Charles Hopkins

Ds. Charles Hopkins het sy skoolopleiding aan die hoërskool op Heidelberg voltooi waar sy vader se oupa, 'n Engelse immigrant, 'n gesiene algemene handelaar was nadat hy vroeër op Stellenbosch 'n bestaan gevoer het as spoghoedemaker. Hy het onder die prediking van ds. William Robertson tot bekering gekom en lidmaat van die NG Kerk geword. Sy huwelik met 'n nooi Bosman het meegebring dat dié Engelsman wat uit Engeland na die Kaap die Goeie Hoop gekom het, 'n Afrikaner en 'n ouderling in die Kerk geword het.

Ná sy skoolopleiding gaan die jong Henry na die Universiteit van Stellenbosch waar hy, toe die graad Honneurs-B.A. die eerste keer aan die universiteit ingestel is, dit in geskiedenis verwerf het op grond van 'n eksamen wat hy jare vantevore reeds afgelê het. 'n Meestersgraad in geskiedenis het gevolg, waarna hy hom aan die Kweekskool as predikant bekwaam het. Op Stellenbosch, waar hy van 1936 tot 1943 studeer het, was Hopkins gelyktydig SR-voorsitter en primarius van Wilgenhof en van die Kweekskool.

Hy dien 'n jaar lank as proponent in die Toringkerk in die Paarl en trou in dié tyd met Hanna Wiese. Op 20 Januarie 1945 word hy leraar van die NG gemeente Rossville op die dorpie Rhodes in die Noordoos-Kaap. Hy bly egter net anderhalf in die gemeente, want op 7 September 1946 word hy as leraar van die NG gemeente Alice met werkkring Fort Beaufort, waar hy en sy vrou ook gaan woon het, bevestig. Toe die NG gemeente Fort Beaufort in 1949 van Alice afstig, beroep die kerkraad van die dogtergemeente as hulle eerste leraar en drie maande ná die gemeente se stigting word die 31-jarige ds. Hopkins daar bevestig op 2 Desember 1949. Albei sy eerste gemeentes is later by naburige gemeentes ingelyf

Sy laaste gewoonte leraarspos beklee hy in die gemeente Robertson in die Breederiviervallei en in 1955 word hy Weermagkapelaan met standplaas Oudtshoorn-Wes. In 1961 vertrek hy na Kaapstad om kapelaan in die NG gemeente Wynberg te word. Sy 13 jaar hier was die langste van enige gemeente waaraan hy verbonde was. Hy was kapelaan by die kommandement Westelike Provinsie tot einde Oktober 1974. In dié tyd het hy nou met die kerkargief saamgewerk.

Ds. Hopkins het 'n lewendige belangstelling in die geskiedenis en genealogie gehad. Dié belangstelling het begin toe hy as 13-jarige wou probeer vasstel wanneer sy oupagrootjie gebore is. In die jare wat gevolg het, het hy sy belangstelling uitgebou sodat sy versameling historiese foto's alleen later meer as 100 albums beslaan het. Op 1 November 1974 is hy aangestel as argivaris van die NG Kerk in Suid-Afrika, soos die Sinode van Wes-en-Suid-Kaapland destyds, voor Oos-Kaapland en Noord-Kaapland afsonderlike Sinodes geword het, bekendgestaan het. Hy het 'n merkwaardige geheue vir datums en plekke gehad en was oor familieverwantskappe 'n lewende ensiklopedie. Van 1967 af was hy ook fakulteitslid van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns. Hy het 'n omvangryke kennis van bekende kerklike figure opgebou en oor baie jare die "In Memoriam", oor leraars wat die voorafgaande jaar of wat oorlede is, vir die NG Kerk se Jaarboek saamgestel.

As Kerkargivaris het ds. Hopkins in die voetspore gevolg van die eerste argivaris, eerw. Andries Dreyer, wat in 1899 die eerste keer die geskiedenis van 'n NG gemeente te boek gestel het en uit wie se pen eindelik meer as 30 soortgelyke boeke sou volg. Van ds. Hopkins het onder meer die volgende gemeentes se geskiedenis (met die tydperk gedek) verskyn:

• Calitzdorp, 1873 tot 1973
• Ceres, 1855 tot 1955
• Cradock, 1818 tot 1968
• Darling, 1853 tot 1953
• De Hoop, 1911 tot 1961
• Fort Beaufort, Gedenkskrif, waarin hy die verband met die verlede vir lidmate wou lewend hou deur die nuwe gemeente te beskryf met verwysing na sy voorgeskiedenis
• Heidelberg (Kaap), 1855 tot 1955
• Herold, 1910 tot 1960
• Joubertina, 1907 tot 1957
• Rondebosch, 1891 tot 1966
• Somerset-Wes, 1819 tot 1969
• Sutherland, 1855 tot 1955 (opnuut uitgegee in 2005 as eerste deel van Kudde onder die suidersterre)

Uit sy pen het ook verskyn Maar één soos hy oor die eertydse president van die Senaat, kmdt. Chris van Niekerk, en seker sy bekendste boek, Die moeder van ons almal oor die geskiedenis (1665 tot 1965) van die Groote Kerk in Kaapstad.

Ds. Hopkins aanvaar sy emeritaat op 29 April 1984 toe hy 66 jaar oud was en gaan tree af op Bettysbaai. Hy is egter nie 'n lang aftrede gegun nie en sterf agt jaar later aan 'n hartaanval in 'n Kaapstadse hospitaal. Die Hanna Hopkins-huis in Kaapstad is na sy vrou genoem. Hy is ook oorleef deur twee seuns en vyf kleinkinders.

• (af) Gaum, dr. Frits. 1994. Jaarboek 1994 van die Nederduitse Gereformeerde Kerke. Kaapstad: Tydskriftemaatskappy van die Ned Geref Kerk.
• (af) Brown, dr. E. 1973. Gemeenteskiedskrywing van die Afrikaanse kerke van gereformeerde belydenis - 'n kompilasie en kerk-historiese oorig. Durban: Drakensbergpers.
• (af) Matieland, Nr. 1, 1975. URL besoek op 3 Desember 2015.