Kleinboere Party en die Nasionale Kleinboere Party ("Petőfi Party"),[80] het weer hul verskyning gemaak om by die koalisie aan te sluit.[81]

In 1, 170 gemeenskappe in Hongarye was daar 348 gevalle van revolusionêre rade wat die plaaslike administrateurs afgedank het; 312 gevalle van revolusionêre rade wat die leiers afgedank het; en 215 gevalle van die plaaslike inwoners wat die kommunistiese administratiewe rekords van hul gemeenskappe verbrand het. In 681 gemeenskappe het anti-kommunistiese en nasionalistiese Hongare simbole wat die oorheersing van die USSR gesimboliseer het, soos byvoorbeeld die Rooi Ster en standbeelde van Josef Stalin en van Lenin, beskadig en vernietig; 393 gemeenskappe het Sowjet-oorlogsgedenktekens beskadig; en 122 gemeenskappe het die boeke van Marx, Lenin en Stalin verbrand.[17][62]

Vlag van die Hongaarse Revolusie van 1956.

Plaaslike revolusionêre rade is regdeur Hongarye gevorm,[82][83][84][85] in die algemeen sonder betrokkenheid van die nasionale regering in Boedapest, en het verskeie verantwoordelikhede van plaaslike regering van die ontbinde Kommunistiese party aanvaar.[86] Teen 30 Oktober is die rade amptelik deur die Hongaarse Werkers Volksparty goedgekeur, en die Nagy-regering het vir hul steun gevra as "outonome, demokratiese plaaslike organe wat tydens die Revolusie gevorm is."[86] Op dieselfde wyse is werkersrade by nywerheidsaanlegte en myne gestig, en verskeie ongewilde regulasies soos produksienorme is geskrap. Die werkersrade het daarna gestreef om ondernemings te bestuur en hulle werkers se belange te beskerm en 'n sosialistiese ekonomie vry van rigiede partybeheer tot stand te bring.[87] Plaaslike beheer deur die rade was egter nie altyd bloedloos nie; in Debrecen, Győr, Sopron, Mosonmagyaróvár en ander stede het die ÁVH op skare betogers geskiet, met groot lewensonkoste. Die ÁVH is ontwapen, dikwels met geweld, en in baie gevalle bygestaan deur die plaaslike polisie.[86]

In totaal was daar ongeveer 2, 100 plaaslike revolusionêre en werkersrade met meer as 28, 000 lede. Die rade het 'n gekombineerde konferensie in Boedapest gehou wat besluit het om die landwye arbeidsstakings te beëindig en werk op 5 November te hervat, met die belangriker rade wat afgevaardigdes na die Parlement gestuur het om die Nagy-regering van hul ondersteuning te verseker.[62]

Op 24 Oktober 1956 het die Politburo van die USSR 'n gesprek gehou oor hoe om die politieke opstande wat in die Warskouverdrag-lande plaasgevind het, spesifiek die Poolse Oktober-opstand en die Hongaarse Opstand, op te los. Onder leiding van Wjatsjeslaf Molotof het die geharde faksie van die KPSU vir militêre ingryping gestem, maar is teengestaan deur Nikita Chroesjtsjof en maarskalk Georgi Zjoekof, wat 'n politieke oplossing vir die Hongaarse opstand gesoek het. In Boedapest het die Sowjet-afvaardiging aan Moskou gerapporteer dat die Hongaarse politieke situasie minder plofbaar was as wat tydens die opstand gerapporteer is. In die nastrewing van politieke stabiliteit het Chroesjtsjof gesê dat Ernő Gerő se versoek van 23 Oktober vir Sowjet-ingryping daarop dui dat die Hongaarse Kommunistiese Party steeds die vertroue van die Hongaarse mense het, omdat die Hongare oor onopgeloste sosio-ekonomiese probleme betoog het en nie oor ideologie nie.[40] In die Weste het die Suez-krisis (29 Oktober — 7 November 1956) en die gevolglike beslaglegging van die Suezkanaal in Egipte deur die Franse en Britte die moontlikheid van Westerse militêre ingryping in Hongarye aansienlik verskraal. Op 28 Oktober het Chroesjtsjof gesê dat Sowjet-militêre ingryping in Hongarye 'n verkeerde nabootsing van die Anglo-Franse ingryping in Egipte sou wees.[88]

Die USSR se onderdrukking van die Hongaarse Rewolusie is gekenmerk deur T-54-tenks wat die strate van Boedapest gepatrolleer het, totdat die Rooi Leër op 31 Oktober 1956 opgedaag het.

In Rusland het die Presidium van die KPSU op 30 Oktober 1956 besluit om nie die nuwe Hongaarse regering af te sit nie.[89][90] Maarskalk Zjoekof as volg geoordeel: "Ons moet ons troepe uit Boedapest onttrek, en, indien nodig, uit Hongarye. Dit is 'n les vir ons in die militêre-politieke sfeer". Die Presidium het hierna die verklaring van die regering van die USSR oor die beginsels van ontwikkeling en verdere versterking van vriendskap en samewerking tussen die Sowjetunie en ander Sosialistiese State aanvaar en gepubliseer, wat vermeld het dat "Die Sowjet-regering bereid is om die nodige onderhandelinge aan te gaan met die regering van die Hongaarse Volksrepubliek en [met] ander lede van die Warskouverdrag, oor die kwessie van die teenwoordigheid van Sowjet-troepe in die grondgebied van Hongarye."[91]

Die Hongaarse Revolusie: Die beskadigde hoofkwartier van die Hongaarse Kommunistiese Party op Republiekplein in Boedapest.

Op 30 Oktober in Hongarye, na gerugte dat die geheime polisie anti-kommunistiese rewolusionêre gevange geneem het en dat die ÁVH anti-kommunistiese betogers in die stad Mosonmagyaróvár geskiet het, het gewapende betogers die ÁVH-afdeling aangeval wat die hoofkwartiergebou van die Hongaarse Werkende Volksparty in Köztársaság tér (Republiekplein) in Boedapest bewaak het.[86][92][93] Die anti-kommunistiese rewolusionêre het meer as 20 ÁVH-offisiere en ÁVH-dienspligtiges gedood, asook die hoof van die Boedapest-partykomitee, Imre Mező.[94][95] Binne ure is nuusberigte en verfilmde tonele van die Hongaarse anti-kommunistiese opstand wat op Republiekplein plaasgevind het in die USSR uitgesaai, en die KPSU het propaganda vervaardig uit beeldmateriaal van die Kommunistiese slagoffers van die Hongaarse Opstand.[95][96] Die leiers van die Hongaarse Rewolusie het die aanval op die ÁVH-hoofkwartier veroordeel en die betogers gevra om nie boendoegeweld te pleeg nie.[97]

