Historikus

'n Historikus of geskiedkundige is 'n persoon wat die verlede navors, bestudeer en daaroor skryf, en as 'n deskundige op die gebied beskou word.[1]

Herodotus was 'n Griekse historikus van die 5e eeu v.C. en een van die vroegste historici wie se werke behoue gebly het.

Objektiwiteit

In 'n artikel wat in die Yale Law Journal gepubliseer is, identifiseer Wendie E. Schneider hierdie sewe punte as kriteria vir objektiewe geskiedskrywing:[2]

1. Die historikus moet bronne met die nodige voorbehoud hanteer. 2. Die historikus mag nie teenstrydige getuienis sonder wetenskaplike oorweging verwerp nie. 3. Die historikus moet getuienis onpartydig hanteer. 4. Die historikus moet enige spekulasie duidelik aantoon. 5. Die historikus mag dokumente nie verkeerd vertaal of lesers mislei deur gedeeltes van dokumente uit te laat nie. 6. Die historikus moet die egtheid van alle gebeure verifieer, nie slegs dié wat sy eie beskouing weerspreek nie; en 7. Die historikus moet die motiewe van historiese rolspelers in ag neem.

Geskiedenisontleding

Die proses van historiese ontleding behels die bestudering en analise van mededingende idees, feite en beweerde feite ten einde 'n samehangende narratief te skep om die "wat het gebeur" en "waarom of hoe het dit gebeur" te verduidelik. Moderne historiese ontleding put gewoonlik uit ander geesteswetenskappe, insluitend ekonomie, sosiologie, politiek, sielkunde, antropologie, filosofie en linguistiek. 'n Belangrike bydrae deur baie moderne historici is die stawing of verwerping van vroeëre historiese vertellings deur die bestudering van nuut ontdekte bronne en onlangse vakkundigheid of deur parallelle dissiplines soos argeologie.

Geskiedskrywing

Antiek
'n Gedeelte van 'n tiende-eeuse afskrif van Thukydides se History of the Peloponnesian War.

Om die verlede te verstaan blyk 'n universele menslike behoefte te wees, en die oordrag van geskiedenis het onafhanklik in beskawings regoor die wêreld ontwikkel. Die vroegste chronologieë dateer uit Mesopotamië en antieke Egipte, alhoewel nie een van die historiese skrywers in hierdie vroeë beskawings aan ons bekend is nie.

Sistematiese historiese denke het in antieke Griekeland ontwikkel. Die vroegste bekende kritiese historiese werk was The Histories deur Herodotos van Halikarnassus (484 – c. 425 v.C.), wat later die "vader van geskiedenis" (Cicero) genoem sou word. Herodotos het gepoog om tussen meer en minder betroubare vertellings te onderskei, en het persoonlik navorsing gedoen deur baie te reis en skriftelike verslag oor verskeie Mediterreense kulture te lewer. Alhoewel Herodotos hoofsaaklik op die optrede en karakters van mense klem gelê het, het hy ook 'n belangrike rol aan die godheid in die bepaling van historiese gebeure toegeskryf. Thukydides het goddelike oorsaaklikheid verwerp. Hy was ook die eerste historikus wat tussen aanleidende oorsaak en die onmiddellike oorsprong van 'n gebeurtenis onderskei het.

Leonardo Bruni (c.1370–1444), die historikus wat geskiedenis in drie tydperke, naamlik die Oudheid, die Middeleeue en die Moderne tyd verdeel het.

Alhoewel vroeë Romeinse werke in Grieks geskryf is, is die Origines deur die Romeinse staatsman Cato the Ouere (234–149 v.C.), in Latyns geskryf in 'n doelbewuste poging om die Griekse kulturele invloed teë te werk. Livy (59 v.C. – 17 n.C.) beskryf die opkoms van Rome van stadstaat tot ryk. Sy spekulasie oor wat sou gebeur het as Alexander die Grote teen Rome opgeruk het, verteenwoordig die eerste bekende geval van alternatiewe geskiedenis.[3]

In Chinese geskiedskrywing is die Classic of History een van die Vyf Klassieke geskrifte van die Chinese klassieke tekste en een van die vroegste narratiewe van China. Sima Qian (rondom 100 v.C.) was die eerste historikus in China wat die grondleggingswerk vir professionele geskiedskrywing gedoen het.

'n Bladsy uit Bede se Ecclesiastical History of the English People

Christelike geskiedskrywing het vroeg begin, moontlik reeds by Lukas-Handelinge, wat die primêre bron vir die Apostoliese Tydperk was. Geskiedskrywing was gewild onder Christelike monnike en kerklui in die Middeleeue. Hulle het die geskiedenis van Jesus Christus, die Kerke, dié van hulle beskermheiliges en die dinastiese geskiedenis van die plaaslike heersers aangeteken.