Op 30 Oktober in Boedapest het Anastas Mikoyan en Mikhail Suslov met premier Imre Nagy vergader, wat aan hulle gesê het dat Hongaarse geopolitieke neutraliteit 'n langtermyn politieke doelwit vir die Hongaarse Volksrepubliek was, en dat hy dit met die presidium van die KPSU wou bespreek.[98][99] Chroesjtsjof het verskeie geopolitieke opsies vir die USSR se oplossing van die Hongaarse anti-kommunistiese rewolusie oorweeg, maar na Nagy se verklaring van Hongaarse neutraliteit het hy besluit dat hy die Rooi Leër na Hongarye sou stuur.[100] Die USSR het die Hongaarse Volksrepubliek binnegeval om die volgende redes:[101][102]

• Gelyktydige politieke oorgange na veelparty- en parlementêre demokrasie en 'n demokratiese nasionale raad van werkers kan "na 'n kapitalistiese staat" in Hongarye en Pole lei, elke beweging het die gesag van kommunistiese partye in Oos-Europa uitgedaag.[103][104]

• Die militariste in die KPSU sou nie die USSR se versuim om in Hongarye in te gryp verstaan nie. De-stalinisering het die geharde lede van die KPSU vervreem, wat geglo het dat anti-kommunistiese betogings Sowjetoorheersing in Oos-Europa bedreig. Dat die werkersopstand in Oos-Duitsland (17 Junie 1953) en die onderdrukking daarvan, waartydens 84 betogers gedood en 700 anti-kommunistiese rewolusionêre gevange geneem is – 'n nuwe Kommunistiese regering vir die Duitse Demokratiese Republiek vereis het.[105] Dat die werkersbetogings by Poznań (Junie 1956) – waarvan die onderdrukking 57–78 anti-kommunistiese betogers gedood het – die Poolse Oktober-beweging geskep het, wat 'n Poolse Kommunistiese regering aangestel het wat minder afhanklik was van bevele van Moskou.[106][107][108]

• Hongaarse geopolitieke neutraliteit en onttrekking aan die Warskouverdrag het die buffersone van satellietnasies verswak, waardeur die USSR hom teen invalle beskerm het.[109]

In die Volksrepubliek van Hongarye het die anti-kommunistiese militante tot die gevolgtrekking gekom dat "die [Hongaarse Kommunistiese] Party die inkarnasie van burokratiese despotisme is" en dat "sosialisme slegs op die fondamente van direkte demokrasie kan ontwikkel." Vir die anti-kommuniste was die stryd van die Hongaarse werkers "vir die beginsel van direkte demokrasie" en dat "alle mag aan die Werkerskomitees van Hongarye oorgedra moet word."[110] In reaksie hierop het die Presidium die de facto wapenstilstand verbreek en die Hongaarse Rewolusie onderdruk.[111]

Die Sowjetunie se plan was om 'n "Voorlopige Revolusionêre Regering" onder leiding van János Kádár te verklaar, wat 'n beroep sou doen vir Sowjet-bystand om orde in Hongarye te herstel. Kádár was vroeg in November in Moskou en was in kommunikasie met die Sowjet-ambassade terwyl hy nog 'n lid van die Nagy-regering was[112][113] Die USSR het diplomatieke afvaardigings na ander Kommunistiese regerings in Oos-Europa en na die Volksrepubliek China gestuur in 'n poging om misverstande uit die weg te ruim wat tot streekskonflikte kon lei. Hulle het ook propaganda uitgesaai wat hul tweede Sowjet-ingryping aan Hongare verduidelik. Sowjet-diplomate het hul werklike voornemens verdoesel deur die Nagy-regering te betrek by samesprekings oor die onttrekking van die Rooi Leër uit Hongarye.[114]

Boonop het Mao Zedong Chroesjtsjof se besluit om die Hongaarse opstand te onderdruk beïnvloed. Die adjunkvoorsitter van die Kommunistiese Party van China, Liu Shaoqi, het Chroesjtsjof probeer oortuig om die Hongaarse Rewolusie op militêre wyse te onderdruk.[115][116] Alhoewel Sino-Sowjet-verhoudinge onstabiel was, het die mening van Mao groot gewig gedra onder die lede van die Presidium van die KPSU. Mao het aanvanklik 'n tweede ingryping teengestaan, wat op 30 Oktober aan Chroesjtsjof gekommunikeer is, voordat die Presidium vergader het en teen 'n Hongaarse ingryping besluit het;[117] later het Mao van plan verander en ingryping na Hongarye ondersteun.[118]

In die tydperk van 1 tot 3 November 1956 het Chroesjtsjof die USSR se Warskouverdrag-bondgenote ingelig van sy besluit om die Hongaarse Rewolusie te onderdruk. Chroesjtsjof het die Poolse kommunistiese politikus Władysław Gomułka in Brest, Wit-Rusland, ontmoet; en het toe met die Roemeense, Tsjeggo-Slowaakse en Bulgaarse leiers in Boekarest, Roemenië, vergader. Uiteindelik het Chroesjtsjof na die Sosialistiese Federale Republiek Joego-Slawië gereis en met Josip Broz Tito vergader. Tito het Chroesjtsjof oorreed om János Kádár as die nuwe leier van die Volksrepubliek Hongarye aan te stel, eerder as Ferenc Münnich.[119][120] Twee maande nadat die USSR die Hongaarse Rewolusie onderdruk het, het Tito aan Nikolai Firiubin, die Sowjet-ambassadeur in Joego-Slawië, gesê dat "daar 'n [politieke] reaksie was, veral in Kroasië, waar reaksionêre elemente die werknemers van die Joego-Slawiese veiligheidsorgane openlik tot geweld aangehits het."[121]

Gedenkplaat ter herdenking van Pools-Hongaarse solidariteit tydens die Hongaarse rewolusie van 1956, by Krakowskie Przedmieściestraat 5, in Warskou.