Moslem-historiese geskrifte het in die 7de eeu hulle verskyning gemaak, met die rekonstruksie van die profeet Mohammed se lewe in die eeue ná sy dood. Die bestaan van verskeie teenstrydige vertellings oor Mohammed en sy metgeselle uit verskeie bronne het geleerdes genoop om te bepaal watter bronne meer betroubaar was. Om hierdie bronne te evalueer het hulle verskeie metodologieë ontwikkel, soos die wetenskap van biografie, wetenskap van hadith en Isnad (orde van oordrag).

Verligting

Gedurende die Verligting het die moderne ontwikkeling van geskiedskrywing deur die implementering van presiese metodes begin.

Voltaire se werke is 'n uitstekende voorbeeld van geskiedskrywing gedurende die Verligting. Skildery deur Pierre Charles Baquoy.

Die Franse filosoof Voltaire (1694–1778) het 'n reuse invloed op die kuns van geskiedskrywing gehad. Sy bekendste geskiedenistekste is The Age of Louis XIV (1751), en Essay on the Customs and the Spirit of the Nations (1756). "My hoofdoel," het hy in 1739 geskryf, "is nie politieke of militêre geskiedenis nie; dit is die geskiedenis van die kunste, van handel, van beskawings – in een woord – van die menslike denke."[4] Hy was die eerste vakkundige wat 'n ernstige poging aangewend het om 'n wêreldgeskiedenis te skryf deur teologiese raamwerke te elimineer, en die ekonomie, kultuur en politieke geskiedenis te beklemtoon.

Edward Gibbon se Decline of the Roman Empire (1776) was 'n meesterstuk van die laat 18de-eeuse geskiedskrywing.

Terselfdertyd het die filosoof David Hume 'n soortgelyke impak op geskiedskrywing in Groot Brittanje gehad. Hume het dieselfde beskouing as Voltaire in sy tekste gehuldig; benewens die geskiedenis van konings, owerhede en leërs, het hy die geskiedenis van kultuur, insluitend die letterkunde en wetenskap, ondersoek.[5] William Robertson, 'n Skotse historikus het die History of Scotland 1542–1603, in 1759 gepubliseer, en sy bekendste werk The history of the reign of Charles V, in 1769.[6] Sy vakkunde was pynlik noukeurig vir daardie tyd en hy het 'n groot hoeveelheid dokumentêre bronne ondersoek wat nog nie voorheen bestudeer was nie.[7]

Die hoogtepunt van geskiedskrywing in die Verligting was Edward Gibbon se monumentale werk van ses volumes, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, wat op 17 Februarie 1776 gepubliseer is. Danksy die werk se relatiewe objektiwiteit en gebruik van primêre bronne, het die metodologie daarvan 'n model vir latere historici geword. Dit het daartoe gelei dat Gibben die eerste "moderne historikus" genoem is.[8]

19de eeu

Die onstuimige gebeure rondom die Franse Rewolusie het heelwat van die geskiedskrywing en ontleding van die 19de eeu geïnspireer.

Thomas Carlyle het sy meesterwerk van drie volumes, The French Revolution: A History in 1837 gepubliseer.[9][10] Die daaropvolgende werke het 'n nuutgevonde passie vir geskiedskrywing bevat. Thomas Macaulay het sy bekendste geskiedeniswerk, The History of England from the Accession of James the Second, in 1848 uitgegee.[11] Sy werk is bekend vir klinkende prosa en 'n selfversekerde, soms dogmatiese, klem op 'n progressiewe model van die Britse geskiedenis.

Jules Michelet, later in sy loopbaan.

In sy vernaamste werk Histoire de France het die Franse historikus Jules Michelet die term Renaissance ("Hergeboorte" in Frans) geskep, 'n tydperk in Europa se kulturele geskiedenis wat 'n wegbreek van die Middeleeue verteenwoordig het en waartydens 'n moderne begrip van die mensdom en sy plek in die wêreld geskep is.[12] Michelet was een van die eerste historici wie se geskiedskrywing meer op die gewone mense as op die leiers en instellings van die land gefokus was. Nog 'n belangrike Franse historikus uit hierdie tydperk was Hippolyte Taine. Literêre historisme as 'n kritiese beweging het volgens gerug by hom ontstaan.[13]

Een van die groot voorlopers van kultuur- en kunsgeskiedenis was die Switserse historikus Jacob Burckhardt.[14] Burckhardt se bekendste werk is The Civilization of the Renaissance in Italy (1860). Volgens John Lukacs was hy die eerste meester van kulturele geskiedenis, 'n vakgebied waar daar gepoog word om die gees en die uitdrukkingsvorm van 'n spesifieke era, 'n spesifieke volk of 'n spesifieke plek te beskryf.[15]

Tot beroep gemaak in Duitsland
Ranke het geskiedenis as 'n professionele akademiese dissiplne in Duitsland gevestig.