Die gebeure in Hongarye het tot verskeie spontane reaksies in Pole gelei. Hongaarse vlae is in baie Poolse dorpe en dorpies vertoon. Ná die Sowjet-inval het die hulp wat die gewone Pool aan die Hongare verleen het 'n aansienlike omvang aangeneem. Burgerorganisasies en selfwerkende hulpkomitees is regdeur Pole gestig om hulp aan die Hongaarse bevolking te versprei, bv. die Sosiale Burgerlike Komitee van Kreatiewe Verenigings (Bydgoszcz), die Studentekomitee vir Hulp aan Hongare (Kraków), die Vereniging van Vriende van Hongare (Tarnów), die Komitee om die Hongare te help (Lublin), en die Komitee vir Hulp aan Hongare (Człuchów). Benewens die amptelike ondersteuning wat deur die Poolse Rooi Kruis gekoördineer is, is slegs een konvooi gestuur – wat deur die Studentehulpkomitee vir Hongare van Kraków georganiseer is. Verdere soortgelyke inisiatiewe is onderdruk.[122]

Teen 12 November het meer as 11, 000 erebloedskenkers regdeur Pole geregistreer. Poolse Rooi Kruis-statistieke toon dat deur lugvervoer alleen (15 vliegtuie) 44 ton medikasie, bloed en ander mediese voorrade aan Hongarye afgelewer is. Bystand wat met pad- en spoorvervoer gestuur is, was baie hoër. Die Poolse hulp wat aan die Hongare verleen is word geskat op ongeveer VS$2 miljoen in 1956-dollars.[123][124][125]

Nederlandse anti-kommuniste marsjeer ter morele steun vir die Hongaarse Rewolusie. (Eindhoven, Nederland, 5 November 1956)

Op 24 Oktober 1956 het die Amerikaanse minister van buitelandse sake, John Foster Dulles (r. 1953–1959) aanbeveel dat die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad byeenkom om die USSR se inval en besetting van die Hongaarse Volksrepubliek te bespreek, sonder 'n beslissende resultaat,[126] wat ondermeer toegewy kan word aan (en ten spyte van die Protokol van Sèvres van 22–24 Oktober 1956) Anglo-Franse ingryping in Egiptiese politiek en die gepaardgaande Suez-krisis wat veroorsaak is deur Brittanje en Frankryk se beslaglegging van die Egiptiese Suezkanaal – die Weste is dus verhinder om die imperialisme van die USSR te kritiseer. Die Amerikaanse visepresident R.M. Nixon het gesê dat "Ons nie aan die een kant kan kla oor die Sowjets wat in Hongarye ingryp, en aan die ander kant dit goedkeur dat die Britte en die Franse die spesifieke tyd kies om teen [Gamel Abdel] Nasser op te tree nie."[42]Ten spyte van vroeëre eise vir die terugrol van Kommunisme en van die Linkse bevryding van Oos-Europa, het Dulles aan die USSR gesê: "Ons sien nie hierdie state [Hongarye en Pole] as potensiële militêre bondgenote nie."[78]

Die Eisenhower-regering het staatgemaak op die CIA wat 'n anti-kommunistiese staatsgreep in die Hongaarse Volksrepubliek georganiseer het. Die staatsgreep het misluk omdat CIA-offisiere nie seker was op wie hul kon vertrou en bewapen om teen die Stalingesinde Rákosi-regering, wat ondersteun is deur die USSR, op te tree nie.[44] Op 28 Oktober, die dag waarop die Nagy-regering die mag oorgeneem het, het CIA-offisier Frank Wisner Radio Free Europe beveel om aanmoediging aan die Hongare uit te saai. Hulle moes voortgaan om die Hongaarse kommuniste en die Rooi Leër te beveg totdat hulp van buite sou opdaag. Toe die Nagy-regering die mag oorgeneem het, het CIA-direkteur Allen Dulles aan die Amerikaanse president gesê om aan die Hongare voor te stel dat die anti-kommunistiese kardinaal József Mindszenty 'n beter keuse sou wees om Hongarye te lei, want Imre Nagy was 'n kommunis, wat Radio Free Europe valslik beskuldig het dat hy die USSR genooi het om Hongarye binne te val en te beset. Omdat die CIA bowendien geen spioenasienetwerk in Kommunistiese Hongarye gehad het nie, het die CIA verkeerdelik geglo dat die Hongaarse leër hul aan die kant van die anti-kommunistiese en nasionalistiese revolusionêre geskaar het.[127]

Op 4 November 1956 het die USSR die Veiligheidsraad se resolusie wat die USSR se inval in Hongarye kritiseer geveto. In plaas hiervan is die Veiligheidsraad se Resolusie 120 aangeneem, wat die Algemene Vergadering beveel het om te eis dat die USSR sy Rooi Leër uit Hongarye onttrek. Ten spyte van 50 stemme vir onttrekking, 8 stemme teen onttrekking en 15 buite stemming, het die Kommunistiese Kádár-regering van Hongarye die teenwoordigheid van VN-waarnemers in die Hongaarse Volksrepubliek verwerp.[128]

In die VSA het twee feite die gebrek aan optrede van die Eisenhower-regering bepaal: (i) die VSA Weermagstudie, “Hongarye, Weerstandsaktiwiteite en -potensiaal” (Januarie 1956), waarin die VSA se militêre ingryping in Hongarye aan die kant van die Hongaarse revolusionêre afgeraai word[129] en (ii), die geheime oorlogvoering van die Nasionale Veiligheidsraad wat slegs deur sielkundige oorlogvoering, sabotasie en ekonomiese oorlogvoering anti-kommunistiese politieke ontevredenheid in die Oosblok aangemoedig het.[42][130]

Radio Free Europe (RFE) het voortdurend die Hongaarse revolusionêre, nasionaliste en anti-kommuniste aangemoedig om die Rooi Leër en die Hongaarse kommuniste te beveg totdat hulp van buite, dit wil sê van NAVO, Hongarye se grense bereik het. Nadat die USSR die anti-kommunistiese Hongaarse Rewolusie verslaan het, het die revolusioniste die CIA en hul RFE-netwerk gekritiseer omdat hulle die Hongare mislei het om te glo dat die Weste – NAVO en die VSA – die USSR uit die Hongaarse Volksrepubliek sou verdryf.[131] Die CIA se Dulles het president Eisenhower oor die uitsaai van leuenagtige beloftes van eksterne militêre ondersteuning vir die anti-kommunistiese Hongare mislei. Eisenhower het Dulles geglo omdat die CIA transkripsies van die bedrieglike CIA-uitsendings, wat valslik militêre hulp aan die Hongaarse revolusionêre belowe het om die Kommunistiese regering van Hongarye omver te werp, geklassifiseer en versteek het.[127]

In 1998 het die Hongaarse ambassadeur Géza Jeszenszky Westerse gebrek aan optrede in 1956 as onopreg gekritiseer, en in herinnering groep dat die Verenigde Nasies sy invloed gebruik het om 'n oplossing te vind vir die Koreaanse Oorlog (1950–1953).[132]Boonop bevestig die studie Hungary, 1956: Reviving the Debate over US (In)action during the Revolution dat die Eisenhower-regering nie ingegryp het by die Hongaarse Revolusie nie – wat in die Sowjet-invloedsfeer plaasgevind het – omdat die USSR sou kon reageer met 'n kernoorlog.[133]

Op 1 November het Imre Nagy berigte ontvang dat Sowjetmagte Hongarye vanuit die ooste binnegekom het en na Boedapest opgeruk het.[134] Nagy het versekerings (wat vals blyk te gewees het) van die Sowjet-ambassadeur Joeri Andropof ontvang dat die Sowjetunie nie sou inval nie. Die Kabinet, met János Kádár se instemming, het Hongarye se neutraliteit verklaar, aan die Warskouverdrag onttrek en hulp van die diplomatieke korps in Boedapest en Dag Hammarskjöld, VN-sekretaris-generaal, versoek om Hongarye se neutraliteit te verdedig.[135] Andropof is gevra om sy regering in te lig dat Hongarye onmiddellik sal begin met onderhandelinge oor die verwydering van Sowjet-magte.[136][137]

Op 3 November is 'n Hongaarse afvaardiging onder leiding van die minister van verdediging Pál Maléter, genooi om onderhandelinge oor Sowjet-onttrekking by die Sowjet-militêre bevel by Tököl, naby Boedapest, by te woon. Omstreeks middernag daardie aand het Generaal Ivan Serov, Hoof van die Sowjet-veiligheidspolisie (KGB) die inhegtenisneming van die Hongaarse afvaardiging beveel,[138] en die volgende dag het die Sowjet-leër Boedapest weer aangeval.[139]

’n Sowjetvervaardigde pantsermotor (BTR-152) brand in November in ’n straat in Boedapest

Die tweede Sowjet-ingryping, met die kodenaam "Operasie Warrelwind", is deur maarskalk Ivan Konev van stapel gestuur.[102][140] Die vyf Sowjet-afdelings wat voor 23 Oktober in Hongarye gestasioneer was, is tot 'n totale sterkte van 17 afdelings aangevul.[141] Die 8ste Gemeganiseerde Leër onder bevel van luitenant-generaal Hamazasp Babadzhanian en die 38ste leër onder luitenant-generaal Hadzhi-Umar Mamsurov van die nabygeleë Karpate Militêre Distrik is na Hongarye vir die operasie ontplooi.[142] Sommige gesoute Sowjet-soldate het glo geglo dat hulle na Oos-Berlyn gestuur word om Duitse fasciste te beveg.[143]Om halftien op 3 November het die Sowjet-leër Boedapest heeltemal omsingel.[144]

Om drieuur die oggend op 4 November het Sowjet-tenks Boedapest langs die Pest-kant van die Donau binnegedring in twee bewegings: een op die Soroksári-pad van die suide af en die ander in die Váci-pad van die noorde af. Voordat 'n enkele skoot afgevuur is, het die Sowjets dus die stad effektief in twee verdeel en alle kontrolepunte beheer, terwyl hulle aan hul agterkant deur die breë Donaurivier beskerm is. Pantsereenhede het Buda oorgesteek en om 04:25 die eerste skote op die weermagkaserne by Budaörsiweg afgevuur. Sowjet-artillerie en tenkvuur is spoedig in al die distrikte van Boedapest gehoor.[144] Operasie Warrelwind het lugaanvalle, artillerie en die gekoördineerde tenk-infanterie-aksie van 17 afdelings gekombineer.[145] Die Sowjet-weermag het T-34-85 medium tenks sowel as die nuwe T-54's, swaar IS-3 tenks, 152 mm ISU-152 mobiele kannonne en oopdak BTR-152 gepantserde personeeldraers ontplooi.[146]

Twee beskadigde Sowjet ISU-152 mobiele kanonne in Boedapest se 8ste Distrik met 'n verlate T-34/85 tenk in die agtergrond.

Tussen 4 en 9 November het die Hongaarse weermag sporadiese en ongeorganiseerde weerstand gebied, met Zjoekof wat die ontwapening van twaalf afdelings, twee gepantserde regimente en die hele Hongaarse Lugmag aangemeld het. Hongaarse vegters het die mees formidabele weerstand voortgesit in verskeie distrikte van Boedapest (die bekendste synde die Slag van die Corvin-gang) en in en om die stad Pécs in die Mecsekberge en in die industriële sentrum van Dunaújváros (toe Stalindorp genoem). Gevegte in Boedapest het bestaan uit tussen tien en vyftienduisend weerstandsvegters, met die hewigste gevegte wat in die werkersklasvesting van Csepel aan die Donaurivier plaasgevind het.[147] Alhoewel sommige senior offisiere openlik pro-Sowjet was, het die gewone soldate oorweldigend lojaal aan die rewolusie gebly en óf teen die inval geveg óf gedros. Die VN het berig dat daar geen aangetekende voorvalle was van Hongaarse leëreenhede wat vir die Sowjette geveg het nie.[148]

Om 05:20 op 4 November het Imre Nagy sy laaste pleidooi aan die nasie en die wêreld uitgesaai en aangekondig dat Sowjetmagte Boedapest aanval en dat die regering op sy pos bly.[149] Die radiostasie, Free Kossuth Rádió, het om 08:07 opgehou uitsaai.[150] ’n Noodkabinetsvergadering is in die Parlement gehou, maar is deur slegs drie ministers bygewoon. Soos Sowjet-troepe opgedaag het om die gebou te beset, het 'n onderhandelde ontruiming gevolg, met Minister van Buitelandse, Sake István Bibó, wat op sy pos gebly het, as die laaste verteenwoordiger van die Nasionale Regering.[151] Hy het For Freedom and Truth geskryf, 'n roerende proklamasie aan die nasie en die wêreld.[152]

Ruszkik haza! ("Russe gaan huis toe!") slagspreuk in Boedapest.

Corvin-bioskoop na die nederlaag van die rewolusie.

Teen sesuur die oggend op 4 November[153] in die dorp Szolnok het János Kádár die "Hongaarse Revolusionêre Werker-Boere-regering" uitgeroep. Sy verklaring het gelui: "Ons moet 'n einde maak aan die oordaad van die teenrevolusionêre elemente. Die uur vir aksie het aangebreek. Ons gaan die belange van die werkers en boere en die prestasies van die volksdemokrasie verdedig."[154] Later die aand het Kádár 'n beroep op "die getroue vegters van die ware saak van sosialisme" gedoen om uit die hul skuilplekke te beweeg en die wapen op te neem; Hongaarse steun is egter nie gerealiseer nie, en die gevegte het nie die karakter van 'n intern-verdelende burgeroorlog aangeneem nie, maar eerder, in die woorde van 'n verslag van die Verenigde Nasies, dié van "'n goed toegeruste buitelandse weermag wat deur oorweldigende mag 'n nasionale beweging verpletter en 'n Regering uitskakel.[155]

Puin na einde van gevegte in Boedapest se 8ste Distrik.