Die aanvoorwerk vir die moderne akademiese bestudering van geskiedenis en metodes van geskiedskrywing is in die 19e eeu aan Duitse universiteite gedoen. Leopold von Ranke was die vernaamste invloed in hierdie verband, en word as die stigter van moderne brongebaseerde geskiedenis beskou.[16][17][18][19]

Ranke het 'n buitengewoon groot verskeidenheid bronne vir 'n historikus van daardie tyd gebruik, insluitend "memoires, dagboeke, persoonlike en formele briewe, regeringsdokumente, diplomatieke verslae en eerstehandse vertellings van ooggetuies". Ranke het die standaarde vir veel latere historiese werke gestel. Hy het idees soos afhanklikheid van primêre bronne (empirisme), 'n klem op narratiewe geskiedenis en veral internasionale politiek (aussenpolitik) bekendgestel.[20]

20ste eeu

Herbert Butterfield het die term Whig-geskiedenis is in sy boek The Whig Interpretation of History in 1931 geskep om na die opkoms van 'n geskiedskrywing te verwys wat die verlede as 'n onafwendbare progressie na 'n ewig groeiende vryheid en verligting verteenwoordig. Die term is ook algemeen in historiese dissiplines buite die Britse geskiedenis gebruik om doelmatige, heldgebaseerde en transhistoriese narratiewe te kritiseer.[21]

Die 20ste eeu het die geboorte van 'n groot verskeideniheid geskiedkundige benaderings beleef. Marc Bloch se fokus op sosiale geskiedenis in plaas van tradisionele politiek het 'n reuse invloed uitgeoefen.

Die Franse Annales Skool het die fokus van historiese navorsing in Frankryk in die 20ste eeu radikaal verander. Hulle het eerder op langdurige sosiale geskiedenis as op politieke of diplomatieke temas gekonsentreer. Die skool het die gebruik van kwantifisering beklemtoon en spesiale aandag aan geografie gegee.[22][23] 'n Vooraanstaande lid van hierdie skool, Georges Duby, het sy benadering tot geskiedenis beskryf as een wat die sensasionele na die kantlyn skuif en teen 'n eenvoudige vertelling van gebeure waak, 'n benadering wat daarna streef om probleme te opper en op te los, om oppervlakkige steurings te ignoreer, om die lang- en korttermyn evolusie van die ekonomie, samelewing en beskawing te bestudeer.

Marxistiese geskiedskrywing het as 'n skool van historiografie ontwikkel wat deur die vernaamste leerstellings van Marxisme beïnvloed is, insluitend die sentraliteit van sosiale klasse en ekonomiese beperkings in die bepaling van historiese uitkomste. 'n Groep historici binne die Kommunistiese Party van Groot Brittanje (CPGB) het in 1946 gevorm en 'n hoogs invloedryke groep Britse Marxistiese historici geword wat tot werkersklasgeskiedenis (history from below) en klassestruktuur in die vroeë kapitalistiese samelewing bygedra het. Lede het Christopher Hill, Eric Hobsbawm en E. P. Thompson ingesluit.

Wêreldgeskiedenis, as 'n afsonderlike historiese studieveld, het in die 1980's as 'n onafhanklike akademiese veld na vore gekom. Dit het op die bestudering van geskiedenis vanuit 'n globale perspektief gefokus. Arnold J. Toynbee se tien-volume, A Study of History (1933–1954), was 'n belangrike invloed op hierdie ontwikkelende veld. Hy het 'n vergelykende aktuele benadering tot onafhanklike beskawings gevolg en gedemonstreer dat daar treffende parallelle in hulle oorsprong, ontwikkeling en ondergang was.[24] William H. McNeill het The Rise of the West (1965) geskryf om op Toynbee te verbeter deur te daarop te wys dat daar van die vroegste tye af interaksie tussen die afsonderlike beskawings van Eurasië was.[25]

Beroep
Peter R.L Brown, 'n professionele historikus in die Laat Antieke tydperk en die Middeleeue.

Professionele historici werk gewoonlik aan kolleges en universiteite, by argiewe, staatsinstansies, museums en as vryskutskrywers en konsultante.[26] Werksgeleenthede vir nuwe PhD's in Geskiedenis is min en baie historici bevind hulle noodgedwonge in deeltydse "adjunk"-onderrigposte wat min betaal en geen voordele het nie.[27]