Teen agtuur die oggend het die georganiseerde verdediging van die stad in duie gestort nadat daar beslag gelê is op die radiostasie, en baie verdedigers het teruggeval na versterkte posisies.[156] Gedurende dieselfde uur het die parlementêre wag hul wapens neergelê, en magte onder generaal-majoor K. Grebennik het die Parlement oorgeneem en gevange ministers van die Rákosi–Hegedüs-regering bevry. Onder die bevrydes was István Dobi en Sándor Rónai, wat albei lede van die heropgestelde sosialistiese Hongaarse regering geword het.[147] Aangesien hulle selfs in burgerlike kwartiere aangeval is, was Sowjet-troepe nie in staat om militêre van burgerlike teikens te onderskei nie.[157] Om daardie rede het Sowjet-tenks dikwels stadig langs hoofpaaie beweeg en onoordeelkundig na geboue gevuur.[156] Hongaarse weerstand was die sterkste in die nywerheidsgebiede van Boedapest, met Csepel wat swaar geteiken is deur Sowjet-artillerie en lugaanvalle.[158]

Die langste gevegte teen die Sowjet-aanval het in Csepel en in Dunaújváros plaasgevind, waar gevegte tot 11 November geduur het, voordat die opstandelinge uiteindelik aan die Sowjets oorgegee het.[62] Teen die einde van die gevegte was Hongaarse ongevalle ongeveer 2, 500 dood, en 'n bykomende 20, 000 gewondes. Boedapest het die swaarste onder die bloedvergieting deurgeloop, met 1, 569 burgerlikes wat dood is.[62] Ongeveer 53% van die dooies was werkers, en ongeveer die helfte van al die slagoffers was mense jonger as dertig. Aan die Sowjet-kant is 699 soldate gedood, 1, 450 gewond en 51 as vermis aangemeld. Volgens skattings het ongeveer 80% van alle ongevalle in die agtste en negende distrikte van Boedapest plaasgevind.[62][159][160]

Logo van Prawda

Sowjet-verslae van die gebeure rondom, tydens en na die opstand was merkwaardig konsekwent in hul verslae, en die Tweede Sowjet-ingryping het ondersteuning vir die Sowjet-posisie vanaf internasionale Kommunistiese partye ontvang. Prawda het 36 uur na die uitbreek van geweld 'n weergawe gepubliseer wat die toon aangegee het vir alle verdere verslae en daaropvolgende Sowjet-geskiedskrywing:[161]

• "Op 23 Oktober het die eerlike sosialistiese Hongare betoog teen foute wat deur die Rákosi- en Gerő-regerings gemaak is.

• Fascistiese-, reaksionêre- en teen-revolusionêre rampokkers wat deur die imperialistiese Weste gefinansier is, het die onrus benut om 'n teenrevolusie te voer.

• Die eerlike Hongaarse mense onder Nagy het 'n beroep gedoen op Sowjet (Warskouverdrag) magte wat in Hongarye gestasioneer was om te help om orde te herstel.

• Die Nagy-regering was ondoeltreffend deur toe te laat dat hy deur teenrevolusionêre invloede verswak is en disintegreer het, soos bewys word deur Nagy se veroordeling van die Warskouverdrag.

• Hongaarse patriotte onder Kádár het met die Nagy-regering gebreek en 'n regering van eerlike Hongaarse revolusionêre werkers en kleinboere gevorm. Die werklik gewilde regering het die Sowjet-bevel versoek om te help om die teenrevolusie te stop.

• Hongaarse patriotte, met Sowjet-bystand, het die teenrevolusie verpletter."

Die eerste Sowjet-verslag het 24 uur ná die eerste Westerse verslag verskyn. Nagy se beroep op die Verenigde Nasies is nie aangemeld nie. Nadat Nagy buite die Joego-Slawiese ambassade gearresteer is, is sy arrestasie nie aangemeld nie. Verslae het ook nie verduidelik hoe Nagy van patriot tot verraaier verander het nie.[162] Die Sowjet-pers het berig dat daar kalmte in Boedapest is, maar die Westerse pers het berig dat 'n revolusionêre krisis besig was om uit te breek. Volgens die Sowjet-verslag wou Hongare glad nie 'n rewolusie hê nie.[161]

In Januarie 1957 het verteenwoordigers van die Sowjetunie, Bulgarye, Hongarye en Roemenië in Boedapest vergader om interne ontwikkelinge in Hongarye sedert die totstandkoming van die Sowjet-opgelegde regering te hersien. 'n Verklaring oor die vergadering het "eenparig tot die gevolgtrekking gekom" dat Hongaarse werkers, met die leierskap van die Kádár-regering en die ondersteuning van die Sowjet-leër, pogings verslaan het "om die sosialistiese prestasies van die Hongaarse volk ongedaan te maak".[163]

Die Sowjet-, Chinese- en Warskouverdrag-regerings het Kádár aangemoedig om voort te gaan met die ondervraging en verhoor van die ministers van die Nagy-regering, en het gevra vir strafmaatreëls teen die "teenrevolusioniste".[163][164]Daarbenewens het die Kádár-regering 'n uitgebreide reeks "wit boeke" gepubliseer (The Counter-Revolutionary Forces in the October Events in Hungary) wat werklike voorvalle van geweld teen Kommunistiese party en ÁVH-lede en die bekentenisse van Nagy se ondersteuners gedokumenteer het. Die "wit boeke" is in verskeie tale vertaal en in die meeste sosialistiese lande versprei. Alhoewel dit in werklikheid bevooroordeeld is, bied dit feitelike bewyse aan wat oor die algemeen nie ondersteun word nie deur historici buite die Sowjet-sfeer.[165]

Aankoms van Rooi Kruis-trein met Hongaarse vlugtelinge in Utrecht in November 1956.

In die onmiddellike nasleep is duisende Hongare gearresteer. Uiteindelik is 26, 000 van hulle voor die Hongaarse howe gedaag, 22, 000 is gevonnis en tronk toe gestuur, 13, 000 geïnterneer en 229 tereggestel. Ongeveer 200, 000[166] het as vlugtelinge uit Hongarye gevlug.[167][168][169] Aan die einde van 1956 en vroeg in 1957 het 1 500 Hongaarse vlugtelinge in Suid-Afrika aangekom.[170] Die voormalige Hongaarse minister van buitelandse sake, Géza Jeszenszky, het geskat dat 350 tereggestel is.[132] Sporadiese weerstand en stakings deur werkersrade het tot middel 1957 voortgeduur, wat ekonomiese ontwrigting veroorsaak het.[171]Teen 1963 is die meeste politieke gevangenes van die 1956 Hongaarse rewolusie vrygelaat.[172]

Met die grootste deel van Boedapest onder Sowjet-beheer teen 8 November, het Kádár Eerste Minister van die "Revolusionêre Werker-Boere-regering", en Algemene Sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party geword. Min Hongare het weer by die gereorganiseerde Party aangesluit, sy leierskap is gesuiwer onder die toesig van die Sowjet-presidium, gelei deur Georgi Malenkof en Mikhail Suslov.[173] Alhoewel partylidmaatskap van 800, 000 voor die opstand afgeneem het tot 100, 000 teen Desember 1956, het Kádár sy beheer oor Hongarye geleidelik vergroot en andersdenkendes geneutraliseer. Die nuwe regering het gepoog om steun te werf deur gewilde beginsels van Hongaarse selfbeskikking, wat tydens die opstand uitgespreek is, voor te staan, maar Sowjet-troepe het gebly.[174] Na 1956 het die Sowjetunie die Hongaarse leër gesuiwer en politieke indoktrinasie weer ingestel in die oorblywende eenhede. In Mei 1957 het die Sowjetunie sy troepevlakke in Hongarye verhoog en Hongarye het deur verdrag die Sowjet-teenwoordigheid op 'n permanente basis aanvaar.[175]

Die Rooi Kruis en die Oostenrykse weermag het vlugtelingkampe in Traiskirchen en Graz gestig[169][176] Imre Nagy het saam met Georg Lukács, Géza Losonczy en László Rajk se weduwee, Júlia, skuiling in die Ambassade van Joego-Slawië gesoek toe Sowjet-magte Boedapest oorrompel het. Ten spyte van die versekering van veilige deurgang uit Hongarye deur die Sowjetse en die Kádár-regering, is Nagy en sy groep gearresteer toe hulle op 22 November probeer het om die ambassade te verlaat, en na Roemenië geneem. Losonczy het gesterf terwyl hy op 'n hongerstaking in die tronk verhoorafwagtend was toe sy tronkbewaarders "onverskillig 'n voedingsbuis in sy lugpyp afgedruk het".[177]

Die res van die groep is in 1958 na Boedapest terugbesorg. Nagy is saam met Pál Maléter en Miklós Gimes tereggestel ná geheime verhore in Junie 1958. Hulle lyke is in ongemerkte grafte in die Munisipale Begraafplaas buite Boedapest begrawe.[178]

Tydens die Sowjet-aanval van November 1956 op Boedapest, het kardinaal Mindszenty politieke asiel gekry by die Amerikaanse ambassade, waar hy vir die volgende 15 jaar gewoon het. Hy het geweier om Hongarye te verlaat tensy die regering sy skuldigbevinding van 1949 aan hoogverraad omkeer. Weens swak gesondheid en 'n versoek van die Vatikaan het hy uiteindelik in September 1971 die ambassade verlaat vir Oostenryk.[179]

Nicolas Krassó was een van die linkse leiers van die Hongaarse opstand en lid van die New Left Review-redaksiekomitee. In 'n onderhoud wat hy kort voor sy dood aan Peter Gowan gevoer het, het Krassó die betekenis van die Hongaarse Rewolusie opgesom met 'n herinnering uit Stalin se kort toespraak tydens die 19de Kongres van die Sowjetunie in 1952: "Stalin het tot aan die einde van die kongres stilgebly, en toe 'n kort toespraak gemaak, wat uit ongeveer twee en 'n half gedrukte bladsye beslaan. Hy het gesê daar is twee baniere wat die progressiewe bourgeoisie weggegooi het en wat die werkersklas moet optel—die baniere van demokrasie en nasionale onafhanklikheid. Niemand kan daaraan twyfel dat die Hongaarse werkers in 1956 hierdie baniere hoog gelig het nie.[180]

Ten spyte van die Koue Oorlog-retoriek van Westerse lande, wat die Sowjet-oorheersing van Oos-Europa tot 'n einde wou bring, en Sowjet-beloftes van sosialisme se naderende triomf, het die nasionale leiers van hierdie tydperk (sowel as latere historici) die mislukking van die Hongaarse Rewolusie gesien as bewys dat die Koue Oorlog 'n dooiepunt in Europa bereik het.[181]

Heinrich von Brentano di Tremezzo, die minister van buitelandse sake van Wes-Duitsland, het aanbeveel dat die mense van Oos-Europa ontmoedig word om “dramatiese optrede te neem wat rampspoedige gevolge vir hulself kan hê”. Die sekretaris-generaal van NAVO het die Hongaarse opstand "die kollektiewe selfmoord van 'n hele volk" genoem.[182] In 'n koerantonderhoud in 1957 het Chroesjtsjof soos volg kommentaar gelewer: "ondersteuning deur die Verenigde State … is gelykstaande daaraan om tou aan 'n opgehangde man te verskaf".[183]

Eleanor Roosevelt ontmoet uitgeweke Hongaarse revolusionêre by Kamp Roeder in Salzburg, 10 Mei 1957

In Januarie 1957 het Dag Hammarskjöld, sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies, in reaksie op die VN se Algemene Vergadering-resolusies, wat die ondersoek en waarneming van die gebeure in Sowjet-besette Hongarye versoek het, die Spesiale Komitee oor die probleem van Hongarye gestig.[184] Die komitee, met verteenwoordigers van Australië, Ceylon (Sri Lanka), Denemarke, Tunisië en Uruguay, het verhore in New York, Genève, Rome, Wene en Londen gehou. Oor vyf maande is onderhoude gevoer met 111 vlugtelinge, insluitend ministers, militêre bevelvoerders en ander amptenare van die Nagy-regering, werkers, revolusionêre raadslede, fabrieksbestuurders en -tegnici, kommuniste en nie-kommuniste, studente, skrywers, onderwysers, mediese personeel en Hongaarse soldate. Dokumente, koerante, radiotranskripsies, foto's, filmmateriaal en ander rekords van Hongarye is ook hersien, sowel as skriftelike getuienis van 200 ander Hongare.[185]