Aantekeninge
  1. "Historian" (in Engels). Wordnetweb.princeton.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 September 2018. Besoek op 27 Junie 2008.
  2. Schneider 2001.
  3. "Livy's History of Rome: Book 9" (in Engels). Mcadams.posc.mu.edu. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2019. Besoek op 28 Augustus 2010.
  4. E. Sreedharan (2004). A Textbook of Historiography: 500 BC to AD 2000. Orient Blackswan. p. 115.
  5. Wertz, S. K. (1993). "Hume and the Historiography of Science". Journal of the History of Ideas. 54 (3): 411–436. doi:10.2307/2710021. JSTOR 2710021.
  6. Sher, R. B., Church and Society in the Scottish Enlightenment: The Moderate Literati of Edinburgh, Princeton, 1985.
  7. "William Robertson: An 18th Century Anthropologist-Historian" (PDF). Besoek op 17 Desember 2012.
  8. Deborah Parsons (2007). Theorists of the Modernist Novel: James Joyce, Dorothy Richardson and Virginia Woolf. Routledge. p. 94.
  9. "Carlyle – The Sage Of Chelsea". English Literature For Boys And Girls (in Engels). Farlex Free Library. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Julie 2019. Besoek op 19 September 2009.
  10. Lundin, Leigh (20 September 2009). "Thomas Carlyle". Professional Works (in Engels). Criminal Brief. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2018. Besoek op 20 September 2009.
  11. Macaulay, Thomas Babington, History of England.
  12. Brotton, Jerry (2002). The Renaissance Bazaar. Oxford University Press. pp. 21–22.
  13. Kelly, R. Gordon, "Literature and the Historian", American Quarterly, Vol. 26, No. 2 (1974), 143.
  14. Jakob Burckhardt Renaissance Cultural History
  15. John Lukacs, Remembered Past: John Lukacs on History, Historians, and Historical Knowledge, ed.
  16. Frederick C. Beiser (2011) The German Historicist Tradition, p.254
  17. Janelle G. Reinelt, Joseph Roach (2007), Critical Theory and Performance, p. 193
  18. Stern (ed.
  19. Green and Troup (eds.
  20. E. Sreedharan, A textbook of historiography, 500 BC to AD 2000 (2004) p 185
  21. Ernst Mayr, "When Is Historiography Whiggish?"
  22. Lucien Febvre, La Terre et l'évolution humaine (1922), translated as A Geographical Introduction to History (London, 1932).
  23. Editions.ehess.fr
  24. William H. McNeill, Arnold J. Toynbee a Life (1989)
  25. McNeill, William H. (1995). "The Changing Shape of World History". History and Theory. 34 (2): 8–26. doi:10.2307/2505432.
  26. Anthony Grafton and Robert B. Townsend, "The Parlous Paths of the Profession" Perspectives on History (Sept. 2008) online
  27. Robert B. Townsend and Julia Brookins, "The Troubled Academic Job Market for History."

Verwysings

Verdere leesstof
  • The American Historical Association's Guide to Historical Literature ed. by Mary Beth Norton and Pamela Gerardi (3rd ed. 2 vol, Oxford U.P. 1995) 2064 pages; annotated guide to 27,000 of the most important English language history books in all fields and topics vol 1 online, vol 2 online
  • Allison, William Henry. A guide to historical literature (1931) comprehensive bibliography for scholarship to 1930. online edition
  • Barnes, Harry ElmerA history of historical writing (1962)
  • Barraclough, Geoffrey. History: Main Trends of Research in the Social and Human Sciences, (1978)
  • Bentley, Michael. ed., Companion to Historiography, Routledge, 1997, ISBN 0-415-03084-6 pp; 39 chapters by experts
  • Bender, Thomas, et al. The Education of Historians for Twenty-first Century (2003) report by the Committee on Graduate Education of the American Historical Association
  • Breisach, Ernst. Historiography: Ancient, Medieval and Modern, 3rd edition, 2007, ISBN 0-226-07278-9
  • Boia, Lucian et al., eds. Great Historians of the Modern Age: An International Dictionary (1991)
  • Cannon, John, et al., eds. The Blackwell Dictionary of Historians. Blackwell Publishers, 1988 ISBN 0-631-14708-X.
  • Gilderhus, Mark T. History an Historiographical Introduction, 2002, ISBN 0-13-044824-9
  • Iggers, Georg G. Historiography in the 20th Century: From Scientific Objectivity to the Postmodern Challenge (2005)
  • Kelly, Boyd, ed. Encyclopedia of Historians and Historical Writing. (1999). Fitzroy Dearborn ISBN 1-884964-33-8
  • Kramer, Lloyd, and Sarah Maza, eds. A Companion to Western Historical Thought Blackwell 2006. 520pp; ISBN 978-1-4051-4961-7.
  • Todd, Richard B. ed. Dictionary of British Classicists, 1500–1960, (2004). Bristol: Thoemmes Continuum, 2004 ISBN 1-85506-997-0.
  • Woolf D. R. A Global Encyclopedia of Historical Writing (Garland Reference Library of the Humanities) (2 vol 1998) excerpt and text search

Eksterne skakels
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.