Die regerings van Hongarye en Roemenië het toegang vir die amptenare van hierdie komitee versper, en die regering van die Sowjetunie het nie op versoeke om inligting gereageer nie.[186] Die komiteeverslag van 268 bladsye[187] is in Junie 1957 aan die Algemene Vergadering voorgelê, wat die verloop van die opstand en Sowjet-ingryping gedokumenteer het en tot die gevolgtrekking gekom het dat "die Kádár-regering en die Sowjet-besetting die menseregte van die Hongaarse volk geskend het".[188] 'n Resolusie van die Algemene Vergadering is goedgekeur, waarin "die onderdrukking van die Hongaarse volk en die Sowjet-besetting" betreur word, maar geen ander stappe is geneem nie.[189]

Die voorsitter van die Spesiale Komitee was Alsing Andersen, 'n Deense politikus en leidende figuur van Denemarke se Sosiaal-Demokratiese Party, wat in 1942 in die Buhl-regering gedien het tydens die Nazi-Duitse besetting van Denemarke. Hy het samewerking met die besettingsmagte verdedig. Hy is in 1947 as Minister van Binnelandse Sake aangestel, maar het bedank nadat sy rol as Minister van Verdediging in 1940 ondersoek is. Hy het toe in 1948 by Denemarke se VN-afvaardiging aangesluit.[190][191] Die Komiteeverslag en die motiewe van die skrywers daarvan is gekritiseer deur die afvaardigings na die Verenigde Nasies van die Sowjetunie en Kádár-regering. Die Hongaarse verteenwoordiger het nie saamgestem met die gevolgtrekkings van die verslag nie, dit daarvan beskuldig dat dit die gebeure vervals het, en aangevoer dat die instelling van die komitee onwettig was. Die komitee is daarvan beskuldig dat hulle vyandiggesind was teenoor Hongarye en sy sosiale stelsel.[192] 'n Artikel in die Sowjet-tydskrif International Affairs, gepubliseer deur die Ministerie van Buitelandse Sake, bevat 'n artikel uit 1957 waarin dit die verslag as 'n "versameling van valshede en verdraaiings" veroordeel.[193]

Time het die Hongaarse Vryheidsvegter as sy "Man van die Jaar" vir 1956 aangewys. Die meegaande Time-artikel vermeld dat hierdie keuse nie geneem kon word voordat die plofbare gebeure van die rewolusie, amper aan die einde van 1956, rugbaar geword het nie. Die tydskrifvoorblad en gepaardgaande teks bevat 'n kunstenaar se uitbeelding van 'n Hongaarse vryheidsvegter, en gebruik skuilname vir die drie deelnemers wie se stories die onderwerp van die artikel is.[194] In 2006 het die Hongaarse premier Ferenc Gyurcsány na hierdie beroemde Time-voorblad verwys as "die gesigte van vry Hongarye" in 'n toespraak ter viering van die 50ste herdenking van die opstand.[195] Mnr Gyurcsány (in 'n gesamentlike verskyning saam met die Britse eerste minister Tony Blair) het gesê: "Dit is 'n geïdealiseerde beeld, maar die gesigte van die figure is werklik die gesig van die revolusionêre".[196]

Tydens die Olimpiese Somerspele 1956 in Melbourne het die Sowjet-hantering van die Hongaarse opstand gelei tot 'n boikot deur Spanje, Nederland en Switserland.[197] ’n Konfrontasie tussen Sowjet- en Hongaarse spanne het op 6 Desember in die halfeindstryd van die waterpolo-toernooi plaasgevind. Die wedstryd was uiters gewelddadig en is in die laaste minuut gestaak om gevegte onder toeskouers te onderdruk. Hierdie wedstryd, nou bekend as die "bloed in die water wedstryd", het die onderwerp van verskeie rolprente geword.[198][199] Die Hongaarse span het die wedstryd 4–0 gewen en is later met die Olimpiese goue medalje bekroon. Noorweë het 'n uitnodiging na die eerste Bandy-wêreldkampioenskap in 1957 van die hand gewys en die teenwoordigheid van 'n span uit die Sowjetunie as die rede aangegee.

Op Sondag, 28 Oktober 1956, terwyl sowat 55 miljoen Amerikaners Ed Sullivan se gewilde televisieverskeidenheidprogram gekyk het, met die destydse 21-jarige Elvis Presley vir die tweede keer as ster, het Sullivan kykers gevra om hulp te stuur aan Hongaarse vlugtelinge wat vlug van die gevolge van die Sowjet-inval. Presley het self nog 'n versoek vir skenkings gerig tydens sy derde en laaste verskyning op Sullivan se vertoning op 6 Januarie 1957. Presley het toe 'n liedjie opgedra vir die finale, wat volgens hom in stemming met die tyd was, naamlik die gospelliedjie "Peace in the Valley" . Teen die einde van 1957 het hierdie bydraes, versprei deur die Genève-gebaseerde Internasionale Rooi Kruis as voedselrantsoene, klere en ander noodsaaklikhede, sowat CHF 26 miljoen (VS$6 miljoen in 1957-dollars) beloop, die ekwivalent van $55,300,000 in vandag se dollar. Op 1 Maart 2011 het István Tarlós, die burgemeester van Boedapest, Presley postuum 'n ereburger gemaak en 'n plein wat by die kruising van twee van die stad se belangrikste paaie geleë is, is na Presley vernoem as 'n gebaar van dankbaarheid.

Toe die 1950's tot 'n einde gekom het, het die gebeure in Hongarye skeure in die Kommunistiese politieke partye van Wes-Europese lande veroorsaak. Die Italiaanse Kommunistiese Party (PCI) het 'n skeuring beleef. Volgens die amptelike koerant van die PCI, l'Unità, het die meeste gewone lede en die Partyleierskap, insluitend Palmiro Togliatti en Giorgio Napolitano, die optrede van die Sowjetunie ondersteun om die opstand te onderdruk.[200] Giuseppe Di Vittorio, hoof van die Kommunistiese vakbond CGIL, het hom egter teen die leierskap se posisie uitgespreek, asook prominente partylede Antonio Giolitti, Loris Fortuna en vele ander invloedryke persone in die Kommunistiese party. Pietro Nenni van die Italiaanse Sosialistiese Party, 'n noue bondgenoot van die PCI, het ook die Sowjet-ingryping gekritiseer. Napolitano, wat in 2006 verkies is as president van die Italiaanse Republiek, het in sy politieke outobiografie van 2005 geskryf dat hy spyt was oor sy regverdiging van Sowjet-optrede in Hongarye, en gesê dat hy destyds geglo het dat party-eenheid en die leierskap van Sowjet-kommunisme belangriker was.[201]

Die Kommunistiese Party van Groot-Brittanje (KPGB) het 'n verlies van duisende partylede gely ná die gebeure in Hongarye. Alhoewel Peter Fryer, korrespondent vir die KPGB-koerant The Daily Worker, berig het oor die gewelddadige onderdrukking van die opstand, is sy berigte swaar deur die partyleierskap gesensor.[143] By sy terugkeer uit Hongarye het Fryer uit die koerant bedank. Hy is later deur die Kommunistiese Party geskors.

In Frankryk het gematigde Kommuniste soos die historikus Emmanuel Le Roy Ladurie bedank, en die Franse Kommunistiese Party se beleid om Sowjet-aksies te ondersteun bevraagteken. Die Franse filosoof en skrywer Albert Camus het 'n ope brief, The Blood of the Hungarians geskryf, waarin hy die Weste se gebrek aan optrede kritiseer. Selfs Jean-Paul Sartre, steeds 'n onbeskaamde Kommunis, het die Sowjet owerhede gekritiseer in sy artikel Le Fantôme de Staline, in Situations VII.[202] Linkse kommuniste het veral die revolusie ondersteun.

Gedenkplaat by die Ambassade van Serwië, Boedapest, ter nagedagtenis aan Imre Nagy wat tydens die Hongaarse Revolusie van 1956 daar geskuil het.

In die noordwestelike hoek van MacArthur Park in Los Angeles, Kalifornië, het die Hongaars-Amerikaanse gemeenskap 'n gedenkbeeld gebou om die Hongaarse vryheidsvegters te vereer. Die obelisk-pilaar, wat in die laat 1960's gebou is, staan saam met 'n Amerikaanse arend wat oor die stad Los Angeles waak. Daar is verskeie monumente gewy aan die herdenking van die Hongaarse Revolusie in die Verenigde State. Een van die monumente kan gevind word in Cleveland, Ohio, by die Cardinal Mindszenty Plaza. Daar is ook 'n monument van A Boy From Pest in die dorp Szczecin, Pole. In Denver is die Hungarian Freedom Park in 1968 tot stand gebring om die opstand te herdenk.[203]

Openbare gesprek oor die rewolusie is vir meer as 30 jaar in Hongarye onderdruk. Sedert die ontdooiing van die 1980's is dit 'n onderwerp van intense studie en debat. Op 16 Junie 1989, die 31ste herdenking van sy teregstelling, is Imre Nagy se liggaam met volle eer herbegrawe.[178] Die Republiek van Hongarye is in 1989 op die 33ste herdenking van die Revolusie verklaar, en 23 Oktober is nou 'n Hongaarse nasionale vakansiedag.[204]

In Desember 1991 het die aanhef van die verdrae met die ontbinde Sowjetunie onder Michail Gorbatsjof, en Rusland, verteenwoordig deur Boris Jeltsin, amptelik om verskoning gevra vir die 1956 Sowjet-optrede in Hongarye. Hierdie verskoning is in 1992 deur Jeltsin herhaal tydens 'n toespraak aan die Hongaarse parlement.[132]

Op 13 Februarie 2006 het die VSA se Departement van Buitelandse Sake die vyftigste herdenking van die Hongaarse Rewolusie van 1956 gevier. Die VSA se Minister van Buitelandse Sake, Condoleezza Rice, het kommentaar gelewer op die bydraes wat Hongaarse vlugtelinge van 1956 aan die Verenigde State en ander gasheerlande gemaak het, sowel as die rol van Hongarye in die verskaffing van 'n toevlugsoord aan Oos-Duitsers tydens die 1989-proteste teen Kommunistiese bewind.[205] VSA President George W. Bush het ook Hongarye op 22 Junie 2006 besoek om die vyftigste herdenking te vier.[206]

• 1956 Hungarian Revolution Collection of the Woodrow Wilson International Center for Scholars, Cold War International History Project, wat dokumente en ander bronmateriaal met betrekking tot die 1956-rewolusie bevat.
• Institute of Revolutionary History, Hungary 'n Hongaarse taalwebwerf wat historiese foto's en dokumente, boeke en resensies, en skakels na Engelstalige webwerwe verskaf.
• OSA Digital Archive Videos van die 1956 Hongaarse Rewolusie
• Universal Pictures and Warner Pathé newsreels regarding the revolution
• "On this day 4 November 1956: Soviet troops overrun Hungary" (Besoek op 12 Oktober 2006) – BBC berig oor die eerste dag van die tweede Sowjet-ingryping en die val van die Nagy-regering.
• Hungarian Revolution of 1956 Archive at marxists.org
• Hungary '56 Andy Anderson se pamflet, geskryf in 1964 en oorspronklik gepubliseer deur Solidariteit (VK), oor gebeure van die Hongaarse opstand van 1956, wat fokus op Hongaarse eise vir ekonomiese en politieke selfbestuur. (AK Press 2002, ISBN 0-934868-01-8)

• The 1956 Hungarian revolution and the Soviet bloc countries: reactions and repercussions (MEK)
• Hungary, 1956: Reviving the Debate over U.S. (In)action during the Revolution, published by the National Security Archive

• The Beast of Budapest, 'n 1958 Amerikaanse rolprent
• Freedom's Fury Die 2005-dokumentêre film wat gebeure rondom die Hongaars-Sowjet-konfrontasie in die Olimpiese waterpolo-toernooi uitbeeld, nou bekend as die "bloed in die water-wedstryd". Voorgelees deur Mark Spitz, vervaardig deur Lucy Liu en Quentin Tarantino.
• Torn from the flag Dokumentêre film 2007. Die beduidende globale gevolge van die Hongaarse revolusie van 1956.
• Freedom Dance Veelbekroonde geanimeerde dokumentêr vervaardig deur Steven Thomas Fischer en Craig Herron. Die film vertel die ontsnapping van Edward en Judy Hilbert uit Kommunistiese Hongarye tydens die Hongaarse Revolusie van 1956. Die film word vertel deur Golden Globe-bekroonde aktrise Mariska Hargitay.
• The Unburied Man Dramafilm oor die lewe van Imre Nagy.

• The 1956 Portal – 'n hulpbron vir Hongaars-Amerikaanse organisasies om hul 1956 Hongaarse Revolusie-herdenkingsaktiwiteite te fokus en te bevorder, insluitend 1956-foto's, video's, hulpbronne en gebeurtenisse regoor die Verenigde State* Freedom Fighter 56 Geargiveer 29 September 2018 op Wayback Machine – personal stories of survival and escape from participants in the revolution
• 1956 Hungarian Memorial Oral History Project – multikulturele Kanada mondelinge geskiedenis versameling van rewolusie vlugtelinge in Kanada
• From the noon bell to the lads of Pest